2009 voorjaar by Speakers Academy

10/10/08

3:39 PM

Page 1

Z E S D E J A A R G A N G N O. 1 3 • VO O R J A A R 2 0 0 9 •

Zelfopwindende chronograaf met grote datum aanduiding. Speciale uitgave. Officieel chronometer-gecertificeerd door de COSC.

breitlingforbentley.com

LOSSE NUMMERS  12,50

Bentley 6.75 Chronograaf

ACADEMY

O W

G E

OPLAGE 100.000

•

Kracht. Luxe. Exclusiviteit. Breitling en Bentley delen hun beider belang in perfectie. En dezelfde veeleisende normen voor betrouwbaarheid en precisie. In de ateliers van Breitling, zoals ook in de fabrieken van Bentley in Crewe, gaat progressieve technologie hand in hand met de meest nobele tradities. De Breitling for Bentley collectie is geboren uit een passie voor fijne mechaniek en biedt liefhebbers hiervan een reeks exceptionele chronografen. De beste esthetische verfijning heeft er toe geleid dat deze uurwerken worden aangedreven door high-performance “motoren”, nauw-gezet geassembleerd door de elite onder de horlogemakers. Tijd is een ultieme luxe.

AC A D E M Y ® M A G A Z I N E

De ultieme luxe in het leven is tijd. Benut elke seconde.

Foto: Stéphane Lemouton

Bentley 6.75_225x295:Blackbird_420x297-Corpo.qxd

Albert de Booij in gesprek met

Ségolène Royal De toekomst van prof. dr. Ray Kurzweil Afval is voedsel voor nieuwe producten prof. dr. Michael Braungart Wat innovatie betreft mist Nederland de boot drs. Ed Nijpels

Seth Godin

Stammen Top 1000verbinden mensen en veranderenSprekersAtlas de wereld © Nederlandse

10/10/08

3:39 PM

Page 1

Z E S D E J A A R G A N G N O. 1 3 • VO O R J A A R 2 0 0 9 •

Zelfopwindende chronograaf met grote datum aanduiding. Speciale uitgave. Officieel chronometer-gecertificeerd door de COSC.

breitlingforbentley.com

LOSSE NUMMERS  12,50

Bentley 6.75 Chronograaf

ACADEMY

O W

G E

OPLAGE 100.000

•

AC A D E M Y ® M A G A Z I N E

De ultieme luxe in het leven is tijd. Benut elke seconde.

Foto: Stéphane Lemouton

Bentley 6.75_225x295:Blackbird_420x297-Corpo.qxd

Albert de Booij in gesprek met

Ségolène Royal De toekomst van prof. dr. Ray Kurzweil Afval is voedsel voor nieuwe producten prof. dr. Michael Braungart Wat innovatie betreft mist Nederland de boot drs. Ed Nijpels

Seth Godin

Stammen Top 1000verbinden mensen en veranderenSprekersAtlas de wereld © Nederlandse

TERUG IN R

Een museale collectie, uitgesproken Gespecialiseerd in 16e, 17e en 18e eeuwse meubelen

TERUG IN R

Een museale collectie, uitgesproken Gespecialiseerd in 16e, 17e en 18e eeuwse meubelen

ROTTERDAM met 257 kamers, waarin uw gasten een uniek en perfect evenement beleven. Locatie, Cuisine & Hospitality op ongekend niveau! Bel met On Board On Shore voor informatie of reserveringen: 010 - 206 65 33

Foto: Klaas Krijnen

Vanaf 27 juli 2009 wensen wij u en uw gasten een warm welkom aan boord van de ss Rotterdam, een ongeĂŤvenaarde unieke locatie met een prachtig uitzicht over de skyline van Rotterdam. Voor 10 tot 3.500 gasten biedt de ss Rotterdam u een scala aan zalen, een theater en zelfs een hotel

T 010 - 206 65 33 | INFO@ONBOARDONSHORE.NL | WWW.ONBOARDONSHORE.NL

Foto: Klaas Krijnen

T 010 - 206 65 33 | INFO@ONBOARDONSHORE.NL | WWW.ONBOARDONSHORE.NL

De WMF 1000. Door onze ervaring met professionele koffiemachines, weten wij hoe belangrijk het technische samenspel van de afzonderlijke componenten is. Daarom hechten wij ook voor de consumentenkoffiemachines veel waarde aan perfectie. Zo geniet u van perfecte koffie – snel en ongecompliceerd. WMF 1000 vanaf € 2.300,– www.wmf.nl

Alkmaar Aan Tafel The House of Villeroy & Boch, Ritsevoort 7, Tel.072-5129932 Alkmaar Simon Lévelt, Houttil 44, Tel.072-5111776 Amsterdam De Bijenkorf, Dam 1, Tel.020-4808086 Amsterdam The House of Villeroy & Boch, Van Baerlestraat 70, Tel.020-6640210 Apeldoorn Lako, Arnhemseweg 295, Tel.055-5338757 Assen De Waal, T Forum 22, Tel.0592-330120 Breda Kookzaak, Wilhelminastraat 35, Tel.076-5200444 Brielle Apicius Kookkunsten, Voorstraat 58, Tel.0181-416988 Den Bosch Brinkman's Kookwinkel, Vughterstraat 66, Tel.073-6143314 Dieren De Koffiethuiswinkel, Hogestraat 48, Tel.0313-496909 Drachten Dis & That Tablegear, Zuiderbuurt 19, Tel.0512-512628 Eersel Van den Hurk, Dijk 3, Tel.0497-512341 Emmen La Colino, Dalipassage 29, Tel.0591-646903 Etten-Leur Galerie de Luxe, Winkelcentrum 4A, Tel.076-5036673 Goes Kookmagazijn Passieux, Oostwal 1, Tel.0113-212677 Goirle Mimi Kook- Tafelcultuur, Tilburgseweg 88a, Tel.013-5348796 Groningen Doppio Espresso Groningen, Brugstraat 6, Tel.050-3600069 Groningen Kaldi, Westerhaven 62 A, Tel.050-3180010 Groningen Warenhuis Reitsma, Damsterdiep 14, Tel.0503126920 Haarlem Bijde Heren, Gierstraat 52–54, Tel.023-5423833 Hattem De Vicaris Koffiehuis, Ridderstraat 5, Tel.038-4448391 Heerlen Pasch B.V., O. Nassaustraat 24, Tel.045-5713966 Helmond Coenen Kookplezier, Markt 4a, Tel.0492-564641 Hengelo OV Morsink, Wemenstraat 6, Tel.074-2917832 Hoorn NH Van Berkum, Nieuwsteeg 23-25, Tel.0229-214173 Kampen De Eenhoorn, Oudestraat 101–103, Tel.038-3312155 Katwijk aan Zee De Porseleinkast, Voorstraat 66, Tel.071-4016537 Leeuwarden Tigchelaar, Voorstreek 92, Tel.058-2126855

Kwaliteit tot in het kleinste detail.

Nieuwegein De Pepermolen Kook- & Keukenartikelen, Raadstede 56, Tel.030-6301922 Nijmegen David Mulder, Marikenstraat 75, Tel.024-3224764 Oosterhout Kaldi Koffie & Thee, Kerkstraat 5, Tel.0162-490558 Oss Desire, Walplein 7, Tel.0412-622014 Oud-Beijerland Aan Tafel bij Ellen, Oost-Voorstraat 47, Tel.0186-616402 Rotterdam Het Kookpunt, Binnenrotte 77, Tel.010-2810000 Rotterdam Het Kookpunt, Noordplein 29, Tel.010-4431077 Santpoort-Noord Voss Koken, Tafelgerei & Cadeaus, Hoofdstraat 228, Tel.023-5378764 Sassenheim Van Nieuwkoop, Hoofdstraat 263, Tel.0252-224500 Schagen Jack Ranke, Gedempte Gracht 20, Tel.0224-212315 Terneuzen Thom Versloot, Axelsestraat 28, Tel.0115612951 Tiel Fa. J. Oostendorp, Waterstraat 100–104, Tel.0344-613289 Tilburg Simon Lévelt, Heuvelstraat 114, Tel.013-5420007 Tubbergen La Cuisine, Grotestraat 76–78, Tel.0546-622551 Uden Gloudemans, Marktstraat 11, Tel.0413-262684 Utrecht Leeuwin’s Serviezenhuis, Oudkerkhof 21-23, Tel.030-2312885 Veendam De Waal, Kerkstraat 22 A, Tel.0598-612397 Venlo Pasch, Vleesstraat 8, Tel.077-3514542 Winterswijk Marotte, Ratumsestraat 36, Tel.0543-530062 Woerden Kitchen2Table, Kruittorenweg 4, Tel.0348-412465 Zaandam Kuijk, Zuiddijk 137, Tel.0756163128 Zutphen De Pelikaan, Pelikaanstraat 9, Tel.0575-512024 Zwolle Oldenhof Espresso, Diezerstraat 100, Tel.038-4211494 Zwolle Oldenhof Kookkado, Gasthuisplein 1–5, Tel.038-4211222 Zwolle Oldenhof Tafelkado, Nieuwe Markt 23, Tel.038-4230981

Leuk naar de tandarts!

Van Dort Kliniek maakt van een tandartsbezoek een aangenaam tijdverdrijf. U wordt ontvangen door een gastvrouw, gerustgesteld door een dental coach en geholpen door specialisten die alle tijd voor u nemen. En u kunt er meteen van een massage of schoonheidsbehandeling genieten. “Wij bezorgen onze cliënten een stralende lach.” kasteel Renswoude “ Weoppasseren weg naar de Van Dort Kliniek,

gelegen temidden van landerijen even buiten het dorp. De omgeving ademt rust uit. Aan een stille landweg arriveren we bij de kliniek. Een hartelijke gastvrouw heet ons welkom en neemt ons mee naar de lounge, waar de openhaard een heerlijke warmte geeft. Ze biedt ons wat te drinken aan; we kiezen voor een glas wijn. Dadelijk heb ik een afspraak met een van de tandheelkundig specialisten. Mijn vrouw vergezelt mij, zij brengt haar tijd door bij de schoonheidsspecialiste in de kliniek, waar zij een massage en schoonheidsbehandeling heeft gereserveerd. De dental coach komt bij ons zitten en vraagt hoe het met ons gaat. Ik heb een

paar vragen en zij legt de procedure van de behandeling uit. Ik ben nogal nerveus, maar zij stelt mij op mijn gemak. Tijdens de behandeling zal ze niet van mijn zijde wijken. Na de vorige behandeling belde ze mij zelfs ’s avonds thuis op om te vragen of ik nog ergens last van had.”

Luxe en privacy Gaat dit echt over een bezoek aan de tandarts? Jazeker, een bezoek aan de Van Dort Kliniek is een aangenaam bezoek. Een groeiend aantal mensen kiest ervoor om in alle luxe en privacy naar een tandheelkundige privé-kliniek te gaan. Mensen nemen niet snel genoegen meer met minder dan het beste. We willen er goed uitzien en schenken meer aandacht

aan ons welzijn, onze gezondheid. Maar ook mensen die angstig zijn, kiezen vaker voor een privé-kliniek waar ze in alle rust te woord worden gestaan, waar privacy is en waar ze intensieve begeleiding krijgen van de dental coach. Behandeling kan nagenoeg pijnloos worden uitgevoerd door computergestuurde verdoving. In sommige situaties wordt onder narcose behandeld binnen de eigen kliniek, bijvoorbeeld bij mensen die niets in hun mond kunnen verdragen of die zo angstig zijn dat behandeling anders niet mogelijk is. Deze behandelingen worden onder de deskundige supervisie van het narcose team uitgevoerd. “Wij worden regelmatig benaderd door mensen die geen vertrouwen

hebben in hun tandarts, omdat zij het gevoel hebben dat deze niet echt naar hen luistert”, vertelt Angelique Breukhoven, dental coach in de Van Dort Kliniek. “Ze voelen zich niet serieus genomen, krijgen geen goede uitleg over de verschillende mogelijkheden en toekomstscenario’s, voelen zich soms overbluft. Bij ons houdt de cliënt zelf de regie zo veel mogelijk in eigen hand. Wij zien onze cliënten als opdrachtgevers, ons team staat geheel tot hun beschikking. U moet zich voorstellen dat een cliënt tijdens een intensieve behandeling kan besluiten een pauze te willen nemen. Bij ons is dat mogelijk; bij een reguliere praktijk of kliniek is dat niet aan de orde, daar zit de volgende patiënt allang te wachten.”

Dental Wellness Bij de Van Dort Kliniek wordt gesproken van Dental Wellness. De kliniek geeft als enige in Nederland met recht inhoud aan dit concept. Wellness wordt wel gedefinieerd als het evenwicht tussen innerlijke en uiterlijke schoonheid en gezondheid. “En dat is precies wat wij bieden: prachtige tanden en een stralende lach, zonder compromissen ten aanzien van kwaliteit, mondgezondheid én geestelijk welbevinden van onze cliënten”, aldus mede-eigenaar Marco van Kesteren. “Met het toevoegen van een schoonheidssalon aan de kliniek, staan ook ontspannende massages en schoonheidsbehandelingen op het menu. Een bezoekje aan de tandarts wordt op die manier zowaar een aangenaam tijdverdrijf.” Bij Van Dort Kliniek kunnen mensen terecht voor exclusieve tandheelkunde, implantologie, narcosebehandelingen en kaakchirurgie. Men wordt behandeld volgens de nieuwste technologieën en inzichten. “Mensen zijn vaak niet op de hoogte van de huidige technieken. Er is zo veel meer mogelijk dan een aantal jaar geleden”, vertelt Rutger Baerends, de andere eigenaar en een van de specialisten binnen de kliniek. “Zo is er een nieuwe implanteertechniek, waarbij er na het maken van een scan van het hoofd, met behulp van een computerprogramma bepaald wordt waar zich de meest ideale locaties bevinden voor het plaatsen van de implantaten.

Vanaf dit computermodel wordt vervolgens een boormal gemaakt en kan er op een minimaal ingrijpende en zeer precieze wijze geïmplanteerd worden. Het kaakbot vergroeit met deze kunstwortels. Vervolgens kunnen er op deze implantaten bijvoorbeeld kronen, bruggen of een prothese gemaakt worden. Met deze oplossing zijn de nieuwe tanden vrijwel niet meer van echt te onderscheiden. Ook voor mensen met een volledige prothese is deze oplossing een uitkomst.”

cliënten een stralende lach en geven ze vaak hernieuwd zelfvertrouwen. Mensen durven weer voluit te lachen, zonder de hand voor de mond. Ze durven weer in het openbaar te spreken en weer vol vertrouwen in een appel te bijten. Het gebeurt vaak dat we na afloop van een behandeltraject een taart, bloemen of een fles wijn als bedankje ontvangen. Geweldig toch, als je zo veel voor iemand kunt betekenen?”

Cosmetische tandheelkunde Ook voor cosmetische tandheelkunde kan men bij Van Dort Kliniek terecht. Cosmetisch tandarts Johan Oost legt uit: “Wanneer de voortanden erg scheef staan of als er ernstige verkleuringen op de tanden aanwezig zijn, kan het een oplossing zijn om een klein porseleinen laagje aan te brengen. Porseleinen facings geven een prachtig esthetisch resultaat en vormen een duurzame oplossing.” Gastvrouw Marjon Heeling: “Wij bezorgen onze

Schalm 5, 3927 EH Renswoude T 0318 – 570 970 F 0318 – 570 357 www.vandort.com

Inhoudsopgave 12 Ségolène Royal 46 René C.W. Boender 18 prof. dr. Raymond Kurzweil 52 Jeroen Smit Albert de Booij in gesprek over de hervormingen van Ségolène Royal

Over de toekomst

24 prof. dr. Michael Braungart 28 drs. Ed Nijpels 34 Astrid Engels 38 Willem Middelkoop 42 Jacobine Geel

Afval is voedsel voor nieuwe producten

Wat innovatie betreft mist Nederland de boot

Astrid Engels maakt het onzichtbare zichtbaar

SÉGOLÈNE

ROYA L

We zitten midden in een dollarcrisis

Eén mens kan het verschil maken

Marketing met energie, enthousiasme en creativiteit

De ABN Amro is uiteindelijk onderuit gegaan door zelfgenoegzaamheid

58 Carel Kraayenhof

Je moet tango nooit spelen zoals het genoteerd staat, dan mis je de lading

64 Willem Reimers 68 Frederique van der Wal 72 dr. Frits Groenevelt en Jan Pieter Glerum 76 Thomas Lepeltak Etiquette is de basis van goed gastheerschap

Frederique van der Wal kiest voor bloemen!

Darwin en de verrukkingen van het naakt

Ik verdiende net iets meer dan Jan Modaal maar leidde het leven van een miljonair DRS .

ED NIJPELS FREDERIQUE VA N DER W AL

C A REL K RA AY

EN H O F

PR OF. DR . R AY KUR ZW EIL

ROBIN VA N GAL

JEROEN SMIT PR OF. DR . MICH AEL BRAUNGA RT

A STRID ENGELS

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

WILLEM MIDDELKOOP

84 drs. Joost Lagendijk 149 De Nederlandse SprekersAtlas 86 Robin van Galen 175 The Eagle Paradigm 90 David Crouwel 176 De Stad van Morgen 94 Anne van der Heyden, arts 178 Colofon 96 Jhanna Houweling 102 Maurice en Marc de Hond C16 O L U M N S 22 106 Arko van Brakel 32 36 110 prof. dr. Arjo Klamer 49 50 114 drs. Kirsten Verdel 55 61 116 Willem Sijthoff 6271 121 prof. dr. Wubbo Ockels 7980 124 Frank Wentink 9599

Turkse toetreding maakt EU sterker

(Handig naslagwerk met de Top-1000 sprekers zowel alfabetisch gerangschikt als op categorie) ®

Winnen is de beste doping voor een sporter

Harm Edens

De horeca als metafoor voor klantvriendelijkheid

Een uniek 2-jarig ondernemersproject van Jean Paul Close

Waarom procesoptimalisatie niet de oplossing is voor de cure-sector

De omkering is altijd waar

Hun digitale wereld

Wouke van Scherrenburg

. prof. dr. Arnold Heertje

. prof. dr. Maarten van Rossem . Jeroen Busscher

Deze crisis is een kans om de wereld te verbeteren

Economie moet zich meer bewijzen als een morele wetenschap

. Jan Rijkenberg

. Paul Abma MA

. mr. Aernoud Bourdrez

prof. dr. Arnold Heertje

. Katja Staartjes

Vanuit het hart van Obama’s campagne

. Smadar Monsinos . Iwan Göbel

Ondernemerschap moet in je zitten

. Pauline van Antwerpen . Roos Wouters

Op naar een 100% schoon Nederland 2050

. prof. dr. Wim Veen

. prof. dr. Paul Cliteur

Crises brengen Frank Wentink juist op ideeën

DIV ERSEN

10 Voorwoord

137 Speakers Academy

Bookstore

Met onder meer:

138. Arnold Vanderlyde 140. Sarah Monkau 140. dr. Rob van Es 140. Birgitta van Loon 142. Marc van Eck 142. Coco de Meyere 142. Hans Ludo van Mierlo 144. drs. Harry Starren 146. Boekbesprekingen 148. Henkjan Smits

prof. dr. Bas Haring

. Karel de Rooij

100. Marga van Praag 108. Peter d’Hamecourt 109. Suzanne Ekel 109. dr. Mathijs Bouman 109. prof. dr. Cor Molenaar 112. prof. dr. Arie Dijkstra 115. prof. Erik Van Vooren 118. prof. dr. Bas Haring 120. Wouke van Scherrenburg 122. Jeroen Boschma 127. Hans Melissen 128. Peter Tetteroo 132. drs. Eveline Brandt 134. Corinne de Haas 136. drs. Antoinette van Alphen 136. Harm Edens 136. Kirsten van der Kolk

Academy® Magazine / voorjaar 2009

prof. dr. Wim Veen

prof. dr. Maarten van Rossem

Marga van Praag

VOORWOORD

Onzekerheden en dilemma’s zijn de drijvende krachten van mensen en organisaties

toekomstbeelden nodig die ons bewust maken van de uitdagingen waar we voor staan. We willen strategische keuzes kunnen maken uit ogenschijnlijke dilemma’s. En juist uit deze onzekerheden en dilemma’s komen de drijvende krachten van mensen, organisaties, instellingen en overheden voort! Zonder problemen, crises, dilemma’s, onzekerheden géén krachten, géén innovaties.

Speakers Academy® is uitgegroeid tot een hechte en kwalitatief hoogwaardige sprekersgemeenschap. De editie van het magazine dat nu voor u ligt getuigt daarvan. Meer dan 1000 sprekers in Nederland zijn als faculty member aangesloten en jaarlijks verwelkomen wij honderden nieuwe experts en bijzondere persoonlijkheden. Een unieke community die als motto ‘Bringing Knowledge to the World’ heeft. En daar draait het allemaal om. Om kennis. Spreken, met als doel kennis over dragen, is verantwoordelijkheid uitdragen. Per slot van rekening is een onderwijssysteem (lees: kennissysteem) ook niets anders dan een ritualisering van het woord. Rollen voor het spreken worden hierin vastgelegd. Met datgene wat je zegt, zeg je tevens al datgene dat ongezegd blijft. De uitgesproken tekst is weliswaar expliciet; datgene dat niet wordt uitgesproken is van een impliciete orde. Met het aanreiken van het woord vloeit macht terug. Macht over het woord, over hetgeen niet is gezegd, over de toehoorder, over jezelf. Bezie religieuze of filosofische teksten. Of politieke of rechtsteksten. Al deze culturele systemen (en zo ook het literaire) hebben een sterke intentie om zich krachtig te doen gelden. Ze spreken over het impliciete, maar drukken zich expliciet uit. Spreken is een machtige bezigheid en impliceert een grote verantwoordelijkheid. Wij trachten ons dan ook meester te maken van het spreken, van het woord. En met het spreken onderwerpen wij de dingen. Wij doen geweld aan de wereld met het spreken. De wereld echter, is geen medeplichtige van onze kennis. Zij conformeert zich niet aan ons. Ook willen wij macht krijgen over gebeurtenissen. Maar dit laatste zal moeilijk kunnen. Een gebeurtenis is geen toevalligheid. Ook geen substantie. Ook geen proces of een eigenschap.

Een gebeurtenis is onstoffelijk, en baart zichzelf uiteindelijk in het materiële. De gebeurtenis is de uitwerking. De vragen die zich onophoudelijk aandienen zijn: ‘Hoe kan ik toekomstige gebeurtenissen aansturen?’ ‘Hoe kan ik mijn toekomst creëren?’ ‘Hoe krijg ik greep op mijn machteloosheid?’ Kijk naar de financiële malaise, de economische teruggang, kijk naar de ecologische uitdagingen waar we voor staan. Denk aan de Mexicaanse griep, de aanslag op ons koningshuis, de toenemende werkloosheid, de ‘vergrijzing’ van ons land, de erosie van ons onderwijs. Borelingen van gebeurtenissen waar we geen vat op hebben, hoe graag we dat ook zouden willen.

In dit magazine vragen wij uw aandacht voor een aantal persoonlijkheden die deze drijvende krachten bezitten. Allereerst Ségolène Royal, die mogelijkerwijs in de nabije toekomst de eerste vrouwelijke president zal zijn van Frankrijk. Vervolgens Ray Kurzweil, een van ’s werelds meest vooraanstaande futurologen die binnenkort zijn Singularity University opent in Californië met steun van NASA en Google. Michael Braungart deelt zijn visie over de toekomst van het ecosysteem met ons en Ed Nijpels spreekt over innovatie in Nederland. Verder interessante, kritische, mannen als Willem Middelkoop, Jeroen Smit en René C.W. Boender. En kunstenares Astrid Engels die op haar manier het impliciete expliciet maakt ofwel het onzichtbare zichtbaar. In totaal meer dan 60 interviews en columns van vooraanstaande faculty members. Ik reik ze u met trots aan en wens u veel leesplezier.

Is het dan allemaal kommer en kwel? Nee, zeker niet. We ‘bezitten’ toekomst. Gezien het onzekere karakter van de toekomst, (alle toekomstscenario’s ten spijt) is het moeilijk om hierover nuttige uitspraken te doen, maar wij voelen een sterke behoefte aan voorspellingen. Liever gezegd, we hebben

Albert de Booij Founder en CEO Speakers Academy®

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

NEVER UNDERESTIMATE

THE POWER OF CORPORATE FASHION

www.patricklusink.nl 11

8700.041 AdvAcademy.indd 1

31-03-2009 12:51:00

POLITIEK

De hervormingen van president Ségolène Royal Ségolène royal verloor twee jaar geleden tijdens de Franse presidentsverkiezingen in de tweede ronde met een klein verschil van nicolas Sarkozy. Wanneer ze besluit het over drie jaar opnieuw tegen hem op te nemen, én wint, is ze vast van plan hervormingen op het gebied van belastingen, het bancaire stelsel en vooral het (hoger) onderwijs door te voeren. royal heeft rechtvaardigheid, respect en kennis hoog in het vaandel staan. van een arrogante houding tegenover het buitenland en zijn leiders zal geen sprake meer zijn, belooft ze in een bijzonder interview met ACADeMY® Magazine. Albert de Booij, oprichter en CEO van Speakers Academy® stelde president Ségolène Royal de volgende vragen.

Het ziet er naar uit dat u het tijdens de presidentsverkiezingen van 2012 opnieuw gaat opnemen tegen Nicolas Sarkozy. Welke hervormingen wilt u het eerst doorvoeren na uw verkiezing tot president van Frankrijk? “De eerste hervorming is het rechtvaardiger en transparanter maken van de belastingwetgeving. Dat betekent afschaffing van het algemene belastingplafond (niemand hoeft meer belasting te betalen dan 50 procent van zijn inkomsten). Een beperkt aantal vermogende huishoudens krijgt nu de grootste bedragen terug uit de schatkist en dat valt bijzonder slecht bij Fransen die leven van een uitkering en onzeker zijn omdat hun koopkracht steeds verder achteruit gaat. Ze ervaren de huidige wet als zeer onrechtvaardig. Transparantie moet ervoor zorgen dat alle burgers weer vertrouwen krijgen in het belastingstelsel. De Staat moet alle Fransen jaarlijks meedelen hoeveel belasting zij moeten betalen volgens een eerlijker en eenvoudiger verdeelsleutel, waardoor iedereen begrijpt waar hij aan toe is. De tweede hervorming betreft de controle op het gemeenschapsgeld dat in het bancaire systeem is gepompt. Daar kom ik op terug. Ten slotte zal ik een ‘Marshallplan’ lanceren dat ten goede komt aan universiteiten en het wetenschappelijk onderzoek dat daar wordt uitgevoerd. Eenvoudigweg omdat de toekomst in hun handen ligt. Ook moet er een reeks onderzoeken komen naar de ontwikkelingen op milieugebied.”

Hoe ziet u de ﬁnanciering van speciale programma’s, zoals optrekking van het minimumloon tot € 1.500, verhoging van uitkeringen voor gehandicapten, door de staat betaalde huurwaarborgen voor de allerarmsten, baangaranties en trainingen voor afgestudeerde studenten, gratis anticonceptie voor jonge vrouwen en rentevrije leningen voor alle jonge mensen? Zijn uw ‘désirs d’avenir’ nog steeds dezelfde? “In het gewest waarvan ik president ben neemt de overheidsschuld voor het vierde achtereenvolgende jaar af, zonder dit jaar de belastingen te verhogen. We zijn zelfs in staat nieuw beleid te introduceren. Ons ‘geheim’ is simpel en wordt gedragen door politieke beslissers. Bij elk voorstel en elke nieuwe maatregel vragen we ons af of we het belastinggeld wel doeltreffend en efficiënt investeren. Elke euro moet nuttig worden besteed. We evalueren permanent alle acties die we hebben ondernomen. Wat regionaal kan, moet ook op nationaal niveau mogelijk zijn. Men moet minder rigide met staatsuitgaven omgaan, zodat er ruimte om te manoeuvreren ontstaat. Veel politici gaan maar door, zonder zich af te vragen of hun werk nog wel doeltreffend is. In vijf jaar tijd zijn de kosten voor bijna 500 fiscale nicheprojecten opgelopen van 50 tot 73 miljard euro, terwijl uit evaluaties blijkt dat ze nauwelijks nut hebben gehad. Dat geld kun je beter besteden aan een omvangrijk

AcAdemy® MAgAzine / voorjAAr 2009

Tekst: Albert de Booij Fotografie: StĂŠphane Lemouton

plan om onderzoek en het hoger onderwijs te ontwikkelen, met name op het gebied van de groene groei. Burgers moeten zich kunnen vinden in de openbare uitgaven. Dat hoort bij de participerende democratie, die ik heb verdedigd tijdens de presidentscampagne en, met de burgers als jury, tot stand heb gebracht in de regio Poitou-Charentes. Ik zie dat dit idee zich met grote snelheid verspreidt, niet alleen in Frankrijk, maar ook in Europa en zelfs in de Verenigde Staten onder aanvoering van Barack Obama.” Franse vrouwen verdienen op dit moment 80% van het salaris dat mannen krijgen voor hetzelfde werk. Hoe is deze onrechtvaardigheid te bestrijden? “Er is nog veel te doen! Ondanks drie wetten die sinds 1983 zijn aangenomen, verdienen vrouwen in ondernemingen met meer dan tien werknemers 27 procent minder dan hun mannelijke collega’s. Op Europees niveau is het verschil minder, maar gemiddeld nog altijd 17 procent. Bovendien krijgen ze daardoor later een lager pensioen. En dan hebben we het nog niet eens over de afwezigheid van vrouwen in het bestuur of de raad van commissarissen van grote ondernemingen. Uit een studie van McKinsey blijkt dat instellingen waar vrouwen de dienst uitmaken betere financiële resultaten halen! Onderzoek van het ‘Observatoire de la féminisation des entreprises’ van de Ceram Business School bewijst dat wanneer het kader van een bedrijf vooral uit vrouwen bestaat, de beurskoers minder te lijden heeft van de financiële crisis. Een financieel analist van The City bevestigt de superioriteit van vrouwen, door te zeggen: ‘Ik denk niet dat Lehman Sisters dezelfde risico’s neemt als Lehman Brothers’. Er moet nog veel gebeuren op het gebied van moraal en doeltreffendheid, voordat er een einde komt aan de ongelijke behandeling van vrouwen en mannen. Omdat ik niet geloof dat een gematigde reactie zorgt voor een snelle, natuurlijke gedragsverandering, moeten politici hun goede wil tonen. Ik wil ze twee voorbeelden meegeven. De Noorse regering heeft beursgenoteerde bedrijven twee jaar lang de tijd gegeven om hun besturen voor veertig procent uit vrouwen te laten bestaan, op straffe van strenge sancties. In Spanje is in 2007 een wet aangenomen die bedrijven met meer dan 250 werknemers verplicht soortgelijke maatregelen te nemen.” Welke rol zal Frankrijk in de Europese Unie spelen? Bent u persoonlijk voorstander van toetreding van Turkije? “Frankrijk moet de gemeenschappelijke politiek aanvoeren als er belangrijke zaken op ons afkomen. Steeds meer landen in Europa investeren, net als Frankrijk, in onderzoek, innovatie, duurzame energie en transport, maar een Europese industriële politiek, in navolging van de Verenigde Staten en de grote opkomende landen, moet nog van de grond komen. Omdat te bereiken zijn de huidige

instrumenten niet geschikt. In de statuten van de Europese Centrale Bank moeten richtlijnen komen voor de ontwikkeling van werkgelegenheid en groene groei. De eurozone moet een eigen economische regering krijgen, die de economie weer op gang brengt, zorgt voor gecoördineerde groei en instrumenten voor het reguleren van de kapitaalmarkt. Het is van belang dat Frankrijk zich, gezien zijn geschiedenis, bevolkingssamenstelling en economie, bewust is van zijn bijzondere verantwoordelijkheid om Europa vooruit te helpen. Frankrijk moet zich daarbij niet arrogant opstellen, maar respect tonen voor haar Europese partners en samenwerken met Duitsland. Wat Turkije betreft is het raadzaam dat land niet bruut af te wijzen, maar een eventuele toetreding tot de Europese Unie stap voor stap, zonder te overhaasten, te begeleiden.” Energie zal in de nabije toekomst een cruciale rol spelen in Europa. Rusland loopt voorop. Hoe denkt u over de energievoorziening in de toekomst. Komt er een doorbraak van nucleaire of zonne-energie? “Vlak na zijn aantreden zei Barack Obama: ‘Het land dat de energieën van morgen beheerst, zal de leider van de 21ste eeuw zijn’. Daar ben ik absoluut van overtuigd. In het licht van de onomkeerbare klimaatsverandering en de noodzaak een nieuwe wending te geven aan ons economisch ontwikkelingsmodel, is groene groei de enige weg. Nucleaire energie is een feit, maar we zullen de komende jaren een behoorlijke ontwikkeling van alternatieve energieën zien. Ik vind het jammer dat Frankrijk op dit gebied wat achterloopt. Sinds mijn verkiezing in 2004, is duurzame ontwikkeling mijn eerste prioriteit. Dat werpt zijn vruchten af. Dankzij een voor Europa ongekende samenwerking met de Europese Investeringsbank is er 400 miljoen euro beschikbaar om de komende drie jaar 650.000 m² fotovoltaïsche dakpannen te plaatsen. We staan op het punt het eerste, goedkope elektrische voertuig (kosten ongeveer 5000 euro) te introduceren om de productie van de fabrieken in deze regio te vervoeren. In september opent het eerste Europese lyceum dat volledig energieneutraal is zijn deuren. We hebben het lyceum Kyoto genoemd.” Wat is uw voornaamste kritiek op het huidige politieke beleid in Frankrijk, of, beter geformuleerd: wat zou u president Sarkozy aanbevelen? “Er is een groot verschil tussen de beloften die Sarkozy tijdens zijn presidentscampagne heeft gedaan en de huidige situatie in Frankrijk, twee jaar nadat hij aan de macht is gekomen. Met genoegen doe ik de volgende aanbeveling: uit de internationale pers blijkt dat de arrogante houding tegenover internationale leiders en hun bevolking niet is veranderd. Dat kan een boemerangeffect hebben. Hij zou zijn gesprekspartners met meer respect tegemoet moeten treden. Er komt een moment dat hij zich bewust wordt van het lijden dat de

Academy® Magazine / voorjaar 2009

economische crisis heeft veroorzaakt en ik hoop dat hij dat vertaalt in zijn politiek of consequenties trekt.” De wereld heeft president Obama van de Verenigde Staten hartelijk welkom geheten. Beschouwt u hem als een rolmodel? Beïnvloedt hij u bij uw keuze om al dan niet campagne te voeren in 2012? “Zijn verkiezing is de belangrijkste gebeurtenis geweest van de laatste jaren. Obama heeft een einde gemaakt aan de heilloze politiek van de Verenigde Staten en de wereld bevrijd van de kwade praktijken van de Amerikaanse neo-conservatieven belichaamd door George W. Bush. Daarnaast is Barack Obama het symbool van een

“De eurozone moet een eigen economische regering krijgen.” veranderend tijdperk. Dit kruispunt in de tijd stemt niet tot bezorgdheid, maar opent juist nieuwe mogelijkheden. Na zijn inauguratie, die ik heb bijgewoond in Washington, heeft hij een aantal beslissingen genomen die de Verenigde Staten tot eer strekken: erkenning van de klimaatveranderingen en het geven van prioriteit aan groene groei, sluiting van de Guantanamo gevangenis, versoepeling van de relaties met Cuba, een constructieve en respectvolle dialoog met de moslimwereld, het weer op gang brengen van het vredesproces in het Midden-Oosten, etc. Ik herinner me van de eerste maanden van zijn presidentschap de transparantie van zijn regering, zijn wens om een vorm van participerende democratie te creëren (niet alle beslissingen hoeven van bovenaf genomen te worden), de coherentie tussen wat hij tijdens de campagne heeft beloofd en hij nu in praktijk brengt en zijn respect voor zijn partners. Deze principes worden vandaag in Frankrijk niet toegepast, maar ik reken er op dat dit ooit gebeurt.”

Wanneer de wereld één groot dorp wordt, waar grenzen vervagen en naties onderdeel worden van mondiale netwerken, hoe ziet u dan de toekomst van de Franse cultuur? Hoe kijkt u aan tegen de rol van l’Organisation internationale de la Francophonie? “De taalkundige en culturele diversiteit zijn belangrijk voor Frankrijk. De Franse cultuur staat op zichzelf. Dat wil zeggen dat cultuur geen koopwaar is en niet de wetten van de markt volgt. Frankrijk heeft die overtuiging vanaf het midden van de jaren tachtig verdedigd en daarna in 1993 tijdens de onderhandelingen over de General Agreement on Tariffs and Trade (GATT). Vanuit een soort protectionisme, wilde men de culturele diversiteit wapenen tegen de oprukkende uniformiteit die werd gedicteerd door de Amerikaanse filmindustrie en cultuur. Monocultuur verarmt de gedachte zoals ze de grond verarmt. Het Frans is, samen met het Engels, de enige taal die op alle continenten wordt gesproken. Dat betekent dat we open vensters naar de wereld hebben. De internationale organisatie van de Francophonie spant zich in om de Franse taal en cultuur wereldwijd te verdedigen. Ik citeer graag de dichter Gilles Vigneault uit Quebec: ‘Het onmetelijke land zonder grenzen’. Dat is francophonie.” Onderwijs is de hoeksteen van de maatschappij en onze beschaving. Wereldwijd neemt de kwaliteit van kennis af. Daarmee begeven we ons op glad ijs. Welke maatregelen zijn volgens u nodig om onderwijs op hoog niveau te garanderen voor toekomstige generaties? “Aan de basis van elk beleid hoort onderwijs te staan. De school is in al haar verschijningen de moeder van de hele maatschappij. Wanneer je de maatschappij wilt veranderen, moet je eerst het onderwijssysteem aanpassen. Dat geldt des te meer nu we in de kennismaatschappij terechtkomen. We moeten de betekenis van het instituut school opnieuw definiëren en de missie van onderwijsgevenden in een nieuwe context plaatsen. Beroepen veranderen en

AcAdemy® MAgAzine / voorjAAr 2009

Staten is dat drie procent. Het is dringend noodzakelijk onze universiteiten op te waarderen, het liefst samen met het bedrijfsleven dat kan participeren in universitair onderzoek.”

Om hierin te slagen moeten we beseffen dat de sociale ongelijkheden uit de maatschappij terugkomen in het onderwijs en dat het niet altijd lukt toegang te krijgen tot het systeem. Die twee elementen moeten de politieke wil aanwakkeren om te hervormen. Het corrigeren van sociale ongelijkheid in het onderwijs (vanaf de kleu-

“Internationaal gezien getuigen de besluiten van de G20 van gezond verstand. Ze bestaan uit nieuwe financiële regels voor banken en andere financiële instellingen, in het bijzonder hedge funds die tot nu toe aan alle regels konden ontsnappen. Desondanks staan we nog ver af van een politiek die de opleving van de economie coördineert en de introductie van een nieuw ontwikkelingsmodel, dat is gebaseerd op het hergebruik van energie, bevordert. Deze opmerking is evenzeer bedoeld voor de Europese Unie. Ik heb nog een tweede punt van kritiek aan het adres van de G20. Het is moreel niet goed te praten en economisch gezien absurd dat er geen Afrikaanse vertegenwoordiging was bij het laatste overleg. Het continent Afrika vertegenwoordigt een zesde van de wereldbevolking en bezit een derde van de natuurlijke grondstoffen.

“Als vrouwen aan de leiding zijn, lijdt de beurskoers minder onder de crisis.” terschool) en de periode erna, vergt een behoorlijke inspanning van het openbaar bestuur. Net zoals er, vanuit een gevoel van verbondenheid, een sociale, familiale en culturele politiek is, moet er ook een onderwijspolitiek komen. Het openbaar bestuur moet daarnaast veel meer doen om de universiteiten en het wetenschappelijk onderzoek te steunen. We moeten het verlangen om te leren cultiveren en niet laten wegzakken omdat er nu, in tegenstelling tot de afgelopen jaren, wellicht minder middelen zijn. Frankrijk is qua educatie niet onderscheidend en besteedt niet meer dan 1,3 procent van het Bruto Nationaal Product aan het hoger onderwijs. In Noord-Europa en de Verenigde

column

kennis en kunde evolueren heel snel. Een goed onderwijssysteem gaat uit van technische kennis en geeft de algemene cultuur een solide basis, waardoor er ruimte is voor evolutie en toegang tot steeds veranderende specialisaties. Levenslang leren, de een meer dan de ander. Dat is het nieuwe educatieve pact dat ik wil sluiten en opbouwen.

prof. dr. Arnold Heertje

Welke politiek is volgens u het beste in staat de ﬁnanciële en economische recessie aan te pakken?

In Frankrijk heeft de Staat miljarden euro’s beschikbaar gesteld om de door de financiele crisis getroffen banken te redden en de kredietverlening weer op gang te brengen. En wat constateert men? Zelfs gezonde bedrijven – en die zijn er gelukkig! – blijven tegen beter weten in een beroep doen op banken om hun ontwikkeling te financieren. Ik heb, als eerste in Frankrijk, voorgesteld een bank te nationaliseren, die als missie krijgt risico’s te nemen om bedrijven te ondersteunen die willen innoveren. En dan denk ik vooral aan het midden- en kleinbedrijf. Bijzondere aandacht moet er zijn voor ondernemingen die zich met groene groei bezighouden.”

Ségolène Royal is een Franse politica van de Parti Socialiste. In 1988 werd zij voor de eerste maal verkozen in de Franse Assemblée Nationale als vertegenwoordiger van het departement Deux-Sèvres. In de jaren 1992-1993 was zij minister voor milieuzaken. In 1997 werd ze minister van onderwijs en in 2000 van arbeid, sociale solidariteit, gezinnen, kinderen en gehandicaptenzorg. Royal vervulde ook een groot aantal functies in lokale bestuursorganen). In 2004 won zij de verkiezingen voor het presidentschap van de regio Poitou-Charentes. Tijdens de Franse presidentsverkiezingen van 2007 verloor ze met klein verschil van Nicolas Sarkozy. segoleneroyal@speakersacademy.eu

“Er zal pas een einde komen aan de oorlogen als de vrouwen de macht overnemen.” — Wilma Scott —

Investeren in duurzaamheid De kredietcrisis blijft de gemoederen bezighouden. Somberheid overheerst de discussie. Toch is deze overwegend financiële crisis een lachertje vergeleken met de overlevingscrisis die het bestaan van de mensheid bedreigt. De opwarming van de aarde, de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, het ontbreken van voldoende schoon water, het vervuilen van lucht en leefklimaat en de aanslag op natuur en milieu zijn de echte problemen, die onze individuele en maatschappelijke zorg verdienen. Het goede nieuws is dat deze vraagstukken nopen tot grootscheepse investeringen in duurzaamheid wereldwijd, in Europa en in Nederland. Niet alleen investeren, maar ook innoveren. De overgang naar duurzame energie vergt het ontwikkelen van elektrische auto’s en mobiliteit, die rechtstreeks gebruik maakt van de energie van de zon. Het terugdringen van de uitstoot van kooldioxide noopt tot ingrijpende technologische doorbraken. Deze vaststelling geldt voor alle thema’s die onder de noemer van duurzaamheid kunnen worden gebracht. Als het Nederlandse kabinet wil gaan bouwen óm het bouwen, wil gaan bouwen óm de werkgelegenheid, om zo de gevolgen van de kredietcrisis te beperken, slaat het de verkeerde weg in. We laten ons dan leiden door gewin op korte termijn van projectontwikkelaars en een kortzichtige, centrale en lokale overheid. Alsof we niets geleerd hebben. Investeren en innoveren in duurzaamheid zijn de geneesmiddelen voor het verslaan van de kredietcrisis. De overlevingscrisis wordt hiermee tevens onschadelijk gemaakt. Dit ten behoeve van de kwaliteit van het bestaan van de burgers van nu en straks.

arnoldheertje@speakersacademy.eu

AcAdemy® MAgAzine / voorjAAr 2009

8700

THE FUNDAMENT OF

A STRONG IDENTITY

www.patricklusink.nl

8700.041 AdvAcademy.indd 2

31-03-2009 12:51:08

Tekst: prof. dr. Wim de Ridder Fotografie: Helene DeLillo en Michael Lutch/Courtesy of Kurzweil Technologies Inc.

FUTUROLOGIE

De toekomst van futuroloog Ray Kurzweil Prof. dr. Wim de Ridder, futuroloog en hoogleraar toekomstverkenning aan de Universiteit Twente, heeft Ray Kurzweil voor ACADEMY® Magazine geïnterviewd.

Ray Kurzweil is één van de meest prominente futurologen van deze tijd. Zijn specialiteit: langetermijnvoorspellingen. Zijn publicaties over strategische ontwikkelingen in de

technologie zijn al

vele jaren toonaangevend en opvallend consistent. Kurzweil laat zien dat kennis en technologie zich exponentieel kunnen ontwikkelen. Op basis hiervan voorspelt hij de terreinen waar uitzonderlijke snelle en nog niet eerder waargenomen vooruitgang zal worden geboekt. Hij voorziet al vele jaren de komst van een tijd die met de term ‘singulariteit’ wordt aangeduid, het is een tijd waarin de mens en de machine als het ware samengaan. De belangrijkste oorzaak van deze – in de visie van Kurzweil onvermijdelijke – doorbraak is het vermogen van machines om te leren en zichzelf voortdurend te verbeteren. Het is deze kunstmatige intelligentie die in zijn visie leidt tot het vervagen van het verschil tussen de fysieke en de virtuele wereld. Singulariteit zal nog deze eeuw een feit zijn. Vooralsnog houdt

Kurzweil rekening met een doorbraak rond 2045.

Economen waarschuwen al vele jaren voor de risico’s die het gevolg zijn van de almaar groeiende schuldeneconomie, maar de bankencrisis en huidige recessie en met name de omvang en de duur ervan zijn door vrijwel niemand voorspeld. Heeft u de recessie van dit moment aan zien komen en lijkt de huidige economische neergang op de grote depressie van de jaren 30 van de vorige eeuw? “De bankencrisis was niet te voorspellen. De – op de genetica gebaseerde - algoritmen die het hedgefonds Fat Kat aansturen, hebben betrekking op voorspellingen op zeer korte termijn: in uren of dagen, niet in maanden of jaren. Het bedrijfsconcept van het fonds is gebaseerd op het verschil tussen toeval en de uitkomst van deze voorspellingen. De oorzaak van de bankencrisis ligt in de overmatige schuldpositie van veel financiële instellingen. Vele hebben meer dan 30 maal zoveel schuld als eigen vermogen. Daardoor is er een

intrinsiek instabiele situatie ontstaan. In Fat Kat werden we al zenuwachtig als de schuldverhouding 1,8 tegen 1 was. Als deze 30 tegen 1 is, dan hoeft een bank maar 3 of 4 procent op de waarde van zijn bezittingen te verliezen om insolvabel te worden. Dat is precies wat er is gebeurd.” “Opmerkelijk is overigens wel dat de crisis zich in de wereldeconomie zeer snel heeft verspreid, zozeer is de wereld met elkaar verbonden. Niettemin zal de verbetering van de prijs-prestatieverhouding van informatietechnologie in deze recessie onverminderd doorgaan. Deze ontwikkeling dateert al van het begin van de vorige eeuw en is ook in de depressie van de jaren dertig niet onderbroken.” “Er zijn overigens grote verschillen tussen die depressie en de economische situatie die zich nu voordoet. De leefomstandigheden van veel mensen waren in de vorige eeuw veel slechter. De technologie

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

die de gezondheidszorg ondersteunt, was toen nog niet of nauwelijks ontwikkeld en er moest hard worden gewerkt om bijvoorbeeld een maaltijd klaar te maken. In de huidige tijd keren de slechte leefomstandigheden van toen niet terug. Sterker nog, het is de voortgaande ontwikkeling van ICT die de recessie zal keren. De economische groei van de laatste 50 jaar danken we geheel aan de ontwikkeling van informatietechnologie.” In veel landen zoeken overheden naar de beste manier om uit de recessie te komen. `The Economist’ stelde in haar editie van 15 januari 2009 voor om in dit verband aandacht te geven aan de werking van de Wet van Moore. Niet in de meest gangbare versie (computerkracht verdubbelt tegen gelijkblijvende kosten iedere 18 maanden) maar in de variant ervan: computerkracht halveert iedere 18 maanden in prijs. Dit kan defl atie worden genoemd. Wat is de betekenis van deze vorm van defl atie? “Informatietechnologie heeft een deflatievoet van 50%. Dat betekent dat we voor dezelfde kosten elk jaar tweemaal zoveel producten kunnen kopen. Informatieproducten zijn rekenkracht, computergeheugen, genetische testen, bits die over het internet gaan, informatie die in hersenen wordt opgeslagen enzovoort. Al jaren is informatietechnologie een belangrijke deflatoire kracht die inflatie binnen de perken houdt. Je kan een nieuwe iPod die tweemaal zo krachtig is als het vorige model, kopen voor de helft van de prijs van degene die maar korte tijd daarvoor op de markt kwam. Dit verschijnsel komen we op veel plaatsen tegen. Toen ik student was op Massachusetts Institute of Technology (MIT) moesten duizenden studenten en hoogleraren samen één computer delen. Dit apparaat nam een half gebouw in beslag en kostte miljoenen dollars. De computer in je mobiele telefoon is een miljoen maal goedkoper en duizend maal krachtiger. De prijs-prestatieverhouding is de laatste 40 jaar met een factor één miljard verbeterd en dit zal zich de komende 25 jaar herhalen. Dus beide gebeurt: zowel de prijs daalt als de prestatie verbetert. Wat kan op het internet niet gratis worden aangeschaft? Dit is één van de oorzaken dat mensen niet meer in barre omstandigheden zullen leven zoals tijdens de grote depressie in de vorige eeuw.”

Beursperikelen hebben geen invloed op mijn prognoses, toen niet en nu ook niet. Mijn voorspellingen hebben een reikwijdte van jaren, zelfs decennia. Zij zijn zeer exact gebleken, met name ten aanzien van belangrijke aspecten die met deze technologie zijn verbonden, zoals de prijs-prestatieverhouding van computerkracht en de kosten van genetisch onderzoek. Mijn prognose van de beschikbaarheid van een teraflop-computerkracht voor $1000 bijvoorbeeld is zeer nauwkeurig (one teraflop = one trillion floating point operations per second). Ik heb onlangs de betreffende figuur uit het boek ‘The Singularity is Near’ geactualiseerd. De cijfers in het boek hadden betrekking op de periode tot 2002. De nieuwe lopen tot 2007 en laten zien dat de exponentiële groei zich op de voorspelde wijze doorzet.” Tegenwoordig staan milieuvraagstukken hoog op de politieke agenda. Opwarming van de aarde, uitputting van oliebronnen en de geopolitieke gevolgen van het snel toenemende energieverbruik in de wereld zijn belangrijke onderwerpen. Welke rol speelt informatie- en nanotechnologie de komende jaren op dit terrein? Verwacht u bijvoorbeeld een doorbraak in zonne-energie? “Larry Page, eén van de oprichters van Google, en ik hebben de laatste tijd gewerkt aan een energieplan voor de National Academy of Engineering als bijdrage aan hun project ‘Grand Challenges in Engineering’. (www.engineeringchallenges.org, maart 2009) Wij hebben verschillende mogelijkheden onderzocht en vastgesteld dat zonne-energie de beste kansen biedt om de komende jaren in de mondiale energiebehoefte te voorzien. Nanotechnologie vindt nu zijn weg naar de zonnepanelen, waarvan de efficiency en de prijs-prestatieverhouding snel verbeteren. Nanotechnologie kan je in dit verband zien als een vorm van informatietechnologie. Het biedt mogelijkheden om materie en energie op moleculair niveau met elkaar te verbinden en op deze wijze nieuwe materialen en producten voort te brengen. Ook bij zonne-energie zien we exponentiële groei. De hoeveelheid geproduceerde zonne-energie verdubbelt elke twee jaar en zal dat tempo de komende twintig jaar vasthouden. Het is gemakkelijk om exponentiële groeiende technologieën niet serieus te nemen als zij maar 1% of zelfs minder bijdragen aan de behoefte. Wij zagen hetzelfde bij de opkomst van internet en in de aanloop van het genomenproject. We zijn nog maar acht verdubbelingstappen verwijderd van de situatie waarin zonne-energie in 100% van onze energiebehoefte zal voorzien. Deze situatie wordt binnen twee decennia bereikt. De aarde krijgt 10.000 meer zonlicht dan we voor onze energiebehoefte nodig hebben.”

“Zonne-energie biedt de beste kansen om de komende jaren in de mondiale energiebehoefte te voorzien.”

In uw boek ‘The Age of Spiritual Machines’ geeft u een nauwkeurige voorspelling van de technologie die in 2009 beschikbaar is. Met de kennis van vandaag kan de juistheid van deze voorspelling gemakkelijk worden vastgesteld. Sommige critici betogen dat de overmatige verwachtingen die de ICT-hype op de beurs (1998-2001) hebben veroorzaakt, ook in dit hoofdstuk doorklinken. Hoe kijkt u nu aan tegen de verwachtingen die u in 1999 formuleerde? “De opkomst en de neergang van IT-bedrijven rond de eeuwwisseling was een ontwikkeling die zich geheel binnen de muren van Wall Street afspeelde. Daarbuiten had de beurshype weinig invloed. Investeerders boden tegen elkaar op waardoor er onrealistische prijzen werden betaald. Uiteindelijk won de informatietechnologie, zou je kunnen zeggen. Neem Google. Dat bedrijf heeft inmiddels meer dan $ 10 miljard aan opbrengsten gegenereerd. Deze hype op de beurs was van psychologische aard en tegelijkertijd een accurate voorbode van technologieën die tot grote veranderingen leidden. Hetzelfde gebeurde in de 19e eeuw ten aanzien van de spoorwegen.

Gezondheidszorg is een ander belangrijk onderwerp. De kosten van de medische zorg nemen toe en de belofte dat genetica aan een kosteneffectieve zorg zal bijdragen, is nog niet waargemaakt. Wat is uw verwachting op dit punt? “Er is ook hier een grote omwenteling aan de gang. Gezondheidszorg is informatietechnologie geworden. Tot enkele jaren geleden was dat nog niet aan de orde. Medische behandeling heeft altijd een element van toeval gehad. Een arts weet van tevoren niet zeker of een behandeling ook bij de betreffende patiënt zal aanslaan. Met de kennis van het menselijk genoom verandert dat. De werking van een medicijn of therapie kan in de nabije toekomst nauwkeurig worden voorspeld. Het menselijk genoom is de software van ons leven. De hoeveelheid genetische kennis verdubbelt elk jaar en de kosten om deze kennis te vergaren halveren elk jaar. Sceptici trok-

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

ken zich uit het genomenproject terug toen halverwege dit 15 jaar durende project pas 1 procent van het menselijk genoom in kaart was gebracht. Dat resultaat lag evenwel precies op schema. Als je 1% zevenmaal verdubbelt dan kom je op 100%, en dat is hetgeen daarna in feite is gebeurd. Nu beschikken we over steeds meer mogelijkheden om genen van mensen te veranderen. RNA-interferentie leidt er toe dat de activiteit van genen kan worden beïnvloed. Met nieuwe vormen van gentherapie kunnen bepaalde genen worden ingebracht of uitgeschakeld. We kunnen nieuwe medicijnen ontwikkelen op de computer en deze testen met behulp van biologische modellen die steeds geavanceerder worden. Medische ‘trial-and-error’ experimenten raken daarbij op de achtergrond. Deze technologie is nu nog in een pril stadium, maar nu gezondheidszorg informatietechnologie is geworden, zal het in omvang en in prijs-prestatieverhouding op exponentiële wijze ontwikkelen. Over 20 jaar is deze technologie een miljoen maal krachtiger dan nu, waardoor een nieuwe tijd zijn intrede doet.” Opkomende economieën als Brazilië, Rusland, India en China hebben goede vorderingen gemaakt in het bestrijden van de armoede in hun land. De export van goedkopere goederen en diensten is de motor van hun economie. Dit zou kunnen wijzen op de komst van een periode waarin deflatie de wereldeconomie gaat beheersen. Is dat een treffend toekomstbeeld? En leidt deflatie tot meer spanning tussen de grote economische machtsblokken?

“In 1800 werd de mens gemiddeld 37 jaar, in 1900 48 jaar. Mensen kunnen heel filosofisch zijn en zeggen dat zij niet erg oud willen worden, maar als zij ziek worden doen zij er alles aan om in leven te blijven. Onze verwachtingen over onze levensduur veranderen. Wij werken er aan. Dr. Terry Grossman en ik hebben de eerste stap in deze richting gezet. Dr. Grossman is mijn co-auteur van het boek ‘Fantastic Voyage’, en van het boek dat binnenkort verschijnt: ‘Transcend, Nine Steps to Living Well Forever’. Met onze eerste stap beogen wij geen radicale verlenging van de levensverwachting. Wij willen ons lichaam zo lang mogelijk gezond houden waardoor stap twee binnen bereik komt. De tweede stap is het tot wasdom komen van de biotechnologische revolutie waarin wij de software in ons lichaam kunnen herprogrammeren zodra deze verouderd is. Deze tijd breekt binnen 15 jaar na nu aan. In deze optiek is er ook een stap drie. Deze wijst in de richting van de doorbraak van nanotechnologie die ons in staat stelt om over de grenzen van de biologie heen te gaan. Stap drie zal een sprong voorwaarts zijn als het gaat om onze levensverwachting. Er is geen garantie, dat het daadwerkelijk zo zal gaan, maar een verkenning in deze richting is realistisch.”

“De geschiedenis van de toekomst is nog niet geschreven; de toekomst ligt grotendeels in onze handen.”

“Het hangt sterk af van de oorzaak van de deflatie. Als deflatie het gevolg is van sterke vraaguitval zoals tijdens de Grote Depressie en ook nu aan de orde is, dan leidt dat tot veel spanningen in de wereld. Als deflatie het gevolg is van verbeterde prijs-prestatieverhoudingen ontstaat er meer vraag en dat is gunstig. In de laatste 45 jaar zijn de opbrengsten van informatietechnologie met 18% gestegen (in contante dollars gemeten), ondanks de enorme prijsdaling die heeft plaatsgevonden. De reden hiervan is dat er boven een bepaald prijs-prestatieniveau nieuwe producten op de markt komen. Een iPod zou 15 jaar geleden $15.000 hebben gekost. Een dergelijk apparaat is tegen die prijs onverkoopbaar.” U voorziet in de komende 40 jaar een doorbraak in regeneratieve geneeskunde en kunstmatige intelligentie. Hierdoor komt het beeld van eeuwig leven binnen bereik. Enkele jaren geleden zei u tegen een journalist dat u de laatste 20 jaar niet veel ouder was geworden. Dit dankte u aan een intensief programma waarmee u verouderings- en ziekteprocessen in uw lichaam vertraagt. Hoeveel waarde hecht u hieraan en welke persoonlijke levensverwachting heeft u?

U heeft een film gemaakt met als titel: ‘The Singularity Is Near’. Deze film komt dit jaar uit. U, of beter uw virtuele evenbeeld speelt daarin een hoofdrol. Wat beoogt u met deze film? “De film begint met de introductie van Ramona, een avatar die mijn vrouwelijke alter ego is. Zij gaat op reis in de toekomst en wordt gaandeweg steeds realistischer, intelligenter, menselijker en onafhankelijker. Het is in feite het verhaal van Pinokkio. Zij huurt de jurist en Harvard hoogleraar Alan Dershowitz in, die zichzelf speelt, om haar te vertegenwoordigen en op te komen voor haar rechten als ‘mens’. De rechter oordeelt dat zij haar menselijke rechten kan aanspreken als zij de Turing test met succes aflegt. Met deze test kan worden aangetoond of een machine menselijke intelligentie heeft. Ter voorbereiding hiervan wordt zij gecoacht door de Amerikaanse schrijver Tony Robbins, die ook zichzelf speelt. Hij leert haar wat het

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

column

betekent om mens te zijn. Ondertussen slaat Ramona een aanval van onzichtbare nanobots af. Ramona wordt gespeeld door Pauley Perrette, een actrice uit de tv-serie ‘NCIS’. De film is tevens een documentaire over de toekomst van biotechnologie, nanotechnologie en kunstmatige intelligentie. Eén van de belangrijkste noties in de film is dat kunstmatige intelligentie in de toekomst menselijk zal zijn, maar niet in biologische betekenis. We zullen daarboven uitstijgen doordat wij ons met deze technologieën verenigen. Er zal geen duidelijk verschil zijn tussen biologische en mechanische kennis.”

prof. dr. Maarten van Rossem

Mijn laatste vraag gaat over de rol van beleidsmakers. Aannemende dat zij daartoe in staat zijn, moeten zij de snelheid waarmee informatietechnologie zich ontwikkelt en vooral de daarmee verband houdende maatschappelijke ontwikkelingen stimuleren? Of is het een proces waarop niemand invloed kan uitoefenen en beweegt de wereld zich autonoom in de richting die u in uw boek ‘Singularity Is Near’ aangeeft? “In mijn visie is de exponentiële ontwikkeling van de informatietechnologie (die wel wordt aangeduid met GNR, Genetica, Nanotechnologie, Robotica) onvermijdelijk, hetgeen niet wil zeggen dat we achterover kunnen leunen en de toekomst maar kunnen laten komen. Het is niet vanzelfsprekend dat wij deze technologieën uitsluitend inzetten om onze creatieve vermogens te verbeteren en menselijk lijden te vermijden. Dezelfde technologie kan ook destructieve krachten aanmoedigen. De geschiedenis van de toekomst is nog niet geschreven; de toekomst ligt grotendeels in onze handen.” * Van de redactie Binnenkort opent de Singularity University haar deuren voor studenten. De geestelijke vaders zijn Raymond Kurzweil en Peter Diamandis. Aan de basis ligt Kurzweils theorie van de `Technological Singularity’ die inhoudt dat een aantal exponentieel groeiende technologieën (zoals nanotechnologie, biotechnologie en informatietechnologie) de menselijke kennis enorm zal laten toenemen in de komende decennia en de toekomst van de mensheid fundamenteel zullen hervormen. Met de groeiende kennis kunnen de grote problemen (zoals gezondheid, armoede en democratisering) worden aangepakt. De universiteit wordt gehuisvest door NASA en wordt mede gesponsord door GOOGLE.

Raymond Kurzweil is een Amerikaanse futuroloog, uitvinder en ondernemer. Hij is een pionier op het gebied van de optische tekenherkenning, spraaksynthese en –herkenning en de synthesizer. Hij is de oprichter van negen bedrijven en heeft verschillende boeken geschreven over gezondheid, kunstmatige intelligentie, transhumanisme en technologische singulariteit. Hij heeft veel prijzen gewonnen, waaronder de National Medal of Technology die hij in 1999 uit handen van de toenmalige president Clinton ontving. raymondkurzweil@speakersacademy.eu

“Zolang we de samenhang tussen de dingen en tussen oorzaak en gevolg niet hebben begrepen, zien we tegen de toekomst op als tegen een berg.” — Alain —

De kredietcrisis Nadat het Centraal Planbureau had gemeld voor 2009 een krimp van de Nederlandse economie van 3,5% te verwachten, kopte Het Parool: ‘Economie klapt in elkaar!’ Hoe onaangenaam de kredietcrisis ook mag zijn, een dergelijke kop is onzinnig, of beter nog: onverantwoordelijk. Deze toon is karakteristiek voor een groot deel van de media, vrijwel altijd berichten met een ondertoon van hysterie. Gaat het goed, dan gaat het ‘waanzinnig goed’, dan groeien de bomen tot in de hemel. Gaat het daarentegen slecht, dan gaat het ongelofelijk slecht, dan is het einde der tijden nabij. Voor diegenen die in de komende jaren werkloos worden, is de kredietcrisis ongetwijfeld onwelkom, al word je in Nederland als werkloze niet onmiddellijk brodeloos. Voor al die Nederlanders die aan het werk blijven, neemt dit jaar, aldus hetzelfde CPB, de koopkracht niet onaanzienlijk toe. De voortdurende vergelijking met de Grote Depressie van de jaren dertig is op zijn minst misleidend. Die depressie was zo ernstig omdat hij meer dan een decennium duurde. Daar is nu voorlopig nog geen sprake van. Bij alle apocalyptische berichtgeving is het wellicht wel nuttig ons te realiseren dat de kredietcrisis ook heel nuttige gevolgen heeft. Aan de ingrijpende rot op alle niveaus van het financiële systeem, komt nu een einde. Dat zal hopelijk ook gelden voor de totaal gestoorde beloningsstructuur in die branche. Organisaties die jarenlang zijn weggekomen met oplichtingspraktijken, krijgen nu de rekening gepresenteerd. Denk aan de misstanden bij de woningbouwcorporaties in Nederland. Ten slotte komt ook eindelijk een einde aan het sprookje dat de markt, mits zo weinig mogelijk gehinderd door regelgeving, alle maatschappelijke problemen kan oplossen.

maartenvanrossem@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

870

BE EXCEPTIONAL

LEAVE THE HERD IN STYLE

www.patricklusink.nl

8700.041 AdvAcademy.indd 3

31-03-2009 12:51:16

CRADLE-TO - CRADLE

‘Afval is voedsel voor nieuwe producten’ prof. dr. Michael Braungart “nederland is een ideale proeftuin. in vergelijking met Duitsland of engeland is er niet zoveel over van wat moeder natuur gegeven heeft en ik denk dat de nederlanders daarom openstaan voor het cradle-to-cradle of wieg-tot-wiegprincipe.” volgens de Duitse chemicus en fijnstofexpert prof. dr. Michael Braungart, die zijn werkterrein steeds meer naar ons land verlegt, willen nederlanders het goed doen, maar lukt dat nog niet altijd. Het door hem en de amerikaanse architect William McDonough in 2002 bedachte principe gaat uit van de gedachte dat alles dat wij produceren op enig moment terug de natuur in kan of volledig kan worden hergebruikt. afval staat gelijk aan voedsel.

We moeten alles dat we zien opnieuw uitvinden en net als de natuur geen afval meer produceren. Dan hoeven we niet meer aan te dringen op minder, zuiniger en efficiënter, maar kunnen we kopen en weggooien wat we willen zonder ons schuldig te hoeven voelen over ons gedrag. De eerste stappen op weg naar eco-effectiviteit zijn gezet, maar volgens dr. Michael Braungart zijn we nog lang niet zover. “Door de maximum snelheid te verlagen komt er minder fijnstof in de lucht, maar daarmee bestrijd je slechts (een deel van de) symptomen. De oorzaak los je niet op. Alleen volledig schone vormen van vervoer zorgen ervoor dat het fijnstof verdwijnt”, zegt hij stellig. De plannen om elektriciteit te produceren door kolenvergassing te 2 combineren met de inzet van biomassa en de afvang van CO2, die vorig jaar zijn gepresenteerd door een groot Nederlands energiebedrijf, zijn in Braungarts visie eveneens verkeerd. “Door de uitstoot te verminderen maak je het alleen maar minder slecht. Dat is net zoiets als je kind drie keer in plaats van vijf keer slaan en dan zeggen dat je het beschermt. Je beschadigt het kind slechts een beetje minder.” Het ondergronds opslaan van CO2 bij Barendrecht noemt hij in dit verband zelfs ‘tamelijk dom’. “Ik raad het dringend af. Het vloeibaar maken van koolstof kost zoveel energie, dat je daarmee juist meer uitstoot oproept. De inwoners van Barendrecht zijn terecht angstig.

Het is veel beter om gebruik te maken van koolstof, bijvoorbeeld door er kunststoffen of oplosmiddelen van te maken. Op de Wageningen Universiteit experimenteren ze met CO2 als nutriënt voor de productie van algen.” Door de groene ‘plakken’ die zo ontstaan uit te persen kan men olie winnen en zo is ook hier de cirkel rond. Volgens Braungart moeten we producten ontwerpen en ontwikkelen op basis van veilige, volledig herbruikbare grondstoffen. Zodanig, dat ze na hun ‘werkzame’ leven als voedsel dienen voor nieuwe producten. “Dat noem ik de eeuwige kringloop der stoffen”, zegt Braungart met ingetogen, maar duidelijk merkbaar enthousiasme. “We moeten streven naar het gebruik van uitsluitend onschadelijke grondstoffen”, maar hij realiseert zich dat ontwerpen productenprocessen niet van de ene op de andere dag zijn te veranderen. Er bestaan dus nog apparaten, zoals televisietoestellen, die nauwelijks zonder giftige stoffen te produceren zijn. “Zolang ze in het apparaat zitten leveren ze geen gevaar op voor het milieu. Die stoffen zijn technisch nuttig. Alle apparaten moeten we voortaan zo maken dat ze volledig uit elkaar te halen zijn, zodat alle onderdelen - ook de giftige - gemakkelijk steeds weer opnieuw te gebruiken zijn in andere hoogwaardige producten.” Door

“CO in de grond opslaan is tamelijk dom.”

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys

voor kinderen al niet veilig zijn, wat is het dan wel? Maar ik wil eigenlijk niet in verwijten vervallen, want dan krijg je opmerkingen als: ‘Je kunt beter de lift dan de trap nemen, want het kost meer energie om een menselijke energie aan te vullen dan een elektrische’, of: ‘Als alle passagiers hun maag legen voor ze in het vliegtuig stappen bespaart men op een vlucht van Amsterdam naar New York zeven ton kerosine per jaar en als ze allemaal naakt vliegen scheelt dat nog eens vijf ton. Dat gebeurt natuurlijk niet, maar de milieubeweging moet zich wel realiseren dat wanneer we minder vergiftigen, we nog steeds vergiftigen.” Professor Braungart is altijd wetenschapper geweest. “Aan het begin van mijn carrière klom ik ook als wetenschapper in schoorstenen, omdat het in die tijd belangrijker was te protesteren. Al snel leerde ik dat dat niet voldoende was om echt iets te veranderen. Ik kwam met ideeën, bijvoorbeeld hoe je papier kunt bleken zonder chloor te gebruiken, maar moest natuurlijk eerst aantonen dat het werkte. De chemische industrie, waarmee ik eerst bakkeleide, veranderde in 1987 haar strategie. Een grote firma wilde met mij praten en ik kreeg een groot budget, want - zoals Albert Einstein al zei - ‘Geen probleem kan met dezelfde denkwijze worden opgelost als die het veroorzaakt heeft’. Ik ben toen bijvoorbeeld gaan kijken hoe andere landen en volken die dichterbij de natuur leven dan wij het doen. Ik heb er veel geleerd en dat heeft uiteindelijk geleid tot het ‘cradle-to-cradle’-principe. “Ik had onlangs een interessante ervaring bij Océ, de fabrikant van kopieertoestellen, printers, inkt en printpapier. De mensen daar waren trots, omdat een van hun nieuwe apparaten 30 procent minder fijnstof produceerde. Het zou pas echt innovatief geweest zijn als ze een printer hadden ontwikkeld die de lucht reinigt. Weet je trouwens dat de lucht in veel woningen in Nederland 3 tot 8 maal slechter is dan de vervuilde buitenlucht? Dat maakt kinderen ziek. De oplossing is tapijten leggen die de lucht schoonmaken.” De eco-visionair adviseert ondernemingen, ontwikkelt producten, onderzoekt allerlei stoffen en houdt lezingen, met maar één doel: de aarde van de grond af redden. In Duitsland wordt hij soms nog als een roepende in de woestijn gezien, maar in Nederland en Amerika doemen de eerste groene oases langzaam op aan de horizon. “Het gaat niet om milieubescherming, maar om het eeuwige leven.” dit soort producten te beschouwen als technische voedingsstoffen en de gescheiden materialen na gebruik terug te geven aan de fabrikant komen er geen schadelijke stoffen meer terecht in het milieu. Braungart en McDonough hebben samen met een textielfabriek het eerste composteerbare T-shirt ter wereld ontwikkeld! Niet met chemicaliën vervuilde producten in de biosfeer zijn goed te composteren, waarna ze weer voeding geven aan nieuwe organische grondstoffen. Net als de mens zelf zal alles uiteindelijk wederkeren tot stof. Mieren “Veel mensen denken dat het achterlaten van een kleine ecologische voetafdruk beter is dan een grote. Onzin, alleen een nuttige, positieve voetafdruk is goed. Het gaat vooral om het scheppen van een natuurlijk klimaat dat oneindigheid oplevert. Als de zes miljard mensen, net als de mieren, leren alle materialen die zij verbruiken om te zetten in voedselkringlopen, kunnen zij de problemen van overbevolking en uitputtende voorraden uit de wereld helpen. De biomassa van alle mieren op deze planeet is vier keer zo hoog als de onze. Toch vormen ze geen probleem, omdat al hun energie herbruikbaar is en alle materialen terugkeren in cycli. De calorieënconsumptie van deze insecten is gelijk aan die van ongeveer dertig miljard mensen. Wij zijn dus niet met te veel, we zijn alleen maar te dom en doen de verkeerde dingen. Als je een baby ziet denk je toch niet ‘we hebben al zoveel mensen’, maar ‘fijn dat je er bent. En hoe kunnen we je steunen terwijl je op deze aarde bent?’. Als de Nederlandse regering zegt dat we minder auto moeten rijden om het milieu te beschermen, is dat absurd, want daarmee houdt de verstoring niet op. In sommig, zogenaamd veilig speelgoed zitten hoge concentraties zware metalen. Als producten

Prof. dr. Michael Braungart is sinds 1994 professor in de Procestechnologie aan de Universiteit Lüneburg en directeur van een interdisciplinair masterprogramma voor stofstroombeheer. De chemicus Braungart is oprichter en wetenschappelijk directeur van de in 1987 opgerichte EPEA Internationaler Umweltforschung GmbH en mede-oprichter van McDonough Braungart Design Chemistry in de Verenigde Staten en het Hamburger Milieu Instituut. Deze organisaties delen waarden op het gebied van intelligent, esthetisch en eco-effectief ontwerp en zoeken naar mogelijkheden voor de optimalisering van producten volgens het wieg-tot-wieg-principe (cradle-to-cradle). Samen met William McDonough heeft Braungart in 2002 het boek ‘Cradle-to-cradle: remaking the way we make things’ geschreven en uitgebracht. Michael Braungart heeft meegewerkt aan de oprichting van de sectie chemie van Greenpeace International en heeft die vanaf 1985 geleid. michaelbraungart@speakersacademy.eu

“In ons verontreinigd milieu wordt de lucht langzamerhand zichtbaar.” — Norman Mailer —

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

BESTUUR

‘Mijn angst is dat we straks niet meer durven aanpakken’ drs. Ed Nijpels De maatregelen die het kabinet neemt om de crisis te bezweren zijn gebaseerd op compromissen en daardoor lang niet zo effectief als ze zouden moeten zijn. Regels moeten er zijn, maar vaak is het beter en goedkoper als mensen hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Met het Innovatieplatform heeft Nederland de boot gemist, premier Balkenende had er strakker bovenop moeten zitten. Zomaar een aantal opvattingen van politicus en bestuurder Ed Nijpels (VVD).

Prof. dr. ir. Guus Berkhout, hoogleraar Innovatie Management aan de TU Delft, heeft Ed Nijpels voor ACADEMY® Magazine geïnterviewd.

“Ik zit vanaf mijn 26ste in het openbaar bestuur en heb 32 jaar ervaring met de werkwijze van de overheid. Ik ben actief geweest in het bedrijfsleven, waardoor ik in beide keukens heb kunnen kijken. Ik deel die ervaringen graag met anderen ”, vertelt Nijpels, die met plezier ingaat op onze vragen. Op de huidige financiële crisis zijn heel wat analyses losgelaten. Tot nu toe zijn er nauwelijks oplossingen naar voren gekomen die op voldoende draagvlak kunnen rekenen. Hoe kijkt u, met uw brede politieke en bestuurlijke ervaring, aan tegen het feit dat de politieke top in ons land zich meer met partijbelangen dan met het landsbelang lijkt bezig te houden? “Het probleem is dat de twee grootste regeringspartijen het fundamenteel oneens zijn over de aanpak van de crisis. Dat betekent per definitie dat de maatregelen die zij treffen niet de beste zijn, omdat ze stijf staan van de politieke compromissen. Ik zeg dit los van het feit dat ‘dit kabinet van het uitstel’ de afgelopen twee jaar sowieso een groot

aantal beslissingen voor zich heeft uitgeschoven. Omdat men het onderling niet eens is gebeurt er óf niets óf worden beslissingen uitgesteld. Dat is slecht voor het land. Er is helaas weinig aan te doen. Nederland heeft altijd coalitiekabinetten en dan ontkom je niet aan compromissen. Er wordt weleens

“Het traditionele antwoord op dingen die fout gaan is regelgeving.” gezegd: ‘A compromise is for the Dutch what sex is for the rest of the world’. Feit is wel dat als het gaat om structurele hervormingen van de Nederlandse samenleving, de samenstelling van een kabinet bepalend is. De geschiedenis leert, en dat heeft niets te maken met mijn lidmaatschap van de VVD, dat kabinetten van CDA en VVD veel beter in staat zijn structurele veranderingen door

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

te voeren dan kabinetten waarvan de PvdA deel uitmaakt. Daarin is altijd sprake van botsende maatschappijvisies.” De regelgeving loopt de spuigaten uit en er komen nog steeds regels bij. Niemand heeft meer een goed overzicht. Zo kun je toch geen land besturen? Ziet u een oplossing voor dit probleem? “Uit objectieve metingen blijkt dat de regeldruk daalt, maar nog onvoldoende. Veel ondernemers denken echter dat het tegenovergestelde het geval is. Dat komt omdat de werkelijkheid in strijd is met wat mensen in de praktijk meemaken. De overheid kan die verkeerde indruk alleen wegnemen door elke keer opnieuw en consequent uit te leggen wat er verandert aan de regels. Dat gebeurt nog te weinig. In ondernemersland blijft het klachten regenen. In de Verenigde Staten staat onderaan elk formulier een adres, waar mensen kunnen klagen over ingewikkelde teksten of in hun ogen verkeerde of overbodige regels. Daar doet de Amerikaanse overheid wat mee. Het is

Tekst: prof. dr. ir. Guus Berkhout Fotografie: Evert Jan Daniels Redactie: Jacques Geluk

De commissie Elverding heeft geconcludeerd dat de besluitvorming over infrastructurele projecten in de helft van de tijd zou kunnen. “Gelukkig is dat advies gevolgd en passen we het bijvoorbeeld al toe bij de grote opknapbeurt van de Afsluitdijk. In plaats van dat je in een later stadium alternatieven op een rij gaat zetten, die je stuk voor stuk moet uitwerken, doe je dat nu al in een vroeg stadium. Je begint breed en eindigt smal, waardoor je uiteindelijk alleen het alternatief uitwerkt dat kans van slagen heeft. Daardoor kun je in de praktijk bij alle infrastructurele projecten geweldig veel tijd besparen.”

aman

Als Commissaris der Koningin in de provincie Fryslân bent u twee jaar geleden een dialoog gestart over de toekomst. Dat was opmerkelijk.

belangrijk mensen, die vaak maar met een paar regels worden geconfronteerd en daardoor niet zien dat het totaal aantal afneemt, het gevoel te geven dat ze invloed kunnen uitoefenen. Het traditionele Nederlandse antwoord als er iets fout gaat is regelgeving. Bij alles wat er misgaat roepen politici weer om nieuwe regels. Tegelijkertijd willen ze ook weer minder regeldruk. Natuurlijk moeten er regels zijn, maar mensen hun eigen verantwoordelijkheid laten nemen is in een groot aantal gevallen veel effectiever en efficiënter en kost ook de samenleving minder dan wanneer de overheid alles voorschrijft.” Het gaat niet zo goed met de grote infrastructurele projecten in ons land, denk aan de Betuwelijn, de HSL, de aanleg van de Haagse tramtunnel en recent de Amsterdamse Noord-Zuidlijn. terwijl Nederland wereldwijd bewondering afdwingt met indrukwekkende waterbouwprojecten. “Soms maken we onszelf wijs dat er kostenoverschrijdingen zijn, terwijl dat niet het geval is. Een project wordt vaak duurder doordat de politiek tussentijds met extra eisen komt. Bovendien zijn projecten, niet alleen bij ons maar wereldwijd, vaak zo in-

gewikkeld dat vooraf onmogelijk tot in detail is te voorspellen wat het uiteindelijk gaat kosten. Kostenoverschrijdingen zijn buitengewoon onbevredigend voor de belastingbetaler, maar het is niet terecht te zeggen dat de overheid er met haar pet naar gooit. Projecten komen vaak tot stand onder financiële druk en dan zegt de politiek: ‘Het mag niet meer kosten dan dat’. Bureaus en aannemers gaan vervolgens vaak akkoord met

“Wat innovatie betreft mist Nederland de boot.” een prijs, waarvan ze tevoren kunnen weten dat die niet reëel is. Mijn grote angst is dat we, doordat een aantal van die grote projecten financieel niet loopt zoals we graag willen, het lef kwijtraken om nieuwe dingen aan te pakken. Ministers, wethouders en gedeputeerden zijn als de dood met een overschrijding te worden geconfronteerd, want het kan ze hun politieke leven kosten.”

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

“We wilden de Friezen uitdagen mee te denken over de toekomst van Fryslân en ‘Friese antwoorden’ te geven op komende kansen en bedreigingen. Van Friezen die buiten Fryslân wonen wilden we weten hoe zij nú tegen de provincie, hun heitelân, aankijken. Er zijn vijf sessies bij mij op de boerderij gehouden, waarvoor we mensen hadden uitgenodigd – hoogleraren, wetenschappers en zakenlieden – die op hun terrein excelleren en die wilden meepraten over hoe Fryslân zaken als, infrastructuur, mobiliteit, platteland, economie, recreatie en cultuur etc. zou kunnen aanpakken. Het aardige was dat men massaal meedeed. Daarnaast waren er in plaatsen als Amsterdam en Groningen bijeenkomsten met Friezen die nu elders wonen. Zij mochten vertellen wat er volgens hen aan hun provincie mankeert. We hebben met jongeren gesproken over hoe zij tegen Fryslân aankijken, met vijftig van onze meest kritische ambtenaren en natuurlijk met de inwoners zelf. Het was een heel breed proces. We dachten dat er 150 ideeën uit zouden komen, het zijn er zo’n 700 geworden.” Lag de provinciale politiek niet dwars en wat heeft de dialoog opgeleverd? “Ik heb de voering uit mijn keel moeten praten om de dialoog erdoor te krijgen, omdat de politici geneigd waren te zeggen: ‘Wat als ze aankomen met allerlei ideeën die wij toevallig niet willen?’ ‘Dan hebben jullie pech gehad. Als ze goed zijn gaan we ze uitvoeren’, antwoordde ik. Inmiddels heeft de politiek een keuze uit de vele ideeën gemaakt en daar is men nu mee aan de slag.” U leidt de adviescommissie die staatssecretaris Tineke Huizinga adviseert over de herinrichting van de Afsluitdijk,

Wilt u ook een professionelere financiële bezetting?

anos

Als u een tijdelijke professionele freelancer nodig heeft, bent u bij ons aan het juiste adres. Onze freelancers zijn inzetbaar voor een periode van gemiddeld drie tot negen maanden en beschikken over een academisch denken werkniveau. Bovendien hebben ze de juiste freelancermentaliteit: in tijden van onderbezetting en bij het opstarten van nieuwe projecten weten ze van aanpakken en zijn ze uitstekend in staat zelfstandig te werken. Tijdens het zoeken naar de voor uw bedrijf meest geschikte kandidaat letten wij op opleiding, ervaring en mentaliteit van de freelancer, zodat er een 1 op 1 match is. Daarom doen wij ook niet aan detachering: kwaliteit en de geschiktheid van een kandidaat voor uw bedrijf geeft de doorslag.

• Financieel Consulenten – Gemeente/Overheid • Financial Controllers • Business Controllers • Register Accountants • Hoofd Financiële Administratie • CFO’s

Samen zorgen we voor de beste oplossing!

Interimdeal B.V. Laan op Zuid 392 3071 AA Rotterdam info@interimdeal.nl www.interimdeal.nl 010 – 215 15 22

“Het is voor de eerste keer dat een groot infrastructureel project wordt aangepakt, waarin de overheid slechts drie randvoorwaarden stelt: 1. De dijk moet voldoen aan de nieuwste veiligheidsnormen (alles moet zo’n kleine twee meter omhoog); 2. Hou rekening met de Waddenzee als werelderfgoed in wording; 3. Besef dat je te maken hebt met het IJsselmeer als grootste zoetwaterbekken van Nederland. In feite vraagt de overheid: ‘Kijk eens wat je nog meer kan doen dan alleen het simpelweg verhogen van de Afsluitdijk’. Dat heeft geleid tot de vorming van acht consortia, die elk hun eigen visie hebben op het veiliger maken van de Afsluitdijk en het uitvoeren van allerlei extra projecten en ideeën, zoals een getijdencentrale, zonnepanelen, mooie dorpjes aan de koppen van de dijk, het gedeeltelijk doorzichtig maken van de dijk en de aanleg van een soort natuurgebied aan de kant van het IJsselmeer.” Nederlandse ingenieurs bezitten veel kennis, toch zijn ze in het maatschappelijk debat vrijwel onzichtbaar. Vindt u, als voorzitter van ONRI, de branchevereniging van ingenieursbureaus, dat dit moet veranderen? “Nederlandse ingenieurs spelen een doorslaggevende rol in de wording van Nederland. Ze bezitten een baaierd aan kennis, talent en vermogen om te innoveren en toch zijn ze stelselmatig veel te bescheiden en treden ze te weinig naar buiten. Ze moeten die be-

scheidenheid afleggen en laten zien waarvoor ze staan. De zes grootste Nederlandse ingenieursbureaus behoren tot de top 20 van de wereld. Overal zijn het Nederlandse bureaus die voor allerlei problemen ingenieuze oplossingen aandragen, maar we verkopen het veel te weinig. Ik denk dat vooral de Nederlander te weinig weet van zijn ingenieursbureaus, want in het buitenland weten ze ons feilloos te vinden.” Wetenschappelijk gezien staat Nederland internationaal aan de top. Op lijstjes met aantallen wetenschappelijke publicaties en citaties per capita eindigen we al jarenlang bij de bovenste drie. Als we kijken naar innovatie, dus wat we met die kennis doen, kunnen we ons echter maar net in de top 10 handhaven. Het Innovatieplatform onder leiding van de premier had dat moeten veranderen, maar het lijkt tot nu toe nog niet erg te lukken. Hoe kan Nederland innovatiever worden? “De resultaten van het Innovatieplatform zijn mij zwaar tegengevallen. Ik had verwacht dat we onder leiding van de minister-president veel verder zouden zijn gekomen dan nu het geval is. Dat is buitengewoon jammer, om maar eens een ‘understatement’ te gebruiken. Balkenende is politiek verantwoordelijk en hij moet daarop worden aangesproken. Het kabinet had veel meer innovatiebevorderende voorwaarden kunnen en moeten scheppen. Alleen buitengewoon vasthoudende types zijn erin geslaagd overheidssubsidie te bemachtigen. Gelukkig willen ondernemers met goede ideeën daar niet graag afhankelijk van zijn, maar soms heb je wat geld nodig om over een dood punt heen te komen. Een echte doorbraak is er de afgelopen jaren niet gekomen. Wat innovatie betreft mist Nederland de boot.”

Drs. Ed Nijpels is voorzitter van ONRI, de branchevereniging van advies- en ingenieursbureaus, lid van het algemeen bestuur van VNO-NCW, lid van Raden van Commissarissen en voorzitter van een aantal maatschappelijke organisaties. Nijpels heeft rechten gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Utrecht (vrije studierichting). In 1976 werd hij gemeenteraadslid voor de VVD in Bergen op Zoom, een jaar later lid van de Tweede Kamer en in 1982 fractievoorzitter. Van 1986-1989 was hij minister van Verkeer. In de jaren negentig was hij medepresentator van de TROS-programma’s ‘Aktua Export’, ‘Aktua in bedrijf’ en ‘Licht op groen’, waarin hij aandacht vroeg voor de uitstekende prestaties van het Nederlandse bedrijfsleven, zonder de effecten op het milieu te vergeten. Sinds kort weet hij dat daar tot 1,7 miljoen mensen naar keken. Van eind jaren negentig tot begin 2008 was Nijpels Commissaris der Koningin van de provincie Fryslân. ednijpels@speakersacademy.eu

“Onderhandelen over elke ons bij het inkopen zou wel eens niet de kosten van het kapitaal kunnen reduceren.” — Tao Zu Gong —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

column

waarbij het gaat om zaken als veiligheid, natuurgebieden in het IJsselmeer en de Waddenzee en aanwending van duurzame energie. De politiek komt met ambities en marktpartijen mogen met innovatieve voorstellen komen. Hoe loopt dit proces?

Jeroen Busscher

Foto: Bert Janssen

Verhalen voor het dier mens Samenwerken is de grootste kwaliteit van het dier mens. Neem een simpele pen. We beginnen bij de mensen die het metaal uit de grond halen. Vervolgens vervoerders, smelters, plasticmakers, inktmakers, ontwerpers, pennenmakers en vergeet ook de P&O afdeling van de pennenfabriek niet. Tienduizenden mensen werken zo samen aan een enkel pennetje. Knap dier, die mens. Aangezien zijn succes en veiligheid in de samenwerkende groep zit, wil de mens die groep in stand houden. Verandering is een bedreiging voor de groep. Verandering daar is het dier mens dan ook niet gek op. Het dier mens is conservatief. Gek dier, die mens. De geschiedenis toont aan dat hij heel goed in verandering is. Maar hij houdt er niet van. Leiders zien de verandering. Zij willen de groep waarschuwen, meekrijgen. Daarom wordt er veel geklaagd over leiders: ze zijn een beetje slecht nieuws. Ze verbeelden verandering. Gelukkig kan het dier mens nóg iets heel goed. Hij kan dingen zien die niet bestaan. De mens heeft fantasie. Daarmee kan hij nieuwe dingen verzinnen. De leider gebruikt zijn fantasie om de groep te verleiden. Mee te krijgen naar de toekomst. De leider vertelt verhalen. Verhalen die vergezichten openen, mogelijkheden tonen. Verhalen, die de angst voor verandering doen verdwijnen en de fantasie doen winnen. Mooi verhaal, die mens. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

jeroenbusscher@speakersacademy.eu

acteur | presentator | spreker

“Je bent je eigen merk.”

“Je kunt mensen niet leren hoe ze zich authentiek moeten gedragen. Je kunt mensen wel afleren om zich identiek aan anderen te gedragen.” Organisaties doen een steeds groter appèl op het menselijke, emotionele gezicht van hun leidinggevenden. Tegelijkertijd wordt de roep om inspiratie en creativiteit alsmaar luider. Men spreekt alom van het grote belang van authentiek leiderschap. Volgens acteur Ad Bastiaanse liggen authenticiteit en acteren onlosmakelijk in elkaar’s verlengde. “Zodra een mens een ander mens ontmoet, begint hij te spelen. Dan moet hij een rol spelen. Dat kan niet anders. We kunnen namelijk niet alles van onszelf laten zien, omdat onze inhoud zo veelomvattend is. En onze inhoud is niet zomaar overdrachtelijk. Als je direct zou uiten wat er van binnen gist aan emoties, verlangens en tegenstrijdigheden, dan zou niemand daar wat van begrijpen. Misschien zouden we zelfs bang van elkaar worden. We zijn dus allemaal vormgevers à la minute.” Ad Bastiaanse heeft een opmerkelijke carrière switch achter de rug. Na 8 jaar te hebben gewerkt als neurologisch verpleegkundige hield hij de gezondheidszorg voor gezien. Kort daarop werd hij na een strenge selectie aangenomen bij de Amsterdamse Hogeschool der Kunsten (voorheen: Theateracademie). “De Theateracademie heb ik ervaren als één groot déconditioneringsproces. De essentie van acteren is simpelweg “minder doen om meer te kunnen zijn”. Vrijwel alles wat je hebt verworven aan gedrag, automatismen en overtuigingen moet je uiteindelijk op commando kunnen loslaten. Eenmaal op dat punt aangekomen, begint het proces dat acteren heet. Op de Academie noemen ze dat je nulpunt. Oftewel het moment van de naakte werkelijkheid. Dat moment is vergelijkbaar met de definitie van authenticiteit.”

Sinds 2001 is Ad Bastiaanse als theaterdocent verbonden aan het Advanced Management Program van Business Universiteit Nyenrode. Zijn ervaringen uit de gezondheidszorg en de theaterpraktijk weet hij naadloos te verweven met de keiharde zakelijkheid en commerciële wetten van het bedrijfsleven. “Mijn optredens balanceren op het raakvlak tussen psychologie, creativiteit en commercie. Humor is daarbij van onschatbare waarde. Veel mensen zijn voortdurend bezig met zelfrealisatie. Met ontdekken wie ze nu werkelijk zijn. In het vormgeven van die identiteit speelt creativiteit een grote rol. Creativiteit ontstaat op momenten dat iets niet klopt, in situaties van tegenstrijdigheid. Ons gedrag zit vol conflicten en tegenstrijdigheid. Daarom zijn we in principe allemaal in staat tot creatieve prestaties. Maar mensen imiteren helaas te vaak elkaar’s gedrag. Dat is ook het grote verschil tussen acteren en imiteren. Je kunt mensen niet leren hoe ze zich authentiek moeten gedragen. Je kunt mensen wel afleren om zich identiek aan anderen te gedragen. …… Het menselijke functioneren staat centraal in mijn werk. Ik wil mijn publiek bewust maken van hun eigen authentieke vorm. Je bent tenslotte je eigen merk!” Ad Bastiaanse speelde in diverse toneelproducties, films en t.v. series. Hij is lid van de Professional Speakers Association Holland en verzorgt al bijna 20 jaar presentaties, talkshows, lezingen en trainingen in binnen- en buitenland. Ook is hij een graag geziene gastspreker die incognito en op uiterst ludieke en onconventionele wijze een congres of seminar met een fakespeech afsluit.

“Een optreden van Ad Bastiaanse kantelt de werkelijkheid, werkt op je zenuwen, verleidt je tot hilariteit, weerspiegelt de bedrijfscultuur, speelt met je persoonlijkheid, onthult knelpunten en geeft inzicht. Veel meer kan het publiek niet verdragen.”

mail@adbastiaanse.nl

www.adbastiaanse.nl

KUNST

Astrid Engels maakt het onzichtbare zichtbaar Oude beschavingen zijn voor Astrid Engels een bron van inspirerende, spirituele, empirische en intuïtieve kennis, die ze op onnavolgbare wijze weet te vangen in haar schilderijen. Op andere niveaus kan ‘die rijkdom’ een positieve invloed hebben op particulieren en zakenmensen die haar lezingen bezoeken. “Het geeft ze een ander referentiekader, waarin ze intuïtie kunnen zien als visie, metaforen als een manier om goed te communiceren, mythes als inspiratie en rituelen als motivatie. Het liefst geef ik mijn presentaties hier in mijn atelier in Huizen”, zegt de kunstenares. Geen wonder, want tussen al haar werken heeft de juiste sfeer geen zetje meer nodig.

Ze laat het omslag zien van haar nieuwe, rijk geïllustreerde vierde boek ‘De magie van het penseel’, waarin ze haar lezers meeneemt op een fascinerende reis door de tijd naar verschillende culturen. In de inleiding vertelt Astrid Engels dat de vele indrukken en ervaringen die ze heeft opgedaan tijdens haar bezoeken aan vele landen, gewijde plaatsen en musea niet alleen haar inspiratie hebben gevoed, maar ook zijn opgeslagen in een onzichtbaar archief in haar hart. “Er is een spirituele databank gevormd, waarmee ik een andere werkelijkheid kan verbeelden. Al schilderend ben ik een sjamaan, een alchemist, die het onzichtbare zichtbaar kan maken, met de magie van het penseel. Een rijkdom die van mijn vak een voorrecht maakt.” De kleine Astrid droomt er al van kunstenares te worden. De verbinding met het spirituele is dan nog niet gelegd. Dat gebeurt wanneer ze als 6-jarig meisje op een Bloemendaalse kostschool terechtkomt en ze de tucht en harteloosheid van de nonnen ontvlucht door helemaal op te gaan in de barokke katholieke platen vol wonderen, martelaren en heiligen, die aan de wanden van de lange gangen hangen. “Rik Felderhof vroeg door tijdens een televisieprogramma en toen besefte ik dat op die school de kiem

is gelegd voor mijn fascinatie voor oude culturen. Ik las nooit meidenboeken, maar ben me steeds meer gaan verdiepen in de oudheid.” Veel later vindt haar stiefvader nog steeds dat ze ‘gewoon’ een vak moet leren. “In die tijd deed je dat dan maar. Ik heb gevoel voor talen, dus ben ik Italiaans gaan leren. Ik heb daarna in Italië gewerkt als vertaalster.” Als de VARA haar als jonge vrouw

“Een rijkdom die van mijn vak een voorrecht maakt.” uitnodigt mee te doen aan een populaire kennisquiz over het oude Egypte en de farao’s bijt ze zich weer helemaal vast in die oude cultuur. Gedreven zegt Astrid: “De hogepriesters hadden de macht en motiveerden hun volk. Het leger was dankzij natuurlijke grenzen en grondstoffen minder aanwezig, religie was veel belangrijker. Hun filosofie zag je terug in de autonome, traditionele kunst, die een mix was van mystiek en mathematica. De balans in hun kunst is zo aansprekend!” De door haar geschilderde farao, die achter haar aan de muur hangt, lijkt instemmend te knikken. “Het

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Diana Kok

macabere dat rond de dood hangt, wisten de oude Egyptenaren om te zetten in een positieve verwachting van nieuw leven. Van een lijk maakten ze bij wijze van spreken een feestpakketje.” Astrid wint de quiz en volkomen onverwacht krijgt ze talloze aanvragen voor presentaties bij omroepverenigingen en het bedrijfsleven. “Ik heb de kansen die ik kreeg gebruikt en een opleiding reclame en marketing gedaan. Dat werd de basis voor een eigen bedrijf en een druk bestaan als zakenvrouw en presentatrice.” Emoties vertalen In haar vrije tijd schildert Astrid, die autodidact is, zoals ze dat haar hele leven al heeft gedaan. “Nadat ik mijn man na een gelukkig huwelijk van vijftien jaar had verloren, stond ik er alleen voor. Ik had het bedrijf nog, maar toen mijn twee meiden het huis uit waren besloot ik uiteindelijk mijn droom waar te maken en als beeldend kunstenaar mijn geld te gaan verdienen.” Een galerie vinden die enige vermaardheid geniet en in staat is haar werk te promoten blijkt niet zo gemakkelijk te zijn. “Je zag zo’n eigenaar denken ‘Daar heb je er weer zo één’, want welke bekende Nederlander schildert er nou niet! Na veel doorzetten en alle zintuigen op scherp zetten is het, zo’n 25 jaar geleden, ten slotte

gelukt. Via kleine galeries kwam ik bij Hüsstege in ‘s-Hertogenbosch terecht. Die belden me ‘s avonds dat er 52 werken waren verkocht! De kunstcritici namen me serieus en schreven goede recensies. In die periode is ook mijn eerste boek uitgekomen.” Tot zo’n acht jaar geleden exposeert Astrid Engels met regelmaat in binnen- en buitenland, maar dat heeft organisatorisch nogal wat voeten in de aarde. “In dit digitale tijdperk laat ik de mensen via mijn website kennismaken met mijn werk en als ze geïnteresseerd zijn kunnen ze hier komen kijken.” Alle schilderijen die Astrid maakt komen vanuit haarzelf. “Ook de opdrachten zijn altijd vrij. Als mensen die mijn werk kennen bij me komen houd ik een paar intakegesprekken met ze. Mijn kracht is dat ik door mijn interesse in symboliek en iconografie, en misschien ook wel mijn kennis, de gedachten en emoties van mijn opdrachtgevers heel goed kan vertalen. Ik kan schilderijen op maat maken, zonder dat mensen dat door hebben. Die invalshoek is heerlijk. Ik ben geen portretschilder, noch een landschapsschilder. Daar kan ik mijn bezieling niet uithalen. Ik zoek altijd naar autonome, overgeleverde thema’s.” Dat kan Egyptisch zijn, een Bijbels tafereel, iets dat is geïnspireerd op Astrids Afrikaanse periode, maar ook de verbeelding van liefde, vreugde en soms verdriet. “Alles wat

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

column

ik weet meng ik vaak. Dat geeft een archaïsche sfeer. Laag over laag schilderen is kenmerkend voor mijn werk. Het is net niet helemaal naturalistisch, er blijven ook abstracte stukken in.”

Jan Rijkenberg

Elke keer als ze een reis maakt heeft dat invloed. “Ik sla alle invloeden, kleuren en ideeën op. Dan kan ik thuis, helemaal verBestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl verst, weer lekker aan de gang. Ik probeer elke keer iets nieuws te creëren, waarbij ik toch mezelf blijf.” De schilderijen in haar atelier bevestigen dat er over die uitspraak geen twijfel kan bestaan. Verscheidenheid en herkenbaarheid gaan hand in hand. Niet alleen de film die ze tijdens presentaties graag laat zien, ook haar nieuwe boek gaat over de tachtig schilderijen die ze de afgelopen jaren heeft gemaakt. “Ik doe gemiddeld over een groot doek een maand. Dat is niet zomaar een uurtje tussendoor. Dat is vastbijten, soms 12 tot 18 uur dag. Daar krijg ik geweldig veel energie van. Het is toveren!” De lezingen ziet Astrid Engels als een verlengde van haar werk. “Mensen vragen altijd ‘Waar komt dat vandaan?’, ‘Wat betekent dat? Daarom heb ik mijn lezing ‘A touch of Engels, de mythe als inspiratie’, ontwikkeld en geperfectioneerd. In ‘De Magische Synthese’ laat ik de mensen de verborgen rijkdom van hun emotionele intelligentie ontdekken via een reis door de mysterieuze wereld van de oude Egyptenaren en aandacht voor de spirituele kracht van rituelen. Uiterlijk en materie zijn niet het allerbelangrijkst. Mijn positieve boodschap is dat het goed is te zoeken naar eenheid door een balans te vinden tussen lichaam en ziel, chaos en orde.” Als zij het niet zegt, doen haar schilderijen het wel. Haar bezoekers gaan niet voor niets blij weg.

Astrid Engels is al 25 jaar beeldend kunstenares. Ze is autodidact en laat zich inspireren door haar fascinatie voor en haar grote kennis van oude volkeren en culturen en hun mythen en legenden. Haar fresco-achtige schilderijen zijn onmiddellijk herkenbaar door de toepaste techniek, de sfeer en de gelaagdheid van het warme kleurritme dat één geheel vormt met de poëtische afbeeldingen. De voorstellingen zijn direct verstaanbaar, of ze nu van de andere kant van de wereld stammen of uit een ver verleden. De kunstenares creëert als het ware een dialoog tussen heden en verleden. Al deze elementen geven haar schilderijen een bijna magische lading. Haar werk is nationaal en internationaal geëxposeerd. In 1992 heeft ze de Movado Museum Prijs gewonnen. In het verlengde van haar werk geeft Astrid Engels inspirerende lezingen, die een schat aan spirituele en empirische kennis bevatten. Ze neemt haar toehoorders mee op een reis naar de geheimen van de oude Egyptenaren en hun mysterieuze zoektocht naar het eeuwige leven. Ze laat hen kennis maken met de raadselachtige rituelen en de spirituele wijsheid van de Hoge Priesters. astridengels@speakersacademy.eu

“Het doel van de kunst is niet het uiterlijk van dingen weer te geven, maar het innerlijk... dat is de echte werkelijkheid.” — Aristoteles —

Doorgeprikt ‘Wij zijn een jong, dynamisch bedrijf en bieden volop ontplooiingskansen aan onze medewerkers’. Zo maar een zin die ik vaak uitgesproken heb gehoord. Of hij staat in personeelsadvertenties of in vrijwel elke briefing van elke (financiële) dienstverlener. En ook als we niet echt jong zijn (want verzekeraars bijvoorbeeld bestaan al gauw een kleine eeuw), dan zijn we uiteraard ‘jong van geest’. En dan loop ik bij zo’n bedrijf binnen. En dan zie ik zo’n receptie zoals ze overal zijn. Met een hoekje met twee Aspa-grijze stoelen. Een tafeltje waarop oude nummers van vreselijk saaie vakbladen liggen. Een wandkast (ook Aspa-grijs) met daarin ‘doodgedesignde’ donkerblauwe folderlijnen, uiteraard van elke divisie een exemplaar. En in toenemende mate, geen eigen receptioniste, maar een ingehuurde, gesportschoolde beveiliger, die mij niet kent en ook niet wil kennen. Dan word ik door een afdelingssecretaresse opgehaald, en dan loop ik langs zo’n kantine, ook ‘ge-outsourced’, met broodjes kaas en ham, en op woensdag een kroket. En dan loop ik langs een koffiehoek, meestal de plek waar ook een kopieermachine staat. En daar hangt ie dan: het prikbord. Met talloze mededelingen van ‘De directie’, die ik maar al te vaak zie afgetiteld met ‘drs. R. W. Smit’ en maar zelden met ‘Jullie aller Richard Smit’. En dan hangen daar die cynische cartoons. Nog steeds! Die barbapapa-achtige mannetjes die helemaal krom liggen van het schaterlachen, omdat iemand gisteren al zijn stenciltjes vermenigvuldigd had gewild. En ook die krantenknipsels, anoniem opgehangen met in andere context geplaatste koppen (van de voetbalpagina’s): ‘Richard maakt uitglijder’ of ‘Transfer Richard kwestie van dagen’. Met een beetje mazzel hangt er nog een foto van het laatste volleybaltoernooi. Ook in de top vijf: een dringend herhaalde oproep om je op te geven voor de ondernemingsraad, want ‘je kunt echt invloed uitoefenen’. Ik vertrouw dus nooit meer op briefings, de theoretisch in elkaar geknutselde gedroomde werkelijkheid, de technische ‘blueprint’. Laat mij maar een klein uur door uw bedrijf lopen. Meer is niet nodig. Want dan heb ik de ‘redprint’, het bloed (of de bloedarmoede), de ziel van uw organisatie al gevoeld. Toon mij uw prikbord en ik zeg u wie u bent.

janrijkenberg@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Orangerie Elswout...

U zoekt ditmaal een zéér bijzondere locatie voor uw aankomende evenement

een keuze op zich.

V Beschikbaar gesteld op basis van exclusiviteit

voor 20 - 500 personen V Verzorging vanuit eigen organisatie op het hoogst

gastronomisch niveau V Ideale buitenlocatie in de zomer, bijzonder

sfeervol in voorjaar, herfst en winter

V Combinatie met nabij gelegen hotel

accommodaties mogelijk V Uitermate geschikt voor álle bijeenkomsten waarbij

TOP niveau en exclusiviteit gewenst zijn V Centraal gelegen nabij Haarlem, Schiphol,

Amsterdam, en op korte afstand van Utrecht, Leiden, Den Haag of Rotterdam

V Ruim toereikende eigen parkeergelegenheid

ORANGERIE ELSWOUT, ELSWOUTSLAAN 22, 2051 AE OVERVEEN, 023-5242639, WWW.ORANGERIE-ELSWOUT.NL

FINANCE

‘We hebben het niet door, maar we zitten midden in een dollarcrisis’ Willem Middelkoop Diegenen die denken dat financieel nieuws saai is doen er goed aan ‘Als de dollar valt’ van Willem Middelkoop te lezen. Het boek licht deksels op die normaal gesloten blijven en geeft een duidelijk inzicht in het ontstaan van de kredietcrisis. Sinds de verschijning van zijn boek wordt Middelkoop in de media neergezet als dé expert op het gebied van de wereldwijde economische crisis. In 2008 zet hij samen met Jan Dobber een beleggingsfonds op, het Gold & Recovery Fund. Zijn heilige geloof in de stabiele waarde van goud blijkt ook uit zijn nieuwste project, www.amsterdamgold.com. Middelkoop had een gat in de markt ontdekt: het goudloket weer openen. “Het was gewoon een goed idee in deze tijd. Iedereen had de kans kunnen grijpen, maar ik heb het gedaan. Ik ben heel trots op mijn goudhandeltje.” Het betekende wel een einde aan zijn journalistieke werk bij RTL Z. Middelkoop: “Als journalist moet je wel vrij zijn in je doen en laten. Je moet er wel voor zorgen dat belangen zich niet met elkaar gaan verstrengelen. Je kunt geen campagneleider zijn voor het CDA en parlementair journalist.”

Voor sommigen ben je een goeroe op het gebied van de economie. Hoe verhoudt zich dat tot de journalistiek? “Journalistiek is ‘a way of life’. Hoe sta je in het leven? Het draait om nieuwsgierigheid en vertellen. Als ik iets weet wil ik het doorgeven. Dat ligt in mijn aard. Dat geldt ook voor ‘speakers’ natuurlijk. Dat doe je ook omdat je een verhaal hebt en als je het leuk vindt om je kennis met de mensen in de zaal te delen. Het gekke is dat ik thuis een hele stille jongen ben.” Ben je nooit bang dat de kredietcrisis verslechtert als journalisten een zeer negatief beeld schetsen over de economie? “Als je financieel journalist bent, ben je verplicht dit te vertellen. Een oorlogsverslaggever die weet dat er duizend kinderen zijn om-

gekomen denkt ook niet bij zichzelf, wat een rotnieuws, ik maak er maar honderd kinderen van. Hetzelfde geldt voor Peter R. de Vries. Die pluist ook geen misstanden en moorden uit om het vervolgens in de doofpot te stoppen.” In ‘Als de dollar valt’ voorspel je naast de kredietcrisis permanent hoge olieprijzen en de crash van de dollar. De kredietcrisis is een feit, maar de hoge olieprijzen en de crash van de dollar laten vooralsnog nog even op zich wachten. Hoe kijk je daar nu tegenaan? “Laten we met de dollar beginnen. Paul Volcker, de voorganger van Alan Greenspan, werd laatst in een interview gevraagd of hij een dollarcrisis verwachtte. Zijn antwoord was helder: ‘I don’t expect a dollar crisis, we are in a dollar crisis.’ De architect van het financiële

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes-Floor Fotografie: Marcel Krijger

Wat betreft de olieprijzen schrijf ik in mijn boek dat er één reden te bedenken is waarom de olieprijzen niet blijvend hoog zullen zijn. En dat is een uit de hand gelopen kredietcrisis. Tussen 2005 en 2009 was de vraag naar olie iedere dag groter dan wat er wordt opgepompt. In deze situatie verwacht je blijvend hoge olieprijzen. De vrees bestaat echter dat de wereldwijde crisis ervoor zal

“Goud is de enige manier om je in vermogen te beschermen.”

Hoe kan het dat de Amerikaanse Federal Reserve de boel zo uit de hand heeft laten lopen? “De Federal Reserve is geen onafhankelijk overheidsorgaan zoals je zou verwachten. Deze bank is geen eigendom van de staat, maar een particulier bezit van een groot aantal banken. In 1913 kwam een aantal rijke bankiers bij elkaar om in het geheim een centrale bank op te richten met het doel het monopolie over de dollarcreatie. Naar het publiek toe werd de bank verkocht als een overheidsoperatie. In feite ligt de financiële macht echter bij de grote banken op Wall Street. De Nederlandsche Bank is ook niet zo onafhankelijk als iedereen denkt. De president van de Nederlandsche Bank, Nout Wellink, is tevens lid van de Amerikaanse Trilaterale Commissie. Sommigen zien dat als belangenverstrengeling. Hij is ook jaren President geweest van de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) in Bazel. Gek genoeg is er geen enkele vorm van parlementaire controle op de besluiten van deze club van Westerse bankpresidenten.” Wat vind je van hoogleraren economie die beweren dat de beurs volledig losgekoppeld kan worden van de economie? “Je refereert zeker aan het gesprek van Arjo Klamer bij ‘De Leugen Regeert’...ja, die man heeft zichzelf onsterfelijk belachelijk gemaakt. Hij beweerde op hoge toon dat er alleen crisis was in het financiële systeem. Hij beweerde dat niemand zijn baan zou verliezen. Op een enkele bankier na. (Diepe zucht) Ik wil een symposium organiseren onder de titel ‘Waarom economen niks van economie begrijpen’. Het is zeldzaam hoe economen hebben geblunderd de laatste jaren.” Willem Middelkoop Als de dollar valt Plano V2:135

18-01-2008

08:30

Pagina 1

zorgen dat het tekort aan olie zal omslaan in een overschot aan olie. Wellicht een nog veel ernstiger scenario. We zien nu de vraag naar olie wereldwijd dalen, behalve in China. Alle speculanten die in die oliemarkt zaten in afwachting van hogere prijzen zijn eruit gestapt.” Toen Clinton vertrok hadden de Verenigde Staten een begrotingsoverschot. In 2008 is het financieel systeem volledig geïmplodeerd. Hoe heeft deze crisis zich zo snel kunnen voltrekken? “Clinton zat in een economische hoogconjunctuur. Bij Bush draaide dit door verschillende oorzaken de andere kant op. De internetbubbel ontplofte en samen met de aanslagen van 2001 zorgden dat voor recessie en een afname van het aantal buitenlandse toeristen. Tegelijkertijd gingen de uitgaven omhoog. Bush ging een aantal oorlogen voeren en wilde belasting verlagen. Hij liet zijn begrotingstekort oplopen tot vierhonderd miljard dollar per jaar. Vervolgens zegt Obama met droge ogen dat het in 2009 op zeventienhonderd miljard dollar gaat uitdraaien. De Amerikaanse staatsschuld is sinds 2000 verdubbeld tot tienduizend miljard dollar. Dat gaat in een paar jaar nu stijgen naar vijftienduizend of twintigduizend miljard. Er is niemand in de hele financiële wereld die denkt dat de Verenigde Staten dat ooit nog terug gaan betalen.” Heb je geen geloof in de financiële plannen van Obama? “Nee, daar kun je niet in geloven. Dat is weer de vlucht naar voren, wat Bush ook heeft gedaan. Ik weet ook niet wat de oplossing is. Het is mijn vak om te analyseren, niet om op te lossen. Dat kan ook niet altijd. Als je een terminale ziekte hebt dan moet je je daar uiteindelijk ook bij neerleggen. Hij kan kiezen voor een economische dood nu of over vijf of tien jaar.”

Zelden heeft een financieel-economisch boek zoveel aandacht gekregen. Van de eerste versie van Als de dollar valt werden binnen drie maanden 15.000 exemplaren verkocht. Begrijpelijk omdat de voorspelling van Willem Middelkoop dat de steeds groter wordende schuldenberg en de enorme geldgroei vroeg of laat tot een enorme schuldencrisis zou leiden, al was uitgekomen voor het boek in de winkel lag. In deze compleet herziene editie lees je in heldere taal hoe dit onstabiele systeem kon ontstaan, wat de achtergronden van de kredietcrisis zijn en hoe het nu verder moet.

Welke boodschap geef je mensen mee gedurende de kredietcrisis? Willem Middelkoop is journalist en werd bekend als beurscommentator bij RTL Z. Daarvoor werkte hij lange tijd voor Het Parool en Reuters. Naast zijn journalistieke loopbaan is hij al meer dan tien jaar actief belegger.

Willem Middelkoop Als de dollar valt

De kredietcrisis is het zichtbare bewijs dat ons financiële systeem uit de hand is gelopen. Met een wereldwijde reddingsoperatie van centrale bankiers wordt sinds de zomer van 2007 geprobeerd het systeem draaiende te houden.

“Iedereen moet goed beseffen dat papieren rijkdom een illusie is. Er is één zekerheid. De koopkracht van goud gaat nooit verloren. Goud is de enige manier om je vermogen te beschermen. En dat zeg ik niet omdat ik nu toevallig in goud handel.” ‘Willem een doemdenker? Nee, lees dit boek voor meer begrip van de wereld van het geld.’ NRC Handelsblad ‘Een venijnige en doorwrochte analyse van de gevaarlijke zwakheden van het internationale financiële systeem.’

Maarten Schinkel, redacteur NRC Handelsblad en auteur van het scenario van de documentaire De dag dat de dollar valt

‘Weinig is zoals het lijkt, ook in de financieel-economische wereld. Willem Middelkoop, één van de weinige journalisten die echt wil weten hoe het zit, geeft daar in dit boek veel voorbeelden van. Dit boek is verplichte kost voor iedereen die gelooft in verstandig omgaan met geld.’ Kees de Kort is werkzaam als macro-econoom bij AFS Capital Management en dagelijks commentator voor BNR Nieuwsradio

‘Wie denkt dat monetaire politiek saai is moet Als de dollar valt lezen. Dát hij gaat vallen staat wel vast. Waaróm dat onvermijdelijk is, wordt in dit boek glashelder uit de doeken gedaan.’ Dr. Gerard Aalders, auteur en historicus NIOD

Nieuw Amsterdam Uitgevers

Als de dollar valt

Alles Alles over over de de kredietcrisis kredietcrisis

www.nieuwamsterdam.nl

U he itg rz eb ie re ne id ed e e iti n e

systeem spreekt dus al van een dollarcrisis. We hebben het niet door, maar we zitten er middenin. In 2002 begon de dollar te dalen en tot 2007 zette die daling met vijftig procent door. Daardoor ontstonden er allerlei andere rare processen. De grondstoffen werden in dollars verhandeld en omdat de dollar bleef dalen begonnen de grondstoffen en met name olieprijzen te exploderen, want de afnemers wilden wel dezelfde koopkracht behouden. Door die oliecrisis werd in de VS een kwart van alle graan en maïs verwerkt tot bio-ethanol, waardoor ook de voedselprijzen explodeerden en de wereld in een voedselcrisis terecht kwam. Het was geen toeval dat de huizenbezitters in de Verenigde Staten ernstig in de problemen raakten. Niet alleen de renteprijs steeg, maar ook de olieprijs. Nu Wall Street is geïmplodeerd is het dollarsysteem feitelijk gevallen. Dat de dollar toch stijgt komt doordat de crisis zo groot is dat niemand meer Amerikaanse aandelen wil hebben. Beleggers vluchten naar iets wat het meest liquide is: de dollar. Dat is natuurlijk een enorme contradictie.

Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

Willem Middelkoop is schrijver, ondernemer en voormalig beurscommentator bij RTL Z. Hij koos voor een opleiding aan de HTS in Amsterdam in de richting Confectie Industrie en werkte na zijn studie enige tijd als fotojournalist. Vanaf de jaren 90 publiceerde hij nieuws over de financiële markten. Zijn uitgesproken meningen maken hem tot een gewilde verschijning in de media. Hij is regelmatig te zien in programma’s als ‘Pauw en Witteman’ en ‘De wereld draait door’. In 2007 werd zijn boek ‘Als de dollar valt’ uitgegeven. Het goed verkochte boek, dat de crash van het financiële systeem aankondigt, is onlangs in de twaalfde druk verschenen. In 2008 verscheen: ‘De permanente oliecrisis’. Dit boek, inmiddels ook een bestseller, voorspelt blijvend hoge olieprijzen en de gevolgen daarvan op de Westerse maatschappij. willemmiddelkoop@speakersacademy.eu

“Papiergeld keert uiteindelijk altijd terug naar haar intrinsieke waarde, en dat is nul.” — Voltaire —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

www.newtailor.nl

Pak Hemd Jacquet Blazer Smoking Overjas Cape Broek Plus Fours Kamerjas Vest Jasje Rok

Eerst de man, dan het pak 41

THEOLOGIE

‘Eén mens kan het verschil maken’ Jacobine Geel Jacobine Geel - theologe, televisiepresentatrice en columniste – omschrijft haar werk als een veelkleurig palet. Voor de NCRV presenteert zij sinds 2004 wekelijks het programma ‘Schepper & Co’. Ze gaf religieus commentaar bij de uitzendingen van huwelijken en begrafenissen van het Koninklijk Huis. “De uitvaart van Prins Claus heeft me diep geraakt.” Haar columns verschijnen in het Algemeen Dagblad. “Misschien niet de meest voor de hand liggende krant voor mij, maar dat vind ik juist een uitdaging”. Ook is ze een veelgevraagde dagvoorzitter. “Ik kom niet alleen als versiering, ik ga voor de inhoud.” En ze is ambassadeur van ICCO, een van oorsprong christelijke organisatie voor ontwikkelingswerk. “Ik heb in Oeganda verschrikkelijke dingen gezien, maar er waren ook sprankjes hoop.”

Haar werkkamer in het sfeervolle pand in Amsterdam, waar ze samen met haar man en zoontje woont, wordt verbouwd. En daarom wijken we voor het interview uit naar een buurtcafé, waar mensen met koffie en een krantje rustig aan de dag beginnen. In een stoel bij de verwarming ligt de cafékat te soezen. Voor Jacobine begon deze dag al vroeg, energiek komt ze binnenstappen. Ze draagt een zwart pak met een paarse ceintuur en ziet er tot in de puntjes verzorgd uit. Niets te merken van verbouwingsstress. “Zo, dit is beter. Bij mij thuis hadden we elkaar niet kunnen verstaan. Ze zijn aan het zagen en dat maakt een hels kabaal. Maar het wordt wel heel mooi.” Als ze haar koffie heeft besteld, steekt ze weloverwogen van wal. Ze heeft nagedacht over de rode draad in haar uiteenlopende werkzaamheden en is tot de conclusie gekomen dat dat de ‘publieke zaak’ is. “Daar zet ik mij graag voor in. Ik vind het belangrijk dat je niet alleen je eigen leven op orde hebt, maar óók een steentje bijdraagt aan de samenleving als geheel. Dat hoeft niet te betekenen dat je een

zweverige idealist bent, je kunt daarin ook heel praktisch zijn. Iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier en dat is prima. Zo lang je maar niet met de rug naar de samenleving gaat staan.” Door haar afwisselende werkzaamheden staat Jacobine juist midden in de samenleving. Nieuwsgierigheid naar de ander is een van haar belangrijkste drijfveren. En dat komt haar uitstekend van pas bij haar televisiewerk. Haar eerste televisie-ervaring deed zij in 1999 op bij de IKON als presentatrice van ‘Geel’, ‘Wilde Ganzen’, ‘Ritueel 2001’ en ‘Jacobine’. In 2002 maakte ze de overstap naar de NCRV. Ze presenteerde ‘Heilig Vuur’ en was enkele seizoenen samen met Andries Knevel discussieleidster van het programma ‘Debat op 1’. Daarnaast was ze meerdere malen te zien in rechtstreekse uitzendingen van huwelijken en begrafenissen van het Koninklijk Huis. Als sidekick van Maartje van Weegen gaf ze commentaar op de religieuze aspecten van die plechtigheden. “Dat waren heel bijzondere ervaringen. De uitvaart van Prins Claus heeft me diep geraakt.”

“Al het spreken over boven komt van beneden.”

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

ACADEMY速 MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Roy Beusker

Inmiddels presenteert ze alweer vijf jaar en nog steeds met veel plezier het wekelijkse televisieprogramma ‘Schepper&Co’ bij de NCRV. “In dat programma ben ik steeds op zoek naar verbindingen tussen de samenleving van nu en religieuze tradities van vroeger. Dat is de opdracht die ik mezelf als theologe stel. Ik ben niet iemand die de Bijbel letterlijk neemt, zo ben ik ook niet opgevoed. Voor mij zit het heilige van dat boek er juist in dat het bij elkaar is geleefd en geloofd. Al duizenden jaren inspireert het mensen en heeft het een plek in hun dagelijkse leven. Ik lees zelf nog altijd graag in de Bijbel, die voor mij een verrassende verzameling verhalen en gedichten bevat. Een bron van kracht en wijsheid.” Dat één op de vijf Nederlanders het scheppingsverhaal letterlijk neemt – zoals onlangs uit een onderzoek bleek - verbaast Jacobine, maar een waardeoordeel heeft ze er niet over. “Het scheppingsverhaal is een ijzersterk verhaal, dat voor mij persoonlijk vooral symbolisch van waarde is. Het is een vertelling over de verbondenheid en ook strijd tussen God en mensen.” Dat EO-collega Andries Knevel recent publiekelijk zijn twijfel over het scheppingsverhaal liet blijken, vindt Jacobine Geel getuigen van moed. “Ik ken Andries persoonlijk als een man die veel studeert en vragen stelt. In dat licht komt deze stap niet als verrassing. Maar omdat hij hét gezicht is van de EO ligt het allemaal heel gevoelig. Het lijkt me een behoorlijke opgave om goed om te gaan met het spanningsveld tussen je persoonlijke ontwikkeling en het belang van de EO.”

“Ik zoek graag uitersten op om ze daarna te verbinden.” Eens in de twee maanden preekt Jacobine voor de oecumenische gemeenschap in het vlakbij Hilversum gelegen Kortenhoef. “De teksten uit de Bijbel zijn daar het uitgangspunt. We praten met elkaar over wat in onze huidige samenleving rijmt met die teksten en wat er juist haaks op staat. Ook dat laatste moet je durven benoemen. Ík ben groot geworden met het adagium van theoloog Harry Kuitert: ‘al het spreken over boven komt van beneden’.” Haar zoontje Jacco van vijf jaar, gaat vaak mee naar die diensten. Laatst vroeg ze hem wie volgens hem God is. “Hij zei: ‘God zit in je hoofd en vertelt je goede dingen’. Mooi! Hij luistert graag naar verhalen uit de Bijbel, maar net zo graag naar de verhalen over de Kleine Kapitein van Paul Biegel of naar sprookjes. De magie van het ene boek doet nog niet voor het andere onder.” Haar wekelijkse column in het Algemeen Dagblad is haar venster op de wereld. Ze is altijd op zoek naar de onderstroom onder de dagelijkse actualiteit. “Die krant lijkt misschien niet mijn meest voor de hand liggende podium. Mensen verwachten mij misschien eerder in Trouw. Maar ik vind het niet spannend om voor eigen parochie te preken, ik preek liever voor andermans parochie. Ik vind het juist een uitdaging om met mensen in gesprek te gaan die niet direct in mijn straatje passen, om andere meningen en gezichtspunten te horen. Niet omdat ik op zoek ben naar conflict, maar juist om te begrijpen en via de verschillen te onderzoeken wat ons desondanks verbindt. Mijn meest intense en misschien ook wel interessante ervaring in dit opzicht was mijn voorzitterschap in 2006 van het Burgerforum Kiesstelsel. Een experiment in het kader van bestuurlijke vernieuwing op initiatief van, toen nog, minister Alexander Pechtold. Hoe kun je burgers werkelijk betrekken bij vragen van algemeen belang? Dat was de achterliggende gedachte. De praktijk was een boeiend proces van tien maanden scholing en heel veel onderling gesprek, waaruit tenslotte een advies aan de regering rolde over

een herziening van ons kiesstelsel. Ik word nog altijd enthousiast als ik hieraan terugdenk. Het was voorzitterschap op zijn spannendst, omdat het meer was dan begeleiden. Het vroeg werkelijk leiderschap. Op een dienende manier. Die ervaring heeft me ook zeker beïnvloed als dagvoorzitter. Ik denk graag mee: wat willen deze mensen vandaag bereiken, met welk doel zijn ze bij elkaar? Daar probeer ik een verbinding mee aan te gaan en een bijdrage aan te leveren. Ik vind het minder interessant als ik alleen maar word gevraagd om een bijeenkomst aan elkaar te praten. Ik kom niet alleen als versiering, ik ga liever voor de inhoud. Dat past bij mij.” Het ambassadeurschap van ICCO, zeg maar de christelijke NOVIB, past in die lijn. Vorig jaar ging ze voor deze organisatie een week naar het door burgeroorlogen ontwrichte Oeganda. “Ik heb me vooral geconcentreerd op de vrouwen en de meisjes daar. Zij hebben gruwelijke dingen meegemaakt, ze zijn geroofd en verkracht door de milities van het ‘leger van de heer’. Als ze wisten te vluchten, vaak zwanger of al met een kind, werden ze door hun dorpsgenoten verstoten omdat ze hadden geheuld met de vijand. Maar tegelijkertijd zag je de veerkracht van die vrouwen, die er toch het beste van probeerden te maken. In zo’n land waar alles kapot is en bijna iedereen is getraumatiseerd, is het hoopgevend om te zien dat één mens verschil kan maken. Eén mens die haar schouders eronder zet en de energie heeft om het dorp weer op te bouwen, kan zoveel betekenen om het leven weer op gang te krijgen.” Ze reisde samen met Ruth Oijambo Ochieng, directeur van ISIS-WICCI. Al tien jaar tekent zij de levensverhalen van vrouwen in Oeganda op, om hun zaak vervolgens bij de eigen regering, maar bijvoorbeeld ook bij de Verenigde Naties aanhangig te maken. “Een prachtmens, voor wie ik diep respect heb.” In een van de dorpjes in het noorden van Oeganda, ontmoette Jacobine een jonge vrouw die door het leger was geroofd en na jaren met een kind terugkeerde naar haar dorp. “Met veel pijn en moeite had ze weer een bestaan opgebouwd als naaister. Ze verdiende genoeg om van te leven. Maar toen ze zwanger bleek te zijn, is de aanstaande vader er met haar geld vandoor gegaan. Ze vond de kracht om weer opnieuw te beginnen en begon een heel eenvoudig restaurantje langs de kant van de weg. Dapper, maar haar zoontje Ruben van negen maanden lag op de grond, in de modder. Je zág dat kindje kou vatten. Ik kreeg een steek in mijn hart toen ik dacht aan mijn eigen zoon en aan hoe zijn kamer er uit ziet. Ik heb meteen een matras gekocht en ik steun die vrouw en haar kindje nu structureel. Het is misschien een druppel op een gloeiende plaat. Maar elke druppel is er één.”

Jacobine Geel studeerde theologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Naast haar werk als televisiepresentator van het wekelijkse NCRV programma ‘Schepper & Co’ en columniste voor het AD, houdt Jacobine lezingen en is zij een veelgevraagde dagvoorzitter. Zij is nieuwsgierig, eigenwijs en gedreven. Zij vindt het leuk om zich in verschillende werelden te bewegen en mensen tegen het licht houden, door te vragen. Zij maakt ruimte voor een gesprek vanuit nieuwsgierigheid. Behalve haar werkzaamheden in de mediabranche bekleedt zij ook een aantal bestuurlijke functies en is actief als auteur, o.a. van ‘Eigen Zinnigheid: de Bijbel in fragmenten’. jacobinegeel@speakersacademy.eu

“Op God vertrouwen wij, alle anderen moeten gegevens overleggen.”

— dr. W. Edwards Deming —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Residence Het Klooster n e t en

WWW.OG.NL

m Residence uHet Klooster e r art n Onroerendgoed Beheer

verhuurinfo (gratis)

0800 400.4.400

WWW.OG.NL

p u p h a

e t en

e ve m T e 0800 400.4.400 ie t r r s a u u hu app l c x Te ve e r e i e s e clu z 5 r ex e e 5z Onroerendgoed Beheer

verhuurinfo (gratis)

Living in style near The Hague.

op slechts 10 minuten rijden. Tevens een optimale verbinding met het openbaar vervoer.

Ligging: midden in de levendige en gezellige dorpskern van Wassenaar met het Haagse centrum Binnen enkele minuten op snelwegen naar Amsterdam, Rotterdam Den Haag. op slechts 10 minuten rijden. Tevens een optimale verbinding met heten openbaar vervoer. Binnen enkele minuten op snelwegen naar Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.

Nabij gelegen: Stranden, bossen, golfbanen “de Haagse Golf” en

Nabij gelegen: bossen, golfbanen Haagse Golf” “Rozenstein” en Stranden, de gezellige winkelstraat “de“de Langstraat” metenluxe winkels, “Rozenstein” de gezellige winkelstraat “de Langstraat” met luxe winkels, brasseriën enenrestaurants. brasseriën en restaurants.

Voor meer meerinformatie informatiekijk kijkop opwww.klooster-wassenaar.nl www.klooster-wassenaar.nl Voor Tevens bedrijfsruimte voor u! u! Zeer gunstige huurvoorwaarden! Tevens beschikbaar beschikbaarbij bijWWW.OG.NL: WWW.OG.NL:DéDé bedrijfsruimte voor Zeer gunstige huurvoorwaarden! Luxe woningen & Appartementen | Winkels & Horeca | Kantoren | Opslag & Ateliers | Luxe woningen & Appartementen | Winkels & Horeca | Kantoren | Opslag & AteliersParkeergarages | Parkeergarages Voor meer informatie kijk op

Voor meer informatie kijk op

TRENDTELLER

René C.W. Boender maakt marketing makkelijk met energie,

enthousiasme en creativiteit De wereld is het werkterrein van René C.W. Boender. Uit alle hoeken van de aarde (Dallas, Austin, New York, Davos, Kaapstad, Perth, Milaan en soms ook Nederland) komen dan ook reacties op de

zeer uiteenlopende onderwerpen die hij met EEC (energie, enthousiasme en creativiteit) behandelt. Van wijn, matrassen, ‘foodtrends’, leiderschap en bankieren tot borstkanker, innovaties, ‘kick-offs’ en economische vraagstukken. Ik heb René in vier landen op het podium aan het werk gezien en elke keer weet hij zijn publiek niet alleen te raken, maar ook te motiveren om te doen wat moet gebeuren. Een kennismaking met deze ‘brand booster’, ‘brain-agent’, ‘trendteller’ en innovatiefuturist.

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Tekst: Roos Klein Fotografie: Fairview-Images

Wat is een ‘trendteller’ of een ‘brain-agent’? “Al die titels zijn prachtig en vertellen een verhaal. Je krijgt ze cadeau van mensen voor wie je hebt opgetreden. ‘Trendtelling’ is ontstaan in New York. Ik moest daar een keynote lezing geven over trends. Om iedereen meteen op scherp te zetten, begon ik m’n verhaal met te zeggen dat je niets aan ‘trendwatchen’ hebt als je er niet direct actie aan koppelt. Dus met alleen kijken kom je er niet. Je moet meteen vertellen wat je ermee kan en zelfs moet doen. Na de lezing schreef een krant: ‘Trendtelling: a new phenomenon from the Netherlands’. Zo is de ‘trendteller’ geboren en nu word ik veel gevraagd om daar op symposia over trends te vertellen. Negen jaar geleden werd ik gevraagd ‘brain-agent’ te worden van een Amerikaanse ‘captain of industry’. Ik had geen idee wat het was, maar ik kreeg er energie van en vond het meer dan cool. Nu weet ik dat het niets meer of minder is dan het uitlenen van mijn hersencapaciteit voor het behandelen of beoordelen van vraagstukken, zonder dat ik het betreffende merk of de CEO in de weg zit. Als ‘free agent’ kan ik op basis van mijn eigen bevindingen antwoorden en adviezen geven. Dat doe ik nog steeds en het is heerlijk om te doen!” Hoe word je innovatiefuturist? “Ook door toeval! Maar eigenlijk omdat ik het graag wil, want toeval bestaat niet! Een innovatiefuturist houdt van ‘brain candy’, snoepjes voor de hersenen, dingen die je graag zou zeggen of willen. Bijvoorbeeld een quote die geschiedenis gaat schrijven, zoals die van Einstein: ‘Als je doet wat je zou hebben gedaan, dan krijg je wat je zou hebben gehad!’ De TU in Delft (YesDelft) vroeg me een aantal jaren geleden of ik studenten wilde leren presenteren en ‘kil-

“Trends moet je omarmen, anders word je erdoor gepijnigd.” ler reports ’ te schrijven. Daarmee konden ze plannen echt vleugels geven en overtuigend de financiering bij de banken binnenslepen. Ik vond het geweldig en had al jaren ervaring met het versnellen van innovatieprocessen! Met die studenten kreeg ik een enorme klik! Ik ben er trots op dat studenten van bijvoorbeeld SENZ (de windkracht 10 stormparaplu) en Evening Breeze (het ‘green dream AICO-bed’) echt geloofden in deze ‘brain candy’-aanpak… En het werkt! Goed is niet goed genoeg. Het moet geweldig zijn of worden. Of zelfs cool! En dat is ‘t. Zo is dus innovatiefuturist weer ontstaan. En word ik weer door bedrijven gevraagd de routine in innovatie-ontwikkeling te doorbreken.” Je energie lijkt onuitputtelijk. Net zoals je rijke ervaring en kracht om verhalen te vertellen. “Energie doorgeven is het leukste dat er is. Waarom ombuigen naar waarom niet. Anekdotes vertellen en rijk illustreren met (reclame) films en YouTube. ‘The story you tell, is the product you sell!’ Mijn recente prestaties in de internationale reclameindustrie laten zien dat ik daar nogal wat ervaring mee heb. Als het linksom niet lukt, ga ik rechtsom. Net zolang tot ik de zaal of wie dan ook ervan heb weten te overtuigen dat alles moet kloppen en de weg zoals ik die zie de juiste is. Want de wereld verandert en of je het nu wilt of niet: je moet mee veranderen. Trends ontstaan nu eenmaal en die moet je omarmen. Anders word je door de trends gepijnigd! Auw… Dat doet meer dan zeer.”

In boeken en tijdschriften worden jouw theorieën vaak aangehaald. Die blijken stuk voor stuk te werken. Wordt het geen tijd voor een boek? “Wie weet? Nu vind ik het leuk om mijn theorieën in zalen over de bühne te brengen! En als iemand mij wat vraagt geef ik graag interviews over deze hersensnoepjes. Of ik schrijf een column. Dat heb ik net gedaan over hoe de wereld er in 2048 uit ziet. Al Gore meteen maar gebruikt om de brug te slaan! Ik kreeg meteen reacties die mij weer aansporen dat vaker te gaan doen! De wereld moeten wij nu verbeteren… anders is er straks nog maar een klein wereldje over. In ‘Cool’ van Diederick van Thiel heb ik de ‘3”/12” & eternity’-formule uiteengezet. Alles begint met slechts 3 seconden…” Als ‘brain-agent’ heb jij het vaak over de ‘3”/12” & E’formule! Jij stelt dat je eerst contact moet maken voordat je een contract kunt sluiten! En dat eerste contact wordt al binnen een paar seconden gelegd! Hoe zit dat nu precies? “Dat noem ik de ‘3”/12” & eternity’-wet! Er is nooit een PAR zonder SAR! Tijdens de PAR- periode (primaire affectieve reactie), die pakweg 3 seconden in beslag neemt, bepaal je of iets interessant is of niet. Bij niet-interessant word de boodschap niet verder verwerkt en ben je je spoor kwijt. Er volgt dus geen secundaire affectieve reactie (SAR)! Maar voel jij binnen 3 seconden dat het wel interessant is, dan gebruik je pakweg 12 seconden om je eerste JA verder

“Wacht niet tot de storm voorbij is, je moet leren dansen in de regen.” te bevestigen en wellicht geef je de ‘eternity’ (eeuwigheid), voor zolang die ook duurt, aan die persoon, brief, advertentie, billboard of wat dan ook. De ‘overall look & feel’ (en ‘pay-off’ niet te vergeten) moeten dus de tweede JA verdienen en de eerste bevestigen. Daarna volgt de ‘eternity’! Dan is de ontvanger aan de macht… Zolang jij het boeiend vindt, of interessant, of leuk… mag je verder praten! Dan kijk je verder… Of lees je verder… Als je wilt doorbreken moet je door die eerste barrière weten te breken. Doe je dat niet… dan geen succes, laat staan verkopen!

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Veel mensen noemen je een mengeling van Ogilvy, Rosser Reeves, Burnett en Jerry Della Famina enerzijds en de managementgoeroes Stephan Covey, Tom Peters en Henry Mintzberg anderzijds. Mark Eyskens, de Belgische minister van Staat, zegt dat jij de kunst verstaat informatie om te smeden tot een boodschap, van een mededeling een trefzeker bericht te maken, een project om te vormen tot een visionair idee en een partituur om te zetten in een aantrekkelijke melodie. Hoe ben je zo’n alleskunner geworden? “Geef al die mensen wat te drinken van me! En Mark Eyskens een méér dan goede fles. Een geweldige man met een krachtige kijk op de wereld. Ik ben er trots op zo nu en dan met hem te mogen werken. Maar wat een namen allemaal. Ik ben vooral mezelf! Gewoon René Boender. Kennelijk met een talent om dingen te zien die anderen nog niet zien. Ik draai nu zo’n 30 jaar mee in de marketing- en reclamewereld en ben de laatste tien jaar professioneel ‘brand booster’ op de internationale podia. En ja, ik heb straatwijsheid. Ik ken de klassiekers. En ik heb bovendien alles geleerd van de leermeesters die ik tot nu toe in mijn leven heb mogen ontmoeten of wier boeken ik heb gelezen. Van grote leermeesters, zoals die net genoemd zijn, maar ook van alle klanten die ik heb geholpen. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen: ik leer nog elke dag. Met volle teugen. En dat zet ik weer om in onmiddellijk toepasbare energie. Want ook 2009 kan best nog wel een aardig jaar worden. Je moet echter niet wachten tot de storm voorbij is… je moet leren dansen in de regen. En daar kan je ook nog aardig carrière mee maken. Vraag dat maar aan de jongens van Senz!” Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

René C.W. Boender begon zijn carrière als copywriter bij Hansnel en werd al snel ‘ontdekt’ door McCann-Erickson (1983), eerst als account director in Nederland voor klanten Esso, Black & Decker, Swatch en Levi’s, en later als Regional Director Afrika/MiddenOosten in onder meer Londen en New York. In 1989 kwam hij terug naar Nederland, maar niet voor lang. In 1991 besloot hij voor zichzelf te beginnen. Met veel succes. In september 2000, na twintig jaar in de internationale marketing en reclamewereld, startte hij Great Opportunities op, om mensen en merken te helpen er méér uit te halen. Onder het motto ‘De wereld verandert’ geeft hij keynote lezingen op internationale podia. Onderwerpen zijn leiderschap, veranderingen, trends en innovaties! reneboender@speakersacademy.eu

“De wereld is vol met poorten, vol met kansen, aaneenschakelingen van spanning die erop wachten benut te worden.” — Ralph Waldo Emerson —

column

Oftewel: Geen contact, nooit een contract. Het scheelt maar een letter, maar het is een wereld van verschil.”

Paul Abma MA

Fantastisch nieuws: ‘Multinational in grote problemen…’ Zit uw bedrijf in de problemen? Dat is heel mooi. Gefeliciteerd! En mocht uw bedrijf toevallig geen problemen hebben, tja, dan hebt u pas echt een probleem! Het is 1997 en multinational Apple Inc. zit in de problemen. Grootste probleem? De dramatische terugval van de verkoop van computers. De problemen zijn zo groot dat ze Steve Jobs, de oprichter van Apple, vragen om terug te komen. Het eerste wat Steve doet is luisteren naar zijn oude grootmoeder van ergens in de 80. Ze zegt dat ze een computer wil. Steve: “Maar je hebt er nooit een gehad en je wou er nooit een.” Zij antwoordt: “Nu wel en ik wil een roze!” Het tweede wat Steve doet is praten met Apple: “Ik wil dat onze laptops een andere vorm en kleur krijgen. Als we dat doen krijgen de mensen er een ander gevoel bij. Ik wil hun gevoelens veranderen.” Dit veroorzaakte een nieuw probleem. Apple zat met een enorme voorraad die niet voldeed aan de nieuwe Applelook en Apple moest op zoek naar bedrijven die dit soort laptops konden maken. Alle laptops waren namelijk grijs en zwart. En toen kwam het moment dat tonnen nieuwe roze, witte computers de winkels uitvlogen. Nieuw probleem: ze konden niet genoeg laptops leveren. Oplossing: capaciteit uitbreiden. Nieuw probleem: te veel uitgebreid en de laptops leverden niet genoeg winst op. Oplossing: nieuwe business vinden. De iPod kwam. Een prachtapparaatje waarmee mensen op een gemakkelijke manier muziek kunnen downloaden zonder te stelen. De iPod werd wereldwijd marktleider met 85% van alle digitale muziek. Dat is een groot probleem! Hoe kun je als bedrijf uitbreiden en groeien wanneer je al 85% van de markt in handen hebt? Oplossing: De iPod nano. Een groot succes en dus een groot probleem: te weinig iPods gemaakt. Nieuw probleem: op de iPod kwamen gemakkelijk krassen. Oplossing: plastic hoesje voor €10,-! Een van de meest succesvolle bedrijven ter wereld had heel veel succes en heel veel problemen. Ziet u waar ik naar toe wil? Als u denkt uw problemen op te kunnen lossen, dan vertel ik u wat uw echte probleem is. Uw probleem is dat u denkt dat uw probleem uw probleem is. Anders gezegd: uw enige probleem is dat u denkt dat u geen problemen zou moeten hebben. Daarom fantastisch nieuws dus…

paulabma@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

CONFLICTBEHEERSING

‘Eet een broodje’

mr. Aernoud Bourdrez

Als je een sterke zaak hebt, kun je een pittige brief sturen. En als je niet snel het gewenste antwoord ontvangt, stuur je er een dagvaarding achteraan. Wil je de druk wat opvoeren, dan kun je nog beslag leggen op de bankrekening. Dat doet pijn bij de tegenpartij. Deze benadering heeft effect. Ze is echter niet alleen kostbaar, maar zet ook veel kwaad bloed. Als partijen elkaar nog vaker tegenkomen of zelfs moeten samenwerken, kan zo’n nare juridische strijd een toekomstige samenwerking in de weg staan. Word ik om advies gevraagd in zo’n conflict, dan vraag ik me altijd eerst af of we niet een broodje moeten gaan eten met de tegenpartij. Daarbij spreken we altijd af dat we niets zullen afspreken, maar dat we slechts met een open vizier van gedachten zullen wisselen. Als het werkt, komen die afspraken vanzelf. Een broodje eten werkt op elk niveau en heeft al heel wat vredesakkoorden opgeleverd. Zo gingen Reagan en Gorbatsjov in 1985 eerst

een broodje eten en spraken ze af dat ze niets zouden afspreken. Al snel bleken ze elkaar te mogen en die eerste ontmoeting leidde het begin in van het einde van de Koude Oorlog. Maar ook als ze elkaar niet hadden gemogen, zou die ontmoeting ze verder hebben gebracht dan de benadering die voorgangers van Gorbatsjov hadden gekozen. Helaas weten weinig mensen hoe je een conflict moet voorkomen of oplossen. De één richt zich op de zaak, maar vergeet dat aan de andere kant een mens staat. De ander kiest een vriendelijke benadering, maar doet onnodige concessies. Een derde reageert impulsief en laat zijn ego meespelen, waardoor een extra conflict ontstaat of hem niets meer wordt gegund. In mijn praktijk heb ik gezien dat elk conflict, groot of klein, persoonlijk of zakelijk, wordt gekenmerkt door exact dezelfde patronen die steeds weer terugkomen. Om een conflict te voorkomen en op te lossen moet je deze patronen herkennen en ze doorbreken. In het boek ‘Grrr, conflictbeheersing in 75 lessen’ heb ik deze patronen beschreven en leg ik uit hoe je ze kunt doorbreken. Ik laat bijvoorbeeld zien dat je niet hard of zacht moet zijn, maar beide: hard op de zaak en zacht op de man. Ik vertel waarom Heineken een goede onderhandelaar was, hoe je het beste omgaat met cowboys en hysterische vrouwen, waarom ‘sorry‘ zo’n goed woord is en wanneer je iemand moet uitnodigen om een broodje te eten. Als je deze lessen toepast kun je vrijwel elk conflict op een simpele manier oplossen. En als het conflict zich niet makkelijk laat oplossen, voorkom je met deze lessen dat het conflict onnodig voortkabbelt of zelfs escaleert. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

Mr. Aernoud Bourdrez is advocaat en onderhandelaar, gespecialiseerd in het auteursrecht. Hij heeft geadviseerd in conflicten in meer dan 35 landen. In 2008 werd Bourdrez door Quote uitgeroepen tot één van de ‘25 high potential advocaten onder de 40.’

Fotografie: Roy Beusker

aernoudbourdrez@speakersacademy.eu

Fotografie: Annique Paalvast

“Ik vraag me af of twee dwalingen die met elkaar in conflict zijn niet vruchtbaarder zijn dan één waarheid die onbetwist heerst.” — Jean Rostand —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Adv

Post HBO Leergang Digital Marketing (DIM) Start 2 maal per jaar in maart en september Gratis proefcollege

Het is nu mogelijk met de Leergang Digital Marketing in 9 avonden een zeer grondige kennis over marketing in het nieuwe digitale tijdperk op te bouwen en een volwaardige digital marketing gesprekspartner, manager of adviseur te worden. Vele topdocenten uit de Nederlandse marketing- en online media wereld verlenen in 2009 hun medewerking aan de vernieuwde Digital Marketing opleiding: Marco Derksen (marketingfacts en voorzitter IAB), Egbert Jan van Bel (MEC, auteur Kloteklanten), Geert Jan Smits (auteur Internet Scorecard), Frans Appels (voorzitter web analytics Nederland), Hans Molenaar (voorzitter Platform Innovatie in Marketing), Ewald Verhoog (Canicas), Sander van der Blonk (Directeur Rapid Sugar) e.a.

Kort overzicht: q IN 9 AVONDEN (1 AVOND IN DE WEEK) STRATEGIE EN PRAKTIJK VAN DIGITAL MARKETING

q 9 COLLEGES, EN GROEPSOPDRACHT: LIVE OPDRACHT BIJ NRC q BEDRIJFSBEZOEK, GASTCOLLEGES EN NETWERKPROGRAMMA

Bezoek het gratis proefcollege. Informatie via:

q ACTIEF ALUMNI PROGRAMMA

Sharon Degener

q VERWERVING TITEL RDM

sdegener@beeckestijn.org

q LOCATIE: VRIJE UNIVERSITEIT Aâ&#x20AC;&#x2122;DAM EN HOGESCHOOL VAN UTRECHT q UITERMATE GESCHIKT VOOR ZOWEL B TO C ALS B TO B

Stichting Beeckestijn Management Educatie Postbus 9005 3506 GA UTRECHT t. 088 472 22 30 f. 084 220 79 87 w www.beeckestijn.org e info@beeckestijn.org

AdvBeeckestein-MT 4-2009DIM.indd 18

31-03-2009 16:14:32

ONDERZOEKSJOURNALISTIEK

‘De ABN Amro is uiteindelijk onderuit gegaan door zelfgenoegzaamheid’ Jeroen Smit in ‘Het Drama ahold’ en ‘De Prooi’ weet onderzoeksjournalist jeroen Smit bloot te leggen hoe hebzucht, overmoed en arrogantie de boventoon voeren bij de top van ahold en aBn amro. exbestuurders moeten lijdzaam toezien hoe hun opvolgers hun erfgoed verkwanselen. Het is bijna ongelooﬂijk op hoeveel vertrouwelijke informatie Smit de hand heeft weten te leggen voor hij met de reconstructies begon. Smit: “als ik het boek eenmaal af heb zit ik met samengeknepen billen. Het

is iedere keer weer spannend of de reconstructie geaccepteerd wordt.”

Heb je de top van ABN AMRO gesproken voor ‘De Prooi’? “Ik probeer het boek vanuit het perspectief van de alwetende schrijver te schrijven. In ‘off the record’ gesprekken heb ik de waarheden van zoveel mogelijk betrokkenen verzameld. Aan alle betrokkenen heb ik van tevoren uitgelegd dat ik ze niet zal citeren en dat ik niet zal vertellen met wie ik gesproken heb. Uiteindelijk heb ik voor ‘De prooi’ honderddrieëndertig gesprekken gevoerd, die soms wel vier uur duurden. Uit de gesprekken bleek wel dat iedereen boos was om het feit dat de ABN Amro in stukken werd gescheurd. Iedereen heeft daarbij zijn eigen waarheid, het geheugen helpt ons veilig door de tijd. Uiteindelijk maken we onszelf altijd mooier, zo blijven we overeind. Maar door al die waarheden te verzamelen en op elkaar te leggen ontstaat één waarheid. Het is als het leggen van een grote puzzel, een heel intensief proces. Ik heb vele malen over mensen als Cees van der Hoeven en Rijkman Groenink gedroomd. Ik vroeg me bij het lezen van ‘De Prooi’ af hoe het in vredesnaam mogelijk is dat zoveel succesvolle mensen bij elkaar zulke grove inschattingsfouten maken? Het lijkt wel of iedereen in een tunnelvisie verdwaald is. “We hebben als mensen enorm de behoefte om te geloven dat het draait om slimheid, dat het erover gaat of je de juiste rekensommen kunt maken. Dat is natuurlijk niet genoeg; we zijn mensen. En mensen die succesvol zijn gaan geloven in hun eigen waarheid. Als je daarin gaat geloven komen ondeugden zoals ijdelheid, hebzucht en eerzucht aan de macht. Je hebt geen zin meer om naar anderen te luisteren. Je bent succesvol, waarom zou je ook. Dat zijn normale

menselijke processen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik mezelf wel eens in zo’n rol verplaats en dan niet voor mezelf insta. Het succes hangt niet af van de rekensommen, maar van de mate waarin we elkaar snappen en met elkaar kunnen samenwerken. De mate waarin we in staat zijn om andere waarheden in onze nabijheid toe te laten.” ‘De Prooi’ is in zekere zin Shakespeareaans. Het verhaal van Groenink ontroert. In weerwil van zijn harde reputatie heeft deze man iets eenzaams. Iets tragisch. “Ja, ik hoor de vergelijking met Shakespeare vaker. Het klopt ook. Wat Shakespeare in de zestiende eeuw schreef over drama’s tussen mensen in machtssituaties klopt nog steeds. Probeer je eens voor te stellen dat je altijd zo succesvol bent dat je iedere dag wordt bejubeld door de mensen om je heen. Daar word je eenzaam van. Zowel Cees van der Hoeven als Rijkman Groenink waren zich er van bewust dat ze altijd sterk moesten zijn. Een leider moet sterk zijn, dat is bijna een biologisch gegeven. We vinden het bijzonder charmant als mensen reflecteren op hun eigen handelen, hun twijfels uiten en hun menselijkheid daarin tonen. Van leiders accepteren we dat eigenlijk niet. Leiders moeten gewoon vol overtuiging vertellen dat blauw de mooiste kleur is. En daar niet over twijfelen. Daar voelen we ons lekker veilig bij. Tegelijkertijd willen we dat die energieke en krachtige mensen die aan de top zitten teruggefloten worden als ze te veel in hun eigen waarheid gaan geloven. Voor die ‘checks and balances’ heb je een krachtige Raad van Commissarissen nodig, die er in het geval van ABN Amro en van Ahold helemaal niet was. In feite is de Raad

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes-Floor 53

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

Fotografie: Evert Jan Daniels

van Commissarissen de werkgever van de Raad van Bestuur, maar de Raad van Commissarissen schuift in de meeste gevallen zes tot acht keer per jaar even aan. Bij de bank wisten ze nauwelijks wat er intern speelde. Toezicht vergt een ander soort van betrokkenheid, dan moet je er echt veel meer bovenop zitten. Het is ook onbegrijpelijk dat niemand zich bemoeid heeft met het conflict tussen Groenink en Jiskoot. Zij zaten totaal niet op één lijn en dat is echt schadelijk geweest voor de bank. Zowel bij Ahold als ABN Amro ziet de Raad van Bestuur de Raad van Commissarissen niet als hun baas. Ik hoop dat er, misschien ook wel naar aanleiding van dit soort reconstructies, nagedacht kan worden of de Raad van Commissarissen niet wat meer opgetuigd kan worden.” Het lijkt wel of niemand doorheeft hoe de machtsverhoudingen liggen. Het is toch op zijn zachtst gezegd opmerkelijk dat de president-commissaris van ING, Cor Herkströter, aan de president-commissaris van ABN Amro, Arthur Martinez, meent uit te moeten leggen wat de plichten van een president-commissaris zijn?

alleen een hele grote broek aan mogen trekken en heel boos mogen worden op het bestuur als ze bijvoorbeeld drie jaar aandeelhouder zijn. Dan is er ook meer ‘commitment’. Uiteindelijk is ABN Amro niet door het gedrag van die kleine aandeelhouder TCI onderuit gegaan. De bank is uiteindelijk onderuit gegaan doordat het een volvette, zelfgenoegzame bank was die nauwelijks luisterde naar klanten of de rest van de wereld. Er was nauwelijks sprake van ‘accountability of efficiency.’ De bank was hoogmoedig en viel door blinde trots.” Niemand had vlak voor de val nog sympathie voor de bank. “Wat je nu zegt is heel belangrijk. Maurice Lippens, de toenmalige voorzitter van de Raad van Bestuur van Fortis, maakte op een gegeven moment een ronde door Nederland om te kijken hoe groot de liefde voor de ABN Amro was, om te kijken in hoeverre hij rekening moest houden met weerstand bij een eventuele overname. Tot zijn verbazing constateerde hij dat de liefde er helemaal niet meer is. De ABN Amro had zich dan de laatste jaren ook behoorlijk gedistantieerd van Nederland, en ging bijvoorbeeld ook helemaal niet meer mee op handelsmissies. De ABN Amro was wel een belangrijke bank voor het land. De oude ABN Amro had in zestig tot zeventig landen kantoren. Als een ondernemer in Nederland wilde gaan exporteren naar bijvoorbeeld Venezuela of naar Chili kon hij gewoon met een Nederlandse bank zaken blijven doen. Dat we zijn we kwijt, dat is niet leuk.”

“Mensen die succesvol zijn gaan geloven in hun eigen waarheid.”

“Inderdaad, de Amerikaan Martinez trekt na een tijdje in de Raad van Commissarissen gezeten te hebben de conclusie dat het alleen om een ‘ratifying board’ gaat, een Raad van Commissarissen die vooral alles goedkeurt wat de Raad van Bestuur ze voorhoudt. Hij legt zich daar maar bij neer. Herkströter krijgt op een gegeven moment in de gaten dat Martinez, die bij een eventuele combinatie ABN Amro/ING president-commissaris zal worden, niet in de gaten heeft hoe de machtsverhoudingen liggen. Vervolgens krijg je de bijna koddige situatie dat Herkströter met het Burgerlijk Wetboek in zijn hand college staat te geven aan Martinez. Dat is natuurlijk heel vreemd.” Het lijkt of dat de aandeelhouders bij de ABN Amro uiteindelijk nog de meeste macht hadden.

“De schandalen uit de periode 2002-2003, waaronder Enron, WorldCom en Ahold, hebben er toe geleid dat we in Nederland de Code Tabaksblat kregen. Kort samengevat komt het erop neer dat de macht destijds wellicht iets te veel richting de aandeelhouders is verschoven. Ik vind het tamelijk stuitend dat een aandeelhouder als TCI, die voor tweehonderd miljoen één procent van de aandelen koopt het recht heeft om hele belangrijke onderwerpen te agenderen op de aandeelhoudersvergadering. Aandeelhouders zouden

ABN Amro heeft destijds WorldCom en Ahold geholpen met de grote problemen waar deze bedrijven in verkeerden. Wat is er bij Ahold uiteindelijk misgegaan? “Ook daar zie je een soortgelijk mechanisme van een heel succesvol bedrijf, waarbij de top in zijn eigen waarheid gaat geloven. Cees van der Hoeven was razend populair. Hij won alle prijzen en we waren allemaal verliefd op Ahold. De koersen schoten omhoog. De top van Ahold ging op een gegeven moment denken dat ze over water kon lopen. Ze bleven continu gas geven terwijl de rem bijna uit de auto was gesloopt. De rem is in dit geval de controllersfunctie. Die zou moeten zeggen dat het zo genoeg is. Dat mechanisme is heel lang goed gegaan, tot 2000, tot ze hun beloftes aan de belegger niet meer waar konden maken.”

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

“Ja, in 2000 heeft Ahold in de Verenigde Staten een paar overnames gedaan, waaronder US Food Service, en daar is het misgegaan. US Food Service is een heel slecht bedrijf en een gerapporteerde winst van negenhonderd miljoen dollar bleek na de overname helemaal niet te bestaan. US Food Service is veel te enthousiast overgenomen, zonder de controle op orde te hebben. Het is allemaal heel onzorgvuldig geweest. In mijn beleving zijn zijn de exbestuurders van Ahold geen boeven, maar mensen die onderweg de weg kwijtgeraakt zijn.”

column

Op het laatste moment was er toch een miljard winst zoek?

Katja Staartjes

Op 28 januari 2009 veroordeelde het gerechtshof te Amsterdam Van der Hoeven tot een geldboete van 30.000 euro. Meurs werd veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden, een werkstraf van 240 uur en een geldboete van 100.000 euro Ook de anderen kregen redelijk lichte straffen. Bent u het met de uitspraak eens? “Ja, ik ben het heel eens met die uitspraak en dat wordt me niet altijd in dank afgenomen. Er is heel veel boosheid over deze kwestie. Het wordt ook gezien als klassenjustitie. Ik vind het terecht dat ze strafrechtelijk zijn vervolgd en dat ze zijn veroordeeld, ook in hoger beroep. Wat ik wel opvallend vind is dat Cees van der Hoeven een mildere straf heeft gekregen dan Michiel Meurs. Het was logischer geweest als ze ongeveer dezelfde straf hadden gekregen. Van der Hoeven was toch eindverantwoordelijke. Het zijn nu mannen met een strafblad en dat is al behoorlijk pittig, maar veel mensen vinden dat ze ook de gevangenis in moeten. Daar ben ik het niet mee eens. Het gaat hier om mannen die in de waan van hun succes incompetent geworden zijn. In mijn beleving zijn ze eerder dom dan slecht. En dat is erg genoeg.” Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

Jeroen Smit is onderzoeksjournalist en auteur van de boeken ‘Het drama Ahold’ en ‘De Prooi: Blinde trots breekt ABN Amro’. Smit is getrouwd en heeft twee zonen. Hij studeerde Bedrijfskunde in Groningen en begon zijn carrière in de consultancy. In 1990 maakte hij de overstap naar de journalistiek. Hij werkte als redacteur bij het Financieele Dagblad en het Algemeen Dagblad en werd in 1998 hoofdredacteur en uitgever van FEM/De Week. Daarnaast was hij docent Postdoctorale Opleiding Journalistiek aan de Erasmus Universiteit, en werkte hij in verschillende hoedanigheden mee aan televisie en radioprogamma’s. Zijn boek ‘Het drama Ahold’ is inmiddels in de elfde druk verschenen. In 2005 werd het boek onderscheiden met de prijs ‘management boek van het jaar’ en in 2006 kreeg het boek de prijs ‘het meest journalistieke boek van 2004-2005’. In 2007 besloot Jeroen Smit een boek over de ABN Amro te gaan schrijven als de bank haar zelfstandigheid verliest. Smit treedt regelmatig op als dagvoorzitter en presentator. jeroensmit@speakersacademy.eu

99,7% Resultaat Je doel niet halen, uiterst vervelend. Kent u die ervaring? En gaat u uw doelstellingen bereiken van 2009? Veel organisaties zullen er een hele kluif aan hebben. Succes is bereiken wat je beoogt. Maar wat als je je doel net niet haalt? Afgelopen najaar maakte ik dat mee op de berg Manaslu (8163 m) in Nepal. Samen met Henk Wesselius en 8 klimmers uit een ander team bereikten we de voortop op 8140 meter. We beoordeelden de laatste 23 hoogtemeters via een smalle en steile sneeuwkam als te gevaarlijk en keerden om. Wat hadden we de pest in; zo dichtbij, maar geen echte top. Wie schetst onze verbazing, als later blijkt dat de klimmers met wie we de voortop deelden, doodleuk meldden dat de top wel degelijk was behaald. Er werd zelfs een nationale eerstbeklimming geclaimd. In eerste instantie was ik ontsteld. Nu ik alles heb laten bezinken, concludeer ik dat er eigenlijk geen verschil is met het dagelijks leven: prestaties die sterk worden opgeblazen om er beter uit te komen. Ego’s, die meer aanzien, een bonus of wat dan ook willen verwerven. Zielig. Voor mij is het vanzelfsprekend integer te zijn over prestaties. Hoe zou ik ooit nog in de spiegel kunnen kijken, als ik de Nederlandse eerstbeklimming had geclaimd? Uiteraard had ook ik liever op de top gestaan. Toch kan ik uiteindelijk wel vrede hebben met de voortop, voor ons op dat moment het hoogst haalbare. Verder was het proces zelf - de beklimming - iets om trots op te zijn en gaf de expeditie ons lessen van onschatbare waarde. Van je fouten en teleurstellingen leer je immers veel meer dan wanneer je 100% succes behaalt. Hopelijk geldt dat ook voor deze tijd van crisis.

* Katja Staartjes geeft over bovenstaande expeditie een nieuwe lezing: het hoogst haalbare: integer naar de top. “O, it is excellent to have a giant’s strength, but it is tyrannous to use it like a giant.” — William Shakespeare —

katjastaartjes@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

HAIR SCIENCE INSTITUTE

Ook uw haren kunnen haren maken Een dunner wordende haardos en kaalheid zijn gruwelscenario’s die definitief tot het verleden behoren. Eigen haar dat precies groeit waar u het wilt. Het kan met

HaarStamcel Transplantatie®, een unieke methode die van één haar twee haren maakt.

“Ongewenste kaalheid is voor miljoenen mannen en vrouwen een groot probleem’’, vertelt Coen Gho. “De oorzaken variëren van erfelijke aanleg, stress, medicijngebruik tot littekenweefsel als gevolg van brandwonden etcetera. Hoe het ook zij, ongewenste kaalheid kan een ernstige belemmering vormen in het sociale leven. Vandaar dat wetenschappers al jaren op zoek zijn naar succesvolle methoden om haar te transplanteren. Tot voor kort echter was het enkel mogelijk om met

behulp van de traditionele laser- en snijmethoden haar te verplaatsen vanuit het donorgebied naar de kalende hoofdhuid. Het resultaat is allesbehalve natuurlijk en de man of vrouw in kwestie houdt er een groot litteken aan over. Niet ideaal.”

Internationaal Coen Gho is een wetenschapper die werkt op het hoogste niveau. Na zijn studie medicijnen heeft hij zich gespecialiseerd in haarziekten en gedurende 15 jaar, samen met

universiteiten en academische ziekenhuizen, wetenschappers en medici, diverse nieuwe behandelmethoden ontwikkeld op het gebied van haarziekten en brandwonden. Eén van deze nieuwe, zelf ontwikkelde methoden is de HaarStamcel Transplantatie®. De revolutionaire behandeling biedt een permanente, pijnloze oplossing tegen kaalheid. De unieke methode is een internationaal succes en wordt al ruim twee jaar toegepast in Hair Science Institute met vestigingen in Amsterdam, Londen en Maastricht.

3500 nieuwe haren “Bij HaarStamcel Transplantatie® wordt niet gesneden’’, aldus Coen Gho. “Bij deze nieuwe methode halen we minuscule stukjes weefsel weg dien enkele haarstamcellen bevatten. We gebruiken hiervoor een speciaal instrument. De wondjes zijn zo klein als speldenprikjes. Hechten is niet nodig. Er blijven derhalve ook geen littekens achter. We nemen overigens niet het volledige haarwortelzakje weg, maar slechts een deel ervan. Op de donorplek blijven voldoende haarstamcellen over om een nieuw haarzakje en een nieuwe haar te vormen. Dat gebeurt eveneens in het kale gebied waarheen de haarstamcellen getransplanteerd worden. Wij maken van één haar twee haren en dat is het wezenlijke verschil tussen HaarStamcel Transplantatie® en andere transplantatiemethoden. Soms kunnen er meerdere behandelingen nodig zijn om het gewenste resultaat te bereiken. Dankzij de hergroei van de haren in het donorgebied en het feit dat er géén littekens resteren kan het donorgebied – na herstel uiteraard – opnieuw gebruikt te worden.”Volgens Coen Gho kunnen er 1200 tot 1400 grafts per behandeling worden getransplanteerd en aangezien elke graft gemiddeld 2,5 haren kan produceren, gaat het om circa 3000 tot 3500 haren per behandeling.” Het voordeel van de HaarStamcel Transplantie® is dat de haarstamcellen de eigenschappen dragen van het

Coen Gho: “HaarStamcel Transplantatie® is de enige methode die garantie geeft. Dat is de simpele waarheid. De methode gaat immers niet uit van herverdeling van het haar, maar zorgt ervoor dat eigen haren op een andere plaats nieuwe haren maken, snel en doeltreffend.”

World Trade Center Amsterdam Strawinskylaan 157 1077 XX Amsterdam tel. 020 - 575 23 30 fax 020 - 575 23 31 Medisch Centrum de Wittevrouwenhof Maastricht Wethouder van Caldenborghlaan 45 6226 BS Maastricht tel. 043 - 601 81 01 fax 043 - 601 81 09

Voor behandeling en na slechts 9 maanden behandeling donorgebied dat ongevoelig is voor kaalheid. Het enige nadeel is dat de methode bijzonder arbeidsintensief is en daardoor kostbaar. Na een periode van 9 tot 12 maanden is het uiteindelijke resultaat zichtbaar.” HaarStamcel Transplantie® is volgens Coen Gho dermate verfijnd, dat de methode als enige kan worden toegepast in het gezicht. ”We kunnen haarstamcellen op elke gewenste plek plaatsen. Ook nieuwe wenkbrauwen, een snor en baard om bijvoorbeeld littekens van brandwonden te camoufleren behoren tot de mogelijkheden. Ook littekens die het gevolg zijn van minder geavanceerde transplantatietechnieken zoals de stripmethode of scalpreductie worden met HaarStamcel Transplantatie® onzichtbaar, terwijl het resultaat volstrekt natuurlijk is.” Tot slot vertelt

Vrijblijvend consult De beslissing om een behandeling te ondergaan, is geen keuze die van de één op de andere dag gemaakt wordt. Het is van groot belang dat u zich goed laat voorlichten. Tijdens een kosteloos en vrijblijvend consult in onze kliniek krijgt uitleg over onze behandelmethode. U krijgt de mogelijkheid om al uw vragen te stellen. Het consult wordt uitgevoerd door een van onze artsen of verpleegkundigen, die ook zelf de behandeling uitvoeren.

London Medical Centre 142-146 Harley Street London W1G 7LD Phone +44(0)20-79350023 fax +44(0)20-79355972

info@hasci.com www.hasci.com

Onze kliniek in Maastricht

MUZIEK

Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes-Floor 58

AcAdemy速 Magazine / voorjaar 2009

‘Je moet tango nooit spelen zoals het genoteerd staat, dan mis je de lading’ Carel Kraayenhof De Beemster is niet bepaald de plek waar je de gepassioneerde bandoneonist Carel Kraayenhof verwacht aan te treffen. Toch spreken we daar af, bij hem thuis. Kraayenhof nipt aan zijn Yerba Maté, een argentijnse thee, en vertelt over zijn geliefde argentinië, waar hij op herdenkingsfestivals speelde voor Ástor Piazzolla en osvaldo Pugliese. Hij schatert het uit als hij vertelt over fanatieke, zeventig jaar oude, vrouwelijke fans, die wanhopig tegen de dranghekken duwen om hun Hollandse held aan te kunnen raken. ‘Te quieró.. Te quieró..’ (ik houd van je. ik houd van je..) gillen ze.

Wat beweegt een student ﬁ losoﬁ e om zijn studie te beeindigen en te kiezen voor een leven als bandoneonist? “Als achtjarig jongetje wilde ik heel graag piano spelen. Ik ging helemaal los op dat instrument. Mijn keuze filosofie was een beetje een schot in het duister. Door mijn broer raakte ik in die tijd in de ban van Ierse, Schotse en Engelse folkmuziek. We traden samen op op feesten, festivals en in het theater. Ik speelde trekharmonica en Engelse concertina. Op een dag zat ik in het Vondelpark op een trekharmonica te spelen. Opeens stond er een Argentijnse jongen voor me. Hij zei dat hij ontroerd was door mijn muziek en vroeg of ik ook weleens bandoneon speelde, daar zou ik hart en ziel in kwijt kunnen. Ik vertelde hem dat ik niets liever wilde dan een bandoneon, maar dat ze in Nederland gewoon niet te krijgen waren. Hij beloofde er één voor me mee te nemen uit Argentinië. Hij

hield zich aan zijn belofte en ik was zielsgelukkig met mijn nieuwe instrument. Ik heb ervan geleerd je dromen hardop uit te spreken. Het is ook mijn overtuiging dat het je levensopdracht is om iets te vinden waarvan je helemaal uit je dak gaat. En daar moet je dan ook helemaal voor gaan.” Je bent beïnvloed door Osvaldo Pugliese en Ástor Piazzolla. Wie is je grote voorbeeld? “Allebei. Ze waren allebei heel verschillend. Zo verschillend als Miles David en Duke Ellington. Piazolla was meer iemand van het kwintet, het fijne ensemble voor solisten. Zijn muziek was niet zozeer om op te dansen en was zwaar beïnvloed door jazz uit New York en klassiek muziek, waarin hij was grootgebracht. Pugliese was meer de Duke Ellington van de tango, hij arrangeerde echt zoals voor een Big Band jazz. Zijn muziek heeft

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

een soort mank ritme, waardoor het zo opzwepend klinkt. Je moet tango niet spelen zoals het genoteerd staat, dan mis je de lading.” Je beschrijving doet een beetje aan Hazes denken. “Ja, Hazes is een goed voorbeeld. Als hij in Buenos Aires geboren zou zijn was hij tangozanger geweest. Ik heb een liedje met hem opgenomen, ‘Bloed, zweet & tranen’. Het was heel bijzonder om die man te ontmoeten. Wat een emotionele man. Hij schoot al helemaal vol toen ik mijn bandoneon uitpakte. (Lachend) Hij schreef zijn liedjes met een rijmwoordenboek voor zijn neus. De documentaire over Hazes, ‘Zij gelooft in mij’, is een echte tangofilm. Eén scène is daar zo’n prachtig voorbeeld van. Het gezelschap heeft een stadion afgehuurd in Spanje, maar blijft zo’n beetje met alle kaartjes zitten. Dramatisch. De reactie van Hazes hierop is: “Dat is jammer.” Een Argentijn zou zeggen: ‘Qué pena’. Die berusting vond ik zo mooi. In andere landen zie ik veel meer dat muziek wordt gezien als een pleister op de ziel. Als je in Buenos Aires bent zie je een hele merkwaardige, bijna absurdistische stad. De slager citeert Nietzsche, de kapper schrijft gedichten en de bakker speelt gitaar en schrijft tango’s in zijn vrije tijd. En zo gaat het maar door. Het loopt daar allemaal zo geweldig door elkaar heen. De Argentijnen hebben het over gecontroleerde chaos, of over gecontroleerde of gestileerde agressie. Het is in de cultuur van Buenos Aires geen schande om melancholisch te zijn, daar hebben ze ook een mooie beschrijving voor gevonden: gecultiveerde melancholie.” Wat was voor jou hét moment in je carrière? “Dat zijn er eigenlijk drie geweest. Het eerste moment was toen Piazzolla me vroeg wat voor hem te spelen. Hij vond mijn spel prachtig en nodigde me uit hem in New York te bezoeken. Eenmaal aangekomen bleek dat ik mee mocht spelen bij een première van de Broadwaymusical Tango Apasionado waar hij de muziek voor had geschreven. Een ander belangrijk moment was toen mijn sextet en ik Pugliese uitnodigden toen hij in Amsterdam was. We hadden een tango voor hem geschreven en speelden het voor hem in een theatertje in de Staatsliedenbuurt. Hij was daar zo kapot van dat hij ons in Buenos Aires heeft uitgenodigd. Met Pugliese en zijn orkest hebben we een tournee gemaakt. Met die man heb ik tot aan zijn dood een soort opa-kleinzoon relatie gehad. Ik adoreerde hem. Zijn weduwe bezoek ik nog steeds als ik in Buenos Aires ben. Ik beschouw haar als mijn oma.

“Bij al mijn reizen door Argentinië viel het me op dat de Hollandse polder heel vergelijkbaar is met de Argentijnse pampa. Amsterdam en Buenos Aires zijn daarentegen absoluut niet met elkaar te vergelijken. Er is in Buenos Aires heel veel afleiding, daar heb ik hier helemaal geen last van. Waarschijnlijk heb ik de stilte van De Beemster nodig om alle indrukken die ik in Argentinië opdoe te laten bezinken.”

een Argentijnse vriendin had. Ik zei: “Stel dat ze nou van tango houdt...dan krijg ik misschien nog eens de kans om voor haar te spelen..” En zo is het gegaan.” Heb je hierna eigenlijk nog wat te dromen?

Het derde moment was uiteraard om voor Prins WillemAlexander en Prinses Máxima te spelen op hun huwelijk. Dat was eigenlijk een soort bekroning op mijn carrière. Als je tangospeler bent weet je dat je nooit een heel groot publiek zult hebben. Je hebt immers gekozen voor een regionale muzieksoort, niet voor wereldmuziek. Ik had nooit kunnen vermoeden dat ik nog eens voor vijfenvijftig miljoen mensen zou spelen. Het was extra mooi omdat de muziek die we speelden zo wonderwel bij het moment en de situatie paste. Eigenlijk was het net een fragment uit een speelfilm. Een jonge Argentijnse vrouw nam afscheid van haar land en haar cultuur op het moment dat ze de ring om haar vingers schoof. Op de achtergrond speelt de tragedie van de door haar geliefde vader die door omstandigheden niet bij de bruiloft aanwezig mag zijn. Ik zal nooit vergeten dat ik in de kappersstoel zat toen ik in de krant las dat Willem-Alexander

“Voor mij ligt dat vooral in muziek schrijven en het zelf uitvoeren ervan. Waar ik me ook nog meer in zou willen verdiepen is in het componeren van filmmuziek. Ik schrijf al lange tijd voor sextet, sinds 1988, maar dat waren altijd tango’s, milonga’s of aan Argentijnse muziek gerelateerde stukken. Sinds 2002 ben ik ook korte stukken gaan schrijven voor bandoneon strijkorkesten en ik heb zojuist een langer stuk geschreven. Het mooie van het schrijven van filmmuziek is dat je als componist niet urenlang uit het raam hoeft te turen voor de broodnodige inspiratie. Soms zie je aan de beelden meteen wat voor een muziek erbij hoort. Wat wel heel moeilijk is, is dat je met deadlines moet werken. Je krijgt maar een week of een maand en dat is een ware worsteling.” Hij laat me een prachtig stuk horen waar hij de afgelopen tijd mee bezig geweest is. “Hier heb ik twee jaar lang aan ge-

Academy® Magazine / voorjaar 2009

column

ploeterd. Soms ben ik echt door een behoorlijke crisis gegaan. Dan lag ik ‘s nachts naar het plafond te staren en kwam ik met geen mogelijkheid verder.”

Smadar Monsinos

Laat je je inspireren door andere ﬁ lmcomponisten? “Jazeker, ik kijk veel naar Morricone en Bernstein, met wie ik allebei gewerkt heb. Bernstein heeft eigenlijk de verbinding gelegd tussen jazz, klassieke muziek en musicals. Wat mij natuurlijk erg inspireert zijn de Latijns-Amerikaanse ritmes in zijn werk. Als jongetje van vijf luisterde ik al samen met mijn moeder naar ‘West Side Story’. Ik weet nog goed dat de tranen over haar wangen gleden. De muziek herinnerde haar aan de tijd dat ze net verliefd werd op mijn vader. Dat speelde wel door mijn hoofd toen ik een hele cd gewijd heb aan Bernstein en Piazzolla. We heb-

“André Hazes was tangozanger geweest als hij in Buenos Aires geboren was geweest.” Doe eens leuk!

ben de blazers vervangen door bandoneon, waardoor het verhaal opeens in een Argentijnse context geplaatst wordt.” Hij laat de muziek horen en legt de partituur voor me. “Mooi hè?, dat kun je tegenwoordig allemaal op de computer schrijven. Ik weet nog dat ik voor het eerst een partituur zag liggen van Pugliese toen ik hem net kende. Het leek net op de architectuur van Buenos Aires, een aaneenschakeling van ﬂatgebouwen en dan opeens in het midden van al die hoge gebouwen, een klein koloniaal huisje. Je reinste chaos eigenlijk, maar wel erg mooi.”

Carel Kraayenhof is één van de bekendste bandoneonisten in de wereld. Hij verwierf nationale bekendheid toen hij op 2 februari 2002 de Argentijnse alternatieve nationale hymne, de tango ‘Adiós Nonino’ (‘Dag Vadertje’) van Astor Piazzolla speelde tijdens de kerkelijke inzegening van het huwelijk van Prins Willem-Alexander met Máxima Zorreguieta. In 2003 ontving hij de Edison Klassiek Publieksprijs voor zijn album ‘Tango Royal’. In 2003 richtte hij het Sexteto Canyengue op, een tango-sextet dat tot de beste tango-orkesten ter wereld behoort. In 2005 kreeg Kraayenhof een hoge onderscheiding van de Argentijnse regering voor zijn wereldwijde inzet voor de Argentijnse tango in de afgelopen 20 jaar. In 2009 gaf Carel Kraayenhof als solist met de verschillende Symfonie Orkesten in Australië en China verschillende grote concerten. Op 21 januari 2009 heeft Carel Kraayenhof als bandoneonsolist opgetreden met het prestiFotograﬁe: Roy Beusker gieuze London Symphony Orchestra. carelkraayenhof @speakersacademy.eu

“Als je met volle streken de huid van een mooie perzik of de melancholie van een oude appel schildert, zie je in de weerspiegeling die ze uitwisselen dezelfde lauwe schaduw van verzaking, dezelfde liefde voor de zon, dezelfde herinneringen aan de dauw.” — Paul Cézanne —

“We wilden eigenlijk een BN-er … Ze kwamen met jou op de proppen … We kennen je niet echt.” Hoe vaak ik die zinnen niet hoor. Hoort er allemaal bij. Of deze: “Goh, je bent veel kleiner dan ik dacht.” Het schijnt. Maar de ergste … “Dus jij bent grappig.” Als ik die zin al hoor raak ik in de stress. Nu moet ik dus leuk zijn, grappig, uniek, ad rem. Op commando ... zo ... hup, doen! Geeft niet, ik kan het wel hebben, … kom maar op. Met deze kreten in mijn hoofd ga ik het gesprek aan met mijn klant. Na het genereren van de benodigde info, dank ik voor het gesprek en rond ik af met, “Komt helemaal goed!” Bah! Weer geen leuke inkopper maar gewoon een clichématige afsluiting. Weer geen goede grap bedacht. Ik ga voor deze klant het publiek vermaken met een impro-intermezzo van een half uur. Als de grote dag daar is, hijs ik me in een jurk en ga het toneel op. Op de eerste rij zie ik ze al zitten, de tuttige dametjes die een diadeem van hun dochtertje hebben geleend. Ik ken die blikken die mij bekijken. Ik hoor ze al denken, “Goh die is klein ... nou, we zijn er klaar voor. Laat maar zien wat je in huis hebt.” Zoals altijd krijg ik uiteindelijk iedereen mee. De dames hebben inmiddels de benen uit elkaar en liggen krom van het lachen. Ze breken de tent af. Mission accomplished. Mijn tijd zit erop. Ik buig voor het applaus, zeg maar gerust staande ovatie. Ik bewonder de bloemenzee. Opeens … urgent gefluister vanuit de coulisse, “Hee … psst … Smadar ... de jury is er nog niet uit. Ga nog even door!” Tja, de klant is koning. Uiteindelijk 30 minuten erbij geïmproviseerd. Ik moet eerlijk toegeven … hoe meer chaos des te leuker ik het vind. Ik hoop stiekem altijd dat er iets mis gaat … kan ik er weer een leuke grap tegenaan gooien. Ik ben benieuwd wie ik dit jaar ga tegenkomen via de Speakers Academy®. Of liever gezegd, wie gaat die inkopper weer maken van, “Doe eens leuk!”

smadarmonsinos@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

ONDERNEMERSCHAP

Nederlandse sportwagen met A-label Iwan Göbel

Ook volledig murw geslagen door al het nieuws over de crisis? Ik voel mij verdoofd en ben inmiddels geheel immuun geworden voor de slechte berichten. De slechte bedrijven zullen gaan vallen. Een echte ondernemer ruikt zijn kansen en zal profiteren van de veranderingen. Mijn Burton Car Company, de grootste sportwagenfabriek in de Nederlandse geschiedenis, is klaar voor dit nieuwe tijdperk. Een tijdperk waarin de werknemer weer een gezonde angst heeft om zijn baan te verliezen. De bedrijven zullen weer vechten voor elke nieuwe en oude klant. Maak uw organisatie kostenflexibel en buig mee met de tegenwind. Verschuif uw bedrijfsactiviteiten, indien mogelijk, richting eerste levensbehoeften. En, grijp uw kans door het oplossen van energie- en milieuvraagstukken binnen of buiten uw organisatie. Energiekosten hebben een veel belangrijker aandeel in de samenleving dan men denkt. Elk bedrijf of huishouden dat energie bespaart, heeft meer te besteden en is minder kwetsbaar voor de crisis. Als ondernemer van het jaar voel ik mij verantwoordelijk voor een duurzamere samenleving. Met het boek ‘Ecowinst voor woningen’ denk ik een bijdrage te leveren. En Burton Car Company staat op de AutoRai met de eerste klassieker en sportwagen met een A-label. Nu nog mijn eigen moestuin met kippetjes en laat dan die crisis maar komen!

Iwan Göbel op de Rai in zijn sportwagen met aan het stuur kunstenares Sokia

Iwan Göbel, grondlegger van de Burton sportwagen, is in 2005 verkozen tot ‘100% beste ondernemer van Nederland’. Op 23-jarige leeftijd startte hij samen met zijn broer ‘Burton Car Company’, zonder dat de bank hen geld wilde lenen. Inmiddels zijn ze uitgegroeid tot grootste sportwagenfabrikant van Nederland ooit en opereren de broers met 4 bedrijven in meer dan 20 landen. Daarnaast hebben ze diverse prijzen op hun naam staan, waaronder de Hannover Design Prijs. Iwan heeft een uitgesproken mening over milieuvriendelijk ondernemen, in de lijn van Braungart en McDonough. Burton sportwagen is al jaren een typisch voorbeeld van Nederlands ‘Cradle to Cradle’; duurzame mobiliteit creëren door gebruik te maken van de technische kringloop. iwangobel@speakersacademy.eu

“Innovatie! Men kan niet altijd blijven innoveren. Ik wil klassiekers creëren.” — Coco Chanel —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Burton Classic Rally

“Wind door je haren en tegenliggers verrassen.” Dat is de ervaring tijdens de Burton Classic Rally vanuit Linschoten. Gezelschappen van 8 tot 38 personen beleven een heerlijk bedrijfsuitje. De Burton biedt prima mogelijkheden op het gebied van relatiemarketing. “Beleef je droom” vatte een deelnemer krachtig samen. De sportieve twee-zitter is geen scheurijzer maar nodigt uit tot elegant toeren. Passanten kijken verrast achterom. Regen is geen issue, daarvoor is de soft-top. Koude overigens ook niet, daarvoor is de pilotencap mét bril. De cap mag u houden.

www.burtonevents.nl Stofkuipstraat 2, 1531 NC Wormer T (075) 6420444 F (075) 6420565 E info@burtonevents.nl

Made in Holland Milieuvriendelijk

A-label

...Speciale actie voor ACADEMY® Magazine lezers! Op 30 juni en 22 september bent u welkom à € 50,00 voor een lezing van Iwan Göbel en een ontspannende rit door het Groene Hart. Schrijf u in op www.burtonevents.nl

ETIQUETTE

‘Etiquette is de basis van goed gastheerschap’ Willem Reimers De laatste vijf jaar van zijn werkzame leven zwaaide Willem reimers de scepter in het prestigieuze hotel The grand in amsterdam. Hij ontving groten der aarden als Bill Clinton en jacques Chirac. nu brengt hij zijn liefde voor het vak graag over op de volgende generatie. “ze kennen de juiste omgangsvormen niet meer. Met twee woorden spreken, niet zomaar tutoyeren, wens iemand een goede dag. Die regels zijn je houvast als je met zoveel verschillende mensen omgaat.”

Hij heeft net wild uit de vriezer gehaald. “Voor de goulash die ik dit weekend aan vrienden wil voorzetten. Dan gaan we eerst golfen en daarna eten we bij elkaar. Doen we al járen. Deze keer zijn wij aan de beurt. Ik zoek altijd gerechten uit die je gemakkelijk van te voren kan klaarmaken, dan hoef ik op de dag zelf niet uren in de keuken te staan.” De laatst vijf jaar van zijn werkzame leven zwaaide Willem Reimers de scepter in het prestigieuze hotel The Grand (vijf sterren de luxe hotel met 180 kamers en 19 vergaderzalen) in Amsterdam. Nu hij met pensioen is, vindt hij het heerlijk om samen met zijn vrouw, vrienden te fêteren op een intiem diner. Niet alleen voor de inwendige mens wordt goed gezorgd in huize Reimers. De tafel moet er ook piekfijn uitzien. “Alles moet kloppen. Ik kan daar heel ver in gaan.” Willem Reimers heeft thuis de keuze uit diverse serviezen en in een aparte kast bewaart hij zijn imposante verzameling tafelzilver. “Ik snuffel graag op antiek- en rommelmarkten. Kijk, deze dessertschaaltjes heb ik laatst op de kop getikt. Toevallig staan de eerste letters van onze namen erin gegraveerd. We zijn al 37 jaar getrouwd.”

Maar na zo’n copieus etentje moeten gasten er niet voetstoots vanuit gaan dat ze bij de voormalige hotelier kunnen overnachten. “Dat bied ik alleen bij hoge uitzondering aan. Ik bel liever een taxi en laat de gasten naar het dichtstbijzijnde hotel brengen. Logés geven de volgende ochtend weer zo’n heisa. Dat klinkt misschien raar en ongastvrij uit mijn mond, maar na veertig jaar dag en nacht voor gasten klaar te hebben gestaan, mag dat wel een keertje.” Voor de gasten die het tóch tot logé weten te schoppen, heeft Reimers in hetzelfde wooncomplex een tweede appartement. “Handig voor als de kinderen en kleinkinderen langskomen.” Vergeleken met de lange dagen die hij maakte toen hij nog directeur van The Grand was, heeft Willem Reimers tegenwoordig een luizenleven. Vroeg opstaan, doet hij bij voorkeur niet meer. “Ik vind het heerlijk om ’s ochtends een beetje te kunnen rommelen. Lekker ontbijten met de krant erbij.” Maar achter de spreekwoordelijke geraniums is hij allerminst gaan zitten.

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Hij is net terug uit Kosovo. Daar heeft hij in diverse hotels trainingen gegeven. “Ik ben aangesloten bij de PUM, dat is een club van senior-experts, die worden uitgezonden naar arme landen om daar als een soort ontwikkelingswerkers hun kennis en expertise over te dragen. Ik doe dat met veel plezier.” En dan is er natuurlijk ook nog zijn televisiewerk. Vorig jaar maakte hij met Herman den Blijker het succesvolle programma ‘Herrie in het Hotel’. En dit voorjaar is hij weer samen met Den Blijker op de buis te zien in ‘Mijn tent is top’. “In dat programma volgen we mensen die een eigen horecazaak opzetten. Ze beginnen met een kaal pand en moeten het helemaal opbouwen. Het is een afvalrace. Uiteindelijk blijven er twee kandidaten over en maken de kijkers thuis uit wie wint. De winnaar wordt de lening van maximaal 300.000 euro kwijtgescholden. Het wordt leuke, spannende televisie.” De opnames voor de eerste twee afleveringen heeft hij net achter de rug. “Alleen de introductie wordt van tevoren gefilmd, de rest is helemaal live.” De televisiewereld fascineert Willem Reimers. “Het is net als in de horeca een wereld van mensen met

Tekst: Floor de Booys 65

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

Fotografie: Paul Tolenaar / Van der Valk Hotel Ridderkerk

Deeltijd, verkorte en duale opleidingen Leeuwarden BACHELOR DEGREES

Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Creatieve Therapie Hoger Hotelonderwijs OfďŹ ce Management Personeel en Arbeid Small Business en Retail Management Sociaal Pedagogische Hulpverlening Vrijetijdsmanagement MASTER DEGREES

International Leisure and Tourism Studies International Service Management Master of Learning and Innovation

ASSOCIATE DEGREES

Groningen

Hoger Hotelonderwijs Small Business en Retail Management Vrijetijdsmanagement

BACHELOR DEGREE

EVC

BACHELOR DEGREE

Erkenning van Verworven Competenties

Opleiding tot Leraar Basisonderwijs

Emmen

Meppel

BACHELOR DEGREES

BACHELOR DEGREE

Cultuurmanagement Financial Service Management Logistiek en Economie Opleiding tot Leraar Basisonderwijs

Opleiding tot Leraar Basisonderwijs

Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs

Assen

Kies een studie op maat!

grote ego’s. “Je moet het prettig vinden om in de schijnwerpers te staan. En op straat te worden herkend. Dat hoort erbij en ik geniet daar ook van. Televisiesterren die daar over klagen, zijn per definitie hypocriet. In Hilversum is iedereen ijdel.” Televisie is voor Reimers een podium om zijn passie voor het vak over te brengen. “Ik wil vooral laten zien dat het echt een vak ís. Er wordt vaak laatdunkend over de horeca gesproken. Het Duitse gezegde ‘Kellner, Koch und Hure, sind von der gleiche Signatur’ zegt genoeg. Natuurlijk zijn er – net als in elk vak – rotte appels in de horeca, maar het gros van de mensen rent zich de benen uit het lijf om ervoor te zorgen dat de gasten het naar de zin hebben. Daar mag best wat meer respect voor zijn.” Etiquette is volgens Reimers de basis van goed gastheerschap. Zelf is hij altijd tot in de puntjes verzorgd. Zonder das en manchetknopen voelt hij zich ‘naakt’. “Als leidinggevende moet je het goede voorbeeld geven. Ervoor zorgen dat je schoenen altijd keurig zijn gepoetst, je nagels kort en schoon zijn. Als je dat niet doet, verslonst je hotel of restaurant in een oogwenk.” Ook het hanteren van de juiste omgangsvormen vindt Reimers van groot belang. “Spreek met twee woorden, tutoyeer niet zomaar, houd de deur open, wens iemand een prettige dag. Het ligt allemaal voor de hand, maar de huidige generatie heeft het niet meer paraat. En dat is een slechte ontwikkeling. Omgangsregels geven houvast in dit werk waarin je dagelijks met zoveel verschillende mensen in aanraking komt.” Omgangsregels zijn ook aan verandering onderhevig. “Vroeger liep je nooit achter een dame de trap op want dan kon je onder haar rokje kijken. Tegenwoordig dragen dames meestal broeken en loop je er dus juist achter want dan kun je haar opvangen als ze struikelt”, grapt Reimers. Discipline is belangrijk voor een hotelier. “Maar zonder passie wordt het niets. Mensen willen graag op een warme manier worden onthaald.”

Dat de gastvrijheid in zijn genen zit, blijkt uit de ontvangst met heerlijke koffie en de zilveren bonbonnière – een familiestuk - die rijkelijk is gevuld. “Ik had eigenlijk nog even naar de markt willen gaan om verse koekjes te kopen, maar daar ben ik niet meer aan toegekomen”, zegt Willem Reimers bijna verontschuldigend. We zitten in de bibliotheek. Hier is hij ’s ochtends vaak te vinden. Hij zoekt graag dingen op in de Dikke Van Dale. Als leerling op de hbs was Willem Reimers niet zo studieus.

“Discipline is belangrijk voor een hotelier, maar zonder passie wordt het niets. Mensen willen warm onthaald worden.” “Ik kon het wel, maar ik was liever bezig met het organiseren van feesten. Daarin kon ik veel meer van mezelf kwijt.” Een toekomst in de horeca lag echter niet direct voor de hand. “Het lag in de lijn der verwachtingen dat ik, net als mijn vader en grootvader, officier zou worden. Maar toen ik dat niet wilde, heeft mijn vader niet moeilijk gedaan.” Aanvankelijk had Willem Reimers zijn zinnen gezet op de modeacademie. “Ik was als jongetje al dol op mooie kleren en sieraden. Ik was graag in de weer met stoffen en kraaltjes.” Maar dát was voor zijn vader net een stap te ver. “Met de horeca had mijn vader geen problemen.” De opleiding die hij in Duitsland aan de staatlich anerkannte Privatschule in Bad Reichenhall (tegenwoordig de Steigenberger Hotelfachschule) volgde, deed qua discipline en tucht dan ook bijna niet onder voor het leger. “Ik heb daar onmenselijk hard moeten ploeteren om het vak in de vingers te krijgen. Ik was gelukkig nog jong en kon veel hebben. Het heeft een

onverwoestbaar fundament gelegd onder mijn carrière. Ik heb daar altijd op terug kunnen vallen, ook in mindere tijden.” Na zijn opleiding, werkte hij jaren in Zwitserland, ondermeer in het Grand Hotel Beau Rivage in Interlaken. Terug in Nederland startte hij bij het Strandhotel Prinses Juliana op Texel. “We wilden toch wel terug naar Nederland en dit was ‘an offer you can’t refuse’. Ik heb dat hotel in acht jaar tijd kunnen omvormen van seizoensbedrijf naar een jaarbedrijf. We hebben een heel gelukkige tijd gehad op Texel, mijn zonen zijn daar geboren. Het is een heerlijke plek om te wonen met jonge kinderen.” Maar het avontuur liep verkeerd af toen bleek dat er grote schulden waren. Het gezin Reimers keerde berooid terug naar de vaste wal. “We woonden in een huurhuis in Maarssen. Ik was 34 jaar en moest weer helemaal van voren af aan beginnen.” En dat was niet gemakkelijk want Nederland verkeerde in de jaren tachtig in een economische crisis.“Ik heb tientallen sollicitatiebrieven geschreven en werd keer op keer afgewezen omdat ik ‘te oud’ was. Uiteindelijk kon ik ver onder mijn niveau gaan werken bij Novotel. Daar voelde ik me niet te goed voor, er moest brood op de plank.” Het lukte Reimers om op te klimmen binnen die organisatie en uiteindelijk werd hij directeur van Novotel Amsterdam (611 kamers). Over de huidige economische crisis maakt hij zich niet druk. “Een beetje tegenwind is goed. De stevige bomen blijven toch wel staan.” Willem Reimers geniet van zijn weelde, maar weet dat hij als het moet ook met minder gelukkig kan zijn. “We hadden in die moeilijke periode soms geen geld om kleding te kopen voor de jongens. Maar dan ging ik met ze naar de markt en mochten ze zelf de stof uitkiezen waarvan ik dan broeken naaide. Dat was feest.” Nu hij de tijd aan zichzelf heeft, doet Willem Reimers wat hij als kleine jongen ook graag deed. Op de keukentafel staan dozen vol met kralen. “Ik ben weer begonnen met sieraden maken. Heerlijk vind ik dat om te doen. En ze verkopen ook nog.”

Willem Reimers slaagde cum laude voor zijn horecaopleiding aan de staatlich anerkannte Privatschule in Bad Reichenhall (BRD). Hij begon zijn carrière in de hotellerie in Zwitserland. In 1973 keerde Reimers terug naar Nederland en startte bij het Strandhotel Prinses Juliana op Texel. Hij transformeerde dit hotel in acht jaar van een seizoensbedrijf tot een jaarbedrijf. Daarna was hij F&B manager bij Novotel Amsterdam, directeur van Novotel Schiedam, directeur Sofitel Den Haag en directeur Novotel Amsterdam. Hij sloot zijn actieve hotelcarrière af als directeur van The Grand in Amsterdam. In 2005 richtte hij Reimers Hotel Consultancy op. Hij werkte succesvol samen met Herman den Blijker en David Crouwel. Hij is regelmatig te zien op de buis. Dit voorjaar in het nieuwe programma ‘Mijn tent is top’. Reimers verzorgt lezingen, bedrijfstrainingen en masterclasses. willemreimers@speakersacademy.eu

“Goede manieren zijn de olie in het raderwerk van de menselijke betrekkingen.” — Lin Youtang —

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

ONDERNEMEN

Frederique van der Wal

kiest voor bloemen

“De handel in bloemen is een miljardenindustrie, maar zonder merken. Dat is heel apart in een maatschappij waarin alles ‘gebrand’ is”, zegt fotomodel, presentatrice en zakenvrouw Frederique van der Wal. “in 2005 is een speciaal gekweekte lelie naar mij vernoemd. Dat was de katalysator voor de introductie, drie jaar later, van het eerste bloemenmerk ter wereld, Frederique’s Choice.” van der Wal, die al twintig jaar in new York woont, is een tijdje in nederland, waar ze zich niet alleen met bloemen, maar ook met de ontwikkeling van een nieuw televisieprogramma bezighoudt.

“De bloemen zijn verpakt in een prachtige doos en daar omheen gaat een leuke tas. De bos zit al in een vaas met water, die na het uitpakken zo kan worden neergezet. De ontvangers krijgen een cadeau thuis of op het werk en dan is het echt even een feestje”, zegt Frederique van der Wal enthousiast. Ze vindt het grappig hoe alles ‘op een bijna organische manier’ is samengekomen. “In 1989 ben ik naar Amerika gegaan. Ik had een contract gekregen als fotomodel en, in tegenstelling tot Parijs en Milaan, lag New York me meteen. Ik werd niet meteen in een hokje geplaatst. Toen al zocht ik naar een combinatie tussen het modellenwerk en iets zakelijks. Nadat ik een tijdje voor het lingeriebedrijf Victoria’s Secret had gewerkt, heb ik eerst een eigen badpakkenlijn ontwikkeld. Daarna kon ik via een licentieovereenkomst met een bedrijf de geur van mijn Frederique-parfum bepalen en ten slotte heb ik me met ondergoed beziggehouden. Ik heb daar een heerlijk gevoel aan overgehouden, maar het was nooit helemaal van mezelf. Het ging in licentie, ik was het gezicht van..., of ik kwam ergens opdagen, kreeg betaald en dan was het klaar. Ik ben altijd iemand

geweest die ergens voor gaat, maar nu word ik als ondernemer ‘s nachts wakker. Ik loop risico’s en ook dat is nieuw voor me. Het is ontzettend prettig een doel voor ogen te hebben en heel spannend om met de juiste mensen een fundament te leggen. Het geeft me een enorme kick om dingen die eerst alleen maar op papier stonden werkelijkheid te zien worden”, vertelt Frederique. “Ik heb ont-

“Ik wou ontdekken of ik nog Hollands genoeg was.” zettend veel aan de ervaring die ik al die jaren heb opgedaan, maar weet je wat ik echt heb moeten leren? Delegeren. Ik was op sommige punten een beetje een ‘controlfreak’.” Bij elkaar “Nadat bekend was dat er een lelie naar mij vernoemd zou worden, ben ik eerst naar Nederland gekomen om te ontdekken of ik nog wel Hollands genoeg was”, zegt

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

ze zonder een spoor van een Amerikaans accent, terwijl ze heel natuurlijk opgaat in het decor van een gezellig café in de Amsterdamse Jordaan. “Als ambassadeur van de Dutch Fashion Foundation leek het mij leuk de onthulling van de lelie in de Keukenhof samen te laten gaan met een modeshow met mooie modellen en klassieke muziek. Het combineren van verschillende partijen, het delen van kennis, kortom het samen sterk zijn, is eigenlijk typisch Amerikaans. Het hele proces van het kweken tot de verkoop van bloemen vond ik reuze interessant en ik kreeg het idee er een televisieprogramma over te maken. Ik ben naar Discovery Channel gestapt en daar is de documentaire ‘Invisible journey with Frederique’ uit voortgekomen. Daarin zie je de weg die een bloem aflegt voordat deze in een vaas of een bloemstuk terechtkomt.” Frederique van der Wal wordt directeur-grootaandeelhouder van het bedrijf dat ze op haar beurt weer vernoemt naar de bloem, Frederique’s Choice. “Ik ben begonnen met het bij elkaar zetten van mensen die elkaar gewoonlijk nooit spreken, zoals bollen- en bloemenmensen, pr-mensen, vertegenwoordigers van een bank en

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Roy Beusker 69

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

specialisten op het gebied van merken en licenties. We hebben besproken hoe we samen verder zouden kunnen gaan. Eerst was er wat terughoudendheid - ‘moeten we onze kennis wel delen met de concurrentie? - maar gaandeweg bleken er heel veel overlappingen te zijn en was het positieve resultaat dat de deelnemers elkaar konden en wilden bijstaan. In april 2008 is Frederique’s Choice geïntroduceerd in de Amsterdamse Bijenkorf en nu, een jaar later, zijn de kinderziektes eruit.” Witgroene bos De business-to-businessmarkt is interessant voor onderneemster Frederique, wier kantoor in Hengelo staat. “Het eigen bedrijf bestaat uit drie mensen, aangevuld met een personeelslid. We hebben partnerschappen met verschillende bedrijven, die teams in dienst hebben waarvan wij gebruik kunnen maken. Bij Triangle Flowers stelt een team onze bossen samen bijvoorbeeld. Zo hebben we met zijn vieren op een handige manier toch een groot bedrijf.” Bedrijven of particulieren die bloemen van het merk Frederique’s Choice fraai en origineel verpakt willen laten bezorgen bij relaties, vrienden of familieleden, kunnen op de website bijvoorbeeld aangeven welke kleuren ze willen. “Zelf vind ik een witgroene bos heel chic”, zegt Frederique. “We hebben ook een bos van de week. Daarin zie je terug dat ik van rustige kleuren houd, hoewel het in het voorjaar wel wat uitbundiger mag. Belangrijk is dat de kwaliteit goed is en die houden we dan ook heel goed in de gaten.” Nederland is al een bloemenland. “We kijken daarom ook naar andere Europese landen en Amerika. In de Verenigde Staten is het vooral een kwestie van de juiste mensen vinden en dat kost tijd. In 2007 heb ik een programma gemaakt voor The Learning Channel (TLC) over vrouwen van alle leeftijd die hun vrouw-zijn vieren. Op Times Square hadden we een billboard met hun foto opgehangen. Toen ze die zagen kregen ze een hele mooie bos Nederlandse bloemen. Als Amerikanen zo’n cadeau krijgen, reageren ze alsof je ze een diamant hebt gegeven!” Ze heeft inmiddels om de tafel gezeten met een Amerikaanse partij die heel interessant zou kunnen zijn. “Wij hebben het concept inmiddels bewezen en zoeken naar partners die het wiel al hebben uitgevonden. Daar gaat veel tijd in zitten. Als we zover zijn dat we er samen uitkomen is de economie alweer aan een ‘upswing’ bezig”, verwacht Frederique van der Wal. “Voor ons is het belangrijk dat we rustig groeien. Dat gebeurt ook, hoewel we wel wat merken van de crisis. Deals die

we met een paar bedrijven hadden zijn afgeketst.” Om er onmiddellijk optimistisch aan toe te voegen: “Het grote voordeel voor ons is dat bloemen altijd blijven. Bedrijven gaan nu misschien niet met ze uit eten, maar ze blijven hun klanten wel een bloemetje sturen. Bovendien brengt zo’n crisis sommige mensen juist succes. Dit is de tijd voor marketing en het neerzetten van je naam. Nu moeten bedrijven adverteren. Ondernemers moeten openstaan, positief blijven denken en beseffen dat ze van vallen en opstaan kunnen leren. Falen bestaat niet, er zijn alleen maar ervaringen!” Is Frederique’s Choice haar enige bedrijf? “Gelukkig wel”, zegt ze. “Ik ben wel bezig met een televisieprogramma, dat ook weer met bloemen te maken heeft. Ik gebruik ze alleen op een andere manier. Bloemen staan voor genieten van het leven en niet alles té serieus nemen. Het programma, dat in eerste instantie voor Nederland en later ook voor Amerika bestemd is, gaat erg over mensen en basiswaarden als trots- en samenzijn. Het verbaast me namelijk dat er zo weinig gemeenschapszin meer over is in Nederland. We zijn een beetje te individualistisch geworden.” Frederique van der Wal, die als supermodel op de covers van vrijwel alle belangrijke tijdschriften heeft gestaan en in talloze televisieprogramma’s te gast is geweest, doet ook nog steeds modellenwerk. “Een shoot, een haarding of iets voor L’Oréal.” Omdat ze het waard is. Op dit moment verblijft Frederique in Nederland. “Dat is een leuke ervaring na twintig jaar. Mijn dochter is 8 en heeft een Nederlands paspoort. Ik wil graag dat ze weet waar mijn wortels liggen. Daarom zit ze hier nu op school, maar in de zomer gaan we weer terug.” Ze neemt snel een laatste slok muntthee, staat op en neemt afscheid. Op naar de volgende afspraak, want uitrusten is er in Nederland niet bij.

Frederique van der Wal is ondernemer, fotomodel en presentatrice. Ze kreeg internationale bekendheid door haar werk voor bladen als Vogue en Cosmopolitan en stond op honderden covers. Ze was betrokken bij grote campagnes van merken als Revlon, Guess en MCI. Vorig jaar ontving ze tijdens de uitreiking van de Dutch Model Awards een Lifetime Achievement Award voor haar internationale modellenloopbaan. Het lingeriebedrijf Victoria’s Secret, waar ze in 1989 ging werken, groeide mede dankzij haar uit tot een prominent bedrijf. Later presenteerde ze haar eigen badkleding-, lingerie- en parfumlijn. Tegenwoordig wordt ze nog steeds gevraagd als model, is ze bezig met een nieuw tv-programma en verspreidt ze het eerste bloemenmerk ter wereld via haar bedrijf Frederique’s Choice frederiquevanderwal@speakersacademy.eu

“De geur is de intelligentie van de bloemen.” — Henry de Montherlant —

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

FILOSOFIE MET EEN KNIPOOG

Hansje Brinker of: Er een gat in zien

Pauline van Antwerpen onze strijd met het water. Hansje Brinker is er voor de import; zijn beeld staat er meer voor de toerist dan voor ons. Toch is de dappere jongen die met één vinger een overstroming tegenhoudt voor mij een inspirerend beeld. Het zegt me dat je gaten beter zo snel mogelijk kunt dichten. Of het nu een gat is in de dijk, in de begroting of in de A2. Alleen als we het gat tijdig dichten, kunnen we voorkomen dat het groter wordt, dat de boel overstroomt, de schatkist leeg raakt of het verkeer spaak loopt.

Wie kent Hansje Brinker niet? Vingers graag! Voor de lezer die nu zijn vinger opsteekt; Hansje stak de zijne in een gat in de dijk—zodat het niet groter werd—en daarmee voorkwam hij een dijkdoorbraak. Aan dit koene ventje dacht ik meteen toen ik me voorbereidde op het congres ‘Dijken voor de Eeuwigheid’. Omdat ik verder niets over Hansje wist besloot ik het gat in mijn kennis op te vullen met wat speurwerk op het web. Dit leidde naar ‘Hans Brinker or The Silver Skates’, een kinderboek waarin Mary Mapes Dodge (VS, 1831) fictieve verhalen over historisch Nederland verweeft met een avontuurlijke schaatstocht. Nou, zo’n avontuur was het niet; zodra ik de bewuste scène gelezen had legde ik het boek opgelucht neer. En verbaasd, omdat ik had ontdekt dat niet Hans, maar ene Peter de hele nacht had zitten kleumen met zijn vinger in de dijk, terwijl Hansje vrolijk schaatste. In de vorige editie van dit magazine hebt u kunnen lezen over de wet van Moore, die zegt dat computerkennis zich elke anderhalf jaar verdubbelt. Dat kan kloppen; in 2001 moest ik het boek nog zelf lezen. Wie nu ‘Hansje Brinker’ googelt, krijgt door Wikipedia netjes aangereikt dat de heldenrol hem inderdaad ten onrechte werd toebedeeld. Omdat ‘The Silver Skates’ in 1865 verscheen, lijkt het aannemelijk dat Peter door de gaten in het collectief geheugen glipte en alleen Hans is blijven hangen. In Nederland werd het boek overigens geen succes, maar in Amerika was Hansje enorm populair. Dankzij zijn faam in de VS kreeg hij in 1950 een standbeeld in Nederland, waarmee de ‘vinger-in-de-dijk’ een symbool werd voor

Hansje B. staat ook voor de noodzaak tot onderzoek. Zijn de dingen zoals ze ons verteld zijn? Hans ging er vandoor met een heldenrol die hem niet toekwam, wat in zijn geval geen ramp was, maar als we onjuiste of onvolledige informatie doorgeven aan bestuurders, artsen of bankiers, dan vallen er slachtoffers. Het kleinste gaatje in onze kennis kan de grootste valkuil zijn. En anders veroorzaakt het wel verzakkingen boven de Noord-Zuidlijn, of kunnen we het zelfs helemaal in Keulen horen donderen. Het beste wat wij in mijn ogen dan ook kunnen doen is ‘Er een Gat in Zien’. Ofwel: besluiten om het gat te willen zien. Foto: Peggy Veen Wees altijd alert op hiaten! Ziet u een klein gaatje, geef dan uw vinger. Is het groot, neem dan de hele hand. Is het gat ook daar te groot voor, vraag dan om versterking. Want we hoeven gelukkig niet alles alleen te doen. Met gebundelde, dubbelgecheckte kennis—en de vinger aan de pols—zullen we gaten sneller en efficiënter dichten. Grappig toch, dat wij dit kunnen leren van een jongen wiens geschiedenis van A tot Z uit de duim werd gezogen...

Pauline van Antwerpen is cabaretière, zangeres, pianiste en ‘verborgen spreker’ voor het bedrijfsleven en de overheid. Zij laat de verbeelding spreken in dienst van elk thema, voor iedere doelgroep of branche en altijd vanuit een origineel en ludiek perspectief. Haar werk lijkt verwant aan cabaret. Toch zijn haar conferences niet speciaal bedoeld om te lachen. Pauline vindt haar missie pas geslaagd als haar publiek haar act gelooft, haar écht voor hoogleraar aanziet en er ook nog iets van opsteekt. Want hoe vermakelijk ze de boodschap ook brengt, haar insteek is en blijft filosofisch. Pauline brengt haar verhaal op een wijze die de letterlijke betekenis van het woord ‘filosofie’ onderschrijft: met liefde voor kennis.

paulinevanantwerpen@speakersacademy.eu

“Het gebeurt heel dikwijls dat we iets niet zien omdat het te groot is.” — Multatuli —

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

EVOLUTIETHEORIE

Darwin en de verrukkingen van het naakt dr. Frits Groenevelt en Jan Pieter Glerum Al eeuwen lang zijn mooie mensen bevoorrecht en worden kreupelen, gehandicapten en misvormde narren bespot, vernederd en zelfs gedood. Een sociaal onderscheid op basis van het uiterlijk, die terug te voeren is naar de evolutieleer van Charles Darwin (1809-1882). Hij baarde in 1859 opzien met zijn eerste editie van ‘Origin of Species’, een boek over de evolutie, als een zoektocht naar de bron van alle dingen inclusief de bron van de schoonheid.

De oorsprong van het leven zelf blijft een onduidelijk proces. Er zou sprake zijn geweest van een mogelijke ‘oersoep’ waarin zich op een raadselachtige manier levende cellen hebben ontwikkeld, als basis van de planten diersoorten. Daarna volgde het ontwikkelingsproces van de soorten die, volgens de wet van de sterkste, moesten zien te overleven. De onderlinge handhaving verliep volgens de werking van de ‘natuurlijke selectie’ en het aangepaste gedrag. Een bijzondere vorm van deze natuurlijke selectie was de seksuele selectie, als werktuig voor de partnerkeus. De fysieke en psychische eigenschappen die zich ontwikkelden tijdens deze overlevingsstrategieën hebben zich in de loop der tijden als erfelijke eigenschappen in onze genen genesteld. Een goed voorbeeld is het rassenverschil bij de mens. Zo hebben de lichaamsbouw en het gedrag van de Eskimo zich aan de kou en de Afrikaanse Masai zich aan de hitte aangepast.

De basale voorwaarden om te kunnen overleven zijn eten, drinken, reageren op prikkels en voortplanten. Deze eigenschappen worden door onze over-

“De oorsprong van het leven zelf blijft een onduidelijk proces.” levingsdrift gestuurd. Voor de voortplanting hebben we onze geslachtsdrift. Deze driften zijn een afgeleide van de natuurlijke selectie. Een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen selecteren is een effectieve smaak. De mens heeft die, door de evolutie, van nature in zich. Hij bezit een perceptie voor schoonheid die uit twee determinanten is opgebouwd; één aangeboren of biologi-

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

sche determinant, die vooral in de genen zit, en een culturele determinant, die in de loop der tijden wordt aangeleerd door ervaringen en leefomstandigheden, de geciviliseerde tak van onze smaak. Deze combinatie werkt instinctief op ons gevoel voor kwaliteit en schoonheid, die beide nauw verwant zijn. Hierdoor bezit de mens de nuttige gave om schoonheid en kwaliteit te kunnen onderscheiden, herkennen en toe te eigenen. Een illustratief bewijs leveren de mensen in een zelfbedieningswinkel. Zij pakken instinctief het mooiste fruit en het beste vlees als eerste uit de schappen en laten de slechte en verrotte producten liggen. Het zelfde fenomeen zien we bij onze partnerkeuze. Mensen herkennen en kiezen direct voor het mooiste meisje of de stoerste jongen en gaan voorbij aan de lelijkaards. De seksuele selectie verloopt via het fysieke uiterlijk. We hebben nu eenmaal een voorkeur voor een gaaf, strak, mooi en jong lichaam, omdat dit garant staat voor eigenschappen als vitaliteit, gezondheid, vruchtbaar-

heid, succes en macht. Een prachtig mooi lijf met een sympathieke kop straalt het juiste DNA van een goede waarborg uit. Zo’n lichaam prikkelt ons tot reproductie- of kopieergedrag, door een innerlijke drang dit lichaam te willen bezitten en ons er mee te vermenigvuldigen. Pech voor de minder bedeelden, de ouderen en zieken, die tellen in de seksuele selectie minder mee. Er zit een evolutionaire wetmatigheid in onze natuur waarbij schoonheid aantrekt en wordt omarmd en lelijkheid wordt afgekeurd en afgestoten! Het naakt is de magneet en de batterij van de schoonheid Voor een synthese over ons gevoel voor lichamelijke schoonheid moeten we terug naar de menswording en wel naar de evolutiegeschiedenis van de partnerkeus. Bij onze primitieve voorouders stond schoonheid voor: geschikte partner om mee voort te planten. Bij de homo erectus - de mensaap op twee benen - werd de rol van het uiterlijk manifest. Met het rechtop lopen kon hij of zij demonstratief het lijf en de geslachtsdelen tonen om daarmee de andere sekse te imponeren. De homo sapiens - toegerust met verstand, creativiteit, smaak en erotiek - gebruikte het inmiddels onthaarde lichaam, de borsten en billen voor ‘exhibition’ en verleiding. Daarmee deed de fysieke schoonheid met haar lusten en begeerten, haar intrede in de seksuele selectie van de evolutie. De combinatie schoonheid en erotiek zou een voorrecht blijven van de mens, waardoor hij zich definitief van de dieren zou onderscheiden. Hoewel de mens, als ‘modern zoogdier’, wel gespiegeld kan worden aan het dierengedrag. Daar wordt

Primitieve voorouder

met schoonheid aandacht getrokken om indruk te maken op de andere sekse. Herten imponeren met een machtig gewei en pauwen met hun verenpracht. De fysieke schoonheid dient als lokroep in dienst van de evolutie. Darwin was een bioloog met weinig notie van erfelijkheid en had beperkt wetenschappelijk bewijsmateriaal. Zijn leer was meer profetisch en hypothetisch en vooral gericht op zijn biologische bevindingen. Ondanks de nodige kanttekeningen, zijn zijn ideeën overeind gebleven en door huidige wetenschappers met al hun geavanceerde technieken en hersenonderzoeken zelfs bevestigd. Hersenwetenschappers, fysici, medici, antropologen, psychologen, gedragsbiologen en evolutiewetenschappers komen tot de conclusie dat de wortels van het bestaan, de oorsprong van de beschavingen, het menselijk gedrag en het gevoel voor schoonheid sterk beïnvloed zijn door de evolutie. Dit geldt eveneens voor onze psychologische eigenschappen als de emoties, de inspiratie, de creativiteit en het expressief gedrag. De fysieke schoonheid is de drijvende kracht achter de evolutie en de aanjager van de kunst De betekenis van de natuurlijke selectie voor de kunst kan het best getoetst worden aan de fysieke schoonheid, die er van het naakt uitgaat. De beide (de biologische en culturele) determinanten van ons gevoel voor schoonheid worden bij het zien van naakten en naaktafbeeldingen, geactiveerd. (Deze actie gaat niet op voor landschappenschilderijen en stillevens, dat zijn immers afbeeldingen ‘zonder hormonen’.) Het naakt heeft iets ‘oers’ en is de draagmoeder van de kunst en het smeltpunt tussen lichaam en cultuur. Haar schoonheid is doorspekt met verlangen, seksualiteit, spiritualiteit en emoties. In de kunst is het naakt de spil, met een voortrekkersrol die al vanaf het allereerste begin prominent aanwezig is. Op de prehistorische rotstekeningen zijn al naakten te bekennen. De oudste beeldjes in de Westerse kunst zijn naakte vrouwen als vruchtbaarheidssymbool, met als evolutionaire boodschap het belang van vruchtbaarheid voor het leveren van een nageslacht. Het oude Griekenland was geheel in de ban van het naakt. Deze realistische beelden voldeden aan de wetten en maten van de schoonheid, die een onsterfelijkheid uitstraalden. Dat beweerden de Griekse filosofen, die de beweegreden voor schoonheid vertaalden naar het krijgen van kinderen. ‘Als het oog iets

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Een prachtig lijf prikkelt tot reproductiegedrag

moois ziet, wil het hele lichaam dat vermenigvuldigen’. In de Westerse kunstgeschiedenis zien we dat de schoonheid van het naakt onder invloed van de christelijke leer met taboes, preutsheid en hypocrisie doorlopend verandert. In de Middeleeuwen wordt het naakt in de ban gedaan en ontdaan van zijn realistische uitstraling. Die komt in de Renaissance weer overtuigend terug. In die tijd vonden kunst en wetenschap elkaar, in de leer van de anatomie en in de zoektocht naar gratie en schoonheid, die zij trachtten via maten en getallenreeksen van het lichaam vast te leggen.

“Het naakt is de magneet en de batterij van de schoonheid.” Voor kunstenaars diende het naakt als visitekaartje. Je telde pas mee als je de technieken van het naakt afbeelden volledig beheerste. Vanaf die tijd zou het naakt een onafgebroken inspiratiebron voor vele kunstenaars blijven en komt het in alle vormen en heftigheid in de kunst terug. Zo krijgt iedere periode en stroming in de geschiedenis van de kunst, haar eigen naakt. Rond het midden van de 19de eeuw, werd met het realisme van Courbet, het naakt harder en alledaagser en ontdaan van alle preutsheid. Door de opkomst van de naaktfo. tografie kreeg het naakt een nieuw elan

‘De Geboorte van Venus’ van Sandio Botticelli (Uffizi Galerij in Florance)

De naakten werden ongeremder en een opmaat voor de erotiek. Het naakt werd neergezet waarvoor het bedoeld was, voor de liefde en de lusten. In de opkomende decadentie van de twintigste eeuw zochten seks en pornografie steeds meer erkenning in het domein van de kunst. In de provocerende bodyart werd de schoonheid van het naakt opgeofferd door lichaamsverminkingen. In het begin van deze eeuw verscheen zelfs de kadaverkunst in de musea, waarmee de dood het van de schoonheid wint.

Inmiddels is het naakt in onze samenleving en ook in de kunst volledig gedemocratiseerd en zelfs een publiekelijk bezit geworden. Het naakt is een vanzelfsprekendheid, die in de huidige tijd op alle dingen van de dag onder invloed van de media, de reclame en de schoonheidsindustrie, beslag legt. Het hele schoonheidscircus heeft het naakt geannexeerd met als belangrijkste doel het lichaam ‘op te pimpen’, het uiterlijk te verfraaien om de ‘lokroep’ te vergroten. Het naakt is zelfs, door medische technieken (cosmetische chirurgie), ‘maakbaar’ gemaakt om aan de

Jan Pieter Glerum is de bekendste veilingmeester van Nederland. Met zijn televisieprogramma’s ‘Eenmaal, andermaal’ (TROS) en ‘Villa d’Arte’ (SBS 6) heeft hij kunst en antiek toegankelijker gemaakt voor een groot publiek. Hij is directeur geweest van het veilinghuis Sotheby’s en in 1989 begon hij zijn eigen veilinghuis. Eerst in Den Haag, later in Amsterdam. Twee jaar later begon hij met het organiseren van koloniale Indische en hedendaagse Indonesische kunstveilingen. In het voorjaar van 2007 heeft Glerum ‘afscheid’ genomen van zijn veilinghuis en houdt hij zich onder meer bezig met het geven van lezingen en het adviseren van particulieren en de overheid. janpieterglerum@speakersacademy.eu

De evolutie heeft de mens gevormd door zijn emoties en expressies, met als scherpste wapen, het besef van schoonheid. De Darwinmachine is, door de kracht van de natuurlijke selectie, de scherpslijper in de strijd tussen schoonheid en lelijkheid.

Dr. Frits Groenevelt is plastisch chirurg in het Brandwondencentrum Beverwijk, veelzijdig wetenschapper, opleider van medisch specialisten, kunstkenner en –verzamelaar, galerieeigenaar, schrijver en spreker over menswetenschappelijk en kunsthistorische aspecten van het menselijk lichaam. Hij is geregeld te gast in medische televisieprogramma’s. Hij geeft lezingen over lichaam en cultuur en behandelt onderwerpen als ‘Het naakt, de verleiding in de kunst’, ‘De evolutie en de uitstraling van het uiterlijk’, ‘De psychologie van de beschadigde schoonheid’, en ‘Vuurproef en vuurkracht van het lichaam’. fritsgroenevelt@speakersacademy.eu

“Wat nooit is betwijfeld, is nooit bewezen.” — Denis Diderot —

nieuwste schoonheidswensen te kunnen voldoen. Door de overmatige aandacht voor de lichamelijke schoonheid, wordt selectiedruk steeds verder opgevoerd. De media en de reclame wereld varen op hun kennis dat het verlangen naar uiterlijke schoonheid de jeugd beheerst.

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

JOURNALISTIEK

‘Zelfs Willem Vermeend herkent Thomas Lepeltak’ “Ik schreef over wijnen en at kreeft alsof het mijn dagelijks brood was. Ik verdiende net iets meer dan Jan Modaal, maar leidde het leven van een miljonair”, lacht Thomas Lepeltak, terugkijkend op de ruim dertig jaar dat hij de Nederlandse society op de voet volgde voor zijn rubriek ‘Stan Huygens Journaal’ in dagblad de Telegraaf.

“Ik reed met een autootje van de krant naar recepties, waar ik parkeerde tussen de Bentleys en de Rolls Royces. Daar heb ik me nooit wat van aangetrokken. Eenmaal binnen stelde ik me altijd voor als journalist, maar ik maakte nooit notities. Dat zou de gasten alleen maar afschrikken. Ik heb gelukkig altijd een fantastisch geheugen gehad.” Dat blijkt wanneer Lepeltak als een ware chroniqueur de ene ‘petite histoire’ na de andere vertelt. Wie zijn boek ‘Meer zeg ik niet...’ leest zal constateren dat hij geen detail weglaat. Ook de interviews met twaalf ‘selfmade’ zakenmensen voor zijn eind vorig jaar verschenen boek ‘Zo werden wij rijk’ zitten nog helemaal in zijn hoofd. “Deze Nederlanders zijn door pure wilskracht en keihard werken vanuit het niets opgeklommen tot de zakelijke

top van Nederland.” Dirk van den Broek, Ferdinand Fransen, Jaap de Groot, Jan van der Horst, Ben Mandemakers, Hennie van der Most, Dirk Scheringa, Sylvia Tóth, Tom Westermeijer, Willem van ‘t Wout en Jo Roelof Zeeman mijden normaal de publiciteit, maar aan Lepeltak vertellen ze zonder terughoudendheid over hun ervaringen. Jaap Blokker ontbreekt. Die geeft nooit interviews en maakt zelfs voor Lepeltak geen uitzondering. Net iets meer dan een halve eeuw geleden begint de dan 18-jarige Thomas Lepeltak bij de Telegraaf. “Ik heb er 45 jaar gewerkt, maar zat er al voor mijn diensttijd, dus moet je er anderhalf jaar van aftrekken. Ik werkte op de opmaakredactie toen meneer Stokvis, de hoofd-

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

redacteur, aangaf dat de functie van de foto’s hem niet beviel. Ze moesten zoveel zeggingskracht krijgen, dat qua tekst kon worden volstaan met een goed bijschrift. Fotografen moesten voortaan een pak en een stropdas dragen en op de hoogte zijn van wat er speelde. Daar bereikten we enorme resultaten mee. Wij hadden de foto van prinses Beatrix en prins Claus in de tuin van kasteel Drakensteyn. Fotograaf Jan Stappenbeld kreeg foto’s van de drie van Breda via een camera in het pakje shag van een cipier. Toen de geboorte van prins Willem-Alexander aanstaande was waren alle fotografen neergestreken in Lage Vuursche, tegenover Drakensteyn. Ik zag daar als chef van de fotoredactie niets in en droeg fotograaf Ruud van der Linden tegen zijn zin - op het koninklijk paar van

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Evert Jan Daniels

mijn bron.” Als Lepeltak in 1971 overstapt naar het ‘Stan Huygens Journaal’ bestaat de rubriek uit ‘prullenbakberichtjes’. “De redactie schreef bijna niets zelf. Langzaam maar zeker ben ik daar verandering in gaan brengen.” Thomas Lepeltak is anno 2009 blij dat hij niet meer alle recepties hoeft te lopen, maar ten tijde van ‘Stan Huygens’ is het uitermate riskant er een over te slaan. “Op een dag twijfelde ik of ik voor de twaalfde keer naar de Mexicaanse ambassade zou gaan. Eenmaal daar hoorde ik dat prinses Christina en Jorge Guillermo gingen scheiden. Alweer een primeur. Tegenwoordig bezoeken veel meer collega’s deze diplomatieke bijeenkomsten, want iedereen loopt er los rond, onder wie vele bewindslieden. Een parlementaire verslaggever stond op de wachtlijst voor een interview met Hans van den Broek. Ik kwam hem op zo’n receptie tegen en stelde de vragen die de verslaggever had willen stellen. Onno Ruding, destijds minister van Financiën, gaf me de primeur van een belastingverlaging. Ik fietste overal doorheen, wat me niet altijd even geliefd maakte bij mijn collega’s.”

Nepal, dat op staatsbezoek was, te volgen en naar het Amstel hotel te gaan. Daar had het staatsdiner plaats. Ineens kwam er - zoals ik had verwacht - een motorkoerier aanrijden. Ruud ging achter hem aan naar binnen en hoorde hem zeggen: ‘Er is een prins geboren ‘. Dankzij prins Bernhard kon onze fotograaf de reacties van de dolgelukkige familie vastleggen. Het was de eerste en enige keer dat de hele voorpagina van de Telegraaf werd besteed aan één foto, maar eigenlijk hadden we continu grote stunts.” Lepeltak vertelt erover, alsof ze gisteren zijn gebeurd. Marijke wordt Christina In 1963 hoort Lepeltak als jonge journalist van een hem bekende medewerker van de RVD, die er verder buiten wil blijven, dat prinses Marijke voortaan prinses Christina wilde heten. “Meneer Stokvis geloofde er

niets van. Wat moest er gebeuren met al die straten en gebouwen die naar prinses Marijke waren vernoemd? Ik moest de heer Van Maasdijk bellen, een grootaandeelhouder van de krant, die oud-kamerheer in buitengewone dienst van koningin Juliana was. Ik moest van hem mijn bron

In de politiek zijn geregeld vragen gesteld naar aanleiding van berichten in het ‘Stan Huygens Journaal’. “Veel mensen waren kennelijk een beetje bang van mij, hoewel dat natuurlijk niet mijn bedoeling was. Willem Vermeend zat een keer naast me tijdens een diner. Hij deed pittige uitspraken. Hij wilde het ministerie van Sociale Zaken het liefst omvormen tot het ministerie van Arbeid. Rekeningrijden zag hij ook niet zitten. Ik publiceerde. Er volgden Kamervragen. Vermeend ontkende niets, maar voerde aan dat hij niet wist wie ik was. Trouw citeerde hem op de voorpagina: ‘Hoe herken ik Thomas Lepeltak?’.” Lepeltak gelooft het nog steeds niet, maar het blijft een mooi verhaal. Net als die keer dat hij samen met zijn vrouw gaat eten in een restaurant en PvdA-voorzitter Max van den Berg ziet binnenkomen met de hem nog onbekende Felix Rottenberg. “Ik kon hun gesprek letterlijk verstaan. Ze spraken over ene Wim, maar ik wist niet welke. Later zei Rottenberg dat ik

“Ik verdiende net iets meer dan Jan Modaal, maar leidde het leven van een miljonair.” vermelden, anders zou mijn primeur nooit de krant halen. Ik wilde zo graag scoren dat ik de naam prijsgaf. Dat was de eerste en laatste keer dat ik zoiets deed. De man is ontslagen. Genant, hoewel hij een betere baan vond. Gelukkig had ik later zo’n status dat niemand mij ooit nog vroeg naar

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

‘toch nog prudent’ was geweest met mijn artikel. Dat kwam alleen maar omdat ik niet alle achternamen had kunnen achterhalen!” De chroniqueur houdt niet van roddels en geruchten. “Ik heb mr. Ben Asscher, rechter van de Amsterdamse Arrondissementsrechtbank eens gezegd

Met de adel heeft Lepeltak het ook altijd goed kunnen vinden. “Ik heb bijvoorbeeld eind jaren zeventig fietstochten gemaakt

“Journalisten worden nooit rijk, maar leiden wel een rijk leven.” langs kastelen waar de oorspronkelijke families nog woonden. Ik heb een vertrouwenspositie verworven. Sommigen schrijven me nog.” Zijn belangstelling voor de adel is niet vreemd. De romanticus heeft een grote belangstelling voor geschiedenis en is een groot bewonderaar van W. Somerset Maugham. ‘Selfmade ondernemers’ Hoewel hij geregeld te gast is in ‘Business class’ van Harry Mens, lid is van het panel van BNR Nieuwsradio en betrokken is bij de prijs voor de Zakenvrouw van het Jaar, heeft Lepeltak zelf nooit de ambitie gehad ondernemer te worden. “Mijn vader was scheepsbouwer, maar ik kán niet ondernemen. Ik ben een geboren journalist en heb nooit iets anders willen worden. Ik vertel wel graag over mijn ervaringen met ondernemers als Freddy Heineken en Dirk van den Broek. Een buitenstaander ziet het vaak scherper.” Lepeltak is, dat zal

de lezer niet verbazen, rechts. “Een jongere die niet links is heeft geen hart, een oudere die links is geen verstand”, lacht hij. Hij spreekt met diep respect over de selfmade ondernemers die hij voor ‘Zo werden wij rijk’ heeft gesproken. Hij heeft vooral bewondering voor degenen die uit kansarme gezinnen komen en zonder opleiding grote bedrijven hebben opgezet, zoals Ferdinand Fransen. “Hij heeft honger geleden in zijn jeugd. Na het overlijden van zijn vader kreeg zijn moeder een tientje per week bijstand van de katholieke Caritas, op voorwaarde dat het gezin elke zondag naar de kerk zou komen. Dat werd gecontroleerd. Fransen (nu 81), die reisorganisatie Arke heeft grootgemaakt door vroegtijdig in te spelen op veranderingen in de markt, nam zich voor zijn kinderen zo’n leven te besparen. Van degenen die ik interviewde was hij de enige die openlijk zei dat het zijn doel was om rijk te worden.” Over Jaap de Groot (85) uit Alblasserdam, waar ook zijn vader is geboren, is Lepeltak even enthousiast. “Hij verkocht zijn zeilbootje en kocht van de centen een lasapparaat. Het enige gereedschap van de op 1 januari 1948 opgerichte v.o.f. De Groots staalconstructiewerkplaatsen. Onder de naam Grootint (Grootinternational) bouwde deze reus van een vent de Moerdijkbrug en de Van Brienenoordburg. Zijn bedrijf groeide uit tot een onderneming met duizenden werknemers, maar hij zegt nooit wat. Ik zei hem dat hij voor mijn boek toch echt wat moest vertellen. ‘Wat moet ik dan zeggen?’, antwoordde hij. ‘Dat ik zo goed ben?’. “Lepeltak gaat achterover zitten.” “Ondernemers zeggen altijd dat het ze niet om het geld gaat, maar het is makkelijk praten als je een vette bankrekening hebt. Met journalisten is het anders. Zij worden nooit rijk, maar leiden wel een rijk leven.”

Thomas Lepeltak heeft als Stan Huygens de Telegraaflezers van 1971 tot 2003 op de hoogte gehouden van het wel en wee van diplomaten, zakenmensen, politici, bekende Nederlanders, edellieden en advocaten. In zijn societyrubriek deed hij verslag van recepties, maar schroomde ook niet conversaties naar buiten te brengen die hij al dinerend ‘in al zijn anonimiteit’ toevallig opving. Lepeltak ontmoette groten der aarde, zoals Alain Delon, Charlton Heston en koning Hoessein van Jordanië en bouwde grote bewondering op voor selfmade ondernemers. Met prins Bernhard stond hij op goede voet, maar voor prins Willem-Alexander maakte hij zich uit de voeten. Zijn boek ‘Meer zeg ik niet...’ staat vol met dit soort petites histoires. De interviews van Thomas Lepeltak met twaalf selfmade ondernemers zijn gebundeld in ‘Zo werden wij rijk’. Behalve schrijver, chroniqueur en spreker is Lepeltak panellid van BNR Nieuwsradio en geregeld te gast in het tv-programma ‘Business class’ op RTL 7. thomaslepeltak@speakersacademy.eu

column

dat ik nog nooit voor hem had hoeven verschijnen, waarop hij antwoordde: ‘Of u schrijft altijd de waarheid, of u wordt niet serieus genomen’. Ik heb ook blunders gemaakt, maar nooit een probleem gehad met rectificeren. Als je dat een keer doet verhoogt dat de geloofwaardigheid van je andere artikelen.”

Roos Wouters

Het overzichtelijke arbeidsethos is passé Misschien moet er nu personeel uit, terwijl er met de aankomende vergrijzing weer personeelstekorten worden voorspeld. Ondertussen zijn meer vrouwen gaan werken, nemen vaders papadagen en moeten er vrouwen naar de top. Bovendien valt er geen vergadering meer te plannen omdat de ene helft van het personeel een mama- of papadag heeft en de andere helft thuis werkt. Zelfs militairen en artsen zien hun beroep niet meer als hun identiteit en gaan minder werken om tijd met hun gezin door te brengen. Wil er nog iemand fulltime werken? Hedendaagse werknemers hebben inderdaad een groeiende behoefte aan een evenwichtige verdeling tussen werk en privé. Nieuwe ouders werken en nieuwe werknemers zorgen meer dan ooit te voren. En wie terug verlangt naar de tijd van de zorgloze werknemer en de huisvrouw die dat mogelijk maakte, die moet ik teleur stellen. Het combinatiemodel heeft de toekomst. Zelfs de moderne carrièretijger kiest zo rond zijn 35ste vaker voor zijn gezin dan voor het bedrijf. Maar is dat een doemscenario of juist een gat in de markt. Wie er nu voor zorgt dat die ‘carrièretijger’ niet hoeft te kiezen, maar het flexibel kan combineren, die bezorgt zichzelf op korte termijn een vooruitgeschoven concu r r e nt ie p o sit ie met loyaal en ambitieus personeel. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

“Toen God het niet meer wist, schiep Hij de journalist.” — Lévi Weemoedt —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

rooswouters@speakersacademy.eu

DE JEUGD

Homo Zappiens; opgroeien, werken en leven in een digitaal tijdperk

prof. dr. Wim Veen

Jongeren hebben hun eigen stijl van communiceren, maken op eigen wijze gebruik van media, leren anders en gebruiken nieuwe media zonder zich zorgen te maken waarvoor die ook al weer waren bedacht. Met twee oordopjes in zitten ze aan hun bureau te werken of maken ze hun huiswerk. Ze delen alles wat ze weten met anderen, inclusief hun privé leven op Hyves. Een leuke clip is vette shit en politiek sucks. Ze hangen ongeïnteresseerd in hun schoolbanken en wachten het einde van de schooldag af. Het is echt helemaal niks die jeugd van tegenwoordig. Die van vroeger trouwens ook niet, maar daar heb je het als oudere niet meer over. Die jongeren werken ondertussen echter wel in uw bedrijf, school, gemeentehuis of ministerie. Jonge medewerkers die met afgrijzen constateren dat ze niet bij MSN kunnen, niet geacht worden constant te bellen of informatie met de klant of burger te delen in een blog. Het moet niet gekker worden. Of toch wel? Staan we aan het begin van een generatie werkondernemers die op een andere manier wil worden uitgedaagd, die nieuwe manieren van samenwerking doorzet in hun volwassen bestaan en om andere motieven werkt dan alleen het salaris?

Wie de jeugd kent neemt een ‘sneaky preview’ in de toekomst. En als het je lukt verder te kijken dan het uiterlijk gedrag, blijkt dat er meer schuil gaat achter vermeende onverschilligheid en oppervlakkigheid. Eerder blijkt het omgekeerde het geval. Het wordt nog spannender als je bedenkt dat in bedrijven en organisaties zo langzaamaan geldt dat de kwaliteit van de verbindingen tussen mensen het succes van de organisatie bepaalt. Maar dan moet een bedrijf die verbindingen wel mogelijk maken. Niet alleen intern, maar ook naar klanten toe of naar burgers toe. En dat betekent een kanteling in de verhouding bedrijf – klant, overheid – burger. Dat weet een aantal overheidsorganisaties inmiddels ook al. Daarom heeft de ambtenaar 2.0 al een website.

Organisaties en bedrijven vormgegeven door dan al bijna gepensioneerde jongeren die nieuwe kaders hebben geschapen waarin delen winnen is, je referentiekader je netwerk is en de klant niet de koning maar de co-creator is.

Hoe ziet die toekomst er dan uit en wat moet je nu doen om voor te sorteren op HR gebied, technische infrastructuur en relatie met de klant? Hebben we dadelijk alleen maar ‘flagpans’ en de ‘gildehuizen’, zoals bedrijven en organisaties over een paar decennia zouden gaan heten?

Prof. dr. Wim Veen is hoogleraar Educatie en Technologie aan de Technische Universiteit Delft. Zijn onderzoek betreft de ontwikkeling van nieuwe concepten voor leren en opleiden. Professor Veen is bijzonder geïnteresseerd in de net-generatie, de cybercultuur en de parallelle ontwikkeling van nieuwe software. Daardoor krijgt hij inzicht in toekomstige leerculturen die de traditionele manier van lesgeven en de rol van alle stakeholders in het onderwijsveld fundamenteel zullen veranderen. Wim Veen is een keynote spreker tijdens nationale en internationale congressen conferenties. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

wimveen@speakersacademy.eu

“Bijna alles dat groots is, is gedaan door jongeren.” — Benjamin Disraeli —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

spea

De kredietcrisis biedt beleggers unieke kansen! Dutch Global Investors introduceert een uniek vastgoed fonds in Nederland

WESTERN U.S.

LAND DEVELOPMENT OPPORTUNITY FUND I C.V. Al enige tijd houdt de kredietcrisis de gemoederen wereldwijd bezig en voor menigeen zijn de gevolgen merkbaar, zowel professioneel als persoonlijk. Echter, de crisis biedt ook kansen. Dutch Global Investors B.V. nodigt investeerders uit om samen met ons te investeren in een uniek fonds: Western U.S. Land Development Opportunity Fund I C.V. Dutch Global Investors B.V. maakt deel uit van Dutch Global Investors Group of companies, met haar hoofdvestiging in Irvine, Californië. Het management van Dutch Global Investors is gezamenlijk meer dan 35 jaar actief in de vastgoedbranche in het Westen van de Verenigde Staten. De Nederlandse vestiging is speciaal opgezet om Nederlandse beleggers de mogelijkheid te bieden om samen met onze groep direct te participeren in hoogwaardige vastgoedprojecten in het Westen van de Verenigde Staten. Voor meer informatie: 0800 – 222 6 444 info@dutchglobalinvestors.nl www.dutchglobalinvestors.nl

Noch het Fonds noch diens beheerder is onder de Wet op het financieel toezicht verplicht over een vergunning te beschikken en als gevolg daarvan staan noch het Fonds noch diens beheerder onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.

speakers_DGI.indd 1

29-4-09 9:06

Advertorial

Profiteer van de mogelijkheden die door de huidige crisis zijn ontstaan In de afgelopen maanden heeft de kredietcrisis in de Verenigde Staten geleid tot unieke kansen voor beleggers. Banken zijn overgegaan tot verkoop van door hen gefinancierd vastgoed. Hierbij kan het gaan om volledig ontwikkeld vastgoed maar ook om grondposities die zich nog midden in een verkaveling- en projectontwikkelingprocedure bevinden. Banken trachten deze projecten te verkopen tegen waarden die in de buurt liggen van hun uitstaande lening om hun verliezen te beperken. Het is onduidelijk wanneer de bodem van de markt zal worden bereikt of hoe lang deze prijsniveaus zullen voortduren. Eén ding is zeker: de combinatie van deze factoren zal in 2009 voor iedere vastgoedbelegger een enorm potentieel kunnen bieden.

4. Is een “recyclefonds”. Het Fonds houdt de grondposities gedurende tenminste 24 tot 36 maanden aan om in aanmerking te komen voor “lange termijn vermogenswinstenbehandeling” (Capital Gain) voor de Amerikaanse inkomstenbelasting. Het is de verwachting dat participanten tussen 24 tot 36 maanden na aanvang van het Fonds, een rendement ontvangen uit winstgevende verkoop van projecten van het Fonds. Uw oorspronkelijk geïnvesteerd kapitaal kan in het Fonds blijven om te worden herbelegd in nieuwe projecten. 5. Heeft een verwachte looptijd van maximaal jaar vanaf de aanvang. Afhankelijk van de marktomstandigheden heeft het Fonds 2 extra jaren de mogelijkheid om het vastgoed te verkopen.

Uniek vastgoedfonds Lage kosten Wij richten ons op het fonds structuur maximaliseren van winsten uit vastgoedinvesteringen voor de participanten en niet door het in rekening brengen van een groot aantal vergoedingen.

Medeinvesteren

Western U.S. Land Development Opportunity Fund Het Western U.S. Land Development Opportunity Fund I C.V. belegt in hoogwaardige vastgoedprojecten met een streefrendement van minimaal 15% IRR (na kosten en voor belasting) per jaar. Dit betekent een bruto (voor belasting) vermogensgroei op uw belegging, of een “cash-on-cash” rendement, van minimaal 50% in 3 jaar. Het Fonds: 1. Investeert in belangrijke grootstedelijke gebieden in het Westen van de VS en specifiek in Californië. 2. Heeft de flexibiliteit om verschillende soorten projecten te verwerven, van woningbouw tot winkelcentra, van kantoren tot andere commerciële projectontwikkeling. 3. Investeert de komende 12-24 maanden in hoogwaardige grondposities- en ontwikkelingsprojecten. Beoogde oplevering vanaf de tweede helft van 2010.

advertorial_DGI.indd 2

Eigen en lokale deskundigheid

De aandeelhouders van de Dutch Global Investors groep zullen in elk project medeinvesteren om te laten zien dat zij “skin in the game” hebben en achter de projecten staan.

Lokale deskundigheid is onze grote kracht. Elk bedrijf, binnen onze groep, is een expert op zijn gebied. Wij hebben eigen financiële en operationele middelen om een 100% controle over elk project te verzekeren.

Leninggaranties De aandeelhouders van de Dutch Global Investors groep voorzien de banken zelf van de vereiste persoonlijke garanties, indien benodigd. Dit illustreert onze betrokkenheid met, en vertouwen in, elk project.

First in Line

Onze participanten genieten absolute prioriteit bij uitbetaling. Onze participanten moeten eerst worden uitbetaald voordat er een eerste rendement kan worden gegenereerd door de Dutch Global Investors groep.

29-4-09 9:25

adve

Advertorial www.dutchglobalinvestors.nl

Waarom investeren met Dutch Global Investors B.V.? Als onderdeel van een geïntegreerde groep van bedrijven biedt Dutch Global Investors B.V. Nederlandse investeerders de mogelijkheid om, samen met onze groep, te participeren in vastgoedprojecten in het Westen van de VS. De aandeelhouders van Dutch Global Investors B.V zullen, indien benodigd, persoonlijke garanties aan banken afgeven. Het van oorsprong Nederlandse bedrijf is uniek door een krachtige combinatie van vastgoedexpertise in de VS en de koopkracht van Nederlandse aandeelhouders.

De Dutch Global Investors groep • Dutch Global Investors, L.P. is de Amerikaanse moedermaatschappij, gevestigd in Irvine, Californië en richt zich op acquisitie van vastgoed en het managen en beheren daarvan.

•P acific Realty Partners, L.P. is de Amerikaanse dochteronderneming, gevestigd in Newport Coast, Californië en richt zich op het ontwikkelen van projecten en vastgoedbeheer. • Dutch Global Investors B.V. is de Nederlandse dochteronderneming, gevestigd te Haarlem en is speciaal opgezet om Nederlandse investeerders de mogelijkheid te bieden om direct te participeren in hoogwaardig vastgoed.

De aandeelhouders van de Dutch Global Investors groep zijn betrokken bij projecten die zijn voor eigen rekening en risico gefinancierd hebben. Zij begrijpen de risico’s, voordelen en valkuilen van vastgoedbeleggingen en weten uit eigen ervaring wat investeerders verwachten bij het participeren in vastgoed.

9:25

advertorial_DGI.indd 3

Deelname aan het Fonds Participanten kunnen investeren in het Fonds door de verwerving van één of meer participaties van € 50.000 (exclusief 3% emissiekosten). In totaal zijn er 300 participaties van € 50.000 beschikbaar. Vanaf € 50.000, is het ook mogelijk om 1/2 participaties (ad € 25.000) te verwerven. Betaling van de participatie(s) is verschuldigd na ontvangstbevestiging van inschrijving.

Governance Dutch Global Investors B.V. is lid van de Stichting Transparantie Vastgoedfondsen (“STV”) en voldoet aan de gedragscode van de STV voor het beheren van gesloten vastgoedfondsen. Hoewel niet verplicht, maakt Dutch Global Investors B.V. gebruik van de richtlijnen voor prospectussen, die door zowel de STV als de Autoriteit Financiële Markten (“AFM”) zijn gepubliceerd om op transparante wijze uitleg te geven over de risico’s en voordelen van het investeren in dit Fonds.

Informatie U kunt een Informatie Memorandum aanvragen via:

0800-222 6 444 www.dutchglobalinvestors.nl.

29-4-09 9:25

POLITIEK

‘Turkse toetreding maakt EU sterker’ drs. Joost Lagendijk In december 2004 besloot de Europese Unie (EU) onderhandelingen te starten met Turkije over volledig lidmaatschap. Over dat besluit werd en wordt verschillend gedacht. Vijf jaar geleden hadden de voorstanders van Turkse toetreding de wind in de rug. De meeste lidstaten ging het economisch goed en de EU leek middels een nieuw grondwettelijk verdrag op het punt te staan een volgende, meer efficiënte en democratische fase in haar bestaan te starten.

In Turkije had in 2003 en 2004 een nieuwe regering daadkrachtig ingrijpende hervormingen doorgevoerd die het land in de ogen van velen dichter bij de EU hadden gebracht. Na jaren aarzelen leken zowel de EU als Turkije bereid en in staat een volgende stap te zetten. Vijf jaar later is van dat optimisme niet veel over. De EU worstelt na het afwijzen van het grondwettelijk verdrag, en na de nog niet volledig verwerkte toetreding van tien nieuwe landen in 2004, nog steeds met zichzelf. De mondiale economische crisis zorgt ervoor dat uitbreiding van de EU van de prioriteitenlijst is verdwenen. In Turkije is de afgelopen jaren te weinig vooruitgang geboekt, waardoor er zowel daar als in de EU twijfel is ontstaan over de Turkse bereidheid door te gaan met vaak gevoelige en ingrijpende hervormingen. Dat alles heeft ertoe geleid dat in Turkije steeds meer mensen twijfelen of het er ooit nog van zal komen. In de meeste EU-landen is Turks lidmaatschap van de EU weliswaar geen ‘hot issue’ maar in een paar lidstaten (Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Denemarken en Nederland) is de tegenstand tegen toetreding sterk toegenomen. Sterke argumenten In dit artikel zal ik uitleggen waarom ik voorstander ben van Turkse toetreding tot de EU. Ik zal daarbij niet ingaan op de voor de hand

84 84

liggende voordelen voor Turkije van EU-lidmaatschap: een stabielere economie en een democratischer staat en samenleving. De EU heeft er zelf belang bij dat Turkije toetreedt. Ik concentreer me daarbij op drie argumenten die golden in 2004 en dat in 2009 nog steeds doen. Ten eerste: wat er ook gebeurt in Turkije heeft grote invloed op de EU. Het land is simpelweg te groot en te strategisch gelegen om het links te laten liggen. Een stabiel en democratisch Turkije is in het belang van de EU. Alleen een volledig lidmaatschap geeft de EU invloed op de ontwikkelingen in Turkije en versterkt de nationale krachten die het land verder willen ontwikkelen tot een open economie en een liberale democratie. Het zou kortzichtig zijn die mogelijkheden tot beïnvloeding niet te gebruiken. Betekent dit dat hervormingen makkelijk tot stand zullen komen alleen omdat Brussel ze eist? Geenszins. Alleen als de EU op een slimme manier degenen in Turkije steunt die bereid zijn zich in te zetten voor meer democratie en mensenrechten, zullen diepgewortelde opvattingen en vastgeroeste patronen veranderen. Juist die combinatie van interne wil en externe druk maakt toetreding tot de EU tot zo’n uniek transformatieproces voor kandidaat-lidstaten. Het tweede argument voor Turkse toetreding is direct verbonden

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

met de toekomstige ambities van de EU. Turks lidmaatschap van de EU zou de Unie versterken op juist die terreinen waar Europa zich de komende jaren verder wil ontwikkelen. Met de uitbreiding tot 27 lidstaten in 2004 is voor de meeste Europese beleidsmakers wel duidelijk geworden dat de interne verscheidenheid binnen de EU te groot is geworden om nog verder kunnen werken aan voortgaande eenwording. Ook de meeste Europese burgers willen niet dat de EU zich nog meer gaat bemoeien met kwesties die in hun ogen beter door landen zelf kunnen worden aangepakt, zeker als sommige EUlidstaten voor een totaal andere oplossing kiezen dan andere. Het gaat dan om zaken als sociale zekerheid, pensioenen, onderwijs, gezondheidszorg, integratie. Op al die terreinen zal de EU zorg moeten dragen voor efficiënte coördinatie. Maar de tijd van vergaande harmonisatie is voorbij. In de toekomst zal de EU zich (willen) ontwikkelen tot een speler op het wereldtoneel. Sprekend namens landen die elk op zich te klein zijn om werkelijk invloed te hebben in debatten met de VS, China, Rusland en India. De EU is al een wereldmacht als het gaat om handel en klimaatbeleid. De ambitie is om dat ook te worden op het gebied van energie, migratie, buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. In dat beeld van de toekomst past een Turks lidmaatschap van de EU.

is moslim. Als Turkije in staat is te voldoen aan dezelfde normen op het gebied van democratie en mensenrechten als andere Europese landen worden in een beweging twee in mijn ogen gevaarlijke denkbeelden ontkracht. Het zou bewijzen dat de abstracte discussie over islam en democratie een onzinnige is. Of moslims ook democraten willen en kunnen zijn hangt af van de specifieke omstandigheden waarin ze verkeren en van de manier waarop ze de islam interpreteren. Als Turkse moslims dezelfde opvatting van democratie onderschrijven als Poolse katholieken, Nederlandse calvinisten en Franse atheïsten betekent dit dat er een interpretatie van de islam mogelijk is die samenwerking met andere godsdiensten niet allen tolereert maar actief zoekt. Als de EU Turkije toelaat als lid hebben ook alle moslims ongelijk die beweren dat Europa per definitie vijandig staat tegenover de islam. Het zou de invloed van Europa in Noord-Afrika en het Midden-Oosten enorm vergroten en de mogelijkheden om ook in die landen democratie en mensenrechten te versterken substantieel doen toenemen. Daarvan zouden niet alleen Turkije en Europa profiteren maar ook al degenen die zich in de Arabische landen en de rest van de islamitische wereld inzetten voor een moderne en gematigde interpretatie van de islam.

“Turkije is te groot en te strategisch om links te laten liggen.” Het maakt Europa sterker in het zoeken naar alternatieven voor de te grote afhankelijkheid van Russische olie en gas. Het geeft de EU een veel grotere invloed in de meest complexe regio ter wereld, het Midden-Oosten. Kortom, door zijn omvang, zijn ligging en zijn contacten met de rest van de regio zou Turks lidmaatschap de EU in een klap een duw in de goede richting geven: die van Europa als een wereldspeler. Het derde argument voor een Europees Turkije is op termijn en op wereldniveau misschien wel het belangrijkste. In verschillende varianten is de filosofie van de ‘clash of civilisations’ (botsing tussen beschavingen) nog steeds een zeer populaire manier om tegen de culturele verschillen tussen het Westen, inclusief Europa, en de islamitische wereld aan te kijken. Volgens deze theorie breekt er onherroepelijk ooit een conflict uit tussen deze twee culturen. Reden volgens veel aanhangers: islam en democratie gaan niet samen. Turks lidmaatschap van de EU zou de doodsteek zijn voor deze theorie. De meerderheid van de Turken

Blijvend verzet Betekenen al die volgens mij sterke argumenten vóór Turkse toetreding dat het debat automatisch de ‘goede’ kant op zal gaan? Zeker niet. Daarvoor is Turks lidmaatschap te zeer verbonden met kwesties die direct samenhangen met het zelfbeeld van de meeste Europeanen. De angst voor de islam in zijn algemeenheid zal niet snel afnemen. Datzelfde geldt voor de vrees voor massale Turkse migratie na toetreding. De discussie over wat de EU moet doen en wat het precies betekent om Europeaan te zijn is nog lang niet afgerond. Al die debatten zullen de komende jaren doorgaan en daarin zal Turkije steeds opduiken als controversieel onderwerp. Dat maakt het debat over Turks EU-lidmaatschap soms vermoeiend en voorspelbaar. Saai wordt het nooit, juist dankzij de emoties die ermee gepaard gaan. Ik blijf van de partij, in Nederland, in Brussel en in Istanbul.

Drs. Joost Lagendijk is sinds 1998 namens GroenLinks lid van de fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie in het Europees parlement. In juli 2009 neemt hij afscheid als Europarlementariër en wordt hij senior adviseur van het Istanbul Policy Center, de denktank van de Sabanci Universiteit in Istanbul. Lagendijk studeerde geschiedenis in Utrecht en werd daarna actief in de uitgeverswereld. Hij sloot zich aan bij de Pacifistisch Socialistische Partij (PSP) en richtte in 1987, samen met aanhangers van de Communistische Partij van Nederland (CPN) en de Politieke Partij Radicalen (PPR) het linkse opinieblad De Helling op. Vanuit de PSP legde hij samen met Leo Platvoet de basis voor de fusie van PSP, PPR en CPN tot GroenLinks. Ook in het Europees Parlement hield hij zich vooral bezig met Europees buitenlands-, veiligheids- en uitbreidingsbeleid en vanaf 2002 met Turkije, de Balkan en het midden-Oosten. Lagendijk is in 2006 in Istanbul getrouwd met de Turkse journaliste Nevin Sungur. joostlagendijk@speakersacademy.eu

“Democratie is het recht van de luizen om leeuwen op te eten.” — Marcellin Berthelot —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

COACHEN

‘Winnen is de beste doping voor een sporter’ Robin van Galen nadat hij met het nationale dames waterpoloteam goud won op de olympische Spelen in Peking heeft voormalig bondscoach robin van galen al meer dan tachtig presentaties en lezingen gegeven. Dezer dagen verschijnt zijn boek ‘Mijn olympische missie’. “ondernemers en managers zijn benieuwd hoe het succes tot stand is gekomen en wat ze kunnen leren van een topsportcoach. er zijn veel

parallellen tussen topsport en het bedrijfsleven.”

Uitkijkend over de prachtige Reeuwijkse Plassen, geniet Robin na van het historische optreden van zijn waterpolovrouwen en de euforie daarna. “Nadat ik vier jaar lang de mannen had gecoacht, vroeg de Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) mij eind 2005 of ik de vrouwen onder mijn hoede wilde nemen. Ze vond dat ik het goed had gedaan bij de heren en herkende mijn potentie en ambitie. De eerste anderhalf jaar was desondanks niet succesvol. Ik kwam in een broeikas van irritaties, moeilijke situaties en ingewikkelde groepsprocessen terecht. Het team was tiende van de wereld, presteerde slecht en hoewel de Nederlandse vrouwen van oudsher hoger op de wereldranglijst staan dan de mannen, was er op dat moment geen reëel uitzicht op Olympisch goud. Dat kwam vooral omdat er nauwelijks sprake was van open en eerlijke communicatie. Al snel, begin 2006, schreef ik alles wat er gebeurde in een dagboek. Het leek me interessant na tien jaar terug te lezen hoe ik met bepaalde situaties was omgegaan. Het dagboek werd heel groot en ik besefte dat het ontwikkelingsproces dat ik samen met de vrouwen doormaakte interessant kon zijn voor collega-coaches en directieleden en managers in het bedrijfsleven. Het moest een echt boek worden over toernooien en resultaten, maar vooral over het proces er omheen. De uitgevers stonden na de Olympische Spelen voor de deur en na 360 uur hard werken, twee uur per pagina, was het boek er. Het is een kick om op deze manier iets tastbaars te kunnen achterlaten.”

Ondanks de slechte start, weet Robin zijn team vrij snel weer op de kaart te zetten. “We hadden die eerste anderhalf jaar wel hard getraind, maar na deelname aan het WK in Australië waren we slechts één plaats geklommen op de wereldranglijst. Ik was ten einde raad, maar volgens mijn mental coach zaten we gewoon middenin een natuurlijk proces. Hij wees me op een theorie van de Amerikaanse psycholoog Bruce Tuckman, die

“Herinneringen zitten in je hoofd en in je hart.” uitgaat van vijf ontwikkelingsfasen: forming (formeren), storming (stormen), norming (normeren), performing (presteren) en adjourning (afscheid nemen). Na het formeren van een groep selectiespeelsters in 2006, begon het te stormen. Ontstond een heuse machtsstrijd om de hiërarchie te bepalen. Sommigen waren niet blij met de rol die ik ze had toebedeeld. Dat kwam misschien wel doordat ik niet goed had gecommuniceerd. Deze situatie heeft tot het WK geduurd. Daarna zijn we de normingfase ingegaan. Vijf weken lang hebben we de training eruit gegooid, individuele en collectieve gesprekken gevoerd en teambuildingsoefeningen gedaan om de sfeer te verbeteren. Iedereen heeft een anonieme evaluatie ingevuld, omdat ik wilde weten wat er leefde. Het was

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

vijf voor twaalf, als nu niet alle problemen op tafel zouden komen, zouden we de kwalificatie niet halen. Twee speelsters haakten af, met de rest maakten we een nieuwe start, uitgaande van de normen en waarden die ze zelf hadden aangegeven. Ik stuurde vanaf de zijlijn.” Er komt een lach op zijn gezicht: “We kwamen automatisch in de performingfase. Het was niet toevallig dat we een maand later een vriendschappelijk toernooi wonnen. We gaven landen als Griekenland, Hongarije en Rusland het nakijken. Drie maanden later, toen we ons moesten kwalificeren voor de Spelen, versloegen we de hele Europese top. Winnen is de beste doping voor een sporter! We waren definitief en op het juiste moment een nieuwe weg ingeslagen, trainden nog harder en investeerden nog meer. De meiden wilden sámen presteren, omdat ze zagen dat dat effectief was. Natuurlijk verloren we toernooien dat jaar, maar er was openheid, eerlijkheid, saamhorigheid en nog belangrijker, een gevoel van medeverantwoordelijkheid. Het was niet meer mijn, maar ons project. Daardoor eindigde de performingfase met een gouden plak in China. De kwartfinale tegen Italië gaf zoveel kracht en energie dat het team boven zichzelf uitsteeg en de halve finale speelde in een overwinningsroes waarin bijna niets verkeerd kon gaan. Tijdens de finale waren de meiden nog in trance. Ze speelden zo verschrikkelijk goed, dat ik het soms onwerkelijk vind als ik eraan terugdenk.” Coaches

Tekst: Jacques Geluk 87

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

Fotografie: Marcel Krijger

krijgen geen medaille. “Herinneringen zitten in je hoofd en in je hart en je kunt ze terugkijken op dvd. Ernst & Young heeft dat opgepakt en de campagne ‘De coach verdient ook een medaille’ gevoerd. Op internet ben ik door het publiek gekozen als de beste Nederlandse coach van de Olympische Spelen, voor Jacco Verhaeren en Marc Lammers. Eind 2008 is het dames waterpoloteam gekozen tot sportploeg van het jaar en ik tot coach van het jaar. Een sprookje.” Kluizenaarsbestaan “Ik vertel mijn publiek over waar we vandaan kwamen, de hoogte- en dieptepunten én de enorme inspanningen die we ons hebben getroost. We hebben zes dagen per week, 48 weken per jaar alleen maar ‘gewaterpolood’ en getraind. De meiden hebben werk en studie opgegeven om als ‘full professionals’ alles te kunnen geven. Ze kregen een A-status van NOC*NSF, die ze 800 euro per maand opleverde. We leidden - afwisselend in Zeist en het buitenland - een soort kluizenaarsbestaan en hadden drie jaar lang een soort tunnelvisie, die uiteindelijk het gewenste effect opleverde. Mensen vinden dit soort verhalen mooi om te horen en ik laat er ook beelden bij zien. Sport inspireert.” Tijdens zijn lezingen trekt Robin parallellen met het opstarten van een bedrijf of een afdeling.

“Ook in het bedrijfsleven zijn Tuckmans vijf fasen een prima instrument. Er wordt pas gepresteerd wanneer de stormingfase is afgerond en hiërarchie en rolverdeling zijn bepaald en geaccepteerd. Het is in de sport én organisaties belangrijk de karakters van de verschillende teamleden te kennen. Door daarover te praten met mijn speelsters, leerde ik niet alleen hoe ik mensen effectief kon coachen, maar kon ik ook onderling meer begrip kweken voor elkaars kwaliteiten én tekortkomingen. Ze begrepen waarom de ander reageerde zoals zij reageerde. Dat droeg bij aan een veel betere sfeer en meer acceptatievermogen.” Robin gebruikt als bondscoach ook zijn eigen creativiteit. “De meiden kregen elk jaar met Kerstmis een boek cadeau. In 2006 was dat ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ van Stephen R. Covey, omdat ik vond dat de communicatie verbeterd moest worden. Een jaar later gaf ik ‘A better you’ van Joel Osteen, een Amerikaanse dominee, over hoe je uiteindelijk een beter mens kunt worden. Mijn eigen boek, dat toen al voor negentig procent klaar was, wilde ik in 2008 geven. Dat lukte niet, dus krijgen ze het nu als paas cadeau.” Door deze situaties vanuit de sport te vertalen naar hun wereld, maakt Robin directeuren en managers onderdeel van een soort bewustwordingsproces waardoor ze weer op gang kunnen komen.

Robin is pas 37, maar al aan zijn 21ste seizoen als coach bezig. “Van 1998-2000 heb ik de vrouwen van DONK in Gouda gecoacht en nu werk ik 20 uur per week met de heren. Ik ben op mijn 16e begonnen met het trainen van pupillen en heb daarna afwisselend met mannen en vrouwen gewerkt. Dat is leuk en inspirerend, omdat ze zo verschillend zijn. Door in Gouda als coach aan de slag te gaan, heb ik weer tijd om andere zaken op te pakken. Ik heb een bv opgericht en van daaruit geef ik ook veel lezingen voor Speakers Academy. De afgelopen zeven jaar ben ik heel intensief bezig geweest en was ik dag en nacht met mijn vak, mijn passie bezig. Mijn gezin is vaak op de tweede plek gekomen. Vier maanden voor de Spelen heb ik gezegd dat ik, ongeacht het resultaat, erna zou stoppen en mijn prioriteiten zou omdraaien. Dat heb ik gedaan. Samen met mijn gezin bouw ik in Reeuwijk een nieuw leven op.” Wat de toekomst brengt weet hij nog niet. “Het kan best zijn dat ik weer in een ander land ga coachen. Ze hebben me gevraagd, maar voorlopig heb ik het even afgehouden.”

Robin van Galen is een voormalig waterpolospeler en -bondscoach. Met het Nederlandse damesteam won hij goud tijdens de Olympische Spelen 2008 in Peking. Daarvoor was hij bondscoach van de heren. Tijdens zijn twintigjarige carrière coachte hij jeugd, dames en heren, onder meer bij HZC De Robben en GZV DONK, waar hij nu het eerste herenteam onder zijn hoede heeft. Van Galen geeft daarnaast presentaties over onderwerpen als ‘Hoe behaal je succes?’, ‘Wat maakt een team succesvol?’, ‘Wat is groepsdynamica?’ en ‘Hoe kom je tot een topprestatie?’. robinvangalen@speakersacademy.eu

“Eerlijk oneens-zijn is vaak een teken van vooruitgang.” — Mahatma Gandhi —

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

U bent uniek. Uw bedrijf is uniek. Al uw gasten zijn uniek. Daarom is gastvrijheid bij PINO altijd de rode draad en zetten we graag de puntjes op de i. We nemen de zorgen rond een evenement uit handen, we weten wat origineel en creatief is en we hanteren een werkwijze zonder verrassingen. Elk evenement is een evenement op maat. Daarom nemen we graag de tijd om naar uw wensen en ideeĂŤn te luisteren.

EVENEMENTEN & CONGRESSEN

Wanneer schikt het u?

Tel. 030 275 96 26 www.pino.nl

Ernst & Young: groots openen van nieuw hoofdkantoor met het thema Panta Rhei. S&Sation Black & White in one night: medewerkersfeest in oude treinloods met spectaculair decor, diner, shows en live muziek. Congressen Ministerie van Binnenlandse Zaken: 300 gemeenteambtenaren efficiĂŤnt congresseren over belangrijke regelgeving. Congres Adformatie Groep: Fusion2006, creatieve zuurstof voor 600 marketing- en communicatieprofessionals.

PINO is een door het VNC Erkend Congresorganisatie bureau, lid van IDEA, Independent Dutch Eventmarketing Association

KLANTVRIENDELIJKHEID

De horeca als metafoor voor klantvriendelijkheid David Crouwel David Crouwel en topkok Herman den Blijker bewijzen met hun restaurants al jarenlang dat gastvrijheid tot succes leidt. Samen met Bart Kollau en eelco veltenaar, die ervaring hebben als adviseurs voor servicegericht ondernemen, verzorgen ze gastvrijheidstrainingen, -concepten en -lezingen voor bedrijven, instellingen en overheden. “Bedrijven beseffen in deze tijd van recessie dat goed omgaan met klanten van levensbelang kan zijn”, zegt Crouwel in een interview met aCaDeMY® Magazine.

“Klantvriendelijkheid en dienstverlening zijn in Nederland een probleem. Kijk maar hoe je wordt ontvangen aan de balies van sommige banken, ziekenhuizen en gemeenten en hoe je als klant van it-bedrijven en grote accountantskantoren wordt behandeld. Voor alles dat daar fout gaat hebben we, gebaseerd op onze ervaring als horecaondernemers en de bestuurlijke en bedrijfskundige expertise van Bart en Eelco, trainingsmodules ontwikkeld. We hebben onder restaurant Rosso in Rotterdam een trainingsrestaurant van 400 m² ingericht”, zegt David Crouwel. “We hebben de horeca als metafoor gekozen. Niet alleen omdat we die goed kennen, maar omdat het een kwetsbare, gevoelige sector is, waarin de klant onmiddellijk commentaar kan geven. Bij een restaurant als Las Palmas moeten alle schakels kloppen, van de reservering en de ontvangst tot en met de maaltijd en het dessert. Als één onderdeel niet in orde is, heeft de klant een rotavond. Dat is meteen meetbaar. In het bedrijfsleven is dat niet zo. Daar werken mensen die zich absoluut niet bezighouden met hun klanten. Wij leren deze ondernemers en managers zich in hen te verdiepen. Hoe gaat het met de klant? Heb je hem weleens opgebeld en gevraagd of hij tevreden is. Of als hij vader is geworden hoe het met moeder en kind gaat? Interesse tonen is veel belangrijker dan een etentje of een golftoernooitje. Voordat we in ons trainingsrestaurant met een bedrijf aan de slag gaan zetten we een ‘mystery visitor’ in die, vermomd als ‘nieuwe collega’, controleert hoe het zit met dienstverlening, klantvriendelijkheid, samenwerking en collegialiteit onder het personeel. De ‘mystery visitor’ is ook degene die later de training geeft.” Op de trainingsdag wordt bijvoorbeeld het management in twee groepen verdeeld. Alle deelnemers leren

wat het vak en het begrip horeca inhouden. “De keukengroep (in dit voorbeeld het back office management) gaat koken voor beste, bestaande, ontevreden, weggelopen, nieuwe en mogelijke klanten, die ‘s avonds in het restaurant komen eten en worden bediend door de bedieningsgroep (front office).” Na de training volgt een workshop. “Vervolgens wil ik een ‘onderhoudscontract’ afsluiten, want het is niet de bedoeling dat we na de trainingsdag een factuur sturen en dan hard wegrennen. We willen ook, via speciale modules, de resultaten meten. Een bedrijf dat veel geld uitgeeft wil weten of het na een jaar nog steeds werkt. Na anderhalf jaar kan ik zeggen dat het zo is. Bij PriceWaterhouseCoopers hebben we de training vijf, zes keer gedaan en nu willen ze een landelijke aanpak. De dealers van Mercedes Benz hebben duidelijk profijt van een klantvriendelijker benadering en de gemeente Lansingerland hebben we een eind op weg geholpen naar de titel ‘Meest gastvrije gemeente van Nederland’.” Ook Atos Origin, dagblad de Pers, Essent, IKEA, KPN, Microsoft, en andere bedrijven, overheden en instellingen hebben inmiddels de expertise van Crouwel en zijn collega’s ingeroepen. “Toen de recessie vorig jaar begon, dacht ik ‘dit gaat niet goed’, maar de aanvragen blijven gewoon binnenstromen. Op de een of andere manier beseffen organisaties die met ons in zee gaan dat het juist nu belangrijk is de omgang met klanten te verbeteren. Ze zetten een rem op uitjes en vage cursussen, maar weten dat ze de investering in onze training terugverdienen. Vaak blijkt heel snel dat bedrijven door hun nieuwe klantvriendelijke en betrokken houding klanten binnenhalen, behouden en terughalen.”

“Klantvriendelijkheid en dienstverlening zijn in Nederland een probleem.”

“In Las Palmas ervaar ik dat de uitzendbranche een groot probleem is. Vaak wordt er gewoon een blik uitzendkrachten opengetrok-

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys 91

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

“Interesse tonen is belangrijker dan een etentje.” ken en moet je 18 euro per uur betalen voor mensen die niet weten in welk restaurant ze zijn binnengekomen, niet geïnteresseerd zijn en nauwelijks ervaring hebben”, zegt David Crouwel, die zijn frustratie daarover niet onder stoelen of banken steekt. “We zijn onder eigen label begonnen met onze eigen uitzendclub. We geven nieuwe mensen een verkorte, interne cursus om ze te leren hoe ze moeten bedienen en wat de

genomen. Vorig jaar hebben we besloten zeven van onze negen goedlopende restaurants te verkopen. In Amsterdam hebben we met onze cateringactiviteiten onze billen gebrand. Die hebben we inmiddels ook verkocht. Onder de vlag van de Koninklijke Maison Van den Boer Groep richten wij ons onder de naam ‘Den Blijker Proof’ nog steeds op exclusieve catering, waarbij wij verantwoordelijk zijn voor de presentatie

etiquette inhoudt. In vier grote steden verdeeld over het land gaan we dat opzetten. Aan horecaondernemers vragen we iets meer dan andere bureaus, maar daar krijgen ze mensen voor die wel weten waar ze mee bezig zijn.” Dat is nog niet alles. “We gaan ook specifieke adviezen geven aan horecaondernemers, bijvoorbeeld wanneer ze hun niet meer goed lopende zaak weer op de rails willen krijgen of niet weten hoe ze hun geld het beste kunnen investeren. We willen op al deze drie gebieden marktleider worden. Een bedrijf dat klantvriendelijk wil worden moet niet om ons heen kunnen.”

en de kwaliteit van het eten, maar zonder de logistieke en administratieve rompslomp die daarbij horen. Herman is heel intensief bezig met televisie en ook daarom richten we ons weer op onze kernactiviteiten, zoals het runnen van restaurants. Herman in de keuken voor de kachel en ik in mijn schortje aan de voorkant. Dat doen we goed. Met

de Engel, ‘ons kindje’ waarmee het begonnen is, en Las Palmas gaat het prima. Ook in crisistijd komen er 800 mensen per week bij Las Palmas eten, daar sta ik zelf versteld van. Binnenkort gaan we het CHIO in Rotterdam, waar Herman als adviseur in het bestuur zit, helemaal bevoorraden.” David Crouwel praat het liefst over het heden en de toekomst, maar tijdens lezingen wijdt hij graag uit over zijn compagnonschap met Herman. “We maken nooit ondernemingsplannen, we gaan altijd op ons onderbuikgevoel af.” Hij noemt niet alleen de plus-, ook de minpunten. “Ik vertel wat we beter hadden kunnen doen. Zo profiteren niet alleen wij, maar ook de mensen in de zaal van onze missers. We zijn een paar keer lekker op onze bek gegaan en hebben met onze voeten in de stront gestaan. Na twee keer schudden zijn we echter gewoon verdergegaan.” En natuurlijk komt de televisie ter sprake. “In 2004 zijn we begonnen met ‘De Engel & Het Paard’. We kochten een restaurant van 1600 m² en vroegen ons af hoe we dat vol konden krijgen. We bedachten een format om beginnende ondernemers te begeleiden en te filmen van nul tot opening. De eerste tape hebben we zelf betaald, we hebben zelfs drie ton aan sponsoring binnengehaald. Tegenover ‘Studio sport’ trok de serie op Yorin 225.000 kijkers. Daarna is de vonk overgeslagen naar RTL. Daar draait tot half mei ‘Mijn tent is top’. Ik ben er in ‘Herman zoekt chef’, ‘Hermans helden’ en ‘Herrie in de keuken’ zelf vier jaar lang bij geweest om op televisie ondernemers die het moeilijk hadden financieel te helpen en adviseren.” Waarschijnlijk heeft hij ze toen al verteld dat klantvriendelijkheid de sleutel is van succes.

David Crouwel werkt al sinds zijn zestiende in de horeca en is sinds 1993 de zakenpartner van topkok Herman den Blijker. Samen hebben ze vele restaurants opgezet, zoals De Engel, De Jachtclub Hillegersberg, Zeezout, Las Palmas Rosso, Hofstede Meerzigt, Herrie, Foody’s en Groot Paardenburg. Na de verkoop van de andere restaurants, concentreren Crouwel en Den Blijker zich nu op De Engel en Las Palmas, waar gastvrijheid en service als vanouds hoog in het vaandel staan. Crouwel is de afgelopen jaren samen met Den Blijker te zien geweest in tv-series waarin hij horeca-ondernemers de helpende hand bood.

Verkocht Herman en David werken sinds 1993 samen. “We hebben onstuimige groei gekend, en – zakelijk gezien – uit onderbuikgevoel en emotie soms te snel beslissingen

davidcrouwel@speakersacademy.eu

“Een gast, hoe schamel ook, is heilig.” — Hugo Claus —

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

EuroCollege Hogeschool Versneld en begeleid MBO & HBO Praktijkgerichte opleidingen in Hospitality & Evenementen Management速 en International Hotel & Hospitality Management

w w w. e u r o c o l l e g e . n l

GEZONDHEIDSZORG

‘Waarom procesoptimalisatie niet dé oplossing is voor de cure-sector’ Anne van der Heyden, arts Cure-instellingen maken zich weinig zorgen over hun inkomsten vanwege de gedachte dat mensen altijd medisch-specialistische hulp behoeven. Daarentegen richt men alle aandacht op de beheersing van exploitatiekosten, al was het maar om de kapitaallasten te kunnen dragen.

tussen professional en patiënt in strakke kaders. Daarbinnen is elk deviant gedrag onmogelijk. Anders gezegd, een kwalitatief hoogwaardig primair proces gaat ten koste van een optimale procesgang.

Een groot aantal publicaties, presentaties en adviseurs claimt dat stevige kostenbeheersing niet alleen noodzakelijk is om een cure-instelling verder te helpen, maar zelfs mogelijk is dankzij operationele excellence, procesoptimalisering, LEAN* management e.d. Op zichzelf is het juist dat een optimale procesgang ook in de cure-sector kosten bespaart en zo rendeert voor de cure-instelling. Echter, ik waag te betwijfelen of een cureinstelling ‘overall’ wel zoveel rendement realiseert met een optimaal verlopende procesgang. Voor alle duidelijkheid: `ik maak onderscheid tussen een optimaal verlopend primair proces en een optimaal verlopende procesgang, het logistieke traject’. Het primaire proces in een cure-instelling is het beter maken van patiënten. De resultaten van dit primaire proces bepalen het succes van de cure-instelling en worden gerealiseerd door professionals die gebruikmaken van vele therapievormen. Het succes van een therapie wordt tevens bepaald door de kwaliteit van de relatie c.q. communicatie die de professional met de patiënt onderhoudt. Dit neveneffect is een geaccepteerde bijwerking van willekeurig welke therapie. Een optimale procesgang oefent sterke druk uit op het primaire proces en dwingt de relatie

In een optimale procesgang is er minder ruimte om te sturen in de kwaliteit van de relatie met de patiënt. Met als gevolg een minder succesvolle professional en een teruglopend imago van de cure-instelling. Dit heeft zijn weerslag op het marktaandeel en de productie. Nog los van de door de individuele patiënt ervaren kwaliteit van de behandeling en daaruit voortkomende frustratie bij de professional. Het lijkt er steeds meer op dat wij de balans tussen de professional en het proces zijn kwijtgeraakt, dat de menselijke maat uit het zicht is geraakt. Het lijkt erop dat wij de resultaten van een non-profit instelling alleen nog vanuit profit beginselen kunnen waarderen. De kwaliteit van onze resultaten willen we alleen in euro’s uitdrukken. Daarmee negeren we de menselijke waarden in onze analyses. Dit kan niet anders dan leiden tot verschraling van ons zorgstelsel, zoals we in andere sectoren zien waar zich eenzelfde ontwikkeling voor deed; onderwijs, banken, etc. Dezelfde oorzaken leiden tot dezelfde gevolgen, zo heeft Albert Einstein ons al geleerd.

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

column

Daarom bepleit ik dat we de invloed van procesoptimalisatie, in welke vorm ook, op het primaire proces minimaliseren en de professional de ruimte geven. Zo keren passie en idealisme terug in de cure-sector en zal de professional innovatiever en effectiever zijn diensten aanbieden. Ik heb de overtuiging en het vertrouwen dat we dan meer aan kostenbeheersing en kwaliteit doen en daardoor overall meer rendement halen. Juist in een tijdsgewricht waarin de menselijke maat en de ruimte voor de professional node worden gemist, zal de strategische keuze voor een beleid waarin deze waarden centraal staan, een

prof. dr. Paul Cliteur

“Een kwalitatief hoogwaardig primair proces gaat ten koste van een optimale procesgang.” cure-instelling in een concurrerende positie brengen. En deze professioneel uitdagende cure-instelling zal patiënten en gepassioneerde professionals uit de hele regio trekken. Daarmee wordt de vooronderstelling dat de inkomsten van een cure-instelling relatief constant blijven onderuitgehaald. Om een constante inkomstenstroom op langere termijn te behouden zal men de aandacht die nu op de kostenbeheersing is gericht, dienen te transponeren naar de professional. * Noot

van de redactie

Foto’s: Ans Dekker

LEAN is een managementfi losofi e gericht op het elimineren van alle verspillingen in bedrijfsprocessen. In LEAN is het streven dat het product, het document of de informatie continu richting klant stroomt, dat klant en patiënt nooit hoeven te wachten. Het is een werkwijze die leidt tot zowel hogere productiviteit als betere kwaliteit en service.

Anne van der Heyden werkt sinds de jaren negentig op strategisch niveau, als algemeen directeur, adviseur en interim manager, in ziekenhuizen. Hij is oprichter en eigenaar van ILIwapCT, een adviesbureau voor de gezondheidszorg, gespecialiseerd in strategische dilemma’s en de positionering van medisch specialisten en andere professionals. Hij is partner/ manager bij de BMC Groep en in die functie betrokken geweest bij verkoopprocessen van ziekenhuizen. Van der Heyden heeft grote ervaring opgedaan tijdens zijn opleiding tot medisch specialist, als lid van het managementteam van een grote zorgverzekeraar en directielid/bestuurder van ziekenhuizen. Hij heeft deze activiteiten afgewisseld met een consultancycarrière. annevanderheyden@speakersacademy.eu

“De wereld zal zich niet voorbij zijn huidige crisistoestand kunnen ontwikkelen als we van de denkwijzen blijven uitgaan die de crisis juist hebben veroorzaakt.” — Albert Einstein —

Wie moet de radicalen bestrijden? Sinds 9/11 (2001, Twin Towers), 7/7 (2005, Londense metro) en 11/2 (2004, moord op Van Gogh) worden we geconfronteerd met een merkwaardige paradox. Enerzijds groeit het besef dat radicalisering niet alleen strafrechtelijk te bestrijden valt en vraagt om een confrontatie met het radicale gedachtegoed. Anderzijds worden de mogelijkheden om radicaal religieus gedachtegoed door middel van het vrije woord te bestrijden door de overheid steeds verder verkleind. Immers diezelfde overheid vervolgt steeds strenger diegenen die radicale ideologen bekritiseren. Fortuyn is dood. Theo van Gogh is dood. Hirsi Ali min of meer verbannen. Gregorius Nekschot lijkt door het Openbaar Ministerie te worden vervolgd. Geert Wilders wordt in Engeland de toegang geweigerd en in Nederland vervolgd. Er zal ongetwijfeld wel wat zijn aan te merken op wat deze mensen hebben gezegd. De toon was niet goed: kwetsend, beledigend, niet voldoende respectvol, niet de dialoog zoekend. Zeker, maar hoe denkt de overheid eigenlijk zelf de radicalisering te keren? Door daar niet langer over te praten? Door de dialoog te zoeken met terroristen? Hoe merkwaardig ook, dat lijkt de lijn te zijn van de minister van justitie, die in een brief van 31 oktober 2008 aan de Kamer heeft verklaard art. 137c van het Wetboek van Strafrecht te willen wijzigen. In zijn huidige vorm stelt dat artikel strafbaar: hij die zich opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun godsdienst. Minister Hirsch Ballin wil achter het woord opzettelijk opnemen onmiddellijk of middellijk. Kortom, ook de indirecte belediging wordt straks strafbaar als de Tweede Kamer niet oplet. Bin Laden kan tevreden zijn. Bestrijding van religieus terroristisch gedachtegoed zal binnenkort door het Openbaar Ministerie worden afgestraft. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

paulcliteur@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

THEATER

‘De omkering is altijd waar’ Jhanna Houweling Theatermaakster Jhanna Houweling ging op zoek naar dat éne, dat antwoord geeft op alle vragen. Haar zoektocht is te volgen in ‘LofT, kijken met andere ogen’. In deze multimediale voorstelling combineert Jhanna moeiteloos de kennis op het gebied van wijsbegeerte, moderne wetenschap en spiritualiteit. Ze houdt haar publiek op een onderhoudende manier een spiegel voor. En dat doet ze niet alleen in de theaters, maar ook in het bedrijfsleven. “Een gezond bedrijf functioneert hetzelfde als een gezond lijf. Zodra één cel niet werkt ten gunste van het geheel is er crisis in de tent.”

De hersenen op de houten eettafel vormen samen met de theekopjes en de stroopwafels een mooi stilleven. Het begrip van de werking van de hersenen heeft Jhanna Houweling (52) inzicht in de oorzaak van de conflicten in het leven gegeven. “Sinds ik weet hoe die grijze, blubberachtige massa werkt, begrijp ik waarom ik doe wat ik doe”, zegt ze terwijl ze het rubberen, anatomische model van de tafel oppakt. De hersenhelften passen precies in haar handpalmen. Nee, Jhanna is géén neuroloog, maar een theatermaakster. En zo ongeveer op de helft van haar aardse bestaan, worstelde ze met de grote vragen van het leven. “Ik vond dat de mensheid er een zootje van had gemaakt op de wereld. Maar ik moest toegeven dat ik het er in mijn privé leven niet veel beter van af bracht, terwijl ik toch de beste bedoelingen had. Maar het lukte me niet om mijn patronen te doorbreken. Ik bleef in mijn eigen kuilen vallen.” Jhanna had het gevoel dat ze iets essentieels miste

om haar leven vlot te trekken. “Dat ene, dat antwoord geeft op alle vragen. Ik ben van nature nogal nieuwsgierig. Ik ging op zoek naar dat ene antwoord.” Het verloop van die zoektocht is sinds een jaar als de voorstelling ‘LofT: kijken met andere ogen’ in de theaters te zien. Want haar theaterbloed kruipt natuurlijk waar het niet gaan kan. “Ik zag vrij snel de theatrale elementen van die zoektocht, maar los daarvan ben ik zó blij met de antwoorden, dat ik ze graag wil delen met iedereen die het wil horen. Ze zijn de oplossing voor alles wat de mens als een probleem ervaart.” De stapels papier op het toneel zijn de stille bewijzen van de zoektocht die haar langs wetenschap, wijsbegeerte en spiritualiteit leidde. Ze vond net zo goed stukjes van de puzzel in de Bijbel, de Bhagavad Gita als in de kwantumfysica. Jhanna had contact met vermaarde wetenschappers als Joe Dispenza, Fred Alan Wolf en Amit Goswami. “Ik heb

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

hun theorieën bestudeerd. Moet je nagaan, ik, havo meisje met oorspronkelijk mavoadvies.” In de voorstelling ‘LofT’ vallen alle puzzelstukjes op een humorvolle manier in elkaar. Het publiek wordt aan boord genomen van LofT Airtravel. “Pas door afstand te nemen, kun je een situatie goed overzien. En inzicht in, is de oplossing van.” Door te LofTen (inzichten van LofT in de praktijk brengen) ervaart Jhanna een gevoel van absolute vrijheid. “Sinds ik op deze manier in het leven sta ervaar ik het leven als één wonderlijk feest. Ik ben me ervan bewust dat alles wat mij overkomt, geluk of dat wat we ongeluk noemen altijd met mij te maken heeft. We projecteren onze gedachten en gevoelens op de ander. Omdat we ons daar niet van bewust zijn, dènken we dat het de ander is die ons ‘iets’ aandoet. We verwarren ‘daarbuiten’ met onze interpretatie daarvan in ons brein. De omkering is altijd waar. Sinds ik mij daar bewust van ben, is mijn leven 180 graden veranderd.”

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Evert Jan Daniels

A Maar, benadrukt Jhanna, LofT is niet het ultieme antwoord. Ze citeert Einstein: ‘Er is geen waarheid, en zelfs dat is niet waar. Ze drukt haar publiek dan ook op het hart: “Neem nooit iets klakkeloos aan! Maar onderzoek en ervaar. Dan weet je! Hoef je het ook niet te geloven. Geloven is een dekmantel voor niet zeker weten. Dat klakkeloos geloven is één van de oorzaken van veel ellende in de wereld.” “De mens heeft geen inzicht in hoe en wat hij waarneemt. Daarom begin ik de voorstelling met de uitspraak: ‘niets is wat het lijkt’. Als voorbeeld noem ik o.a. dat de Indianen in eerste instantie de schepen van Columbus niet zagen aankomen. Ze hadden nog nooit een schip gezien. Ze hadden nog geen vergelijkingsmateriaal in hun hersenen. Hersenen werken op basis van herkenbaarheid. Als we ergens geen ervaring mee hebben, zijn er nog geen verbindingen in onze hersenen om datgene wat we zien, te her-kennen.” Zo laat ze het publiek ook ervaren wat één gedachte in de hersenen in het lichaam kan oproepen. Als Jhanna beschrijft wat er gebeurt als je dènkt dat je je tanden in een schijf citroen

zet (zeker tanden waarvan het tandvlees behoorlijk is teruggetrokken), trekt de hele zaal een zuur gezicht. “Zolang we geen inzicht hebben in de werking van ons brein, reageert het lichaam als een automatische piloot.” We zijn ons niet bewust dat elke

“De mens heeft geen inzicht in hoe en wat hij waarneemt.” gedachte een stof aanmaakt die door ons lichaam wordt gestuurd, ons een overeenkomstig gevoel geeft. Onzekere gedachten maken stoffen aan die ons in no time (hersenen werken 1000 x sneller dan de snelste supercomputer ter wereld) een onzeker gevoel geven.” Daarom is het ook zo moeilijk om te veranderen. “We bedenken: nu gaan we het anders aanpakken. De nieuwe gedachten maken andere stoffen aan. Drie keer raden: de cellen van je lijf komen in opstand! Ze willen dezelfde dis

op tafel als altijd! Die opstand openbaart zich als dat stemmetje in je hoofd: ahh joh, ik begin morgen wel. Vandaag komt me eigenlijk niet zo goed uit … En voordat je het weet, zit je weer met een zak chips op schoot op de bank te zappen en heb je geen idee hoe dat komt.” Wat voor de individuele mens geldt, geldt voor alles: een relatie, een gezin, een buurt, de stad, het land, de wereld. Wetenschap leert dat alles is opgebouwd uit dezelfde bouwstenen volgens eenzelfde systeem. Wat voor het lijf geldt, geldt dus ook voor een bedrijf. Hoe dat in zijn werk gaat legt Jhanna haarscherp uit in haar voorstelling en lezingen. Inzicht in de werking van het lijf is de oplossing voor het goed functioneren van uw bedrijf. “Het is de kunst om met andere ogen, vanuit een ander perspectief te kijken. Daarvoor is kennis nodig, nieuwe verbindingen maken in je hersenen. Het is net of je een hogere uitkijktoren hebt beklommen. Je hebt een ander uitzicht. Een ander uitzicht levert een ander inzicht op. In jou. Want daar begint en eindigt het allemaal: bij jou. Of – zoals Gandhi het zei – ‘Jij bent zelf de verandering die jij in de wereld wilt zien’.”

Voor bedrijven is er de LofT Lezing. Jhanna Houweling neemt u mee op reis, waarin u met andere ogen naar uzelf en uw bedrijf leert kijken. Op een herkenbare en geestige wijze krijgt u inzicht in de werking van uw bedrijf – of uw lichaam – want volgens de filosofie van LofT is alles met elkaar verbonden. U leert zien dat 1+1 niet 2 is maar 1plus. Ook ervaart u hoe uw bedrijf als één organisme kan functioneren, waardoor de kracht toeneemt. U verwerft essentiële inzichten en daarbij worden fundamentele oplossingen aangereikt met als gevolg: dalend ziekteverzuim, toenemend rendement en groeiende resultaten met minder inspanningen. jhannahouweling@speakersacademy.eu

“Een man die veel leest en te weinig zijn hersens gebruikt wordt al te vlug een geestelijke luilak.” — Albert Einstein —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

THEATER

Ernst van de humor

Karel de Rooij

Aangenaam, ik ben Karel de Rooij. Wie? Karel de Rooij. Zelf krijg ik het mijn strot niet uit om daarna te zeggen: “Van Mini en Maxi”, of zoals sommige welwillende omstanders dan plegen te zeggen: “de Mini van Maxi”. Als ze het dan nog niet weten en een ander zegt dan: “Ja joh, die lange en die kleine van televisie”, dan heb ik het echt gehad. Ik ben niet van de televisie, juist niet, ik heb theater gemaakt, over heel de wereld opgetreden en dat is het. Ik heb nooit spijt gehad van die naam, maar juist nu, nu we als Mini & Maxi opgehouden zijn en onder onze gewone namen verdergaan met andere dingen, krijg ik spijt. Heeft Toon Hermans toch nog gelijk gekregen toen hij me 40 jaar geleden complimenteerde met ons geweldige optreden en zei: “Alleen die naam ‘Mini & Maxi’ klinkt als ‘Prikkie en Prakkie’. Je zet de mensen op het verkeerde been.” 35 Jaar later waren Peter en ik aanwezig bij de 80ste verjaardag van Toon in Carré. We stonden heel even alleen met hem

en toen zei hij: “Goed dat jullie die naam hebben gehouden. Internationaal!” Met Mini & Maxi hebben wij altijd geprobeerd om iedereen uit alle lagen van de bevolking, alle culturen te amuseren met muziek en clowneske visuele acts. Dat we over de hele wereld mensen konden raken met humor en tragiek geeft ons een groot gevoel van tevredenheid. De essentie van kunst, in welke vorm dan ook, is het ontroeren, het raken. Kunst is verwondering, verbazing. Humor kan daarbij een grote rol spelen, zeker als je de tragiek daar vlak bij zet. Een journalist schreef kort geleden in een interview: ‘Karel de Rooij, de clown, die al zijn inventiviteit in het duo stak is nu de theaterprofessor geworden, de podiumhelpdesk, de theatrale verbindingsofficier tussen jonge en zoekende groepen en het publiek. De man van de toegevoegde waarde’. Die extra toevoeging, dat puntje op de i, dat plus element, daar zit het geheim. Je plant een zaadje en het moet kunnen groeien. Creativiteit moet een kans krij-

gen, talent verdient ontwikkeld te worden, wat je ook doet, wie je ook bent. Een schouderklopje is al gauw te weinig, want het gaat veel meer om aandacht en tijd te steken in follow-up en continuïteit. Vervlakking viert hoogtij, kijk naar de televisieprogramma’s. Bekendheid heeft niets meer met niveau te maken, maar meer met hoe vaak je op televisie bent. Daarom heb ik het niet zo op onze ‘helden’. Het begrip wordt te pas en te onpas gebruikt Er wordt op allerlei gelegenheden te vaak gekozen voor wat op dat moment landelijk als populair bekend staat in plaats van te kijken of het inhoudelijk wel klopt. Door één stapje verder te denken, kom je juist zelden bij onze echte ‘sterren’, bekende Nederlanders, ‘BN-ers’, of ‘bekende Hollanders’, ‘BH-ers’ terecht. Tot slot realiseer ik me dat het vak clown het mooiste is dat er bestaat. Niet in de definitie van dat zwaar geschminkte ventje met een rode neus, maar als de man die het onvermogen van de mens uitbeeldt. Mijn naam? Karel de Rooij.

Karel de Rooij is een Nederlandse kleinkunstenaar. Hij volgde een klassieke muziekopleiding en speelde trombone en viool. Hij is vooral bekend als Mini uit het cabaretduo Mini & Maxi dat met een mengeling van mime, muzikaal theater en clownerie, maar altijd ‘sprakeloos’, een wereldpubliek aan de voeten kreeg. Tournees door Rusland en Tai-wan, optredens op het International Festival of the Arts in Nieuw Zeeland, het winnen van de Zilveren Roos van het televisiefestival van Montreux met ‘Het Concert’, het optreden in het Olympia theater in Parijs en de Koninklijke onder-

Fotografie:

Roy

scheiding Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, behoren tot de vele hoogtepunten van zijn carrière. karelderooij@speakersacademy.eu

“Als je theater speelt, moet je zes tot acht weken een serieuze bouillon trekken terwijl je voor tv een instant soepje moet maken.” — Karel Vingerhoets —

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

MEDIA

Leven na het journaal Marga van Praag

De krant is dubbel bezorgd. Twee keer dezelfde voorpagina. Twee keer dezelfde foto van stervende mensen in Afrika. Zo’n beeld blijft daardoor ietsje langer op het netvlies plakken en komt terug als je in de supermarkt met een pak ‘haricots verts’ uit Senegal in je handen staat. Crisis? Even googelen en je krijgt 32.600.000 hits. De lui van Wall Street & Co hebben een gat geslagen in ons roze wolkje van geluk, maar er komt gewoon water uit de kraan, stroom uit het stopcontact, eten op tafel. De bakker heeft meer broodsoorten dan ooit in zijn assortiment en bij de fruitkramen op de markt zie je dozen met de meest exotische namen er op. De volgende dag liggen er weer twee kranten. Een dag later opnieuw. Daarna idem dito. Wekker gezet (want tijd zat in mijn nieuwe leven), toch de bezorger misgelopen. Het begon zo. Ben nog niet weg bij het NOSJournaal, of geen ochtendkrant gekregen. Dan is de klachtentelefoon geduldig. “Wat is uw postcode?” “We zullen het doorgeven, mevrouw: de krant wordt nabezorgd, dezelfde dag nog”. “Beloofd?” “Beloofd”. Inderdaad, de nabezorging werkt. Dagje later, dat wel. Na nog wat telefonades komt de krant zelfs weer gewoon in de bus. Dat wil zeggen: er liggen nu twee exemplaren op de mat. Zal een vergissinkje zijn - vanaf morgen is alles vast weer normaal. Nee dus. Opnieuw twee kranten. Toch zonde. Vooral als je bedenkt dat het krantenconcern in zwaar weer verkeert - en dat is zachtjes uitgedrukt. De onderneming, die kwaliteitsdagbladen uitgeeft, balanceert aan de rand van de afgrond. Er is een schuld van 120 miljoen euro: met dank aan een Engels opkoopfonds dat de boel vier jaar lang heeft leeggezogen. Er wordt beweerd dat de directie van het dagbladbedrijf vier jaar heeft zitten slapen.

Op het moment dat ik deze regels tik, staat op de voorpagina van mijn ochtendkrant te lezen dat een Belgische uitgever staat te popelen om de zaak over te nemen. (‘Ons cultuurgoed in Belgische handen? Een schande’, briest een columnist, en geef hem eens ongelijk.) Er worden al Belgengrappen gemaakt over de bezorging. Míj hoor je daar voorlopig tenminste - niet meer over. Wekenlang is de krant dubbel bezorgd en tot op de bodem is uitgezocht hoe dat toch kon. Ik ben de tel kwijt van het aantal telefoontjes, maar er kwamen afdelingschefs, regiochefs, bazen en bovenbazen aan te pas.

“Dit is toch verspilling?”, riep ik uit. “Mijn man heeft bijna 40 jaar in de krant geschreven, moet die nu vrezen voor zijn pensioen?” Lachen natuurlijk. Het duurde even, maar sindsdien ligt er weer keurig één ochtendkrant in de bus. Het onheil van Beijing tot Berlijn overzichtelijk in kaart, met stimuleringspakketten waarbij de miljarden je om de oren vliegen terwijl het ene bedrijf na het andere surséance aanvraagt. Huiverend duik ik in mijn mailbox en vind troost, véél troost. Werk aan de winkel! De structuur is weer helemaal terug in mijn bestaan. Er is leven na het journaal.

Marga van Praag begon in 1968 als presentatrice bij de vara, waar ze programma’s presenteerde als ‘Fanclub’ en ‘De jonge onderzoekers’. Ze werkte onder meer mee aan ‘Twee voor Twaalf’, ‘Een groot Uur U’, evenals `Hoe bestaat het’. In 1981 stapte ze over naar de NOS. Daar was ze vanaf het begin betrokken bij het Jeugdjournaal als presentator en redacteur. In 1993 stapte ze over naar het NOS-journaal waar ze 10 jaar actief was als presentator. De laatste jaren deed Marga van Praag alleen nog speciale uitzendingen, bijvoorbeeld verslaggeving van evenementen rondom het Koninklijk Huis. Bij haar afscheid van de Publieke Omroep werd Marga van Praag benoemd tot Ridder in de Orde van OranjeNassau. Marga van Praag is sterk in het helder formuleren van moeilijke en ingewikkelde zaken en schudt de boel graag op als dagvoorzitter, discussieleider of interviewer.

margavanpraag@speakersacademy.eu

“Met een krant kun je zowel een minister als een vlieg doodslaan.” — Herman De Croo —

100

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Foto: Patrick Post

NIEUWE MEDIA

Tekst: Jacques Geluk 102

ACADEMY速 MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Fotografie: Marcel Krijger

‘De digitale wereld van Maurice en Marc de Hond’ Opiniepeiler en ondernemer drs. Maurice de Hond leert in 1965, wanneer nog bijna niemand beseft dat computers bestaan, programmeren. Als Nederland in de jaren tachtig de Commodore 64 ontdekt, koopt hij voor zijn oudste zoon (8) al een Apple Macintosh. Radio/tv-presentator en ondernemer Marc de Hond maakt daardoor de pc- en internetrevolutie vanaf het begin mee. De generaties 0 en 1 praten enthousiast over ict, oude en nieuwe media, innovatie en elkaar.

Marc de Hond behoort tot de eerste generatie die volledig digitaal opgroeit. “Het enige beeld dat ik bij analoog heb is, dat ik op school in mijn agenda opschreef wat ik moest doen. Ik begrijp niet wat mensen op hun werk deden voordat er computers waren.” Op het moment dat hij in 1995 van de middelbare school afkomt, krijgt internet commercieel voet aan de grond. “Toen ik in 2001 bij 3FM ging werken, was alles daar net overgegaan op digitaal. Ik behoorde tot de eerste lichting die geen technicus meer nodig had om elk item letterlijk te knippen en plakken, ik kon dat zelf digitaal doen. Het is bijna niet te bevatten dat ik - na de uitvinding van de boekdrukkunst, radio en televisie de doorbraak van een nieuw medium van zo dichtbij mocht meemaken. De afgelopen veertien jaar heb ik internet honderd keer sneller zien worden en bijvoorbeeld de chatfunctie ICQ zien uitgroeien tot het razend populaire MSN messenger. Er zullen nog varianten op varianten komen en ik ben benieuwd wat voor nieuwe doorbraken ons nog te wachten staan. In 1995 heeft mijn vader het boek ‘Dankzij de snelheid van het licht’ geschreven, met daarin zijn verwachtingen van de massale verspreiding van internet. Je zult verbaasd

zijn wat daarvan allemaal is uitgekomen.” Samen met zijn vader heeft Marc een spreekbeurt gehouden voor veelal oudere klanten van een bank. “Die mensen maken zich zorgen over het feit dat hun (klein)kinderen in hun ogen te veel achter de pc zitten, te weinig buitenspelen en

“Ik begrijp niet wat mensen op hun werk deden voordat er computers waren.” niet meer echt Nederlands maar MSNtaal typen. Wij vinden het leuk inzichtelijk te maken dat op jonge leeftijd fanatiek met computers omgaan tot iets positiefs kan leiden.” Maurice, die op zijn beurt de geboorte van de persoonlijke computer zeer bewust meemaakte, heeft het altijd belangrijk gevonden dat zijn kinderen zo vroeg mogelijk konden beschikken over nieuwe technologische instrumenten. “Het onder-

103

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

wijs loopt wat dat betreft altijd achter. Ik had zelf een DOS-computer, maar die was voor kinderen wat minder gemakkelijk. Marc was altijd al creatief en anderhalf jaar nadat de Mac uitkwam heb ik hem er een gegeven. In die tijd was er geen kind dat op zijn zevende, achtste jaar op die manier met technologie bezig was.” Marc: “Op mijn negende speelde ik niet alleen spelletjes. Ik begon toen met dtp-en en programmeren en met het maken van de schoolkrant. Dat heb ik tot mijn achttiende gedaan. Het was heel bijzonder dat ik toen al een desktopcomputer op mijn kamertje had staan. Natuurlijk heeft het verschil gemaakt dat mijn vader mij die computer gaf, maar het heeft ook meegeholpen dat ik er zelf interesse in had. Mijn broertjes hadden dat veel minder.” Marktonderzoek De combinatie ict en onderzoek loopt als een rode draad door het leven van Maurice de Hond. “Ik studeerde in 1965 Sociale Geografie aan de Universiteit van Amsterdam toen ik in het studentenblad zag dat mensen die geïnteresseerd waren in programmeren in de kerstvakantie in het mathematisch centrum een cursus konden volgen. Ik ben daar op ingegaan

en het was fantastisch om voor het eerst met een computer te werken. Ik was toen 18 jaar. In de jaren zeventig had een onderzoeksbureau 100 man in dienst en 1500 enquêteurs die langs de deuren gingen. Tegenwoordig werk ik vanuit mijn eenmansbedrijf www.peil.nl en is alle technologie uitbesteed. Als er één vakgebied is waar je de ontwikkeling van de technologie kan laten zien is dat marktonderzoek”, zegt Maurice, die van nature goed met cijfers overweg kan en houdt van analyseren. “Eigenlijk heeft onderzoek een rol gespeeld bij alle dingen die ik in mijn leven heb gedaan. In de aanloop van de Tweede Kamerverkiezingen van 1977 ben ik voor het VARA-programma ‘In de Rooie Haan’ begonnen met verkiezingsonderzoek. Ik werd daar bekend door, omdat ik als enige een verhaaltje bij de uitslagen vertelde.” In 1980 keert Maurice de Hond terug naar Inter/View waar hij als directeur onder meer verantwoordelijk is voor een grootschalig automatiseringsproces op het terrein van computergestuurd telefonisch onderzoek. Bij Vendex International zet hij een paar jaar later een groot project op om thuiscomputers op de markt te brengen. “In 1984 lag ik aan de basis van het educatieve spel ‘Topografie Nederland’ voor de Commodore 64. Je moest met een helikopter over een blinde kaart naar een bepaalde stad vliegen”, vertelt Maurice, terwijl bij Marc de herinneringen bovenkomen. “Van 1998-2001 was ik CEO van Newconomy.” Marc wil als hij 15 is art director worden, maar gaat aanvankelijk economie studeren en na zijn mislukte studie economie besluit hij zich te verdiepen in html-programmeren en het maken van websites. “Niet super professioneel, maar in 1996 was heel internet amateuristisch.” Op 19-jarige leeftijd is hij, hoewel dat nooit

de bedoeling was, internetondernemer. “Veiling.com is zakelijk gezien het grootste succes geweest. We gingen via internet kunst verkopen en dat liep heel goed. Qua omzet zaten we in de kortste keren in de top 10 van Nederlandse e-commercebedrijven. Twee jaar later hebben mijn zakenpartner Mark Götz en ik hier het eBay-model geïntroduceerd. Binnen twee maanden hadden we duizenden gebruikers en kwamen de eerste buitenlandse bedrijven al over de vloer die ons wilden overnemen. In januari verkochten we het bedrijf aan het Duitse Ricardo. Op papier ging het om een aandelenfusie. Dat leek

“Onze zakelijke en politieke structuren passen niet meer bij deze tijd.” gunstig omdat we op de Duitse beurs 40 tot 50 miljoen gulden waard waren, maar omdat de Duitsers fusiebesprekingen met het Engelse QXL wilden afwachten duurde het zo lang dat de aandelen inmiddels zeventig procent in waarde waren gedaald. Uiteindelijk hebben we er dus wel een mooi bedrag, maar geen miljoenen aan overgehouden”, lacht Marc nu. “Het was pionieren in die tijd. Wij waren de eersten die internet met een knipoog benaderden en humor en creativiteit introduceerden. In feite namen we het medium zelf in het ootje en dat werd erg gewaardeerd.” Respect Vader en zoon De Hond hebben geen gezamenlijke onderneming, maar res-

Drs. Maurice de Hond is opiniepeiler en ondernemer. Hij runt hij peil.nl, een opiniepanel dat actuele ontwikkelingen in de samenleving op de voet volgt, en is betrokken bij vernieuwingsprojecten op het terrein van technologie en media. mauricedehond@speakersacademy.eu

pecteren elkaar en hechten belang aan elkaars oordeel. Marc noemt zijn vader, intelligent, eerlijk en een visionair. “Soms moet hij een versnelling terug, zodat wij stervelingen snappen waar hij het over heeft.” Maurice bewondert zijn zoon om de manier waarom hij in het leven staat en gebruikt hem graag als klankbord. “We vinden het leuk samen dingen te doen, zoals lezingen geven”, zegt Maurice. “Ik doe dat zelf al heel lang. Het liefst over wat er in de wereld aan de gang is, wat de rol van de technologie daarin is en welke effecten dat heeft voor de toekomst. Ik wil mensen de ogen openen, ze laten begrijpen wat er gebeurt en hoe ze daarop kunnen anticiperen. We maken niet voor het eerst een financieel-economische crisis mee. Er zijn zoveel, ook technologische veranderingen in de samenleving dat er een onderstroom is ontstaan die ervoor zorgt dat onze politieke en zakelijke structuren niet meer bij deze tijd passen. Dat geeft een gigantische klap. En het ergste moet nog komen. ‘You ain’t seen nothing yet’, zeggen de Amerikanen. Ik denk dat we de komende jaren ingrijpende veranderingen meemaken”, voorspelt Maurice, die zichzelf voortdurend aanpast aan wat zich voordoet. Marc: “Ik praat graag over het begin van internet en over mijn boek ‘Kracht’, dat ik heb geschreven over mijn revalidatie nadat ik na een operatie een dwarslaesie had gekregen. De essentie van mijn verhaal is eigenlijk dat je zelfs iets heel negatiefs kan omzetten in iets positiefs. Uiteindelijk is het best een mooie en bijzondere periode geweest. Ik geef mensen mee dat je negatieve veranderingen kunt accepteren en aangrijpen om er wat moois van te maken. Daardoor hoef ik mijn handicap niet als een zwakte te zien, maar kan ik die ook beschouwen als een unique selling point.”

Marc David de Hond is ondernemer en presentator. Hij is de commentaarstem bij pokerwedstrijden op RTL 7 en presenteert het tv-programma ‘Expedition Unlimited’ voor LLiNK. Hij is schrijver van het boek ‘Kracht’, waarvan inmiddels de vierde druk is verschenen. marcdehond@speakersacademy.eu

“Wat je ook doet, of droomt dat je kan doen, begin ermee. Dapperheid heeft genialiteit, kracht en magie in zich.” — Johann Wolfgang von Goethe —

104

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

www.jensenbed.nl

Designed for sleep comfort

You must feel it to believe it Een goede nachtrust is een voorwaarde om te kunnen genieten van de volgende dag en zo van ons leven. Dat is de reden dat Jensen meer dan 60 jaar heeft gewerkt aan de doelstelling; het ontwikkelen van de meest comfortabele bedden. Dit reflecteert zich in onze bedden, van de basis tot in de afwerking. U moet tijdens uw slaap en vooral de volgende dag kunnen voelen dat u een echt Jensen bed heeft. De oogstrelende Scandinavische boxspring heeft een uniek pocketveersysteem waardoor het comfort aanzienlijk verbetert. Driedelig vlak of traploos verstelbaar met massage. Kies uw eigen comfort, kleur en accessoires, zoals een hoofdbord of bedbank. Dus voor u alleen het beste, Jensen

Jensen Experience Stores: Amsterdam T 020-5289001 Den Bosch T 073-6134530 Den Haag T 070-3225804 Jensen Experience Shop in Shops: Apeldoorn Bedden Speciaalzaak Van Beek T 055-5220540 Amsterdam (Arena) Oost Slaapcomfort T 020-6091133 Axel Pot Interieur T 0115-562010 Barneveld Hora T 0342-424545 Bilthoven Born2Sleep T 030-2293333 Drempt (Doesburg) Slaapspecialist Drempt T 0313-476218 Drachten Meulen en Baarsma T 0512-548200 Eindhoven Schellen Slaapcomfort T 040-2441344 Groningen/Haren Homan T 050-5344235 Leeuwarden Meulen en Baarsma T 058-2166675 Leiden De Droomfabriek T 071-5898858 Naaldwijk Westland Slaapcomfort T 0174-630676 Rotterdam Boxspring Selections T 010-4212311 Sittard Berden Slapen T 046-4521839 Tilburg Ditvoorst T 013-5422122 Uden Romantovich

Jensen Dealers: Alkmaar Van Til Interieur T 072-5112760 Almere Beds & Bedding T 036-5300221 Amstelveen Beds & Bedding T 020-6434950 Enschede Richter Slaapcomfort T 053-4317313 Grootebroek Enkhuizer bedstede T 0228-514242 Laren Beds & Bedding T 035-5399000 Zaandam Beds & Bedding T 075-6124131

61685

T 0413-274588 Woerden Lammerts van Bueren T 0348-425447

ONDERNEMERSCHAP

‘Deze crisis is een kans om de wereld te verbeteren’ Arko van Brakel ooit was arko van Brakel een blauwe maandag werknemer, maar verder is hij altijd ondernemer geweest. vernieuwen en innoveren zit in zijn bloed. Hij heeft diverse bedrijven opgericht. zo stond hij begin jaren negentig aan de wieg van het succesvolle euronet, de eerste commerciële internetaanbieder in nederland. Maar voor het interactieve televisiebedrijf jamby, dat hij samen met onder anderen adam Curry oprichtte, was de markt nog niet rijp. De lessen die hij van succes én tegenslag heeft geleerd, staan in zijn onlangs uitgekomen boek ‘iedereen ondernemer’. een boek dat iedereen zou moeten lezen. zeker nu. Want volgens van Brakel is ondernemerschap de enige redding in tijden van economische crisis. ”We gaan hier met zijn allen sterker en socialer uitkomen.”

Hij heeft net een bespreking bij Hewlett Packard Nederland achter de rug. Binnenkort worden daar de kwartaalcijfers gepresenteerd en Arko van Brakel is moderator van die presentatie. Ook HP Nederland heeft last van de kredietcrisis, hoewel het een winstgevende onderneming blijft. “Mijn verhaal gaat dit keer dan ook over crisis, maar niet alleen in een negatieve betekenis. Een crisis is ook een moment waarop je dingen kunt veranderen en dat kan heel positief uitpakken. Bij HP overweegt het management bijvoorbeeld om op vrijwillige basis salaris in te leveren zodat er geen mensen ontslagen hoeven te worden. Die solidariteit vind ik heel mooi.” En Arko van Brakel ziet meer positieve aspecten van de crisis. “Het klinkt misschien vreemd, maar ik denk dat de wereld er

beter van wordt.” Hij laat op zijn laptop het filmpje ‘Get Real’ zien dat hij heeft gemaakt. We zien de economie vanaf de industriële revolutie in sneltreinvaart groeien. Mensen worden steeds welvaren-

“Wie hard werkt, moet ook hard uitrusten.“ der, maar ook steeds dikker. Moddervette kinderen die gulzig een hamburger naar binnen schrokken en nauwelijks nog kunnen bewegen. “De overdaad heeft ons letterlijk tot stilstand gebracht.” Te veel welvaart maakt een mens volgens Van Brakel minder alert. “Het prikkelt onze fantasie en creativiteit in elk geval niet.

106

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

We zijn geneigd op onze lauweren te gaan rusten en dat is killing voor elke ondernemer.” Toen hij anderhalf jaar geleden begon met zijn onlangs uitgekomen boek ‘Iedereen ondernemer’, was er in Europa nog geen zuchtje financiële tegenwind te bespeuren. Mensen die destijds voorzichtig voorspelden dat de crisis in Amerika wel eens zou kunnen overwaaien, werden zo ongeveer voor gek versleten. Dat de kredietcrisis zo hevig zou zijn en dat het zó snel zou overslaan op de reële economie had Van Brakel ook niet verwacht. “Maar ik ben me er wel voortdurend bewust van geweest dat die groei niet ongelimiteerd kón doorgaan. We waren met zijn allen echt een beetje aan het doorschieten. De luchtbel van materialisme en hebzucht is geklapt. Dat is schrikken, maar geeft ook een soort van opgelucht gevoel. Het is heel goed dat de banken nu gedwongen

worden om hun verantwoordelijkheid te nemen. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Bij ABN Amro is een paleisrevolutie gaande. Ik denk dat de klanten als winnaars uit de bus gaan komen. En ik ben ervan overtuigd dat de Nederlandse samenleving als geheel sterker en socialer uit de crisis tevoorschijn komt.” Maar daarvoor moeten we wel anders naar onze economie durven kijken. “Het is eigenlijk raar dat wij alleen maar uitgaan van economische groei. Een bedrijf dat groeit is gezond. Krimp zou ongezond zijn. In elk bedrijf zijn modellen om werknemers te laten stijgen in hun salaris. Tabellen om stapsgewijs met zijn allen te dalen in inkomen, zijn er niet.” Als ondernemer is Van Brakel gewend aan grote schommelingen in zijn inkomsten.

Daarom past het ondernemerschap ook zo goed bij mij.” In zijn boek houdt Van Brakel een vurig betoog voor een nieuw soort ondernemerschap. “Je hoeft als ondernemer niet meer groot te zijn om succesvol te zijn. Groot zijn is achterhaald. Goed zijn, excelleren in wat je doet, dát is de succesfactor. De klant bepaalt wie de winnaar is.” De kre-

“De overdaad heeft ons letterlijk tot stilstand gebracht.” “Ik heb altijd mijn handen laten wapperen en ook risico’s genomen. Mijn eerste professionele hengel heb ik verdiend met appels plukken voor twee gulden per uur, toen was ik 12. En voor mijn eerste auto heb ik kilo’s tomaten geplukt. Die auto heb ik weer verkocht om mijn studie te betalen. Voor mijn afstudeerstage ben ik computers gaan verkopen. Ik ging met een OV-kaart weg en kwam met een BMW terug.” Later verkocht hij zijn internetbedrijf EuroNet voor een mooi bedrag aan France Télécom (nu Online). Maar mislukkingen waren er ook. “En die benoem ik ook altijd in de trainingen en lezingen die ik vanuit mijn huidige bedrijf Nieuwe Helden geef. Want juist daarvan kun je leren. Zo kon ik na mijn studie aan de Intermanagement School naar Sint Maarten om bedrijfsleider te worden van een schilders- en stucadoorsbedrijf. Als 22-jarige vrijgezel met een gave auto op een tropisch feesteiland is natuurlijk geweldig. Ik was dus in no time door mijn spaargeld heen. Helaas had ik niet gecheckt hoe dat bedrijf in elkaar zat. Het bleek rommelig en ik kreeg mijn salaris niet. Ik heb toen een paar dagen zonder eten gezeten.” Van de huidige crisis ligt Van Brakel dan ook niet wakker. Ook al ziet hij zijn vermogen dagelijks zodanig slinken dat er nauwelijks meer tegenop te verdienen valt. “Mijn uitgangspositie blijft natuurlijk riant, daarvan ben ik me terdege bewust. Maar mijn geluk hangt niet af van geld. Wél van het gevoel dat ik vrij ben. Tekst: Floor de Booys

Ik laat mijn gedachten graag de vrije loop en wil me ook vrij kunnen bewegen.

Fotograﬁe: Phil nijhuis

107

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

dietcrisis is volgens Van Brakel een laatste stuiptrekking van een oud systeem waarvan de leiders te veel op zichzelf gefocust zijn. “De succesformules in de huidige communicatiemaatschappij hebben juist te maken met transparantie en het delen van kennis in plaats van met het oude adagium ‘kennis is macht’.” Hyves en SellaBand zijn volgens Van Brakel goede voorbeelden van het ondernemerschap nieuwe stijl.

andert steeds sneller. Traditionele zekerheden bieden geen houvast

en terwijl niet alle variabelen bekend zijn. Het loslaten van oude en veelheid aan nieuwe kansen.

s en hoe gaan de meest succesvolle mensen en bedrijven daar op

e nieuwe spelregels voor succes die we ons op basis van de huidige ken? Hoe gaan we om met de veranderende markt? Waarop moeten

erheden hebben? Welke kernwaarden zijn houdbaar en welke juist n een steeds veranderende wereld?

rijft internetondernemer Arko van Brakel op zeer persoonlijke

nemer, als manager en vooral als individu succesvol kunt zijn in de

Iedereen ondernemer

teeds kortere tijd. Of je nu bejaardenverzorger, docent, ondernemer, s bent, een ondernemende levenshouding is een vereiste. Je moet

Arko van Brakel

mer

Arko Sport Media

column

“Dat zijn heel leuke, sociale bedrijven. Richard Branson van Virgin is ook een groot voorbeeld voor me. Hij investeert de winst van zijn bedrijf in het milieu.” Arko probeert sinds een aantal jaren zelf ook bewuster te leven. “Ik ga vaker met het openbaar vervoer en ik heb mijn voedingspatroon aangepast. Ik eet alleen nog vis en gevogelte en zoveel mogelijk biologisch. Dat is goed voor het milieu en ik voel me er zelf veel prettiger bij.” Een burn-out zorgde voor deze ommekeer in zijn leven. In zijn boek gaat hij uitvoerig op deze moeilijke periode in zijn leven in. “Ik ben acht jaar geleden in elkaar geklapt terwijl ik een presentatie hield voor een grote groep mensen. Daarna ben ik maanden thuis geweest. Ik kon alleen nog maar slapen, in het begin wel vijftien uur per etmaal. Ik was zó overprikkeld dat Ond ern Wa licht en geluid pijn deden. Ik liep eme t n rsc ou c hap ris kan is? met een zonnebril door het huis.” je r edd en! Nu hij terugkijkt, begrijpt hij dat een burn-out onvermijdelijk was. “Ik heb veel te lang achter elkaar te hard gewerkt en te weinig rust genomen. Het is niet vreemd dat mijn lichaam mij terug heeft gefloten.” Tegenwoordig zorgt hij bewust voor meer balans in zijn leven. “Wie hard werkt, moet ook Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl hard uitrusten. Ik sport gemiddeld zes uur per week om lichaam en geest in evenwicht te houden en als ik op vakantie ben, gaan telefoon en laptop wel mee, maar plan ik bewust momenten in waarop ik contact met de buitenwereld heb. Daarna ben ik er weer helemaal voor mijn vrouw en kinderen.” Afgelopen zomer werd Arko van Brakel veertig jaar. “Ik heb het groot gevierd met een feest op het strand. Maar eigenlijk zegt leeftijd me niet zoveel, ik voel me nog steeds een jonge hond.” Hij is zich wel meer dan vroeger bewust van de eindigheid van het leven. “Ik heb in een jaar tijd mijn moeder en twee compagnons met wie ik heel nauw heb samengewerkt verloren. En tijdens het schrijven van mijn boek overleed mijn inspirator en leermeester Eckhart Wintzen. Ik heb het boek aan hem opgedragen. Het was een heel moeilijke en verdrietige tijd. Maar het heeft me ook geleerd dat het leven de moeite waard is en dat je er met volle teugen van moet genieten.”

Peter d’Hamecourt

Wat nou crisis? Ondernemerschap kan je redden!

Arko van Brakel

Iedereen ondernemer “Wat een briljan

t stuk leesvoer. Je bent de Nederlan dse Tom Peters. iedere zin. Nu Ik smul van ben ik bij hoofdstu k 7 (Work hard, hard, rest hard...) play en kom tot de conclusie dat mijn lichaam een ook ik tijd heb genegee rd. en ga nu lekker even in bad zitten.” Ik pas je raad toe Marco van Hurne, directeur IKKI

“Als sporter, ondernemer, schrijver en avonturier heb ik dit boek met veel genoegen in één adem uitgelezen. Door de vele ‘aha’momenten in combinatie met de do’s & don’ts ben ik geraakt. Knap staaltje om een spannend grotejongensboek weten om te buigen naar een naslagwerk voor ondernemers… iedereen. En ja, het klopt: het begint allemaal bij de eerste stap.”

“FAn TAs TIsc H BOEk, Ik BEn Erg On DEr DE In Druk.

Richard Bottram, MARATHON365 – iedere dag een marathon

Prof. Mirjam van Praag

Het is niet alleen leerzaam, maar ook zo open en eerlijk en vanuit jezelf geschreven (ik hoor het je allemaal zeggen!) dat het echt ontroert”

d eerlijk in dit boek. Over “Arko van Brakel is ontwapenen de mislukkingen en ook over zijn successen, over zijn het met ondernemerschap. Ik heb persoonlijke kant van het veel plezier gelezen!” van Dromen, Durven, Doen Ben Tiggelaar, schrijver

“Niet je navigatiesy steem, maar jijzelf bepaa lt of je onderweg bent naar je bestemming!”

Erik Grul, directe

ur Motion Training

Je hoeft als ondernemer niet meer groot te zijn om succesvol te zijn. Groot zijn is achterhaald. Goed zijn, excelleren in wat je doet, dát is de succesfactor. De klant bepaalt wie de winnaar is.

De kredietcrisis is een laatste stuiptrekking van een oud systeem waarvan de leiders te veel op zichzelf gefocust zijn. De succesformules in de huidige communicatiemaatschappij hebben juist te maken met transparantie en het delen van kennis, in plaats van met het oude adagium ‘kennis is macht’. Nieuwe leiders weten waar ze goed in zijn, waarop ze moeten focussen. Het is een kwestie van lef: durf samen te werken met de klant en durf je kwetsbaar op te stellen. Zet je ego opzij en stel jezelf ondergeschikt aan de organisatie. Iedereen ondernemer gaat over de menselijke factor die het verschil gaat maken in de communicatiemaatschappij, een maatschappij die vraagt om andere spelregels en die nieuwe kansen biedt. De overlevers van de kredietcrisis luiden een nieuwe episode in. Als je de do’s & dont’s van dit boek goed gebruikt, kun jij zo’n winnaar zijn. Durf je de uitdaging aan? Ben jij ondernemend genoeg voor de communicatiemaatschappij? Economische crisis, investeer in jezelf...

Ondernemen zit Arko van Brakel in het bloed. In 1994 richt hij samen met Simon Cavendisch EuroNet op, de eerste commerciële internetprovider van Nederland. EuroNet was het eerste bedrijf ter wereld dat internet in een doos deed en in computerwinkels te koop aanbood. In 1998 werd het bedrijf verkocht aan France Télécom en de activiteiten gingen later op in Wanadoo (nu Online). Van Brakel is een ‘serial entrepreneur’: hij startte BvB reclame, EuroNet, REvents, PuntEdu, dat later opging in The Mediator Group en zijn huidige bedrijf Nieuwe Helden. Van Brakel heeft twee boeken op zijn naam staan: ‘Nieuwe Helden’ en ‘Iedereen ondernemer’. Hij heeft een duidelijke visie op werken, ondernemen, marketing, innovatie en succes in de communicatiemaatschappij. arkovanbrakel@speakersacademy.eu

“Mensen met respect behandelen zal iemand wijde acceptatie geven en ten goede komen aan diens zakelijke resultaten.” — Lin Youtang —

108

Foto: Oleg Klimov

In Rusland moet je geloven “Journalist zijn in Rusland is een ingewikkelde aangelegenheid. De elite in en rond het Kremlin heeft namelijk een cultuur ontwikkeld waarbij heel veel ruimte is voor het zeer creatief omgaan met de waarheid. Dat is niet alleen nu zo, maar ook in de communistische Sovjet-jaren en ook al in de tsarentijd. Je bent verplicht elk woord te wegen op zijn waarde. Dreigt het Kremlin, zoals recent gebeurde, het westen met het plaatsen van raketten in Kaliningrad als antwoord op het Amerikaanse rakettenschild in Polen en Tsjechië dan klinkt dat heel stoer. Maar nadere analyse leert dat Rusland nauwelijks beschikt over het type raketten (Iskander) waarmee het wil dreigen en dat de infrastructuur die nodig is voor het opstellen van dergelijke raketten al helemaal ontbreekt in Kaliningrad. Het aanleggen van die infrastructuur alleen al vergt enorme sommen geld en dan is er nog geen raket geplaatst. Bluf? Nee, Russen hebben een filosofische omgang met de werkelijkheid ontwikkeld. Het idee is voor de Rus vaak belangrijker dan de uitvoering van het idee. Dat maakt Rusland begrijpen tot een onmogelijke opgave. Tallozen hebben in de afgelopen eeuwen pogingen ondernomen en even tallozen hebben vermoeid, soms radeloos, moeten afhaken. Ik hoor na twintig jaar woonachtig te zijn in Rusland niet tot de radelozen, maar tot de berustenden. Rusland moet je niet proberen te begrijpen, maar in Rusland moet je geloven. Dat is een filosofie die je in Moskou overeind houdt. Het is tevens een filosofie die wordt aangehangen door de grote schrijvers en dichters die dit land in de afgelopen eeuwen heeft voortgebracht. De Russische literatuur opent geen deuren naar het begrijpen van dit, nog altijd, zo gesloten land, maar opent wel het venster naar ‘het geloven in’. Ik heb die trend opgepakt in de afgelopen jaren in navolging van ‘de groten’ onder het schrijversgilde in Rusland. Rusland is te groots, te complex om het land te vangen in dagelijkse berichten en analyses. Rusland vraagt de minimale omvang van een boek, waarin je zelf de ruimte kunt vinden om jouw Rusland in te vullen. Zo zijn er in de geschiedenis het Rusland van Poesjkin, het Rusland van Dostojevski ontstaan of het Rusland van Tolstoj. Na vijf boeken van mijn hand die Rusland als thema hebben is er wellicht ook een Rusland van d’Hamecourt gegroeid. Dat klinkt aanmatigend, maar ja, we hebben het wel over Rusland waar de waarde van enige overdrijving niet moet worden onderschat. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

peterdhamecourt@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Foto: Thomas Fasting

column

Suzanne Ekel

dr. Mathijs Bouman

prof. dr. Cor Molenaar

Foto: Klaas Fopma

De stad, het ijsje en de belastingdienst

Roze bril

Aanpassen om te overleven?

Citymarketing is hot. Want jouw stad als merk klinkt lekker. Wat we al jaren met ijsjes, auto’s en de belastingdienst doen, begint nu ook te leven voor steden.

Wennen aan de crisis, het is niet eenvoudig. Natuurlijk, de harde cijfers over de recessie laten geen twijfel over de economische problemen bestaan. Maar het rationeel bevatten van de cijfers is heel wat anders dan ook werkelijk de ernst van de crisis begrijpen. De mens is optimistisch van aard, weten psychologen. We zien de toekomst door een roze bril. Met cognitieve dissonantie en andere psychologische verdedigingsmechanismen tegen de sombere werkelijkheid houden wij ons op de been. Wie aan dat spelletje niet meedoet, noemen we al snel depressief. Depressieve patiënten ‘lijden’ aan vooral realisme, toonden Amerikaanse psychologen eind jaren zeventig al aan. Onze optimistische aard werkt prima onder normale omstandigheden. Die maakt mensen ondernemend en initiatiefrijk, maar kan in crisistijd noodzakelijke maatregelen vertragen. Bedrijven passen zich te laat aan de verslechterde marktomstandigheden aan, burgers vergeten financiële buffers aan te leggen en de reddingsplannen van de overheid laten te lang op zich wachten. Hoezeer het ingebakken optimisme de blik op de werkelijkheid vernauwt, merkte ik, niet zo lang geleden tijdens een lezing voor een select gezelschap van Nederlandse industriëlen. Ik liet ze een grafiek zien van het producentenvertrouwen sinds januari 2008, toen de index op de hoogste stand ooit stond. Vanaf dat punt gaat de lijn hard omlaag, valt bijna uit de grafiek en eindigt op de laagste stand ooit gemeten. De aanwezigen zijn er stil van. “We wisten niet dat het zo erg was”, zegt iemand. Anderen knikken. Ze waren te optimistisch over hun eigen pessimisme! Want het producentenvertrouwen wordt vastgesteld op basis van de antwoorden van Nederlandse industriëlen. Deze crisis is blijkbaar zo ingrijpend, dat we ook aan ons eigen gebrek aan vertrouwen maar langzaam kunnen wennen.

De marktomstandigheden zijn veranderd, het koopgedrag van klanten is veranderd en ondernemingen voelen pijn. Opeens word je door iedereen gebeld of je zaken wilt doen, of je wilt netwerken en de prijsaanbiedingen vliegen zowat de krant uit. Is dit het juiste antwoord op de “crisis”? Is 2009 ook niet het Darwin jaar, een signaal of gewoon toeval?

mathijsbouman@speakersacademy.eu

cormolenaar@speakersacademy.eu

Als bevlogen merkenbouwer zie ik vaak organisaties balanceren bij het handen en voeten geven aan mooie ideeën en ambities. Het ‘merk in uitvoering’ vraagt om spannende keuzes rondom inspirerende marketing, specifieke producten, passende service, consistente iconen en gewenst gedrag van medewerkers. Die goede keuzes meet je af aan het merkgedachtegoed, de ‘strategie’. Bij een productmerk zoals een ijsje overheersen die merkgedachten vaak. Je moet het immers beleven, aldus de (reclame)makers. Of dat ijsje echt zo lekker is, lijkt ondergeschikt aan het levensgenot dat je ervaart als je er één in handen hebt. Bij een dienstenmerk zoals de Belastingdienst is het juist andersom: alle mooie merkideeën ten spijt, is het vooral de uitvoering die verschil maakt. Hoe word je telefonisch te woord gestaan? Klopt mijn aanslag wel? Nee, dan de stad als merk… Die moet beide, merkdenken én merkdoen, in een ideaal evenwicht te brengen. Want een stad is een dienst en product tegelijk. Leuke gedachte om als stad bijvoorbeeld ‘avontuurlijk’ te willen zijn. Maar wat betekent dat voor een route met kunstwerken? Mag je er alleen naar kijken? Hmmm… niet echt spannend. Als bewoner of toerist ervaar je pas werkelijk avontuur als je er op mag klimmen, er plantjes tegenaan mag laten groeien of – nog beter – er in mag wonen of overnachten. Krijg dat maar eens voor elkaar als citymarketeer.

suzanneekel@speakersacademy.eu

109

Academy® Magazine / voorjaar 2009

Dieren kennen hun plaats in het oerwoud, een strakke hiërarchie, een volstrekt bewustzijn van hun kracht, spierkracht (leeuw) of snelheid (hyena), leepheid ( luipaard) of grootte (olifant). Wat een verschil met organisaties die zich nog moeten verdiepen in hun “core competence”. Wat zo duidelijk is voor klanten is vaak zo onduidelijk voor managers. Darwin was ook de wetenschapper die stelde dat dieren evolueren om te overleven. Managers houden daarentegen nog vast aan aloude wijsheden (!), zoals de 4Ps (product, prijs, promotie en plaats) voor de marketingstrategie of het Ansoff-model (groeistrategieën) voor groei. De omstandigheden zijn uniek en vragen dan ook om een unieke oplossing. Doen wat de markt vraagt, wat klanten willen. Outside-in kijken naar de mogelijkheden van de techniek, zoals internet en identificatietechnologie (RFID chip). Het wordt tijd dat de inertia van organisaties gaat veranderen in een aanpassen aan de veranderingen. Dus weg met bonussen, vaste werktijden, vaste werkplekken en inflexibele structuren en processen. Maar luisteren naar de buitenwereld zonder vooroordelen. Maak creatieve keuzen. Grijp kansen zogezegd als deze zich voordoen, hoe dan ook.

ECONOMIE EN CULTUUR

‘Economie moet zich meer bewijzen als een morele wetenschap’ prof. dr. Arjo Klamer Professor Arjo Klamer richtte in 2005 de Academia Vitae op waarin ook niet-economische waarden en samenlevingsopbouw centraal staan. En dat is hard nodig in onze samenleving. Klamer: “Bij leiderschapskwaliteiten draait het niet alleen om winst en het bijhouden van de boekhouding. Uiteindelijk draait het vooral om menselijke kwaliteiten en dienstbaar zijn naar anderen toe. Als we Adam Smith hadden kunnen vertellen over de bonuscultuur, dan had hij zeer waarschijnlijk geroepen dat we met zijn allen van God los zijn. In zijn ogen ontspoorde de mens als hij door eigenbelang gedreven wordt.”

Hoe en wanneer ben je op het idee gekomen om de Academia Vitae, universiteit van het leven, op te richten? “Het viel mij al langer op dat studenten zich niet langer meer verwonderen. Bestaande universiteiten zijn toch vooral onderwijs- en onderzoeksfabrieken geworden. (Lachend) Zodra ik met dit soort opmerkingen op de televisie kom kost mij dat punten. Universiteiten zouden beter en kleinschaliger moeten werken. Studenten vragen zich vaak af wat ze met hun kennis moeten. Wetenschap is in mijn beleving te ver van de samenleving komen te staan. Bij een nationaal onderwijsdebat stond de vraag centraal waarom de wetenschap zo weinig betekent in ‘de permanente educatie’ en daar ontstond voor mij eigenlijk het idee om de Academia Vitae, de universiteit van het leven, op te richten. Voor het leven én de toekomst moet ik eigenlijk zeggen. Ik ben een bepleiter van een continue ontwikkeling. Niet alleen jonge studenten hebben baat bij een ontwikkeling. Educatie is juist heel belangrijk voor mensen in leidinggevende posities. Juist zij hebben zo’n baat bij herbronning, hetgeen er op

“Bestaande universiteiten zijn toch vooral onderwijs- en onderzoeksfabrieken geworden.” neerkomt dat je in staat bent om nieuwe bronnen aan te boren in je dagelijkse functioneren. Met een ‘Liberal Arts’ opleiding voorzie je in een bredere basis en investeer je in de toekomst van mensen.”

we ons tot de Bijbel, dat doen we nu niet meer. Als je de toegang hebt tot oude bronnen, en die ook met anderen deelt, kom je een stuk verder. In de Verenigde Staten zie je dat de Amerikaanse president altijd put uit teksten van voorgangers. Jefferson, Kennedy en Reagan worden altijd geciteerd. Die teksten houden de Amerikaanse traditie scherp. Als we de geschiedenis veronachtzamen verzwakken we onszelf. Voor Nederlanders is het ook heel belangrijk geweest om de Vaderlandse geschiedenis te kennen. Zo is het voor het begrip van ons huidige systeem belangrijk dat we ons realiseren dat het gildewezen eeuwenlang een zeer belangrijke rol in het leven van veel Europese stedelijke middenklassen heeft gespeeld.”

Wat is jouw inspiratiebron? “Ik word geïnspireerd door de Griekse oudheid, het Fin de Siècle en The Bloomsbury Group. Als wetenschappers, kunstenaars en politici bij elkaar komen en hun kennis en ervaringen delen ontstaat er iets wezenlijks. Ik geloof er zelf heilig in om je klassiekers goed te kennen en je het gedachtegoed van grote denkers eigen te maken. Vroeger verhielden

110

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Premier Balkenende wees er ons enige tijd geleden nog op dat we meer naar onze V.O.C.-achtergrond moesten kijken. Dat werd hem niet door iedereen in dank afgenomen. “Balkenende wees ons erop dat onze handelsgeest kenmerkend is voor onze samenleving. De meeste mensen beginnen dan wat

zenuwachtig te lachen omdat ze kennis missen. Een ander erfgoed dat we als Nederlanders hebben is het vermogen om altijd met elkaar te overleggen. Het poldermodel noemen we het nu, maar het idee is al eeuwen oud. Die onderhandelingscultuur zit nu nog steeds in onze genen en bepaalt wie we zijn. Vanuit een historisch besef kun je veel beter openstaan voor de buitenwereld. Je voelt je niet zo snel bedreigd als je weet wie je bent. Als mensen iets niet kennen of herkennen schoppen ze er maar tegenaan. Soms heb je de moed nodig om je eigen vooronderstellingen te onderzoeken. Descartes sloot zichzelf in een donkere kamer op en ging kijken wat hij van zijn opvoeding van de Jezuïten geleerd had. Hij kwam tot het besef dat hij veel voor waar had aangenomen puur en alleen op grond van autoriteit. Cogito ergo sum (Ik denk, dus ik ben) bleek bij nadere beschouwing zijn enige waarheid te zijn.” Wat zou je willen zeggen tegen minister Plaskerk over het onderwijsbeleid in Nederland? “Ik zou de herwaardering van de docent willen bepleiten. Een goede docent leidt zijn studenten aan de hand mee. Studenten hebben nu veel te veel keuzes, wat juist tot heel veel verwarring bij hen leidt. Ik geloof meer in het Amerikaanse model, waar je kiest voor een bepaalde universiteit. Vervolgens ga je dan pas bepalen welke richting je uit wilt. Je hoeft zogezegd niet meteen kleur te bekennen.” Wat is een ommekeer voor je geweest in je carrière? “Er zijn verschillende momenten geweest, maar ik kan me één moment heel goed voor de geest halen. Ik zat in de trein en was op weg naar een sollicitatie voor een hoogleraarpositie hier in Nederland. Ik bedacht toen een titel voor mijn onderzoek: ‘The value of culture’. Dat idee ontstond heel spontaan, maar het heeft mijn visie in de jaren erna bepaald. Het heeft richting gegeven aan mijn onderzoek.” Hoe zou je jezelf omschrijven? “Ik ben gericht op het gesprek. De interactie met anderen stimuleert me altijd het meeste. Ik leer veel van onderzoekende gesprekken. Gisterenavond had ik nog een discussie over de arrogantie van de goedheid. Dat soort gesprekken maken je ervan bewust waarmee je bezig bent.” Bedoel je dan het belerende aspect in de arrogantie van goedheid?

Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes-Floor Fotografie: Enith Stenhuys

“Het gevaarlijke is, wat ik altijd doe, is dat je inderdaad belerend wordt. Dat is een misvatting, maar wel heel verleidelijk.”

“Waarachtigheid, bewustwording en Nietzsches motto: ‘Heb je lot lief’.” Wat doe je met kritiek over het economie onderwijs naar aanleiding van de economische crisis? Wat doet het persoonlijk met jou dat economische modellen gefaald hebben? “In zekere zin is het koren op mijn molen. Mijn kritiek op het economische model is dat het te beperkt is en te zeer gefocust op in geld berekende grootheden. Dat is een systeem dat in de jaren dertig door economen bedacht en uitgevoerd is en het is hoog tijd voor een ander denkkader. Met veel meer aandacht voor cultuur en het inspirerend vermogen. Ik vind ook dat economie zich meer moet bewijzen als een morele wetenschap. Dat was het ook in de negentiende eeuw. Economie zou zich meer moeten richten op vragen als: wat is doeltreffend; wat is rechtvaardig, wat klopt? Geld kan nooit het doel zijn waar het leven om draait. Het is niet meer dan een middel. Niet de economie bepaalt de kwaliteit van het leven, maar een dynamische en

krachtige samenleving. Ik ben een systematiek aan het ontwikkelen waardoor morele en sociale waarden meetbaar worden. Dat bestaat nu niet.”

prof. dr. Arie Dijkstra

Heb je je koersen bij moeten stellen in de kredietcrisis? “Ik zie nu wel collega’s een draai maken, maar ik heb me altijd kritisch opgesteld ten opzichte van de economische wetenschap. Er moet een herwaardering komen voor de klassieke economie, zoals we die bij Adam Smith en zelfs al bij Aristoteles aantreffen. In de jaren dertig van de vorige eeuw is de klassieke economie helaas de nek omgedraaid. Na de ‘crash’ namen de Amerikanen de economie over en die hebben behoorlijk veel geëlimineerd, vooral op moreel gebied. De afgelopen jaren zijn we behoorlijk afgedwaald van waarden als dienstbaarheid, bescheidenheid, vlijt en een gevoel van rechtvaardigheid. Als je het bij advocaten en accountants hebt over gemeenschappelijk belangen dan weten ze eigenlijk niet meer waar je het over hebt. Als ze er al mee bezig zijn, dan is het niet van binnen uit, maar alleen om hun imago op te poetsen. Zo’n opstelling is niet langer houdbaar.”

Zomerprogramma’s 2009: Denken als Passie (26 - 31 juli, voor scholieren in 5 en 6 Havo/Vwo) De Andere Economie (5 – 7 augustus, voor professionals) Authenticiteit (10 – 14 augustus, voor professionals) Professional Programs: (vier modules van elk zes dagdelen) Ik en de Ander M 1: 6,17,18 september 2009 M 2: 14,15,16 oktober M 3: 11,12,13 november M 4: 9,10,11 december

column

Welke waarden bepalen jouw leven?

Brug tussen Oost en West M 1: 25,26,27 november 2009 M 2: 27,28,29 januari 2010 M 3: 24,25,26 maart M 4: 26,27,28 mei

De kracht van de verbeelding M 1: 17,18,19 februari 2010 M 2: 17,18,19 maart M 3: 14,15,16 april M 4: 19,20,21 mei

Academische Tafels: maandelijks, ter kennismaking, een diner en een discussie rond een thema als macht, authenticiteit of vrijheid.

Meer informatie: weirs@academiavitae.nl

Prof. dr. Arjo Klamer doceert kunst en cultuur aan de faculteit Kunst en Cultuurwetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij studeerde in 1978 af in de economie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde in 1981 aan de Duke University in de Verenigde Staten. Van 1981 tot 1994 doceerde hij economie aan verschillende universiteiten in dat land. Zijn wetenschappelijke artikelen en columns hebben vooral een economische invalshoek als kenmerk. Hij is initiatiefnemer en decaan van Academia Vitae, een universiteit voor permanent leren. arjoklamer@speakersacademy.eu

“Verwondering is het begin van alle wijsheid.” — Aristoteles —

112

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Mensenkennis = wetskennis Als je één ding niet kunt gebruiken in tijden van crisis dan is het wel een hoog ziekteverzuim. En door de stress die dat weer oplevert wordt het alleen maar erger. Ziekteverzuim is een belangrijke oorzaak van lage productiviteit. Zijn uw medewerkers te dik? Lopen ze te stressen? Roken ze? Drinken ze te veel in hun vrije tijd? Sporten ze fanatiek op zaterdag? Dan is het vrijwel zeker dat hun ziekteverzuim verhoogd is, en dat gaat dus ten koste van hun productiviteit. De oplossing ligt in gedragsverandering van medewerkers. Over gedragsverandering heeft de wetenschap de afgelopen jaren veel nieuws ontdekt. Wist u dat gedragsverandering in fasen verloopt? En wist u dat u daar bij het beïnvloeden van gedrag maar beter rekening mee kunt houden? Wist u dat mensen alleen gemotiveerd raken als ze zich gerespecteerd voelen? En dat het normaal is dat gedragsverandering niet in één keer lukt? Dit zijn de wetten van gedragsverandering. Daar kunt u maar beter rekening mee houden; net zoals we rekening houden met de zwaartekracht als we willen vliegen en met de massa van de auto als we willen afremmen. Als we de wetten van het gedrag niet kennen, kunnen we daar ook niet op inspelen en zijn onze pogingen ineffectief. Mensenkennis = wetskennis. Het is de wetenschap die de kennis van wetmatigheden levert en die dus kan bijdragen aan verlaging van ziekteverzuim. Juist in de crisis.

ariedijkstra@speakersacademy.eu

Ga zelf aan de slag tijdens de Valkerij Proeverij of Hound & Hawk workshops. U leert op ambachtelijke wijze de verschillende valkerijtechnieken en het zelf vliegen met roofvogels. U komt oog in oog met de roofvogels en ervaar de intense emotie van het valkenier zijn! Een event dat een diepe indruk achterlaat! Hoorngeschal en hoefgetrappel, blaffende bloedhonden en de supersnelle vlucht van de valk zijn de ingrediĂŤnten voor een onwerkelijke ervaring.

www.adellijk-vermaak.nl - 0651 999 251

POLITIEK

Vanuit het hart van Obama’s campagne

ACADEMY® Magazine in gesprek met drs. Kirsten Verdel

Hoe komt een Rotterdamse in het hart van Obama’s campagne terecht? “Haha, dat is de meest gestelde vraag van het jaar! Het was een combinatie van hard werken, eindeloos proberen en veel geluk. Ik had al veel ervaring met campagne voeren opgedaan in Nederland. Ik was daar in 2006 campagneleider van Peter van Heemst tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam. Hij wilde proberen om de PvdA weer in het bestuur te krijgen, nadat Leefbaar Rotterdam de stad vier jaar lang had bestuurd. Alle ogen van de media waren natuurlijk op de Maasstad gericht, waar vier jaar eerder Pim Fortuyn kwam, zag en overwon. Zou de PvdA een comeback weten te maken of niet? Dat was de grote vraag. Met een grassrootscampagne waarbij we de kiezers zo persoonlijk mogelijk benaderden wisten we

veel vrijwilligers op de been te brengen. Dat versterkte onze inhoudelijke boodschap. Nadat we in maart 2006 de verkiezingen wonnen heb ik ook meegedraaid in het landelijk campagneteam van de partij en ook nog een actie op touw gezet om oud-minister Klaas de Vries in de Eerste Kamer te krijgen. Hij was door de PvdA op een onverkiesbare plek gezet. Die actie had succes en Klaas heeft zich daarna als een terriër vastgebeten in het onderzoek naar de Irak-oorlog. Fantastisch vond ik dat.” En van Nederland naar de Verenigde Staten, hoe ging die laatste stap? “Na al mijn campagnewerk in Nederland en ontwikkelingshulpprojecten in China en Sierra Leone, vertrok ik in 2007 uiteindelijk met een speciale beurs naar Canada. Die gebruikte ik

om onderzoek te doen naar de moeder aller verkiezingen: de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ik kwam toen in aanraking met de oud-Research Communications Director van het Witte Huis ten tijde van Bill Clintons presidentschap. Hij bood me op basis van mijn campagne-ervaring ter plekke een baan in het landelijk campagneteam aan. Daar zei ik natuurlijk geen nee tegen.” Je hebt een boek geschreven over je ervaringen in zowel Nederland als de VS. Kunnen we daarin ook lezen hoe de strategie in elkaar zat? Er moeten talloze communicatieprofessionals in Nederland zijn die daar ongelooflijk in geïnteresseerd zijn? “Dat kun je wel zeggen ja. Iedereen wil weten hoe Obama zoveel mensen heeft weten te activeren. Is zijn succes te verklaren door zijn speeches? Door zijn gebruik van nieuwe media? Door zijn inhoudelijke voorstellen? Door zijn simpele boodschappen van ‘Hope’ en ‘Change’? Het antwoord op die vragen is natuurlijk minder eenvoudig en eenduidig dan menigeen zou willen. Er zijn enorm veel lessen te trekken uit Obama’s campagne. De fout die veel mensen in Nederland maken, is dat ze denken dat je succes kunt bereiken door veel gebruik te maken van nieuwe media. Dat is natuurlijk niet zo, de boodschap staat uiteindelijk altijd centraal, is de basis voor alles dat je doet. Er stonden op een gegeven moment drie M-en op een bord bij ons in het hoofdkwartier. ‘Mission, Man, Money,’ dat was het rijtje. Het begint altijd met een goed verhaal. Daarna zoek je de middelen en mensen erbij om dat verhaal te verkopen. In Obama’s geval was er een vrij unieke combinatie van de drie factoren aanwezig. Hij wilde verandering (Mission), was charismatisch en sprak zeer aan (Man) en wist mede daardoor enorm veel geld in te zamelen dat nodig was om de boodschap zo ver mogelijk uit te kunnen dragen (Money).”

“Inderdaad. Er speelde nog veel meer mee. Veel Amerikanen waren George W. Bush zat. Een deel van de Republikeinse achterban was teleurgesteld in de keuze van Sarah Palin. Zwevende kiezers waren dat nog meer. John McCain maakte veel fouten. En natuurlijk speelden nieuwe media wel degelijk een rol. Obama wist veel handiger gebruik te maken van de mogelijkheden die internet, mobiele telefoon en andere ontwikkelingen boden. Hij haalde daar werkelijk alles uit wat er uit te halen viel, met iPhone applicaties, Facebook groepen, social networking sites. Wat daarin altijd centraal stond, was wederom die grassroots-benadering: mensen kregen zelf de instrumenten in handen om hun eigen campagneactiviteiten te organiseren. Zo werden er ook snel steeds meer mensen enthousiast gemaakt. Obama wist daardoor 60 keer meer mensen voor hem op straat te krijgen dan politieke partijen in Nederland. Niet in absolute getallen, maar naar verhouding Bestel dit boek bij dus! Maar naast deze en talloze andere speakersacademybookstore.nl factoren gaf de economische situatie uiteindelijk echter de doorslag. Nadat McCain eerst vijf procent voor had gestaan in september, stortte Wall Street in. Niet veel later had Obama ineens een voorsprong van tien procent. Die ommekeer kon je heel scherp zien.” Je wordt nu niet alleen veel gevraagd om te spreken over campagnetechnieken, leiderschap, communicatie, maar ook over media. Waarom dat laatste? “De rol van de media is van enorm belang in campagnes. En daar vrijwel elke communicatieuiting een vorm van campagne voeren is, is daar zeer veel aandacht voor. Of je nu een bedrijf, NGO, politieke partij of overheidsorganisatie bent: bij het benaderen van doelgroepen of het bereiken van doelen vormen de media vaak een belangrijke, zo niet onmisbare schakel. Te vaak worden er maar lukraak persberichten uitgestuurd naar het volledige persbestand. Ook als daar journalisten tussen staan waarvan je kunt weten dat die niet geïnteresseerd zijn in het onderwerp. En nog veel vaker wordt de vraag niet gesteld: waarom zou dit nieuws zijn voor een journalist? Dat een lokale politicus op bezoek gaat bij de GGD, is echt geen nieuws. Mensen moeten zich veel beter in de rol van anderen verplaatsen. Dat probeer ik duidelijk te maken.”

Drs. Kirsten Verdel is politica, media- en campagnestrateeg en bestuurskundige. Verdel werkte als eerste en enige buitenlander in het landelijk campagneteam van Barack Obama, de winnaar van de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2008. Als stafmedewerker werkte zij op het landelijk hoofdkwartier aan strategieontwikkeling, rapid response, opposition research en de debatvoorbereiding van Fotografie: Roy Beusker Obama. Kirsten Verdel publiceerde onlangs het boek ‘Van Rotterdam naar het Witte Huis’.

kirstenverdel@speakersacademy.eu

“Leiders hebben ons niets te bieden als we gelukkig zijn en de dood niet vrezen.” — Tao Meng —

115

prof. Erik Van Vooren

column

Maar dat is dus maar een van de vele factoren die bijdragen tot succes, die 3 M-en?

Foto: Beaumont Tekst & Ontwerp

De dubbele kern van een succesvol team Succesvol teamwerk is altijd een combinatie van teameffectiviteit én team-spirit. Een team is er in de eerste plaats om resultaten te boeken. Maar dat lukt beter als er binnen het team een geest van vertrouwen en verbondenheid leeft. De verbindende factor is ‘leiderschap’ en wel op twee niveaus. Enerzijds het teamleiderschap: wat mogen teamleden verwachten van hun leider? Volgens de verschillende Belgische en Nederlandse managers die ik sprak, is de leider in de eerste plaats een goed observator en luisteraar. Het is iemand die de juiste vragen stelt en die vanuit die verworven inzichten het team aanstuurt met een begeesterende en klare communicatie over zijn visie. Hij of zij moet ook geloofwaardig zijn: He/she has to walk his/her talk.’ zo vertelde mij Rudi De Becker, voormalig CEO van Hagemeijer. Integriteit is een conditio sine qua non voor de teamleider. Anderzijds is er de tweede dimensie van leiderschap: het persoonlijk leiderschap van ieder individueel teamlid. Wat mag de teamleider verwachten van zijn teamleden? Dat heeft dan vooral te maken met zelfkennis en zelfmotivatie: met de betrokkenheid en de aansprakelijkheid van elk teamlid. Maar ook het feit dat het team zich als groep, collectief verantwoordelijk durft te stellen. Of zoals Ruben Barichello, teamgenoot van Michael Schumacher, ooit zei over hun winnende team bij Ferrari: “Ons geheim is harmonie en solidariteit. Als het lukt straalt het succes op iedereen af; als het mislukt voelt iedereen zich verantwoorWE CAN WORK IT OUT Inspireer uw team met The Beatles delijk. Ik heb nooit één teamlid de schuld erik van vooren op een ander horen schuiven.” Als dit de taal is van je team, dan zal je deze storm ook wel doorstaan. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore. nl

erikvanvooren@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

MEDIA EN ONDERNEMERSCHAP

Willem Sijthoff creëert in absolute vrijheid Drs. Willem Sijthoff is een telg uit nederlands uitgeversgeslacht die oude en nieuwe media bij elkaar heeft gebracht in één bedrijf. Het Financieele Dagblad, Bnr nieuwsradio en internet doen het eigenlijk best goed in deze barre tijden, ook al ontkomt de FD Mediagroep niet helemaal aan de internationale malaise. een boeiend gesprek over media en het ware ondernemerschap met een

eigenzinnige, succesvolle uitgever en ondernemer.

“De mediawereld is de afgelopen jaren enorm gehypt. Alles was fantastisch, iedereen wilde content. Nu zie je het tegenovergestelde en zitten mediabedrijven in het verdomhoekje en heeft de blogwereld een heel aparte positie ingenomen. Toch denk ik dat er ruimte blijft voor papieren bladen. De kern is dat ze unieke informatie brengen. Uitgevers moeten traditioneel denken overboord zetten en er niet automatisch van uitgaan dat een krant per se zes dagen per week moet verschijnen. Een andere frequentie kan heel goed werken. De weekkrant Den Haag Centraal, waarvan ik ‘founding aandeelhouder’ ben, is daar een mooi voorbeeld van. Er komen, tegen de trend in, nog steeds wekelijks een paar honderd abonnees bij. Op dat terrein is nog een flinke ontwikkelingsslag te maken.” Willem Sijthoff weet als geen ander dat internet een steeds grotere rol speelt bij informatieoverdracht naar de consument. “Dat heeft zeker effect op de hoeveelheid papier die uiteindelijk wordt gedistribueerd, maar bladen als Het Financieele Dagblad zie ik niet heel snel verdwijnen.” Hij gelooft dat geïnteresseerde lezers het nieuws graag letterlijk in hun handen willen blijven houden. Willem Sijthoff ziet vooral mogelijkheden in ‘crossmedia’-initiatieven, het aan elkaar koppelen van druk, radio, televisie en internet, en is daar heel succesvol in. De oplage van het FD is begin dit jaar, in vergelijking met dezelfde periode in 2008,

met zeven procent gestegen. De luistercijfers van BNR Nieuwsradio zijn nog nooit zo hoog geweest en de websites van de FD Mediagroep zijn leidend. Lezers en luisteraars waarderen de producten. “Er is over de hele linie sprake van een stijgende lijn, maar adverteerders blijven weg.” Het bedrijf heeft als gevolg daarvan een flink aantal voltijdbanen moeten schrappen. “Reorganisaties zijn all in the game”, zegt hij in het bomvolle café-restaurant

“Ondernemerschap moet in je zitten.” Dauphine, dat net als het FD en BNR is gevestigd in een oude garage aan het drukke Prins Bernhardplein tegenover treinstation Amsterdam-Amstel. “Het is me al jarenlang een doorn in het oog dat de publieke omroep op de advertentiemarkt concurreert met private bedrijven. Met 200 miljoen euro zijn ze een dominante speler en zetten ze prijsbeleid neer.” Omdat de publieke omroep ook belastinggeld opstrijkt, is er volgens Sijthoff en vele van zijn collega’s sprake van oneerlijke concurrentie. Overnames De zoon van de onlangs overleden courantier Freddy Sijthoff, een van de directeuren van Sijthoff Pers (uitgeefster van onder meer de Haagsche Courant en later

116

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

het Rotterdams(ch) Nieuwsblad en de Goudsche Courant) is sinds zijn vijftiende betrokken bij de media. “Op mijn twintigste kwam ik in het bestuur van de Stichting Administratie Kantoor, dat formeel eigenaar was van Sijthoff Pers. Als voorzitter heb ik in 1994, ik was toen 29 jaar, de verkoop aan Wegener begeleid. Dat was een grote zaak. Een van de belangrijkste redenen om aansluiting te zoeken was de overtuiging dat we binnen een groter geheel een betere toekomst zouden hebben. Later is het tegendeel gebleken.” Na de verkoop maakt Sijthoff een paar onderdelen van zijn studie af en gaat hij werken bij een marketing- en consultancykantoor. “Na twee weken wist ik al dat dit niets voor mij was. Ik kan er niet tegen als mensen zeggen wat ik moet doen. Hiërarchische verhoudingen zijn niets voor mij, ik moet absolute vrijheid hebben en dingen kunnen creëren.” In 1996 richt hij onder meer Scoot op, een zoekservice op internet. “Diezelfde periode vatte ik plannen op Het Financieele Dagblad over te nemen, dat eigendom was van een andere tak van de familie (Bob Sijthoff, red.). Dat was nog een van de weinige zelfstandige krantentitels in Nederland, maar het bedrijf had door ruzies en een opstandige redactie lange tijd stilgestaan. De activiteiten waren niet gericht op het maken van een goede krant. Innoveren, vernieuwen en het ontwikkelen van goede strategieën

Tekst: Jacques Geluk 117

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

Fotografie: Evert Jan Daniels

Ondernemerschap “Op een congres over media gaat het over overnames, reorganisaties en crossmediabedrijven, maar tijdens spreekbeurten praat ik graag over ondernemerschap in zijn algemeenheid. Als er gezegd wordt dat er zoveel bedrijven zijn bijgekomen, blijkt het vaak om zzp’ers, zelfstandigen zonder personeel, te gaan. Dat zijn geen ondernemers. Zij werken voor zichzelf. Dat is mooi, maar het heeft niets te maken met het ondernemerschap zoals ik dat bedoel. Wanneer je net als ik meerdere bedrijven opzet, bouw je iets uit, creëer je werkgelegenheid en lanceer je nieuwe

producten. Het is soms moeilijk om te starten, omdat de financiering niet rondkomt en er te veel regels zijn, maar het is de vraag of je de overheid daarvan de schuld van kunt geven. Ondernemerschap moet in je zitten. Dat is belangrijk. Je moet als een architect iets willen bouwen, specifieke gebieden goed kunnen invullen en weten wat je wilt. Een goede ondernemer is in staat te bepalen wat hij of zij wel of niet goed kan en te zorgen voor voldoende ondersteuning. Bovendien moet hij absoluut gedreven en creatief zijn en doorzetten. Kortom hij moet voldoen aan de vijf D’s: dromen, denken, durven, doen en doorzetten”, lacht Sijthoff. “Een ondernemer die verstand en kennis heeft van een bepaalde branche en daarin ervaring heeft opgebouwd, moet niet denken dat hij iets compleet anders kan opzetten. Een schoenmaker moet zich bij zijn leest houden, anders wordt het niets. Voor mij zijn dat de journalistieke media, want met spelletjes heb ik niets”. Sijthoff is een internationale ondernemer. “Ik heb zowel de Nederlandse als de Noorse nationaliteit. In Noorwegen heb ik een traditioneel regionaal uitgeversbedrijf, met radio, televisie, internet, dagbladen en een drukkerij. Het grote verschil met Nederland is, is dat men daar in staat is kansrijke internetinitiatieven te ontwikkelen. Als je kijkt naar het aandeel online in de totale inkomstentaart is dat daar 25 tot 30 procent, veel hoger dan hier. Doordat er zulke successen zijn behaald is een volstrekt andere mentaliteit ontstaan. Ook oudere mensen zijn daar online met nieuwe projecten bezig. Dat geeft een totaal andere dynamiek. Wat dat betreft is er in Nederland nog veel te doen en daar ga ik de komende periode met veel enthousiasme aan werken.”

Drs. Willem Sijthoff is mediaondernemer en uitgever. Sijthoff heeft bedrijfskunde en economie gestudeerd. Op zijn twintigste werd hij bestuurslid van de Stichting Administratie Kantoor dat eigenaar was van het familiebedrijf Sijthoff Pers. In 1994 leidde hij als voorzitter de verkoop aan Wegener. Na een jaar te hebben gewerkt als consultant richtte hij het bedrijf Scoot op. Samen met Hal Investments nam hij in 1997 Het Financieele Dagblad over. Later fuseerden het FD en BNR Nieuwsradio in de FD Mediagroep. Sijthoff was tot vorig jaar uitgever van het tijdschrift PM. In Noorwegen is hij eigenaar van een regionale krant (Agderposten), een radio- en een tv-station. Hij is een van de juryleden in het KRO-programma ‘Dragon’s Den’. willemsijthoff@speakersacademy.eu

“Voor een werkzame en ontwikkelde geest is vrije tijd niets anders dan vrijheid om zijn bezigheid te kiezen.” — Comtesse Diane de Beausacq —

118

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

column

was er niet bij, terwijl er zeker mogelijkheden waren. Hal Investments en ik hebben het FD overgenomen, een nieuwe raad van commissarissen neergezet en een directeur vervangen. Dat zorgde voor rust op het aandeelhoudersfront en stapje voor stapje ging de kwaliteit vooruit.” In 1998 begint Business Nieuws Radio met uitzenden. “Al snel vroegen ze of het FD een belang in de zender wilde nemen. Het was geen fantastisch station en er werd bijna geen omzet gemaakt. Hal Investments en ik zagen er wel wat in, maar de FD-directie was sceptisch. Daarom hebben we BNR in 2000 zelf overgenomen en ben ik nog een paar jaar directeur geweest. In 2003 zijn beide bedrijven alsnog gefuseerd. Een heel belangrijke stap, die geleid heeft tot een andere cultuur en een andere kijk van mensen op onze journalistieke prestaties.” In 2007 is de formule van BNR Nieuwsradio aangepast en is Het Financieele Dagblad uiterlijk (een ander formaat en roze papier) en inhoudelijk verbeterd. Sindsdien is sprake van een stijgende lijn. Het magazine PM, dat zich richt op beslissers binnen de rijksoverheid en uitvoeringsorganisaties, is vorig jaar door Sijthoffs bedrijf Politieke Pers bv verkocht aan Sdu Uitgevers. “Ook dat is een blad dat unieke informatie geeft.”

prof. dr. Bas Haring

Vragen Filosofen zijn lui die altijd vragen stellen. Rotvragen, slimme vragen, inkoppertjes. De vreemdste vraag die ik mezelf ooit heb horen stellen was op de jaarlijkse landelijke conferentie van inkoopmanagers. Ik wist niet eens dat er inkoopmanagers bestonden. Verkopers, die kende ik wel. Maar inkopers? “Maar waar ken ik die verkopers eigenlijk van?” vroeg ik me af. “Ik ken er geen een persoonlijk.” Van de film realiseerde ik me. De autoverkoper is zelfs een archetype in veel films en het genre ‘salesman movie’ bestaat echt. “Maar waarom zijn er wél films met verkopers en geen films met inkopers, dan?”, was uiteindelijk mijn vraag, die ik ook op de conferentie stelde. Mijn poging een antwoord te vinden bracht de inkopers weer aan het vragen: “Wat hebben wij eigenlijk voor een vak? En moet dat wel zo blijven? Wat voor mogelijkheden voor verandering zijn er allemaal? Nu of over een tijdje?” En ik had ze waar ik ze hebben wilde: vragend. U zit waarschijnlijk helemaal niet op al die vragen te wachten. U wilt antwoorden. Maar wel de juiste. Neem ik aan. En ook op de juiste vragen. Maar dan moeten die toch eerst gesteld worden. Of u nou wilt of niet.

basharing@speakersacademy.eu

NEW STYLE

blijven

Luxe privĂŠ-kliniek voor Exclusieve Tandheelkunde | Implantologie | Kaakchirurgie Voor meer informatie 0318 - 570 970 | www.vandort.com

POLITIEK

Mens erger je niet Wouke van Scherrenburg

Het stond in een televisiegids. Een halve pagina grote advertentie voor een medicijn dat ervoor zorgt dat je televisie kunt kijken zonder last te hebben van kritische gevoelens en zonder je nog maar een tel te ergeren. Televisie kijken wordt hierdoor (lees het middeltje) een prettige en ontspannen ervaring. ‘Waar u ook naar kijkt, Neutricept maakt het tot een aangename, overrompelende ervaring’. Letterlijke tekst in de advertentie dus. Het schijnt te maken te hebben met de hersengolffrequentie. Ik zag het helemaal voor me. Zeker in deze tijden van beproeving zoals Balkenende met gevoel voor drama deze economisch barre tijden omschreef. Languit op de bank, een pil wegslikken met een goed glas wijn en dan GENIETEN! Want je gaat heel anders tegen de zaken aankijken belooft de fabrikant van dit wondermiddel. Dan wordt het

Fotografie: Roy Beusker

van: wat grappig, mijn pensioen wordt de komende jaren bevroren of erger. Maakt niks uit. Wat moet je nou met een goed pensioen. Je krijgt op die leeftijd toch last van allerlei kwaaltjes, dus wordt je leefwijze beperkter en wat is er nou mooier in zo’n situatie om met een pil in je lijf de hele dag televisie te kijken. Daar heb je geen goed pensioen voor nodig. In geval van nood kun je altijd nog naar de voedselbank en als je mazzelt, zit er in de doos etenswaren ook nog een lekkere zak chips om de tv-avond mee door te komen.

AWBZ, de miljarden die naar ontwikkelingshulp gaan waarvan een deel zonder enig effect, de nutteloze vliegtaks...

En al die ontslagen dan. Dat die mensen dat nou zo erg vinden. Eindelijk hebben ze tijd genoeg om lekker te gaan vissen, fietsen, tuinieren, wandelen noem maar op. Ze worden kwaad als de pensioenleeftijd omhoog gaat en nu krijgen ze de ‘pensionadabelevenis’ jaren eerder, gratis en voor niets. Mooi toch? Of al die huizenbezitters die met twee huizen zitten, want de een gekocht en de ander onverkocht. Dat is toch de droom van menig Nederlander? Een huis voor het dagelijkse leven en een voor de vrije tijd. Nou dan. En de Haagse politici, ze zijn overvallen door de crisis, want ze zaten met de kop lang in het zand. Gelijk hebben ze. Waarom zou je op tijd naar al die sombere economen luisteren? Dan zit je veel te vroeg in de rats. En je moet veel te vroeg gaan kibbelen met je regeringspartners. Over volslagen belachelijke uitvindingen zoals aanrechtsubsidies, onbeperkte hypotheekrenteaftrek, de miljarden verslindende

Ja, ik zie het wel zitten met die pil. Kan ik opgewekt kijken naar de bankiers die het verdommen ons belastingbetalers te bedanken voor onze royale steun. Die weigeren te erkennen dat ze in al hun hebberigheid en onkunde enorme fouten hebben gemaakt. Die de bedrijven nu in de steek laten door geen kredieten of kredieten tegen een waanzinnig hoge rente te verstrekken. Dan kan ik natuurlijk ook intens blij zijn voor ons Koninklijk Huis, dat via Noordeinde voordelige belastingconstructies voor de eigen familie laat lopen. Fijn voor die mensen. Waarom zouden zij zo stom zijn als de middenklasse die niet in staat is een trukendoos open te gooien en daarom dus altijd de prijs betaalt. Als de overheid slim is, geeft ze die gemiddelde Nederlander, de gepensioneerden, de werklozen, de failliete ondernemer, gratis de ‘mens-ergerje-niet’ pil. Het volk blijft opgewekt en het Binnenhof en Malieveld leeg.

Zou Den Haag al vorig jaar zijn begonnen met het slikken van de hersengolffrequentiepillen? Gelijk hebben ze. De overheid kan de crisis toch maar marginaal te lijf gaan. Dus gewoon ontspannen doorregeren. Of als oppositiepartij vrolijk je stokpaardjes berijden in plaats van over de eigen schaduw heen te springen en samen op te trekken en constructieve plannen te maken.

Wouke van Scherrenburg staat nog steeds bij een ieder bekend als de scherpe en gedegen interviewer van Den Haag Vandaag, dat onderdeel uitmaakt van de actualiteitenrubriek NOVA. Ze was de eerste vrouwelijke politiek verslaggever. Ze kan zich beroepen op een lange en veelzijdige journalistieke carrière. Inmiddels woont ze al een aantal jaren in Frankrijk, maar ze komt nog geregeld naar Nederland voor het verzorgen van dagvoorzitterschappen, het leiden van forumdiscussies, het voorzitten van congressen, het adviseren van het bedrijfsleven en ministeries over media en communicatie.

woukevanscherrenburg@speakersacademy.eu

“Wie zou niet liever dom willen worden door het geluk dan wijs door schade en schande.” — Salvador Dalí —

120

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

POLITIEK

Mens erger je niet Wouke van Scherrenburg

Fotografie: Roy Beusker

AWBZ, de miljarden die naar ontwikkelingshulp gaan waarvan een deel zonder enig effect, de nutteloze vliegtaks...

woukevanscherrenburg@speakersacademy.eu

“Wie zou niet liever dom willen worden door het geluk dan wijs door schade en schande.” — Salvador Dalí —

120

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

MILIEU

‘Ladies First, naar een 100% schoon Nederland 2050’ prof. dr. Wubbo Ockels

dig en dat is de bevolking, alleen dan is ze bestand tegen zowel de lobby’s van het bestaande belang (Shell, Gasunie, etc) als ook de onderlinge strijd tussen politieke partijen in de Tweede Kamer, waardoor de noodzakelijke innovaties worden tegengehouden.

De wereld redden, dat klinkt goed. Vele politici, ook onze MP Balkenende, gaan met regelmaat naar grote congressen om de toestand van de wereld te bespreken en op hoog niveau bestuurlijke oplossingen voor het klimaat probleem te definiëren. Prima, maar wat betekent zo’n klein land als Nederland ten opzichte van de hele wereld…. Laten we met de voeten op de grond blijven en eerst Nederland gaan redden. Als Nederland voorloopt, hebben wij daar profijt van. Onze bedrijven zijn dan concurrerend. Onze jeugd wil hier carrière maken. Onze wetenschap wordt door de maatschappij uitgedaagd meer te ontwikkelen. Een innovatieve vooruitstrevende duurzame kenniseconomie dat kunnen we zijn! Duitsland ligt ons nu ver voor en ook Spanje en nog vele andere landen. Nadat wij Nederland sterk en duurzaam ontwikkeld hebben, kunnen we gaan meedoen om de wereld te redden. In deze volgorde. Ik wil een winnend Nederland en zet mij daarvoor in.

Dit fundament wordt gevormd als de Nederlander zich en masse uitspreekt met de wil en eis voor een schoon Nederland. Een schoon Nederland voor je kinderen eisen is een recht dat je hebt, een recht van Nederlands staatsburgerschap, vergelijkbaar met het recht van veiligheid, onderwijs etc. Daar hoef je zelf niet iets voor te doen. Dat wil ik duidelijk maken.Nu ligt de nadruk vaak op de inzet van de burger zelf (Een goed milieu begint bij jezelf…ja ik heb ook meegedaan), maar de echte ontwikkeling zit in de techniek en de grootschalige toepassing daarvan. Dan gaat het niet om individuele inzet, maar om bestuur naar de gewenste situatie en dat kan alleen de regering doen. De individuele inzet doet wel wat maar veel te weinig. Grote financiele steun om grote stappen te maken, daar gaat het om. Stimuleer de maatschappij om warmteopslag en warmtepompen, zonnepanelen,

Nederland kan en moet 100% schoon zijn in 2050. Nu lopen wij achter, mede vanwege de slingerende houding van de regering. De regering heeft een fundament no-

121

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Het gaat de toekomst dus om de kinderen en kleinkinderen en daardoor voelen de vrouwen zich eerder aangesproken. Bovendien zijn bijna alle beslissingen die de afgelopen 70 jaar tot de huidige klimaatcrisis hebben geleid door mannen genomen. Daarom ‘Ladies First’. Als mannen ook mee willen doen prima, maar wees galant en laat de vrouwen voor. En prijs de vrouwen die door de meeste mannen worden gevolgd. Het gaat eerst om willen en dan de hoop en de overtuiging dat wij het kunnen, 100% Nederlanders moeten het willen en dan is er een maar kleine groep nodig die het oppakt en uitvoert. Dat een schoon Nederland mogelijk is, dat weten wij bijvoorbeeld bij de TU Delft, maar ook bij Econcern en andere. Ik ben er van overtuigd dat het kan. Politieke partijen kunnen dit niet bewerkstelligen, die beconcurreren elkaar. Een schoon Nederland staat boven de partijen en om daar te komen is een beweging nodig die overal moet plaatsvinden onafhankelijk van politieke gezindheid, religie, leeftijd, maatschappelijke positie, het gaat iedereen aan want we hebben allemaal kinderen of kunnen die krijgen, het gaat om het nageslacht, de toekomst. Dus Wubbo gaat achter de vrouwen aan… en de mannen volgen… Op wereldvrouwendag is de campagne ‘Ladies First’ van start gegaan. Doel van deze landelijke campagne is op 8 maart 2010 een petitie aan te bieden aan de Nederlandse regering waarin 1 miljoen Nederlanders een ‘100% Schoon Nederland in 2050’ eisen. Met de huidige technische mogelijkheden en inzichten kan Nederland op langere termijn volledig schoon zijn. Alleen de Nederlandse bevolking moet dit simpelweg zelf eisen van de regering. Ik daag u uit de ‘Ladies First’-ambitie te realiseren. Daarvoor vraag ik u de eis voor een ‘100% Schoon Nederland 2050’ van ‘Ladies First’ uit te dragen in uw omgeving: organisaties, media, industrieën, netwerken en communities. Laat iedereen zelf allerlei activiteiten organiseren om ervoor te zorgen dat veel mensen zich aanmelden via de website van ‘Ladies First’. ‘Ladies First’ is de directe stem van de bevolking. Laat uw stem horen!

Prof. dr. Wubbo Ockels is natuurkundige, ruimtevaarder, piloot en hoogleraar. In 1985 maakte hij als eerste persoon met de Nederlandse nationaliteit een vlucht door de ruimte. Hij is hoogleraar Duurzame Technologie aan de TU Delft. Wubbo Ockels is initiatiefnemer van ‘Ladies First’. Het is een podium voor alle Nederlanders voor een 100% schoon Nederland in 2050. wubboockels@speakersacademy.eu

column

elektrische auto’s met hun accu’s als energieopslag en nieuwe vormen van wind energie (vliegers) te realiseren. Verbied eventuele uitbreiding van kolencentrales en kerncentrales. Kijk naar Duitsland en de Verenigde Staten, dan zien we wat werkt en wat niet werkt, we lopen geen risico. We lopen wel risico als we dit niet doen. Ik vind dat risico te groot.

Jeroen Boschma

De wereld is niet meer zoals wij dachten In 2004 zat ik te praten met een 16-jarig meisje. Vanonder de voor haar ogen hangende pony keek ze me niet aan. Het onderwerp was onderwijs, en om precies te zijn wat competentiegericht onderwijs is door haar ogen bekeken. “De vraag zou niet moeten zijn wat we moeten leren, tjeezus das heel veel, dat weten wij ook wel. We zijn nog jong man, maar jullie volwassenen zouden jezelf die vraag ook eens moeten stellen. Wie ben ik, wat wil ik en wat moet ik. Ik bedoel“, ging ze nog steeds naar haar eigen lok starend door, “zien jullie volwassenen dan niet dat het zo niet door kan gaan. Er is echt wel genoeg van alles in de wereld als jullie niet allemaal zo hebberig zouden zijn. De wereld gaat er straks nog aan kapot, haha en dan is het gewoon op en dan is er crisis en dan moeten jullie wel haha, want dan zijn jullie gezakt.” De wereld is niet meer zoals wij dachten en generatie Einstein staat er middenin. En het meisje van nu 21 had gelijk; als we niet uitkijken, zakken we voor ons examen. Maar hoe moeten we dit dan doen, we hebben dit immers nooit geleerd, we kunnen slechts omgaan met groei, en hoe moeten we omgaan met de dingen die op ons afkomen en die allemaal nieuw voor ons zijn? De jeugd kijkt per definitie vooruit, achteruit kijkend zien ze een kind, en in tegenstelling tot wij oudjes laten ze de toekomst onbevangen en dus onbevooroordeeld op zich af komen. Als we bereid zijn om werkelijk de nieuwe wereld in te stappen dan zijn er alleen maar fantastische mogelijkheden. We kunnen al onze marketingbudgetten halveren, vandaag nog, zonder enig gevaar. Als we gebruik maken van de nieuwe vormen van communicatie. We kunnen ons werk doen in de helft van de tijd als we open staan voor gedeelde kennis en informatie. En we kunnen echt innoveren als we niet meer bang zijn om fouten te maken en soms te verliezen, en verloren hebben we allemaal al toch?

Bestel deze boeken bij speakersacademybookstore.nl

“De natuur kent beloningen noch straffen, enkel gevolgen.” — Robert Green Ingersoll —

122

jeroenboschma@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Een wonderbaarlijke haarvermenig vuldiging? U heeft een dunner wordende haardos of u bent echt kalend. En dan maken uw eigen haren plots nieuw haar. Precies dáár waar u dat wilt. dat is geen wonder: het is haarStamcel Transplantatie ® (hST), de unieke haarvermeerderende methode van hair Science institute, ontwikkeld door arts/ onderzoeker Coen gho. hST is geen operatie met snijden, pijn en littekens. het is slechts een behandeling: snel, pijnloos, zonder littekens en gegarandeerd succesvol. met - in tegenstelling tot de traditionele snij- en lasermethodes - hergroei van de donorharen. hST is geschikt voor zowel mannen als vrouwen, jong en oud. voor hoofdhaar én voor wenkbrauwen, snor of baard. dus of u nu esthetische redenen heeft of cosmetische, bijvoorbeeld om littekens te maskeren: hST is de methode waar u en vele anderen op gewacht hebben. Kijk op www.hasci.com voor uitgebreide informatie of bel 0031 43 601 81 01 voor een vrijblijvend consult in Sint Truiden, merksem, herentals, maastricht of amsterdam. HaarStamcel Transplantatie®: zien is geloven. ➊

voor

behandeling

➋

na 9 ma anden

➌ hergroei in

donorgebied

D E U i T v i n D E r S vA n H A A r S TA M C E l T r A n S P l A n TAT i E ®

Consultaties in Belgie Merksem Greet Rouffaerhuis/Brandwondencentrum Sint Truiden Medical Skin Care Herentals De Haarspecialist Bel voor meer informatie Drs. K. van Herwijnen, T 0031 43 601 81 01 Medisch Centrum de Wittevrouwenhof T 0031 43 601 81 01 / Weth. v. Caldenborghlaan 45 / 6226 BS Maastricht World Trade Center Amsterdam T 0031 20 575 23 30 / Strawinskylaan 157 / 1077 XX Amsterdam www.hasci.com / info@hasci.com

123

liv

F Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Phil Nijhuis

ONDERNEMEN

Crises brengen Frank

Wentink juist op ideeën Hij is de bedenker van de populaire ‘dinner shows’, een combinatie van een vijfgangen menu met topamusement in Studio 21 op het Media Park in Hilversum. Elke vrijdag, zaterdag en soms zondag zit Frank Wentink zelf aan de ‘captain’s table’. Mensen waarderen het dat hij er is en hij weet graag zeker dat alles goed gaat. In ‘The dinner show of dreams’, de laatste door Wentink geschreven en geproduceerde show, neemt een topbezetting - begeleid door een record aantal danseressen en een live-orkest - de gasten mee op ‘een onvergetelijke reis door een dromenlandschap’. “Als deze show over drie jaar stopt ben ik 65. Het lijkt me geweldig om dan een jaar te kunnen werken aan een musical”, zegt Wentink. Hij heeft weleens in tien dagen een show geschreven!

Frank Wentink oogt ﬁt. De tand des tijds heeft nog niet echt aan hem geknaagd, maar dat komt misschien omdat hij elke ochtend heel vroeg gaat zwemmen. Hij is bovendien een meeslepende verteller. “Ik heb vier crises meegemaakt - de oliecrisis in 1973, de beurskrach in 1987, de eerste Golfoorlog in 1991 en de economische teruggang na de aanval op de Twin Towers in 2001 - en nu zitten we middenin de kredietcrisis. Elke keer hebben ze me, omdat ik ze wilde overwinnen, op ideeën gebracht, die anders misschien veel later zouden zijn gekomen”, begint hij zijn verhaal. “Ik werkte als manager hotelexploitatie voor een internationale hotelketen in Spanje. In 1973 brak de oliecrisis uit. In Nederland riep premier Den Uyl dat ‘het voorgoed voorbij was met de hoogconjunctuur’. Het zou nooit meer worden zoals het was. De toeristen bleven weg en de hotelbezetting daalde van ruim honderd naar 30 procent. De gezelligheid waar we om bekend stonden konden we niet meer waarmaken,

want de bars en restaurants zagen er zonder gasten troosteloos uit. De dienstverlening verslechterde. Als er te veel personeel en te weinig werk is leidt dat tot desinteresse en luiheid.” Wentink krijgt het idee Nederlandse artiesten in de Spaanse hotels te laten optreden. “Dat was nog nooit vertoond. Ik heb het vliegtuig naar Nederland gepakt en ben achter het adres van de toen razend populaire Willeke Alberti gekomen. Als jonge jongen gaf het me een kick bij haar aan te bellen, maar ik stond wel met knikkende knieën voor de deur. Willeke vroeg wat bedenktijd. Uiteindelijk ging ze akkoord als ze vader Willy en vriendje John de Mol mocht meenemen. Ook Tonny Eyk en zijn vrouw waren van de partij. Hun optredens in Spanje waren een eclatant succes, maar eigenlijk zette ik ze voor alles in. Ik strikte Willeke om mee te doen aan een waterpolowedstrijd, met haar vader als scheidsrechter.” Andere topartiesten uit die tijd, onder wie Ben Cramer, Ronnie Tober en Loeki Knol, volgen snel. “We

“Kwaliteit, kwaliteit en kwaliteit, daar draait het om.”

125

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

herstelden snel van de dip en in 1974 zaten we alweer helemaal vol. Ik nam hostesses aan om de kinderen bezig te houden, opende een crèche en voor de ouders introduceerde ik een horizontale programmering. Elk uur was er wat anders te doen. Sommige mensen gingen na veertien dagen weg, zonder dat ze buiten het hotel waren geweest.” Frank Wentink plant dan al het zaadje voor de ‘dinner shows’. “In het restaurant organiseerde ik entertainment na het eten. Daar waren we absoluut de eersten mee. Door in het offensief te gaan pareerde ik de eerste crisis en dat heeft me geen windeieren gelegd. Ik had mezelf als hotelmanager op de kaart gezet.” Ria Lubbers In 1981 keert Frank Wentink terug naar Nederland omdat hij de cultuur mist. “Dat viel tegen. Ik had daar een riant salaris, waarvan ik het meeste kon sparen, en woonde in een prachtig appartement aan zee. Ik kon leven van mijn onkostenvergoeding van 750 gulden. Hier ging alles op aan een rijtjeshuis en de inrichting.” Net voordat hij weer naar Spanje gaat om voor dezelfde hotelketen als verkoop- en pr-manager aan de slag te gaan, belt John de Mol hem op met een onweerstaanbaar aanbod. Ze zetten John de Mol/Wentink Evenementen op. “Snel bleek dat niemand op ons zat te wachten. We moesten veel moeite doen om potentiële klanten binnen te halen. Een offerte bestond niet uit een paar cijfers, maar moest een creatief verhaal zijn dat de klant moest overhalen zijn evenement door ons te laten uitvoeren.” De grote doorbraak komt als hij het fundraising gala voor World Press Photo mag organiseren. “Dat was absoluut een nieuw concept. Wij waren de eersten die tafels verkochten voor een goed doel.” Wentink verzint uniek entertainment, zoals een optreden van de dan 19-jarige Jaap van Zweden met een fluorescerende viool. Na afloop overhandigt de violist het instrument aan Ruud Lubbers, die destijds de eerste viool in het land speelde. Ria Lubbers laat hij als het ordinaire bloemenmeisje Eliza Doolittle optreden voor het oog van haar man, die van niets weet, en captains of industry. In de overige rollen zijn John Kraaijkamp sr., Rob Brandsteder en Erica Terpstra te zien. “De eerste keer verkochten we 20 tafels à 2500 gulden, uiteindelijk vroegen we 17.500 gulden en hadden we 85 tafels (voor tien personen) en... een wachtlijst. Bedrijven gingen met elkaar concurreren om zoveel mogelijk belangrijke mensen aan hun tafel te krijgen. Het liefst ministers. Die kwamen zo graag dat we - in verband met de ministerraad - de gala-avonden hebben verplaatst van vrijdag- naar zaterdagavond. De beurskrach van 1987 zijn we op die manier aardig doorgekomen.” Na afloop van de gala’s gaat Wentink altijd naar het herentoilet. “Daar hoor je wat mensen er echt van vonden. Martin Schröder van Martinair geloofde niet dat Hans Klok een echte olifant had laten verdwijnen. Toch was het zo!” Ineens schiet hem wat te binnen: “Nadat Anton Dreesmann in het ‘Stan Huygens Journaal’ had gelezen over het optreden van Ria Lubbers belde hij onze toenmalige concurrent Joop van den Ende om hem te complimenteren en vroeg hem het eeuwfeest van V&D te organiseren. Joop kreeg een budget van 10 miljoen gulden en liet het zo. Zes jaar later, na de fusie met John, vertelde hij schaterlachend wat er gebeurd was. Ik denk dat ik het ook gedaan zou hebben, maar toen reageerde ik als een boer met kiespijn. Ik was wel een winst van 1,5 miljoen gulden misgelopen.” Van den Ende maakt in de jaren tachtig talloze goed bekeken shows voor de publieke netten. Wanneer hij in 1989 TV 10 opzet zijn de omroepen boos, omdat hij van leverancier concurrent wordt. De Mol mag voortaan hun showprogramma’s maken. “En ik de showblokken, dat was toen echt een hype. De sterren groeiden tot in de hemel, tot de droom in 1991 wreed werd verstoord. De kijkers waren verzadigd en zapten weg tijdens de

Hans Melissen

column

showblokken. We hadden vier balletten met elk twintig dansers die we moesten ontslaan. Door de onstabiele situatie die was ontstaan doordat Saddam Hussein zo nodig Koeweit moest binnenvallen, moesten veel bedrijven de broekriem aanhalen.” Opnieuw pakt Wentink de uitdaging aan een crisis te bedwingen. Hij bedenkt de ‘dinner show’ op een multifunctionele locatie, waar particulieren een bijzondere avond uit kunnen beleven en bedrijven, gebruikmakend van alle faciliteiten, congressen en workshops kunnen houden en zakelijke activiteiten kunnen combineren met entertainment. “De sceptici leken gelijk te krijgen. Er kwamen 50 man en we verloren 30.000 gulden per avond. Na de fusie zei Joop: ‘Het is een leuke show, maar de marketing stelt niets voor’. Hij stuurde bekende Nederlanders langs, die meteen enthousiast waren. In

“Op het herentoilet hoorde ik wat mensen er echt van vonden.” februari 1994 besteedde de ‘5 uur show’ aandacht aan de ‘dinner show’ en ineens gingen alle telefoons rinkelen. Mijn medewerkers wilden net naar huis gaan, maar ik heb ze gevraagd te blijven om adressen en telefoonnummers te noteren. We waren binnen enkele uren tot en met juni uitverkocht. We hebben gedanst op de bureaus! Inmiddels zijn we al zeventien jaar succesvol bezig. Na de aanslag op de Twin Towers, de vierde crisis, stortte de economie in en durfden mensen niet te reizen. Daar hebben wij op ingespeeld met speciale arrangementen.” En de vijfde crisis, hoe gaat hij daarmee om? “Ik probeer niet de prijs te dumpen, maar voor hetzelfde geld steeds meer kwaliteit te leveren. Kwaliteit, kwaliteit en kwaliteit, daar draait het bij mij om. En service. Bedrijven en organisaties kunnen, voordat het diner begint, een deel van het toneel of de zijpodia huren of in mijn kantoor bijeenkomen. Mensen kunnen kiezen voor een vip-arrangement. Dan staat er iemand klaar om hun jas aan te nemen en hoeven ze niet in de rij te staan. De details maken het bijzonder en wanneer mensen zich de koning te rijk voelen en genieten komen ze terug en brengen ze anderen mee. Die vermenigvuldiging moet doorgaan.”

Frank Wentink is algemeen directeur van Wentink Events, een autonome dochter van Stage Entertainment, waarvan ook onder meer Joop van den Ende Theaterprodukties, Holiday on Ince en het Fortis Circustheater deel uitmaken. Hij schrijft en produceert sinds het begin van de jaren negentig de succesvolle ‘dinner shows’ in Studio 21 op het Media Park in Hilversum. In november is zijn nieuwste show ‘The dinner shows’ of dreams’ in première gegaan, met regelmatig optredens van bekende artiesten als Hans Klok, Gerard Joling en Bastiaan Ragas. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het maken van shows op maat. Wentink heeft enkele jaren geleden in opdracht van Hollywood on Ice de ijsshow ‘Romanza’ geschreven, die de hele wereld is overgegaan. Hij is in 2007 benoemd tot Ridder van Oranje Nassau en ontving in 2007 de Gouden Giraffe in de categorie ‘Event personality of the year 2008’. frankwentink@speakersacademy.eu

Foto: Ernie Enkelaar

Wijn, postzegels en de kredietcrisis Mijn buurman, die een fervent verzamelaar is van zeldzame postzegels, liet niet zo lang geleden aan mijn zoontje trots een deel van zijn collectie zien. Mijn zoon, die voornamelijk via het internet communiceert, weet nauwelijks wat een postzegel is. Buurman noemde bij een zeldzame zegel uit Indonesië de catalogusprijs van meer dan duizend euro om indruk te maken op de kleine jongen. Maar het tegenovergestelde gebeurde. Mijn zoon vroeg zich af waar je die zegel dan moest opplakken om zijn waarde te rechtvaardigen. Nee, deze zegel was voor de ‘heb’. Om op te plakken in een boek. Mijn zoon vond het belachelijk en liet dat ook iets te duidelijk blijken. “Je vader doet hetzelfde” zei de man licht beledigd. “Hij verzamelt wijnen die erg duur zijn en die hij nooit drinkt.” Daar had de man een punt. En het was eigenlijk nog veel erger, omdat ik het zelf ook donders goed wist. De meeste wijnen in mijn verzameling dronk ik niet op het juiste tijdstip en liet ik dan maar liggen om mee te pronken tegenover andere wijnidioten. En ook zij deden weer hetzelfde in hun kelders. Deze gekte maakte dat alle prachtige wijnen langzamerhand onbetaalbaar waren geworden, omdat de nieuwe rijken uit landen als China en Rusland de verzamelwoede hadden overgenomen en coûte que coûte de Grand Cru’s in hun kelders moesten hebben. De laatste oogsten van sommige huiHans Melissen zen uit de Bordeaux werden bij intekening Fransen kunnen al voor meer dan vijfhonderd euro de fles niet koken verkocht. en hebben geen verstand van wijn

Dertien Heerlijke Verhalen

Maar gelukkig is daar de kredietcrisis. De prijzen van de grote Bordeaux kelderen naar beneden en in hun kielzog ook de mindere goden. Als troost voor de mindere tijden kunnen we straks allemaal weer aan de Château Pétrus. Laten we daar dan alvast op drinken!

“Management is de dingen goed doen; leiderschap is de goede dingen doen.” — Peter Drucker —

127

Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

hansmelissen@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

MVO

Aaibaar Peter Tetteroo

Als straks de eerste stofwolken van de crisis neerdwarrelen hebben we misschien één ding geleerd: dat we iets minder naar onze eigen navel moeten staren. Dat rijkdom niet per se hetzelfde is als welzijn. En misschien krijgen we iets meer waardering voor de medemens vijf uur vliegen verderop. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) was helemaal hot, vlak voor de kredietcrisis. Ik heb veel initiatieven voorbij zien komen. Voor de meeste had ik maar één woord: tenenkrommend. Ben benieuwd of we er wat subtieler mee omgaan, nu rijkdom en uiterlijk vertoon als gevolg van die crisis langzamerhand een andere lading krijgen. Omdat ik als journalist voor binnen- en buitenlandse omroepen veel in ontwikkelingslanden kom, heb ik de verschillende initiatieven op MVO-gebied een beetje bestudeerd. Conclusie: het gaat vooral om aaibaarheid. We zoeken doelen waar we goed mee voor de dag kunnen komen. En: we willen windowdressing. Daarmee zij we bij het punt dat managers MVO van grote bedrijven allemaal weten: echt prioriteit heeft het zelden gehad, tot nu toe. Wie de site van MVO-Nederland opent, ziet al snel een advertentie, over het hele scherm, die ‘pure winst’ belooft. ‘MVO loont,’ staat er verderop. Vraag: waarom moet het lonen? Je doet het toch niet uit eigenbelang? Helaas.

Er zijn natuurlijk uitzonderingen, zoals IBM, ooit pionier op dit gebied. Of Peter Bakker van TNT. En talloze prachtige kleine initiatieven. Maar de regel is dat grote ondernemingen vooral aan MVO doen als ze er iets voor terugkrijgen. Als we de achterliggende motieven analyseren word je niet vrolijk. Eigenbelang. Bijna zonder uitzondering. Inmiddels zijn er automerken en zelfs luchtvaartmaatschappijen die zich groen noemen. Grote groene grap. Bedrijven doen groen (of maatschappelijk, duurzaam, of hoe je het noemen wilt) niet primair uit zorg voor het milieu, maar omdat ze er van uitgaan dat hun klanten het graag willen. Dat is natuurlijk heel iets anders. MVO blijkt dan geen engagement te zijn, maar een marketingtool, niets meer en niets minder. Daarmee krijgt het maatschappelijk belang van al deze inspanningen plotseling een heel ander karakter. Bedrijven zijn, in de meeste gevallen, dus niet bezig te werken aan een betere wereld. Ze zijn geen trendsetter, maar trendvolger. Dat is altijd al zo geweest, en zal misschien altijd zo blijven. Maar laten we ons dan niet op de borst kloppen. Een ondernemer vroeg mij een tijdje geleden of ik een goed doel wist. “Tientallen”, zei ik enthousiast, “wil je Artsen zonder Grenzen, Cordaid, Rode Kruis, of liever kleinere clubs? Zeg het maar.” Ik noemde een stuk of tien

Peter Tetteroo is freelance televisiejournalist. Hij reist ruim twintig jaar de wereld over voor Nederlandse en buitenlandse omroepen. Er is nauwelijks een crisisgebied in de wereld waar hij niet is geweest. Hij kreeg meerdere internationale prijzen; zijn documentaire ‘Welcome to North Korea’ leverde hem een International Emmy op in New York. Tetteroo is een gedreven dagvoorzitter. Hij geeft mediatrainingen en masterclasses over communicatie en massamedia. Zijn lezingen worden regelmatig als onvergetelijk betiteld.

petertetteroo@speakersacademy.eu

contactpersonen. Een half jaar later sprak ik hem weer. “En, iets gevonden?” vroeg ik. “Ja hoor”, zei hij, “het nachtuilenproject van Artis!” Pardon? Begrijp me goed, ik ben een echte vogelliefhebber, maar ik heb van dit voorbeeld wel geleerd dat we vooral een goed doel zoeken dat lekker ligt. The Elephant Parade. Ook zoiets. Een mooi initiatief om een olifantenziekenhuis in Thailand te helpen. Niets op tegen. Maar als we echt zo graag iets nuttigs doen, laten we dan eerst de miljoenen aidspatiënten in Oeganda helpen, of de kinderen in Sierra Leone voor wie er geen vaccinaties zijn. Of de tienduizenden, ja tienduizenden slachtoffers van verkrachting in Oost-Congo. Ik bezocht daar een kliniek waar per maand ruim 200 vrouwen en meisjes worden binnengebracht die vaak ernstig seksueel zijn verminkt in de burgeroorlog. Het jongste slachtoffer dat we filmden was vijf jaar. Ik aarzel terwijl ik dit laatste voorbeeld noem. Het is keihard. Het is rauw. Maar dat is precies het probleem. We willen alleen MVO bedrijven als het emotioneel niet te ingewikkeld wordt. Dat is, ik zeg het eufemistisch, niet echt heel dapper. Als we echt zo begaan zijn met de ellende van deze wereld, dan moeten we doneren, inderdaad, waar dat het hardste nodig is. En werken aan structurele oplossingen: eerlijke handelsverhoudingen en fatsoenlijk zakendoen. Fatsoenlijk zakendoen. Dat betekent dat we als westers bedrijfsleven kritisch zijn naar onze handelspartners in ontwikkelingslanden, en niet meewerken aan de mineralenroof uit landen als Congo en tientallen andere landen in Afrika en Latijns-Amerika. Waarom is er geen enkele westerse regeringsleider die daartoe oproept? Laat ik niet bitter eindigen. Er wordt onvoorstelbaar veel goeds verricht. Nederland is vaak gul, niet gierig. Ik heb veel respect voor al die kleine en grote initiatieven die fantastische resultaten boeken. Initiatieven van mensen die daar niet mee op de voorgrond treden. Die het doen zonder enig eigenbelang.

“De werkelijke waarde van een mens kan worden gevonden in de mate waarin hij bevrijding van zijn eigenbelang heeft bereikt.” — Albert Einstein —

128

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

LEIDERSCHAP

LEIDERSCHAP Ien G.M. van der Pol:

‘Inclusive leadership’ voor morgen “Managers hebben vooral aandacht voor financieel-economische indicatoren; mensen moeten steeds meer en steeds sneller presteren in steeds minder tijd. Multitasken betekent in werkelijkheid door alles afgeleid worden. Steeds meer mensen raken fysiek, mentaal en emotioneel uitgeput. Wat kunnen moderne leiders hiermee? Welke modellen helpen ons nog?” Ien van der Pol is oprichter van de Alba-university voor coaching en leiderschap en ze heeft een missie: welzijn en welvaart voor mens en organisatie. U maakt zich zorgen over toekomstig leiderschap. “Ja, het korte termijnbeleid van veel CEO’s om vooral de aandeelhouders tevreden te houden, blijkt nu rampzalig. Bloeiende bedrijven gaan er aan ten onder. De eenzijdige focus op financieel-economische waarden houdt geen rekening met even belangrijke sociale en emotionele behoeften. De gerichtheid op aandeelhouderswaarde is al eens omschreven als een ‘virus’, en we weten: virussen maken mensen en organisaties ziek. We hebben de grenzen bereikt van het “Anglo-Amerikaanse Model” waarin logica, ratio, strategische analyse, maximale winst, aandeelhouderswaarde, overnames, calculeren en controle leidend zijn. Mensen haken af. Laten we wel wezen: computers doen de calculaties en analyses sneller en beter dan wij!” Gebeurt dit overal? “In het algemeen zie ik dat wel. We leven in vreemde en verwarrende tijden. Globalisatie, opwarming van de aarde, tekort aan natuurlijke grondstoffen, gebrek aan water en een nog groter gebrek aan communicatie en begrip. Wij zijn dag en nacht online, we hebben allemaal een mobiel maar we hebben nog steeds moeite om echt met elkaar te communiceren. We hebben meer stress en minder tijd dan ooit, ondanks alle elektronische gadgets die bedoeld waren om het ons makkelijker te maken. We zijn de wereld en onszelf aan het uitputten.” Wat kunnen we doen? “Om totale uitputting van mens en milieu te voorkomen, zullen we deze desastreuze vicieuze cirkel moeten doorbreken. Ik ben er van overtuigd dat het nog niet te laat is. Ik geloof ook dat de oplossing ligt in het opleiden van een hele nieuwe generatie leiders en managers, die bouwen aan duurzame welvaart en welzijn, niet alleen voor aandeelhouders, maar voor de hele organisatie; medewerkers, klanten, leveranciers, inclusief de sociale omgeving. Toekomstige leiders en managers zullen aandacht moeten be-

steden aan cognitive, fysieke, psychologische, spirituele, en sociale behoeften van mensen en organisaties, rekening houdend met de contextuele situatie. Deze holistische benadering heb ik samengevat in een model van Inclusive Leadership. Het is een simpel model van aandacht, wat op alle niveaus is toe te passen.”

Hoe implementeer je Inclusive Leadership? “Door MBA- en leiderschapsopleidingen te verbeteren. We hebben geen ‘business administrators’ meer nodig, we hebben een nieuw soort leider nodig. Leiders die aandacht schenken aan het geheel, aan álle stakeholders. Leiders voor de lange termijn, met een diep gevoelde sociale verantwoordelijkheid, en die dit in praktijk brengen via Inclusief Leiderschap. Deze aanpak verbetert aantoonbaar het welbevinden van individuele medewerkers, van managers en teams en daarmee de welvaart van de organisatie, en zelfs van de wereld. Wat je aandacht geeft dat groeit. Inclusive leaders kunnen de wereld verbeteren.” Waarin verschillen die dan? “Ze gebruiken beide hersenhelften. Ze geven aandacht aan het geheel en ze laten anderen schitteren. Ze stellen vragen in plaats van te vertellen hoe het moet. Ze verbinden feiten en cijfers met ervaring, intuïtie en creativiteit. En ze zijn integer, authentiek en toekomstgericht. Ze verbinden hun kennis en kunde met bezieling en wijsheid. Inclusieve leiders zijn wijze leiders.” door René Warmerdam

Spe

Speakers academy.indd 1

07-04-2009 11:10:49

PSYCHOLOGIE

Meer geluk dan wijsheid? drs. Eveline Brandt

Er is de laatste jaren sprake van een heuse geluksgekte. Mijn boekenkast kraakt langzamerhand onder het gewicht van de vele boeken over geloof en geluk, geld en geluk, psychologie en geluk, filosofie en geluk, en ‘chemisch geluk’ (medicijnen zoals antidepressiva). We krijgen niet alleen tips, adviezen en oefeningen in talloze zelfhulpboeken, ook bijna alle bladen en tijdschriften schrijven pagina’s vol over geluk, het liefst vergezeld van ‘tien tips’ hoe wij ons geluk zelf kunnen ‘maken’. Op internet zijn talloze cursussen, workshops en retraites in de aanbieding. Tik ‘geluk en cursus’ in bij Google en je krijgt 250.000 hits. Goeroes en geluksbrengers nemen ons graag bij de hand en leiden ons vol beloftes naar hun filiaal in de geluksindustrie.

dat we in tien stappen of vijf oefeningen ‘duurzaam’ gelukkig kunnen worden. Maar de laatste jaren zijn er óók heel zinnige, boeiende dingen gepubliceerd over ons welbevinden.

Ik volg het onderwerp geluk al jaren, heb er veel over gelezen, geschreven en houd er ook graag lezingen over. Mijn standpunt daarin is dat er een heel commercieel circus is ontstaan rond het thema geluk, en dat we vaak al te makkelijk voorgehouden krijgen

Ik noem hier twee van de belangrijkste. Ons geluksniveau is inderdaad ‘maakbaar’ - zij het gedeeltelijk. Ongeveer 50 procent van ons gevoel van welbevinden blijkt genetisch bepaald: dat is dus pech of mazzel. Ben je zonnig of tobberig van aard, is voor ongeveer de helft aangeboren. Er is echter nog een andere helft, waarvan zo’n veertig procent door onszelf beïnvloed kan worden. Veertig procent! Dat is best veel: dat kan het verschil maken tussen een rapportcijfer 5 en een 9. Wie die 9 graag wil halen - en dat is de tweede belangrijke conclusie uit de positieve psychologie - zal

Fotografie: Roy Beusker

In de positieve psychologie, een vrij jonge wetenschappelijke stroming die vooral in Amerika snel groeit, wordt interessant onderzoek gedaan naar geluk. De psychologen die dit onderzoek doen hebben zichzelf de dankbare taak gesteld om niet te focussen op wat mensen ongelukkig en kwetsbaar maakt, maar op wat ze gelukkig en sterk maakt. Daaruit komen wetenschappelijk onderbouwde inzichten (en ja: ook ‘tips’) voort, waar we allemaal ons voordeel mee kunnen doen.

daar veel voor moeten doen, iedere dag weer. Gelukkig worden is hard werken. Er zijn inmiddels zeker twaalf goed onderbouwde ‘geluksstrategieën’ die onlangs door de Amerikaanse hoogleraar Sonja Lyubomirsky zijn beschreven in haar boek ‘De maakbaarheid van het geluk’. Wie iedere dag een handvol, zij adviseert een stuk of vier, van deze strategieën trouw uitvoert, zal zich aantoonbaar gelukkiger gaan voelen. Waar moeten we dan aan denken? Sport, hardlopen, bewegen: zorgen voor je lichaam. Mediteren, bidden: zorgen voor je ziel. Sociale contacten koesteren en je inzetten voor andere mensen: zorgen voor anderen. Vriendelijk zijn. Dankbaarheid uiten. Met bezieling werken. Het lijken enorme dooddoeners die we allang wisten, maar ga er maar eens aanstaan, iedere dag weer. Pik er vier uit, en dat betekent dat je iedere dag bijvoorbeeld trouw moet mediteren, sporten, vriendelijk zijn én iets voor een ander moet doen. Geluk is een werkwoord, inderdaad. In tien tips of vijf stappen zal het niet zomaar even lukken, maar het harde werken loont wel enorm de moeite: gelukkige mensen zijn aantoonbaar gezonder, productiever, energieker, socialer en creatiever.

Drs. Eveline Brandt heeft haar hart verpand aan de gezondheidszorg. Sinds vijftien jaar schrijft zij als journalist voor verschillende kranten en bladen over de zorg in brede zin: medicijnen, euthanasie, (on)vruchtbaarheid, alcoholmisbruik, cosmetische chirurgie, medisch-ethische dilemma’s, psychiatrie - en nog veel meer. In publieksbladen als dagblad Trouw, Psychologie Magazine en Opzij, en in vakbladen als Medisch Contact en Psy schrijft zij (populair-)wetenschappelijke artikelen, interviews en reportages over dit terrein waar ze zeer goed in thuis is. Ook verdiept zij zich regelmatig in onderwerpen die net buiten de zorg liggen, zoals opvoeding, emancipatie, zingeving, vergrijzing en andere actuele sociaal-maatschappelijke kwesties. Zo volgt ze al jaren het terrein van de ‘positieve psychologie’ en publiceerde ze veel over geluk. Eveline Brandt verzorgt lezingen en is tevens inzetbaar als dagvoorzitter en discussieleider. evelinebrandt@speakersacademy.eu

“We houden maar nauwelijks van het geluk dat ons te beurt valt, we willen het hebben veroverd.” — Alain —

132

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Your IT is in Safe Hands As you reach out to the latest technologyenabled business IT processes, we’re here to help. COLT Managed Services enable you to speed up the evolution of your business by opening the door to leading network technologies and our team of experts, without the barriers of CAPEX or ongoing investment in technology upgrades. Through our integrated data centres and network infrastructure, we offer a broad range of services to align your IT with the needs of your business.

And, by taking responsibility for the availability, performance and reliability of your IT processes and computing capability 24-7, we leave you free to focus on what you do best – running your business. When you’re ready to grow your IT capability – so are we. call us

020 888 2020

info.nl@colt.net find out more www.colt.net/nl write to us

Data Voice Managed Services

BEVEILIGEN ? EEN KWESTIE VAN GEZOND VERSTAND! Videobewaking inbraakbeveiliging

Borgbeveiligingen.nl Kantoor en demo/showroom: Zuidwijkstraat 4 2729 KD Zoetermeer

079-3511285

VIVA LA DONNA

Crisis! Corinne de Haas

Je kunt heden ten dage de krant niet openslaan of het woord ‘crisis’ komt je met grote letters tegemoet. In mijn leven ben ik met een groot aantal crises geconfronteerd: onrustige jeugd, armoede, scheiding, dood van ouders, werkloosheid en bijna-faillissementen: kortom ik was crisisdeskundige. Omdat dit oude zeer moest worden overwonnen ging ik op zoek naar mezelf. Ik rende van de ene naar de andere therapie en stortte me er met één overtuiging in: het leven is maakbaar en als je maar positief denkt komt alles goed. Van die overtuiging kwam ik met een harde klap op aarde terug toen ik op jonge leeftijd de diagnose kanker kreeg. Woest was ik, teleurgesteld dat het Universum mij zo in de steek had gelaten. Al die moeite die ik had gedaan om mijn oude demonen te verslaan… Het was ze toch gelukt een ernstige ziekte in mijn lijf te veroorzaken. Ik kwam door de diagnose kanker in een emotionele achtbaan terecht. De behandelingen vond ik zwaar en slopend. Het lukte me dan ook met geen mogelijkheid meer mijn leven weer op te pakken, waardoor ik in een ernstige depressie zakte. De diagnose kanker had mij een groot aantal levensdoelen ontnomen: ik kon geen kinderen meer krijgen, mijn eigen bedrijf was ik kwijt, waardoor ik financieel volledig afhankelijk was van mijn partner. Ik was chronisch ziek en slopend moe. Door de mensen om me heen werd ik bestookt met goedbedoelde adviezen over alternatieve therapieën met daarbij met stip op nummer één: het eten van broccoli en vooral positief blijven denken. Alsof ik dat al die jaren al niet had gedaan. Met het gezonde leven dat ik had geleid had ik nooit kanker mogen krijgen! In het ziekenhuis, tijdens mijn behandelingen, kwam ik jonge vrouwen tegen die in dezelfde situatie zaten als ik. We hadden allemaal een groot gevoel van eenzaamheid, last van schuldgevoelens, een gehavend uiterlijk en een libido rondom het vriespunt, waarbij geldproblemen het sluitstuk van de ellende vormden:

We konden van een crisis spreken. Wekelijks kwamen we bij elkaar om over onze problemen te praten: ons kankeruurtje noemden we dat. Helaas losten deze vele gesprekken onze problemen niet op, maar we konden wel ons hart luchten, een hart dat koud aanvoelde. Om uit die negatieve spiraal te komen besloot ik een verwendag voor mijn vier lotgenoten op te zetten, waarbij mijn jarenlange ervaring als zelfstandig ondernemer goed van pas kwam. Met een klein geldbedrag uit de erfenis van mijn vader zette ik sieradenparty’s op, waarmee ik een verwendag wilde financieren. Gewoon een moment van ontspanning in of

na een zware tijd, omdat ik nazorg na kanker zo tekort vond schieten. Deze verwendag zou plaatsvinden op 29 mei. De sterfdag van mijn veel te jong aan kanker overleden moeder zou ik, als een ode aan al die moedige vrouwen met kanker, Viva la Donna Day noemen. Een dag van aandacht en aanraking, waarna mijn lotgenoten de zware behandelingen tegen kanker weer beter aan zouden kunnen.

Mijn initiatief werd opgemerkt en groot gepubliceerd in diverse kranten, waarop 350 wellnessinstituten spontaan en belangeloos verwenbehandelingen aanboden om mijn lotgenoten door heel Nederland een moment van ontspanning te gunnen. Zodoende kregen op 29 mei 2006 circa 3500 lotgenoten een moment van welverdiende aandacht en in het jaar 2007 meer dan circa 10.000 lotgenoten, waarbij landen als Duitsland, België en Curaçao zich spontaan aanmeldden. Mijn initiatief bleek een groot succes, niet in de laatste plaats omdat complementaire zorg na de diagnose kanker nogal tekort schiet en je vaak als kankerpatiënt blij mag zijn dat je nog leeft. Niet iedereen krijgt automatisch na de diagnose kanker een vechtersmentaliteit à la Lance Armstrong. Soms duurt het even voordat je hart weer warm wordt van bijvoorbeeld een mooie dag. Ik glimlach als ik in het nieuws hoor over de gevolgen van de crisis waar we heden ten dage mee worden geconfronteerd. Kanker is pas crisis! Een crisis die sloopt, verwoest en alles van je afneemt dat je lief is. Maar kanker of een crisis ruimen ook op: ik nam afscheid van negatieve vrienden, stelde mijn verwachtingen bij en realiseerde me dat ik onder alle omstandigheden weer kan groeien en stralen. Door mijn beperkte gezondheid en fysieke belemmeringen neem ik genoegen met minder waardoor ik meer krijg. Ik heb nieuwe dingen geleerd: dat geld heel is belangrijk is als je ziek bent, gezondheid niet het belangrijkste is in het leven en dat je als chronisch zieke gelukkig kunt zijn en grootse doelen kunt nastreven en bereiken. Kanker heeft mij kwetsbaarder en banger gemaakt, maar ook soepeler en realistischer. Daarom geef ik u de gouden tip waarmee u elke crisis overleeft: Eet veel broccoli… blijf vooral positief denken dan komt alles goed. corinnedehaas@speakersacademy.eu

“Vertrouw op jezelf en vertrouw op morgen. Wees moedig, houd vol en durf! Ons leven is kort en de laatste dag neemt van je weg met een laatste lach ook je laatste zorgen.” — Johan W. Schotman —

134

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

WIT®, in 1 uur witte tanden

Face Your Beauty

Witte tanden

Permanent Ontharen met ELOS

Stralend witte tanden in slechts één uur. Het kan bij WIT® met vestigingen in het centrum van

Met de allernieuwste ELOS technologie kan er zowel bij donkere als lichtere haarkleuren

Amsterdam, Den Haag, Maastricht en Rotterdam. Onze gediplomeerde mondhygiënistes maken uw tanden met de veilige en professionele BriteSmile methode gemiddeld 9 tinten witter! In tegenstelling tot goedkopere methoden is BriteSmile door het lage peroxide percentage en het zachte blauwe licht wel veilig en door tandartsen aanbevolen. Lees het dankwoord

permanente haarreductie bereikt worden. Na ongeveer 8 behandelingen hoef je je nooit meer te scheren, te harsen of te epileren!

van de BN’ers die u voorgingen op www.wit.nl

massage.

Mondhygiëne

Huidverjonging Fotofacial en Refirme

In een behandeling van maar liefst 30 minuten

Met Fotofacial worden rimpels,vaatjes, pigment

wordt uw tandsteen verwijderd en worden uw tanden mooi gepolijst. Daarnaast wordt er poetsadvies en andere instructies gegeven om juw gebit in top-conditie te houden!

vlekken, sproetjes en zonbeschadiging behandeld en met Refirme wordt de huid verstrakt.

Aanpak van cellulite met VelaSmooth De VELA methode is de meest veilige, gevoelloze en effectieve behandeling ter bestrijding van Cellulite. De behandeling voelt aan als een warme

Een 1 uurs witte tanden behandeling is al mogelijk vanaf

FaceYourBeauty

389,-

Kom eens langs in 1 van onze vestigingen of bel vandaag nog 020 330 42 60 voor een gratis consult! Meer informatie vindt u op www.wit.nl of www.faceyourbeauty.nl

ELY IUM CENTRE FOR

WELL-BEING

A r r a n g e m e n t

A c a d e m y

Gebruik van alle saunafaciliteiten (inclusief 20 verschillende sauna’s en diverse opgietrituelen) • Vrij gebruik van shampoo, showergel, scrubzout en olie • Uitgebreid lunchbuffet • Elysium deelmassage (25 min.) of Facial (25 min.) of Facial for Men (met de producten van Shiseido of Clarins) of Hotstone Massage (25 min.)

Arrangementsprijs € 59,95. Dit arrangement is geldig t/m 30 september 2009.

V O O R D E E L B O N E LY S I U M - A C A D E M Y

Tegen inlevering van deze bon, ontvangt u

25% korting op de sauna-entree.

Maximaal 2 personen per bon. Niet in combinatie met arrangementen en andere aanbiedingen. Geldig t/m 30 september 2009.

Tekst: Jacques Geluk E l y s i u m , K o o i l a a n 1 , 2 6 6 5 K R B l e i s w i j k • T e l . a l g e m e e n : 0 1 0 - 5 2 4 1 1 6 6 • R e s e r v e r i n g e n : 0 1 0 - 5 2 4 1 1 7 7 ( m a t / m z a Fotografi 0 9 . 0 0 - 1e: 7 .Marcel 3 0 u uKrijger r) w w w. e l y s i u m . n l • M a a n d a g i s d a m e s d a g • B a d k l e d i n g i s n i e t t o e g e s t a a n • L e e f t i j d v a n a f 1 4 j a a r

Harm Edens

Samenwerken: vriendinnen of collega’s

Duurzaamheid heeft z’n langste tijd gehad

Bijna elke keer als mijn collega-roeier Marit van Eupen en ik afgelopen jaar in de media genoemd werden, werd erbij vermeld dat wij geen vriendinnen zijn. De grap is dat dit door menigeen geïnterpreteerd wordt alsof je dan ook een hekel aan elkaar hebt.

Net als heel veel andere termen, die ooit eens heel mooi en integer begonnen, dreigt duurzaam ook door de commercie te worden opgeslokt, gerecycled en uitgebraakt als handige sticker die overal op kan worden geplakt. Wat is een duurzaam gebouw? Stort dat minder snel in dan een niet-duurzaam gebouw? Of rijdt de directeur van de woningbouwvereniging waar dat gebouw van is in een auto met een zuiniger energielabel dan een Maserati? Dan ben je al snel héél duurzaam.

Dat is niet zo. Je hoeft geen vriendinnen te zijn om verdomd goede collega’s te zijn. Ik durf zelfs te beweren dat dat de kracht is binnen de samenwerking van Marit en mij. We hebben duidelijke afspraken gemaakt over onze doelen en hoe we die denken te bereiken. Ook hebben we naar elkaar uitgesproken dat plezier in het roeien het allerbelangrijkst is. We wilden er een leuk én succesvol laatste gezamenlijk jaar van maken. Aangezien ik dit achteraf schrijf, moge duidelijk zijn dat dit gelukt is. Mijn grootste voldoening zit echter niet in het feit dat ik die gouden medaille tijdens de Olympische Spelen van Beijing heb gewonnen, maar in het feit dat het ook echt een ontzettend leuk jaar is geweest. We genoten samen van de trainingen als we weer eens dat mooie ritme te pakken hadden. Na de training ging ieder echter gewoon naar zijn eigen huis of op trainingskamp naar zijn eigen kamer. Zo gaat dat als je goede collega’s bent.

Wat is duurzaam ondernemen? De website Duurzaam Ondernemen bij Fortis Bank Nederland bestaat ook nog steeds. Bij duurzaam hoger onderwijs word ik nog veel onrustiger en bij duurzaam toerisme in Vlaanderen gaat het alleen maar om het duurzaam treiteren van de Waalse buren. Bij Duurzaam Waddinxveen krijg ik kramp in m’n groene hart en bij Duurzaam Veilig Verkeer krijg ik een sterke aandrang om te gaan spookrijden met hopelijk een snelle fatale afloop. Als ik ergens lees ‘ik leef duurzaam gescheiden van mijn man’ weet ik het zeker: duurzaamheid heeft z’n langste tijd gehad. We hebben een nieuw woord nodig. Dat heel lang meekan en dat we heel makkelijk kunnen controleren. Of iets echt goed is of echt fout. Omdat zorg voor je eigen wereld en verantwoordelijkheid voor de toekomst niet in één dom opplakwoordje zit. Dat moet van binnenuit komen, dat moet per gebouw en per product en per gedachte duidelijk zijn... is dit goed of is dit fout... en daar dan een helder kort woord voor, geen ontsnappen meer mogelijk voor al die opportunistische politici en criminele ondernemers die maar doorgaan met liegen dat ze zo goed bezig zijn terwijl ze heel goed weten dat ze fout zijn... een woord waaraan iedereen van veraf kan zien hoe het zit... goed of fout... eens even denken...

harmedens@speakersacademy.eu

kirstenvanderkolk@speakersacademy.eu

136

Academy® Magazine / voorjaar 2009

column

Kirsten van der Kolk

drs. Antoinette van Alphen

Professionele Intuïtie als managementkwaliteit

‘Bringing Knowledge to your

Tijdens Management Development trainingen voor hoger management vraag ik vaak wie zijn intuïtie gebruikt. Zo’n driekwart steekt dan de hand op. Meestal geldt: hoe hoger het niveau, des te meer instemming. Dat geeft te denken. Zou een goede intuïtie de sleutel zijn voor succesvol functioneren? Als ik vervolgens vraag hoe intuïtie werkt, zijn er weinigen die een antwoord hebben. ‘Iets met vertrouwen op je gevoel’ is de meest voorkomende reactie. De managers willen graag weten hoe intuïtie werkt. Want dat is heel interessant, maar kan je dat dan weten? Ja.

Home’

Wat mij betreft is er niets fascinerender dan te leren hoe intuïtie werkt. En hoe je er bewust gebruik van kan maken om je werk beter te doen. Je moet wel ‘out of the box’ durven denken, vertrouwde overtuigingen verruimen, nieuwe concepten verwelkomen en nieuwe vaardigheden eigen maken. Grenzen verleggen dus. Al in één dag kun je leren ‘vage gevoelens’ om te zetten in begrijpelijke en bruikbare informatie. Je krijgt hierdoor meer zelfinzicht, zelfvertrouwen en innerlijke rust. Met een effectieve intuïtie zijn snelle besluitvorming en vlotte actie onvermijdelijk. Prettig in deze snel veranderende tijd. Na de training zijn de managers heel enthousiast over de bijzondere ‘management tools’ die ze in ‘no time’ hebben ontwikkeld. Een van hen kijkt echter wat benauwd. “Is er iets?”, vraag ik. “Nou ja, ik ben erg onder de indruk, maar ... ik heb nu 20 jaar lang mijn vrouw en mijn schoonmoeder uitgelachen over deze ‘onzin’, dus hoe moet ik nu thuis …”

antoinettevanalphen@speakersacademy.eu

Bookstore

In het Torentje ontvangt Premier Balkenende het nieuwe boek ‘Je leven is van jou’ uit handen van de auteur prof. dr. Anton van der Geld.

‘Bringing Knowledge to your Home’ Speakers Academy® maakt het u voortaan heel gemakkelijk om kennis in huis te halen. Alle boeken die u in ACADEMY® Magazine tegenkomt, kunt u direct bestellen via de Speakers Academy® Bookstore op onze website. Daar houdt onze dienstverlening niet op. U kunt ook alle andere boeken bestellen. In onze Bookstore hebben we tienduizenden titels op voorraad. Literatuur, gedichtenbundels, maar ook wetenschappelijke werken, informatieve uitgaven en boeken over management en marketing.

137

U vindt snel wat u zoekt dankzij een eenvoudig, maar effectief zoeksysteem en een overzichtelijke indeling. U zult versteld staan van ons assortiment. Ga naar www.speakersacademybookstore.nl en alles wijst zich vanzelf. Nadat u de titel van uw keuze hebt gevonden, besteld en betaald zorgen wij ervoor dat u de boeken binnen twee dagen in huis hebt.

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

www.speakersacademybookstore.nl

COACHING

De weg naar topprestaties Fighting for Success!®

Arnold Vanderlyde

Op maandag 19 januari overhandigde ik, verheugd en trots, het eerste exemplaar van mijn boek ‘Fighting for Success!’ aan Frank Rijkaard. Velen zullen zich afvragen waarom Frank Rijkaard? Frank heeft onbewust een belangrijke rol gespeeld bij mijn uiteindelijke keuze om bokser te worden. Mijn droom was profvoetballer te worden. Tot mijn 18e levensjaar heb ik gevoetbald wat ik vanaf mijn 15e combineerde met boks-training. Met het boksen had ik als eerste doel een betere voetballer te worden, want ook in mijn jeugd stond boksen al bekend als een fysiek en mentaal zware sport. Toch lag mijn talent meer bij het boksen waar ik mij op mijn 18e als voetballer bewust van werd. Dit gebeurde in een wedstrijd die ik met mijn voetbalteam speelde tegen Ajax om het algemeen A1-jeugkampioenschap van Nederland. Frank Rijkaard was daar mijn directe tegenstander en hij heeft mij al voetballend duidelijk gemaakt dat mijn voetbaltalent niet toereikend was voor de absolute voetbaltop. Ik merkte in die wedstrijd dat die weg voor hem wel open lag, want Frank Rijkaard stak er met kop en schouder bovenuit. Hij heeft zijn talent in zijn voetbalcarrière ook waargemaakt, want hij kan terug zien op een grote en succesvolle internationale

Fotografie: Roy Beusker

carrière. Voor mij was hij een spiegel. De voetbalwedstrijd van mijn team tegen Ajax bracht mij de bewustwording dat ik geen topvoetballer zou worden. Ik koos definitief voor de bokssport. Mijn sportcarrière is de uitkomst van de keuzes die ik onderweg heb gemaakt. En de keuze voor het boksen is een essentiele geweest. Mijn voetbalcoach gaf het als volgt weer: “Arnold, als je wilt doen wat je het leukste vindt, moet je blijven voetballen. Als je de top wilt halen in de sport moet je blijven boksen”. Ik ben blijven boksen met passie en ben van de sport gaan houden en het maakte mij de persoon die ik nu ben. Ik ben nu coach. Een coach die de combinatie van zijn succesvolle sportloopbaan, studie aan de Hogeschool voor Sportmanagement en zijn jarenlange opgedane kennis in het geven van seminars en workshops heeft samengebracht in het FIGHTING-model. De letters van het woord ‘fighting’ staan voor de fundamentele waarden en karaktereigenschappen die voor mij leiden naar succes. Fysieke staat, Intelligentie, Groeistrategie, Humor, Tolerantie, Interesse, Normen en waarden en Geluk en gezondheid. Binnen de Fighting for Success!-programma’s

Voormalig bokser Arnold Vanderlyde groeide op in het Limburgse Sittard en is één van de meest aansprekende (oud-) boksers van Nederland. Op jonge leeftijd zette hij voor het eerst voet in een boksschool, acht maanden later bokste hij zijn eerste wedstrijd. Hij werd kampioen van het zuiden en vervolgens kampioen van Nederland. Drie Olympische Spelen en drie bronzen medailles later zegde hij het boksen vaarwel. Hij maakte met succes de overstap naar het bedrijfsleven. Hij ging zicht richten op het begeleiden van mensen op weg naar succes. Hij ontwikkelde meerdere programma’s, waarvan FIGHTING for Success! de belangrijkste is. arnoldvanderlyde@speakersacademy.eu

gebruik ik metaforen. Het is voor mij het meest krachtige instrument om kennis, ervaringen en emoties met mensen te delen. Via voorbeelden uit Bestel dit boek bij mijn eigen car- speakersacademybookstore.nl rière en andere voorbeelden uit de (top)sport en het leven van alledag breng ik de Fighting methode over. Een methode die eenvoudig, tastbaar en toepasbaar is voor iedereen. De afgelopen jaren kwamen regelmatig enthousiaste deelnemers aan mijn Fighting for Success!programma naar mij toe met de vraag of ik nog geen boek had geschreven over deze methode. Die vraag heeft mij gemotiveerd om de pen ter hand te nemen, om mijn levensfilosofie op papier te zetten. En zo ben ik er trots op mijn eerste boek in januari gepresenteerd te hebben. De actualiteit brengt met zich mee dat het boek geboren is op het juiste moment. Financiële turbulentie, recessie, ontslagen, bedrijven die het hoofd niet of met grote moeite boven water kunnen houden. Ik ben ervan overtuigd dat het juist nu van groot belang is om in je eigen kracht (spirit) te blijven staan. Voor mij de Fighting Spirit. Het doel van het boek komt overeen met wat ik beoog met mijn seminars en workshops: mensen inspireren en motiveren om met vertrouwen, integriteit en passie in het leven te staan om van daaruit hun beoogde doelen te bereiken. Het is tijd voor Fighting for Success! Constant contact houden met je fundamentele waarden en positieve karaktereigenschappen creëert een positief gevoel. Maar dat niet alleen. Het allerbelangrijkste is dat het je positief in beweging houdt!

Foto: Monique Velzeboer

“De mens een geloof geven betekent zijn kracht vertienvoudigen.” — Gustave Le Bon —

138

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Crisismanagement; 5 slimme tips voor zakelijk succes No budget marketing In No Budget Marketing laat Jos Burgers zien hoe u fiks op uw marketingbudget kunt besparen door uw dure reclamecampagne te vervangen met een gerichte, messcherpe strategie. Of uw marketingbudget nu groot of klein is, No Budget Marketing is een onmisbare aanvulling op uw marketinggereedschap. Het slimme alternatief voor het vinden en binden van klanten

van € 19,95 voor € 14,95

Ondernemen in zwaar weer In tijden van crisis worden hoge eisen gesteld aan het ondernemerschap. In dit boek behandelt Kerstholt op een humoristische en prikkelende wijze early warnings en valkuilen van ondernemen in zwaar weer. Een must voor ondernemers, managers en consultants. 99 handige tips om te overleven of glansrijk ten onder te gaan!

van € 17,95 voor € 12,95

Businessetiquette Met de juiste zakelijke omgangsvormen zorgt u ervoor dat het klikt vanaf de eerste minuut. Handige lijstjes, leuke anekdotes en uitspraken van mensen die het kunnen weten, maken Businessetiquette een verfrissend handboek voor iedereen die stevig in zijn schoenen wil staan. Dé gids voor zakelijk succes

van € 24,95 voor € 19,95

Het 80/20 principe Zeer effectieve mensen hebben één ding gemeen: ze laten zich leiden door het 80/20 principe. Tachtig procent van de resultaten wordt behaald met twintig procent van de inspanningen. Deze herziene jubileumuitgave kan ook voor u de sleutel zijn om met minder moeite meer te bereiken, zowel op het werk als privé. Het geheim van meer bereiken met minder moeite

van € 24,95 voor € 19,95

Heeft iemand de overhead gezien? Overhead is een fenomeen waarvan veel mensen slechts één ding weten: daar is er te veel van. Dit boek is een inspiratiebron voor directieleden en managers en ieder die voor de opgave staat om de optimale omvang van de overhead te bepalen. Een beproefde methode om de overhead te managen

van € 27,95 voor € 22,95

Kijk voor meer aanbiedingen op www.academicservice.nl/crisismanagement

dr. Rob van Es

column

ROMAN

Sarah Monkau

column

S P E A K E R S A C A D E M Y® BOOKSTORE Birgitta van Loon

‘De steniging’ gaat over het 22-jarige white trash-meisje Priscilla, werkzaam in een filiaal van de Free Record Shop. Zij heeft een liefdesrelatie met Karim, een niet-gelovige Marokkaanse neerlandicus, afkomstig uit een welgesteld milieu. In het voorjaar van 2002

F. VAN DER LINDEN

De steniging iSBn: 90 254 2737 5

wordt Karim met ingeslagen schedel gevonden aan de rand van een tulpenveld in de Bollenstreek. Deze roman laat zich omschrijven als een 21ste eeuwse Romeo & JuliaPrijs: € 18,90 vertelling tegen het decor van het multiculturele drama. Laurens Jan Brinkhorst, politicus: ‘Een uitermate pakkend geschreven maar verontrustend boek. De schrijver brengt een afschuwwekkende wereld tot leven.’ Judith Ploegman, voorzitter FNV-Jongerenbond, studente Wijsbegeerte: ‘Priscilla, hoofdpersoon in ‘De steniging’, is representatief voor veel meiden die in uitzichtloosheid opgroeien. Dit boek heeft dezelfde schoonheid als de manier waarop Uitgever: Contact B.V.

meisjes als zij na veel strijd toch iets van hun leven weten te maken. Het heeft dezelfde puurheid, dezelfde kracht.’ Foto: Rens Plaschek

Duurzaamheid is goud waard

RELIGIE EN SPIRITUALITEIT

De nieuwe toezichthouder

Foto: Sjaak Ramakers

‘Wie durft... de afdeling communicatie op te heffen?’

Oliver Stone bekritiseerde de geldbeluste aanDuurzaamheid is goud waard. En allang niet Europa het meest continent aarde. offi Atheïsten en agnosten lijkendat hier deel- en toezichthouder al lijkt in 1987 in zijngoddeloze film meer alleen in geitenwollensokkenland. Vorige Nu het op kabinet cieel heeft vastgesteld A. BAKAS / M. BUWALDA de touwtjes in handen te hebben. Maar er is een kentering gaande. God is terug ‘Wall Street’. Toch was het juist deze houding Nederland in een economische recessie verkeert,in maand verscheen alweer de 2e druk van mijn De toekomst van God Europa. Het bezoek van de Paus aan Keulen veel in demensen zomer van aantallen (‘Greed is good’) die door de top van Enron praten over2005 wattrok we enorme niet meer kunboek ‘Ecowinst voor woningen’, een soort (Met muziek van houdt) beschouwd alsEuropese inspirerend voorbeeld. Na dan 90% nen Minder uit eten, minder vakantie. handleiding voor een energiezuinig huis. Inwaar Hijwerd jongeren en meer vandoen. de Nederlanders gelooft weer op in ‘iets’ tussen voorenEnron 2001 de zijn cyberdominees iSBn: 90zichzelf 559 4501 3 alle hoogmoed kwam Maar is er iets wat méér kunnen doen? In mijn 2008 zag vier op de tien Nederlanders hemel aarde.inOp internet en we podcastpriesters succesvol, het val. Werden daar lessen uit getrokken? Ahold boek ‘Wie durft... de afdeling communicatie op als duurzame consument. Dit betekent het Publishers Uitgever:dat Scriptum Boeddhisme is sexy onder Europese elites, het fundamentalisme rukt op in Europa, te heffen?’ zeg ik dat meer moet worden gecomdreef rustig verder op een roze wolk van positiedraagvlak om naar een ander soort consumeren Prijs: € 19,95 zowel onder christenen als onder islamieten, terwijl in Centraal- en Oost-Europa een municeerd. Niet vanuit één afdeling, maar vanuit ve verhalen en opgeleukte cijfers. De toezichtte gaan dus groot is. Tegelijkertijd geeft bijna Christelijk reveil gaande is. New Age wordt mainstream, sjamanen doen goede zaken de verantwoordelijkheid van iedere medewerker. houders hielden van alles, maar geen toezicht. 60% van de Nederlanders aan te vinden dat het en het verband tussen religie, kunst en seksualiteit is terug. Sensuele en puriteinse spiritualiteit zijnervoor beidedat succesvol het begin van Hoe zorgt men de heleaan organisatie met Inmiddels zijn we vele voorbeelden van falend bedrijfsleven te weinig inhaakt op het thema de 21e eeuw, hoewel er wel verschillen in religiebeleving zijn per generatie. De markt voor zweefkezerij is booming. Waarheen, elkaar communiceert? Dat kan met behulp van toezicht verder bij woningbouwverenigingen, duurzaamheid. Hier zie ik dan toch een grote waarvoor? Dit nieuwe boekgemeentebesturen beschrijft de 49 actuele trends in Europa op het gebiedsimpele van religie en spiritualiteit. Met muziek erbij! technieken en denkwijzen. In mijn boek en ziekenhuizen. tegenstelling. Nooit eerder was er zo’n gespreid omschrijf ik hoe communicatie is ontstaan, wat De functie van toezichthouder verandert. De bedje voor bedrijven. Er liggen grote kansen er is mis gegaan met de communicatie en hoe het vrijblijvendheid van cognac en sigaren van bij de ontwikkeling van nieuwe producten of anders kan. ‘oude jongens’ wordt geleidelijk aan ingeruild productieprocessen. Ik noem alleen al de autoMEDIA Moet het woord communicatie worden vervangen voor commitment van nieuwe professionals. De industrie, waar grote behoefte is aan vernieudoor dialoog? Communicatie is zo’n algemeen nieuwe toezichthouder (m/v) weet dat organiwing. Maar hoe vermarkt je deze nieuwe proMensen worden voortdurend beïnvloed door de media. Ze slaan alle informatie op begrip en ‘dialoog’ zegt in ieder geval dat je met saties niet alleen maar rationele winstmachines ducten of diensten? Hoe communiceer je naar je J. GELUK en weten op den duur niet meer wat hun eigen gedachten zijn. Daardoor gaan ze elkaar in gesprek bent. Waarom vertelt de Human zijn, maar dat zij bestaan dankzij de inzet en inklanten dat je duurzaam bent? Hé, En hoe verleid je nog ik ben er ook dingen doen en vinden die eigenlijk niet bij hun passen. Programmamakers weten Resource Manager bij een sollicitatiegesprek niet stemming van medewerkers, leveranciers, afneconsumenten om duurzaam in te kopen? iSBn: 90 559 9196 1 dat en maken daar gebruik van. Als na het zich zieneen van ookmensen iets overmassaal zichzelf,gaan zodatdansen de sollicitant mers, omwonenden, politici en journalisten. En Uitgever: Andromeda. ‘Dancing with the stars’ ook degenen die stijldansen altijd truttig hebben gevonden beeld kan vormen van de cultuur van het bedrijf. die groepen willen niet alleen overleven, maar Op het gebied van communicatie over duurPrijs: € 14,00 - kan naar dat geen maar collectieve beïnvloeding kan ookuitgevaarlijk zijnelkaar in de Een bedrijf bestaat immers mensen en ook ruimte om dat leven eigenkwaad, behoeften zaamheid geldt als belangrijkste leidraad: doe eendatbeetje kennen voordat je we metdeelkaar explosieve wereld vanwaarvandaag. Om gevaarleren te voorkomen moeten inforen inzichten in te delen, om eigen morele het goed of doe het helemaal niet. Er is een nieuwerkt, kan geen kwaad. schrijft een inden te realiseren en daar mogelijk te imvoortdurend afkomt filteren, zodat we waar alles wat er gebeurt en ons wordt voorgeschoteld weer Waarom gaan beschouwen vanuit we tijd aangebroken en dusmatie is hetdie ook tijd voor op ons genieur niet, beetje hulp, zijnmet eigen persproviserenvan in actuele een milieu waarin ook en hunfragmenten kinde- uit interviews een nieuw soort communicatie naarperspectief. de klant Beschrijvingen ons eigen gebeurtenissen diemet de een auteur heeft gehad bekende bericht? Hij heeft meer affiniteit met zijn project ren nog kunnen leven. toe. De consument heeft aangegeven voor eer-en buitenland sterren uit binnen- onder wie Oprah Winfrey, Robert Jensen, Paul Jambers en vele acteurs - illustreren naadloos wat dan de afdeling communicatie. En waar blijft de Kortom, de nieuwe toezichthouder weet dat een lijke, pure producten met een lange levensduur hij bedoelt. eigen verantwoordelijkheid? organisatie niet alleen een bovenstroom van rate gaan, maar dan wel tegen een goede prijs. Ik In het boek doorbreek ik mythes en toon ik aan tio en korte termijn cijfers heeft, maar ook een ben ervan overtuigd dat door de communicatie op één afdeling te onderstroom van emotie, moraliteit en creatividat bedrijven die nu LIFESTYLE organiseren er geen eigen verantwoordelijkteit, met het oog op de lange termijn. De nieuwe inspelen op wat de heid meer is voor de persoonlijke communicatie. toezichthouder stelt een brede diagnose om de klant aangeeft, die In een wereld waar snelheid en multifunctionaliteit steeds terreinbinnen winnen, Alsmeer iedereen de is organisatie te begrijpen, zodat duidelijk wordt onderscheidend comCOCO DE MEYERE een ieder zoek naar de balans tussen een actief en geïnspireerd en de in tijd organisatie leven met elkaar welkeop veranderingen municeren én gebruik De zon in mijn gezicht gesprekeenis,grote wordt om rust te zijn. nemen introspectie. Je zintuigen spelen daarbij rol: beter horen, nodig Pasvoor dan valt maken van de voor868 0007 6 naar elkaar geluisterd en zien,erruiken, en voelen vormen de basis van je welbevinden. ook proeven verantwoord delen iSBn: die dit90nieuwe medewerker Uitgever: Adr. Heinen Uitgevers In dit boek te reikt Coco de Meyere de lezer een grootwordt aantal elke ‘eye-openers’ aan, toezicht houden. `less-is-more’ -tijdgerespecteerd. Dat leidt Prijs: € 49,95 perk biedt, uiteindepersoonlijke zintuigelijke waarnemingen die zij in de afgelopen jaren in woord en Managementboek tot betere resultaten en lijk de allergrootste beeld heeft opgetekend. ‘De zon in mijn gezicht’ is een combinatie geworden van van het jaar 2009 vernieuwingen. En dat winnaars zijn!kwaliteit van leven, inspiratie en levenspatronen... dit alles vermengd met een snufje trends, zullen historie, psychologie, humor en hebben we nu nodig! spiritualiteit. Het boek prikkelt en inspireert om het leven ook vanuit andere perspectieven te bekijken. De zon in mijn gezicht telt Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl circa 160 rijk geïllustreerde pagina’s, is gebonden in hardcover met leeslint. Geef dit fraai vormgegeven, zinnenprikkelende boek met de feestdagen cadeau! ‘ sarahmonkau@speakersacademy.eu robvanes@speakersacademy.eu birgittavanloon@speakersacademy.eu

Ac A d e m Y M AG A Z I N E

140

nAJA AR 2006

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

%& "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/

" ! ! # ! !*+ 7&4&/ "-3 (&&/ "/%&2 7"4 %& 0.(&6*/( %0&4 6002 )&4 7&-3-"(&/ 6"/ 57 #*+&&/,0.34 - #*+ ""/ ,0.34 8*&4 5 )&4 %& "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ -*(4 ""/ %& .00*34& 9/ 2534*(& #05-&6"2% 6"/ 002%7*+, 9/ .*/554 -01&/ &/ 5 34""4 ""/ %& 6-0&%-*+/ &4 &&/ -5/$)1",,&4+& 6"/ 0/8& ,0,3 *3 )&4 %""2 )&&2-*+, 1*$,/*$,&/ &/ /"12"4&/ 06&2 %& 0$)4&/%

""2 00, */ )&4 )04&- 8&-' 42&'4 5 &&/ 5/*&,& 3'&&2 & -05/(& .&4 5*48*$)4 01 8&& /0%*(4 5*4 6002 &&/ */'02.&&- (&312&, 0, )&4 2&34"52"/4 -*(4 ""/ %& 8&&8*+%& /8& ,&5,&/ *3 (&31&$*"-*3&&2% */ 5*4(&#"-"/$&&2%& &/ 6&22"33&/%& .""-4*+%&/ & 2&$&/4 6&2/*&57%& 8"-&/ 8*+/ -*$)4 .0%&2/ &/ 60028*&/ 6"/ %& /*&5734& $0..5/*$"4*&.*%%&-&/ ""2/""34 )&&'4 5 ,&58& 5*4 807&- 6&23$)*--&/%& -*$)4.&/5;3 "-3 60--&%*(& #-*/%&2*/( 6"/ %& 8""- & .&%&7&2,&23 6"/ %& "", 0/'&2&/4*& '"$*-*4&*4&/ )05%&/ 2&,&/*/( .&4 )&4 6&2-001 6"/ 57 #*+&&/,0.34 &/ 1"33&/ 8*$) %""2""/ ""/

0''*& &/ 4)&& 7"//&&2 )&4 : 5*4,0.4 /8& &26"2*/( .&4 01-&*%*/(3120(2"..";3 *3 00, 6002 5 */8&4#""2 1 57 6&280&, ,5//&/ %& .&%& 7&2,&23 6"/ %& "", "33*34&2&/ #*+ )&4 602.(&6&/ 6"/ 57 #*+&&/,0.34 ' 6002 5 01 80&, (""/ /""2 &&/ (0&%& ("34312&,&2 0' %"(60028*44&2 0, 0/8& 31024'"$*-*4&*4&/ %&/, ""/ 054%002 "$4*6*4&*4&/ 01 )&4 342"/% 0' &&/ 40$)4 %002 %& %5*/&/ 01 .05/4"*/#*,&3 34""/ 404 57 #&3$)*,,*/( &4 "-3 %& 3&26*$& 6"/ 0/3 %0$5.&/4"4*&$&/425. & "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ *3 /*&4 80.""2 &&/ $0/'&2&/4*&002% !*+ )&-1&/ 5 0. 6"/ 57 #*+&&/,0.34 &&/ #&-&6&/*3 4& .",&/

&4 -"/%(0&% "-3 57 ,&//*31"2, 3-""1,".&23 1-&/"*2& 8"-&/ 1&230/&/

&/42""- */ &%&2-"/% */ %& #033&/ 6"/ 2*&#&2(&/ -*(4 )&4 )*3402*3$)& "/%(0&% %& 0234 702%4 6&22"34 %002 %& 2534 &/ 25*.4& 6"/ %& /"4552-*+,& 0.(&6*/( &2&/ 7&2,&/ 0/431"//&/ 0/%&2/&.&/ 06&2/"$)4&/ &/ 0/4.0& 4&/ */ %&8& 8&&2 #*+80/%&2& #&-&6*/(30.(&6*/( #&)02&/ 404 %& .0(&-*+,)&%&/ &6&/"-3 )&4 02("/*3&2&/ 6"/ &6&/43 01 .""4 404 1&230/&/ & */)05%& -*+,& */65--*/( 6"/ 57 #*+&&/,0.34 ,5//&/ 7*+ 00, 6002 5 6&2802(&/

Ac A d e m Y

%& "", 0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ 0/*/(*/ 342*%#05-&6"2% 002%7*+, &-&'00/ 1-"//*/( %&#"", /- 777 %&#"",$0/'&2&/4*&'"$*-*4&*4&/ /149 "/%(0&% %& 0234 & 0234 2*&#&2(&/ M AG A Z I N E nAJA AR 2006 &-&'00/

7&-$0.& -"/%(0&%%&)0234 /- 777 -"/%(0&%%&)0234 /-

column

Coco de Meyere

column

Marc van Eck

Hans Ludo van Mierlo

Foto: ©Managementboek.nl

Internal Branding, het merk als kompas

Veranderen

Gepast en ongepast geld

Wat zou er gebeuren als merken en mensen in één strategie aangestuurd zouden worden? Door het merk zowel naar buiten als naar binnen te richten, werk je niet alleen aan een sterk merk, maar ook aan een sterk bedrijf. Dit is het doel van het relatief nieuwe onderwerp ‘Internal branding’. Het merk van de organisatie (een ziekenhuis, een school, een bank of bijvoorbeeld een bierbrouwer) wordt gebruikt om intern werkprocessen en gedrag van medewerkers te sturen op de merkbelofte aan de klant. ‘Internal branding’ gaat over praktische zaken. Over hoe je een klant te woord staat. Over hoe je een collega helpt. Of over hoe je bijvoorbeeld een werkplek inricht. Gewone zaken die elke organisatie doet. Ze worden alleen in een ander licht gezet. In het licht van het merk. Want moet de telefoniste van Greenpeace donateurs niet anders helpen dan die van Wereld Natuur Fonds? Als je kijkt naar hun verschillende merken, zou je verwachten van wel. Jammer dat veel organisaties dit inzicht nog ontberen. Te veel wordt nog gestuurd op normale klantgerichtheid in plaats van merk-waardige klantgerichtheid. Wel goed om te weten dat merkgedreven organisaties succesvoller zijn, zeker in moeilijke tijden.

Veranderen betekent letterlijk anders doen en loslaten, wat ruimte oplevert. Ga verandering zien als uitdaging. Het is een continu proces, dat nieuwe inzichten en mogelijkheden oplevert. Er is altijd ruimte voor verandering. Alles is constant in beweging, niets is echt zeker en je hebt altijd een keuze.

Banken hebben in ruim een jaar tijd 1000 miljard euro moeten afboeken op riskante leningen. Ze dreigden als dominostenen om te vallen. Overheden moesten te hulp schieten om het financiële stelsel te redden. Maar er is meer aan de hand in bankenland. Er is ook sprake van een morele crisis.

Kleine veranderingen kunnen een groot verschil maken in je leven en we worden in deze tijd uitgedaagd terug te gaan naar onszelf, aangezien we te maken hebben met grote veranderingen om ons heen. Vanuit keuze en bewustheid iets willen veranderen is een proces vanuit het hart, waardoor we de energie hebben daadwerkelijk een veranderingsproces in te gaan en dit succesvol af te ronden. Wat zou er gebeuren als je bepaalde vaste patronen zou veranderen? Het zou zomaar kunnen zijn dat het nieuwe input, inspiratie en energie oplevert. We zijn vandaag de dag zo geneigd om te leven naar een verwachtingspatroon, waarvan we denken dat een ander dat van ons heeft en beperken daarin onszelf.

Maar alles begint met het bepalen van het merk. Pas als de positionering sterk is gekozen en het merk krachtig is samengevat, kan het ook echt als een intern kompas gebruikt worden. In alles wat de organisatie doet. Een onderwerp voor de toekomst dus, niet voor niets is ons boek volgens het Tijdschrift voor Marketing het beste van 2008.

Veel stress en misverstanden zijn gebaseerd op aannames die we doen en invulling die we geven. Door contact te hebben met elkaar, ideeën en gedachten uit te wisselen en open te staan voor wat een ander te melden heeft, kom je zelf tot nieuwe inzichten en word je geïnspireerd.

Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl

marcvaneck@speakersacademy.eu

cocodemeyere@speakersacademy.eu

142

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Veel bankiers zijn de afgelopen decennia hun gevoel voor realiteit kwijtgeraakt. Klanten waren niet langer hun primaire doel, maar een middel. Het nieuwe doel werd winst voor aandeelhouders en zichzelf. Dat kon niet zonder ernstige gevolgen blijven. Miljoenen mensen hebben met succes tegen hun banken geprocedeerd wegens slechte voorlichting over riskante en dure producten, zoals winstverdriedubbelaars en woekerpolissen. Banken moeten tot in lengte van jaren miljarden euro’s schadevergoeding reserveren voor benadeelde klanten. Wat is dat voor een industrie, die zichzelf en de hele wereldeconomie zo in de problemen wist te brengen? Hebben bankiers eigenlijk wel een geweten? Hoe onmaatschappelijk of maatschappelijk zijn ze? Ik heb veel bankiers van nabij leren kennen in de meer dan 20 jaar dat ik werkte bij de NMB Bank, ING Groep, de Rabobank Groep en de Nederlandse Vereniging van Banken. In mijn boek ‘Gepast en ongepast geld’ doe ik daar verslag van. Het beeld is genuanceerd. Onze banken zijn in een lastige spagaat terechtgekomen. Aandeelhouders stellen onmogelijke eisen. Tegelijk is de kerk de bank binnengeslopen. Banken worden steeds meer geconfronteerd met morele dilemma’s. Bankiers zijn vandaag gouddelvers en zedenmeesters tegelijk. Dat is een lastige combinatie. Dat vraagt om een nieuw soort bankiers. Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.

hansludovanmierlo@speakersacademy.eu

DE NIEUWE

TELEGRAAF RESTAURANTGIDS IS UIT!

NEEM UW RELATIES MEE NAAR EEN VAN DE 300 TOPRESTAURANTS IN NEDERLAND

De Telegraaf restaurantgids: • biedt een overzicht van 300 bijzondere restaurants in Nederland • geeft een duidelijke indeling op postcode en plaats • laat u kennismaken met de speciﬁeke keukens van de restaurants • geeft een goede sfeerimpressie door de fullcolour foto’s • prijs: € 17,95, maar tot 1 juli ’09 slechts € 15,• ISBN: 978 90 6112 967 7 NU VERKRIJGBAAR IN BOEKHANDEL EN WARENHUIS!

INTRODUCTIEPRIJ

TOT 1 JULI ’09

€ 15,00 DAARNA € 17,95

Ton de Zeeuw was lange tijd werkzaam als chef kunstredactie bij De Telegraaf en legt zich nu voornamelijk toe op lifestylejournalistiek en het recenseren van restaurants.

BOEKBESPREKING

In de juiste volgorde innemen drs. Harr y Starren Algemeen directeur De Baak, Management Centrum VNO-NCW

Fotografie: Marte

Ik heb langer nagedacht over de volgorde waarin ik de drie boeken zou bespreken, dan wat ik erover zeggen wilde. Elke ordening is willekeurig maar creëert als vanzelf betekenis. Van het meest abstracte naar het meest concrete, of juist andersom als ware het om aan te tonen dat het meeste abstracte misschien tegelijk het meest toepasbare is? Want zo zit het wel: hoe abstracter een benadering hoe universeler haar toepassingsmogelijkheden en hoe duurzamer in gebruik. Het duurzame boek kan voor altijd in de kast blijven staan. Het snelst toepasbare bederft het snelst. Volgens die benadering is het boek van Loudon het meest concrete. Het meest praktische en daarmee het minst duurzame. Maar je hebt er wel wat aan.

nen creëren dan nu het geval is. Nu gaat veel energie verloren aan trivialiteiten, nodeloos oponthoud en gebrek aan eenvoud, snelheid en zorgvuldigheid. Het kan veel, veel beter. En dat zijn nu net zaken waar deze auteur verstand van heeft. Hij kan goed analyseren, breekt processen op in heldere stappen en

legt feilloos de vinger op zere plekken. Zijn aanbeveling ligt voor de hand: industrialiseer de salesfunctie opdat je tijd creëert voor de essenties. De kritische momenten. Het aangaan van contact, je verplaatsen in de ander en het sluiten van de deal. Sales lijkt in veel bedrijven een afgeleide functie: iets wat erna komt, de vergeten realiteit. Maar het is een kernfunctie en als je bril van de auteur opzet dan zijn alle andere functies er van afgeleid. Mij heeft hij met deze these, die hij vervolgens scrupuleus uitwerkt. Deze man kan ontbinden in factoren. En zo leidt hij ons door de rijstebrijberg van knelpunten en beslismomenten. Het pleidooi is om het proces met de salesforce zelf te doorlopen, want eigenlijk heb je alle benodigde kennis in huis. Ze weten niet half wat ze weten, als je ze aan het denken zet. Wat ontbreekt is een systematische methode. En die reikt de auteur aan.

Dat gaat op voor de uitwerking van het boek: stapsgewijs, didactisch bij vlagen een beetje pedant zelfs. De schrijver doceert. En spreekt de lezer rechtstreeks aan. Dat werkt in het begin, maar wordt vermoeiend op het eind. Maar met deze introductie doe ik de betekenis van het boek geen recht. De these is even eenvoudig als overtuigend en blijft dat het hele boek door. De schrijver doet al het werk, de lezer hoeft maar te volgen.

Deze generositeit zie je niet vaak bij consultants die meestal wel een deel, maar nooit het geheel onthullen. Het nam mij voor de schrijver in. Hij houdt niets achter. Dat doet Jos Kessels ook, als hij ons uitnodigt op jacht te gaan. Ook Kessels doceert, maar doet dat geraffineerder dan Loudon. Hier zie je dat de jaren tellen.

De salesfunctie is in bedrijven doorgaans slecht georganiseerd en zou, als ze dat wel was, veel meer ruimte voor effectieve creativiteit kun-

144

ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2008

toevallig de schrijver van het waarderende voorwoord in het boek. Die wet luidt dat als beleid lukt wij nog meer beleid ontwikkelen. Als beleid mislukt, ook. In alle gevallen: meer beleid.

Kessels vertelt zijn praktijk en laat zien hoe hij te werk gaat. Dit is een ‘reflective practitioner’ zoals Chris Argyris die bedoeld heeft. Moeiteloos pendelt Kessels tussen concreetheid en abstractie, tussen het algemene en het persoonlijke. En door dat te doen versterkt hij de geldigheid en vergroot hij de overtuigingskracht van wat hij zegt. Het boek zelf is al een hologram van waar hij over spreekt, het is in toon en taal een illustratie van zijn aanpak: glashelder, als een fuga. De romanticus in mij zocht naar de rafelranden, maar daar doet deze auteur geen moment aan mee. Zelfs als hij over boosheid spreekt uit hij geen onvertogen woord. Kessels maakt de kracht voelbaar van filosofie en laat zien wat zindelijk denken vermag. De jacht waarover hij spreekt is niet de vlucht naar voren, maar de vertragende gang naar achteren, op zoek naar de idee, naar dat wat samenhang creëert en betekenis geeft. Naar wat je, bij ontdekking, eigenlijk al weet, maar in het duister hebt gelaten door het met clichés te overdekken. Zo ontnemen we elkaar en onszelf zicht en vermijden we de helderheid die ons tot het nemen van verantwoordelijkheid dwingt. Denken is een daad. Ergens in het boek suggereert de auteur op te zien tegen mensen van de daad, dure mensen die verantwoordelijkheid nemen, gezag dragen. Ik vermoed dat hij dat in alle oprechtheid, niet helemaal meent. Want hij laat zien dat in die dadendrang vaak denkluiheid schuilt. Hij citeert Hannah Arendt die observeert dat het vita contemplativa actiever is, want zich er niet van afmaakt, dan het vita activa. Het daadkrachtige denken dat doet denken aan een lange vermijdingsactie om echte verantwoordelijkheid te nemen. Met Eichmann als absurde en vreeswekkende consequentie van onnadenkendheid. Echte daadkracht toont de mens in contemplatie. Je kunt de auteur bijna zien glimlachen als je dit leest. Maar ach, wie is zonder ijdelheid?

Begemann laat zien dat we meer kans maken bij organisatieverandering als we de dynamiek van systemen benutten in plaats van die te bestrijden. Veranderen is een natuurlijk proces dat je door het te begrijpen kunt bespoedigen, maar dat je vooral niet in de weg moet zitten.

werkt alleen met de beste ingrediënten uit de klassieke keuken. Hij houdt maat. Dieuwke Begemann heeft in mijn ogen een even duurzaam boek geschreven. Een prachtig overzicht van het denken over natuurlijk veranderen. Van de systeemtheoretici naar Ken Wilber en Glare Graves. Interpersoonlijke psychologie. Dingen in hun samenhang zien. Het uitgangspunt spreekt me aan. Verandering als normaal verschijnsel, als onvermijdelijke karakteristiek van levende systemen. Door hier oog voor te hebben en de werking te begrijpen laat Begemann zien dat veel opgelegde verandering gedoemd is te mislukken, omdat zij voorbij gaat aan de natuurlijke dynamiek die systemen kenmerkt. Veel opgelegde verandering zit zichzelf in de weg en creëert haar eigen mislukking, met als wrange consequentie dat er nog meer inzet wordt ingebracht, nog meer onnatuurlijkheid. Het levert veel dagdelen werk en weinig bevrediging op het eind. Het deed me aan de wet van de beleidsaccumulatie van Roel in t Veld denken. Niet

Dit is voor veel managers een onverdraaglijke gedachte. Mij deed het denken aan de klassieke anekdote van Alexander de Grote. Toen deze Diogenes ontmoette die aan een ton genoeg had (hij leefde er in), vroeg de bewonderende Alexander wat hij voor de grote filosoof kon doen. ‘Uit mijn zon gaan staan’, antwoordde Diogenes. Ruimte maken, begrip hebben, wijsheid tonen. Begrijpen wat er gaande is. Zien wat de mogelijkheden en de beperkingen zijn, niet slim zijn maar wijs. Dat zijn de lessen die ik uit het boek van Begemann trek. Systemen en personen hebben een paradoxale levenskracht die zijn eigen evenwichten zoekt en beïnvloed wordt door krachten van binnen en van buiten. Systemen passen zich aan en kunnen onder de juiste omstandigheden ook verspringen, doorbreken naar een nieuw niveau. De meeste verandering komt vanzelf tot stand als een natuurlijk antwoord. Zoals we een bal vangen zonder daartoe afspraak te hebben gemaakt. Begemann zegt over verandering wat Mintzberg observeerde over strategie. In vitale organisaties komt die gaande weg tot stand, emergent zich min of meer spontaan vormend als een voor de handliggend antwoord op de uitdagingen van tijd en plaats. Met verandering gaat het niet veel anders, als je de organisatienatuur zijn gang laat gaan. Dat vergt vertrouwen en een wijze blik. En, zoals het methodische deel laat zien, met stimulering die maat weet te houden en de organisatiedynamiek benut.

Het levert een mooi boek op, de boosheid van Kessels. Want daar begint zijn scheppingsdrift mee. Het maakt hem productief. Hij dient zijn driegangenmaaltijd fraai op. De eerste gang is een vanzelfsprekende casus, een appetizer, gevolgd door het hoofdgerecht waarin strijdigheden zitten en een strategie moet worden uitgedacht. De Ursula-kliniek, geen eenvoudige casus. Het nagerecht is een reflectie die de auteur in mijn ogen innemend maakt. Hier geeft hij ruimte aan ironie en spaart hij ook zichzelf niet. Als je als lezer van tafel gaat, weet je dat je, hoe voldaan ook voor het moment, terug zult keren aan de tafel van deze meesterchef. De ingrediënten zijn bij Kessels vaak hetzelfde: Socrates, Aristoteles, Kant, Nelson maar het gerecht is telkens nieuw genoeg om naar een volgend boek te verlangen. Hij

Maar nou vraag je ook wat. Het is een wereld van verschil met de benadering van Loudon. In die benadering wordt kracht gezet, moeite gedaan en worden doelen gesteld. Dat moet ook gebeuren. Al weet je dat na lezing van Begemann niet meer zo zeker. Daarom moet dit de volgorde zijn: eerst Loudon, dan Kessels en dan Begemann. En dan een tijdje niets. Helemaal niets.

Bestel deze boeken bij speakersacademybookstore.nl

145

ACADEMY® MAGAZINE / NARJAAR 2008

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E PETER LANGENDAM

JOS BURGERS

‘Morgen gebeurt het – komst van een revolutie in Nederland’.

‘Hondenbrokken. Ofwel, waar worden klanten écht gelukkig van’.

Gedeeltelijk autobiografische roman waarin de auteur - die de transitie van een burgerlijke naar een individualistische maatschappij heeft doorstaan - de middelbare schooltijd beschrijft van een jongeman tijdens de jaren zestig. Het verzuilde Nederland staat aan de vooravond van grote maatschappelijke veranderingen. De hoofdpersoon ontdekt hoe alles in elkaar zit, zijn seksualiteit, de hypocrisie en het onrecht dat mensen wordt aangedaan.

Managementroman, waarin Tim, de eigenaar van een dierenspeciaalzaak op zoek gaat naar het antwoord op de vraag waar klanten écht gelukkig van worden. Hij ontdekt dat klanten maar één ding willen: goed geholpen worden. Dat lijkt eenvoudiger dan het is, maar ondernemers die aan die vraag kunnen voldoen worden rijkelijk beloond met trouwe klanten, die door mond-opmondreclame zorgen voor nog meer klanten.

Uitgeverij: El Jeir. 293 pagina’s. ISBN 978 90 806299 3 6

Uitgeverij: Van Duuren management. 120 pagina’s. ISBN 978 9089 650 19 1

MARIEKE VAN DER WERF

HENK DE VELDE

‘Cradle to Cradle in bedrijf’

Vijftien voorbeelden van Nederlandse bedrijven die het C2C-concept toepassen, ongeacht of ze al een product hebben ontwikkeld, het voornemen hebben of middenin het proces zitten. Volgens Marieke van der Werf, adviseur duurzame ontwikkeling en manager van het landelijk programma natuur- en milieueducatie, zijn het vooral de voorbeelden van anderen die inspireren en waar lessen uit kunnen worden getrokken. Prof. dr. Braungart, die het wieg-tot-wiegconcept samen met William McDonough heeft bedacht, schreef het voorwoord. Uitgeverij: Scriptum. 180 pagina’s. ISBN 978 90 5594 623 5

‘Tekens van genegenheid’. Zeezeiler Henk de Velde gaat in dit boek in conclaaf met God en zoekt Hem in de tekens van genegenheid die hij onderweg, al dan niet in de zichtbare wereld, ontmoet. Een boek voor reizigers, dromers, denkers en filosofen. Uitgeverij: Elmar. 100 pagina’s. ISBN 978 9038 919 14 0

ADJIEDJ BAKAS

‘Microtrends Nederland’ Er zijn tientallen microtrends in ontwikkeling die onze manier van leven, wonen, vrijetijdsbesteding, werken, energie gebruiken en gezondheid de komende jaren ingrijpend veranderen. De meeste mensen zien ze nog niet, maar Adjiedj Bakas, Trendwatcher van het Jaar 2009’, brengt veertig trends in kaart. Daaronder zebrahuwelijken, groepsconsumentisme, de economie van het geluk, vertrutting en het einde van de privacy. Met een inleiding door Emile Ratelband en columns van onder anderen Astrid Joosten, Prem Radakishun en Frits Wester.

PETER TEN HOOPEN en FONS TROMPENAARS

‘The Enlightened Leader – An introduction to the Chakras of Leadership’ Zoektocht naar leiderschap, dat niet alleen gebaseerd is op materiële, maar ook op menselijke waarden. Hoe ziet dit verlichte leiderschap eruit? Hoe werkt het? Ten Hoopen en Trompenaars, die dankzij hun werk voor mondiale organisaties weten hoe leiderschap in verschillende culturen wordt vormgegeven, ontleden een verfoeilijke managementtheorie en laten de weg zien die leidt naar herstel, frisse ambitie en hogere niveaus van passie en creativiteit. Om het bewustzijn daarvoor te creëren introduceren zij ‘de chakra’s van leiderschap’.

Uitgeverij: Scriptum. 244 pagina’s. ISBN 978 9055 946 40 2

Uitgeverij: Jossey-Bass/Wiley. 262 pagina’s (Engels). ISBN 978 0 470 71396 9

PROF. DR. ANTON VAN DER GELD ‘Je leven is van jou’

ANDRÉ MEIRESONNE

‘Zin! Leidinggeven aan jezelf en anderen’.

In het huis van je leven, je relaties en je werk wonen succes en mislukking, geluk en ongeluk samen. Daar goed mee om kunnen gaan is een praktische levenskunst, die Anton van der Geld in ‘Je leven is van jou’ helder uiteenzet. Door het te lezen leer je jezelf, je relaties en je werk analyseren, je gedrag bepalen en je doelen verwezenlijken.

In ‘Zin!’ laat André Meiresonne iedereen met medewerkers, klanten, collega’s of kinderen zien hoe je jezelf kunt leren kennen en doorkrijgen. Hij toont aan dat je meer voor elkaar krijgt als je durft te zijn wie je bent, inclusief je onmogelijke kanten. Hij neemt je mee op een reis vol verrassingen, waarop je jezelf tegenkomt. Jouw reis! Meiresonne heeft twintig jaar gewerkt als manager bij grote en kleine, profit en non-profit organisaties. Nu is hij spreker, trainer en schijver, die zijn confronterende, maar altijd vrolijk kijk op leidinggeven graag doorgeeft.

Je vindt antwoorden op vragen als ‘Hoe leer ik mezelf beter kennen?’, ‘Wat is het beste voor mijn leven?’, ‘Hoe kan ik met minder maskers en meer intuïtie leven?’, ‘Hoe kan ik seks, intimiteit en liefde in balans brengen?’ en ‘Hoe ga ik om met een partner die tegenvalt?’. Je ontdekt bovendien hoe je moet luisteren naar de stem van lichaam en geest en kunt genieten van elke levensfase.

Uitgeverij: Quist. 140 pagina’s. ISBN 978 90 77983 13 3

Uitgeverij: Davidsfonds. 356 pagina’s. ISBN 978 90 5826 594 4

146

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E HENK FRANSEN, arts

MARJAN BERK

‘Bondgenoot. Autobiografie van een immuuncel’

‘Boek voor Belle’

In deze allegorie vertelt Bondgenoot, een immuuncel in het lichaam, zijn levensverhaal. Hij beschermt de mens tegen vijanden en inspireert hem zijn unieke opdracht te vervullen. Na een zware strijd ontdekt Bondgenoot het recept van echte genezing… Met een voorwoord van Roy Martina, arts.

Marjan Berks kleindochter Belle verloor vier jaar geleden haar moeder Roos aan kanker. Omdat het meisje nog maar 2 jaar was, vroeg .haar vader aan Marjan: “We moeten opschrijven wie haar moeder was.” Het resultaat is een ontroerend, troostrijk en geestig portret van de originele en vrolijke vrouw die Roos was, waardoor Belle als ze wat groter is haar moeder alsnog kan leren kennen.

Uitgeverij: De Zaak. 98 pagina’s. ISBN 978 90 724 5585 7

Uitgeverij: Atlas. 94 pagina’s. ISBN 978 90 450 1273 5

REIN GERRITSEN

PIETER HILHORST

‘Historische toespraken die de wereld had moeten horen’

‘Knock-out’

De auteur laat 35 tot de verbeelding sprekende redenaars aan het woord, onder wie Margaret Thatcher, Cees van der Hoeven, Barack Obama, John McCain, koning Albert II, koningin Beatrix, Neelie Kroes en Ruud Lubbers. Hij beschrijft de harde kern hunner opvattingen, zoals zij die zelf nimmer publiekelijk hebben durven uitspreken. Bij Hilhorst kunnen ze eindelijk lezen wat ze hadden gezegd, als ze wel het achterste van hun tong hadden laten zien. Ongecensureerd.

Van bankovervaller tot filosoof, de lezer zij gewaarschuwd. Na een moeilijke jeugd en een auto-ongeluk op 22-jarige leeftijd, waarbij hij zwaargewond raakte en zijn moeder en halfbroer verloor, werd Gerritsen psychotisch en crimineel. Met zijn ‘nieuwe familie’ pleegde hij een lange reeks delicten, uitmondend in een gewapende bankoverval. Hij kreeg 2,5 jaar gevangenisstraf met psychiatrische dwangverpleging. Tussen de detenties door ging hij stideren aan de universiteit en ontdekte hij van lieverlee de mogelijkheden van wijsbegeerte als therapie.

Uitgeverij: Lemniscaat. 213 pagina’s. ISBN 978 90 477 0126 2

Uitgeverij: Lemniscaat. 355 pagina’s. ISBN 9 789047 701224

Er is zoveel te doen, je komt tijd tekort en je bereikt niet wat je wilt. Het lijkt onmogelijk om je simpelweg te ontspannen. Herken je je hierin? Coco de Meyere coacht mensen die maar niet bereiken wat ze zouden willen. Zij laat mensen ontdekken wat zij zelf kunnen doen om zich goed te voelen en dat kleine veranderingen een groot verschil kunnen maken. In De kracht van verandering vind je 52 prikkels met actiepunten en weetjes. Voel je vrij om hiermee zelf een jaarplan op te stellen of concentreer je een paar weken op een bepaalde prikkel om je welbevinden te verbeteren. De prachtige foto’s van Patricia Steur versterken de feel goodsfeer van dit boek. ISBN Uitvoering Omvang Prijs

: 978 90 453 0832 6 : gebonden/geïllustreerd : 160 pagina’s : € 14,95

Coco de Meyere is gecertificeerd Master Practitioner of NLP, Time Linetherapeut, hypnotherapeut en personal coach. Zij geeft lezingen en imago- en stijladviezen. Zo was zij betrokken bij televisieseries als Zeg ’ns AAA en Medisch Centrum West, was zij jurylid bij Dames in de dop en adviseerde zij bekende artiesten en presentatoren. Coco is aangesloten bij de Speakers Academy ®

www.bzztoh.nl

147

ACADEMY® MAGAZINE /VOORJAAR 2009

column

S P E A K ER S AC A D EM Y® B O O K S T O R E Henkjan Smits

IRIS DORREBOOM en RUDI DE GRAAF ‘Result education’

Dorreboom en De Graaf zijn beiden coach, consultant en schrijver en hebben al meer dan 25 jaar internationale ervaring met het begeleiden van mensen en organisaties. Ze zijn oprichters van Beyond, een internationaal netwerk van mensen die resultaatverbetering realiseren. Met de serie ‘Result education’ bieden ze organisaties een praktisch, kostenefficiënt en effectief alternatief met doe-het-zelf trainingsonderwerpen. `Het succesprogramma waarmee je alles realiseert’ werkt met vijf elementen (lichaam, intelligentie, emotie, spiritueel en magnetisch), die allemaal met elkaar verbonden zijn en inzicht bieden in de relaties tussen gedrag en de resultaten in het leven. Mensen leren invloed te krijgen op hun gedachten, waarmee alle ontwikkelingsprocessen beginnen, waarna ze bewust hun wensen kunnen gaan realiseren. Uitgeverij: Beyond. 175 pagina’s. ISBN 978 946 0002 182

Zonder feedback geen X-Factor

Feedback betekent letterlijk terugkoppeling. De meeste popmuzikanten denken bij feedback aan rondzingende versterkers. Voor managers en coaches is feedback een essentiële vaardigheid. Zonder feedback geen goed werkend team. Zonder feedback geen optimale samenwerking. Zonder feedback geen X-Factor. Nu ik sinds 2002 als jurylid bij talentenjachten op televisie ben te zien, is heel Nederland getuige van het belang van feedback. Ik oordeel of iemand genoeg latent talent heeft om het te maken en geef feedback op het gedrag en de houding tijdens de auditie en advies hoe eraan te werken. Feedback is commentaar op iemands gedrag of houding. Dit wordt nogal eens verward met kritiek. Het grote verschil is dat feedback over veranderbaar gedrag gaat en uitsluitendgegeven dient te worden als men erom vraagt. Bij de programma’s waarin ik jureer komen serieuze kandidaten vragen om feedback. Voor sommigen is het hopeloos. Die adviseer ik standaard de droom om popmuzikant te worden te laten varen. Anderen komen na een aantal jaren terug en hebben iets met de feedback gedaan, hun talent ontwikkeld en gedragen zich als ambitieus popmuzikant met kennis van zaken. Dat zijn mijn favorieten, want daar is mee te werken. Zij voelden zich niet aangevallen en zagen de feedback niet als teken van falen.

STEFAN DE VRIES ‘De Francyclopedie’

Miljoenen Nederlanders en Belgen gaan jaarlijks om uiteenlopende redenen naar Frankrijk, maar hoevelen van hen kennen het land echt goed? De Vries – kunsthistoricus, journalist en levensgenieter (bon vivant) - beschrijft Frankrijks cultuur van a tot z, waardoor ‘De Francyclopie’ ‘vraiment’ een onmiskenbaar naslagwerk is, vol geschiedenis, anekdotes en onmisbare nutteloze feiten. Uitgeverij: Bluebeard Publications. 225 pagina’s. ISBN 978 90 808 8809 8

ARJAN DASSELAAR

‘Handboek voor de zzp’er’. Editie 2009/2010. Zelfstandigen zonder personeel wordt de weg gewezen in de jungle van fiscale regelgeving, administratieve verplichtingen en aansprakelijkheidsvalkuilen. Daarnaast is er volop aandacht voor de plezierige kanten van het ondernemersbestaan. Dasselaar, die zijn ervaringen uit de eerste hand deelt, schrijft hoe je marketing op een kosteneffectieve manier kunt bedrijven, klanten kunt binden en de acquisitie kunt verbeteren. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder meer: waarom voor jezelf beginnen, rechtsvorm, administratie, belastingen, personeelszaken, marketing en acquisitie, factureren, incasseren, financiële planning en verzekeringen en de toekomst. Uitgeverij: Van Duuren management. 188 pagina’s. ISBN 978 905 9403 74 1

In het zakenleven is het niet anders. Bij mensen met ambitie, talent en passie voor het vak dat ze beoefenen, is feedback een belangrijke bouwsteen om verder te komen. Het doel van feedback is immers negatief gedrag te corrigeren, positief gedrag te stimuleren, begrip voor elkaars gedrag te vergroten en relaties te verduidelijken. Zonder feedback is het onmoge-lijk het ultieme uit jezelf te halen. En juist dat ultieme uit jezelf is een voorwaarde voor het maximaal benutten van je X-Factor…

MR. GEERT-JAN ALEXANDER KNOOPS

Advocaat van de vijand

In 2001 is de Jemeniet Abu Salid opgepakt in een dorpje in Afghanistan. De Amerikanen zien hem als een belangrijke terreurverdachte die betrokken was bij het plannen van aanslagen en sluiten hem op in Guantanamo Bay. Salid ontkent echter dat hij iets wist van de plannen van Al Qaida. Hij was slechts de chauffeur van Bin Laden. Luitenant-Commandant-ter-Zee Tom Emmerson en advocaat Matthew Baldwin raken overtuigd van de oprechtheid van Salid en staan hem bij. Uitgeverij A.W. Bruna b.v. pagina ‘s:256 ISBN: 978 90 229 9492 4

henkjansmits@speakersacademy.eu

148

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

RS R K E EK E R E SPR S P 900 0 0 T: 0 10 I R EC

DE NEDERLANDSE

SprekersAtlas© Overzicht van de 1000 belangrijkste sprekers voor het Nederlandse bedrijfsleven en de overheid Gerubriceerd in circa 60 rubrieken en alfabetisch overzicht Een handig naslagwerk voor iedereen die periodiek een spreker voor zijn seminar, congres of bedrijfsevenement engageert. HOE KUNT U SNEL EEN SPREKER BOEKEN? Bel 010-433.33.22 en u wordt direct verbonden met een accountmanager of E-mail uw verzoek met de spreker van uw keuze naar info@speakersacademy.eu of Vul het aanvraagformulier in op de website: www.speakersacademy.eu

149

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

F oto: e Va P osthuma

Cabaret

Karin Bruers

Lenette van Dongen

drs. Dolf Jansen

Olaf en Jasper

Sara Kroos

drs. Seth Gaaikema

Willem Gunneman

Van Houts & De Ket

Smadar Monsinos

Robbert Jan Proos

Greg Shapiro

dr. Susanne Piët

Catherine DeVrye MSc CSP

Conny Mus

Max Westerman

F oto: jan

F oto: danjel

Van

B reda

Van der

h ooGen

Ad Bastiaanse

F oto: r onald K naP

Communicatie

Tijn van Ewijk

Willem Bol

prof. dr. Anne van der Meiden

Birgitta van Loon

Charles Groenhuijsen

Peter d’ Hamecourt

F oto:

Pieter

F oto: o leG K limoV

h enKet

Correspondenten

Arnold Karskens

150

Willem Lust

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Creativiteit

prof. dr. Walter Baets

prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot

dr. Edward de Bono

prof. dr. Roger De Bruyn

prof. dr. Jeff Gaspersz

Stanley Hainsworth

F oto: Paul Tolena ar

Culinair

Herman den Blijker

Joop Braakhekke

David Crouwel

Ilja Gort

Willem Reimers

Henk Savelberg

Anne-Marie Rakhorst

Aart van Veller

prof. dr. RenĂŠ Smits

prof. dr. Sweder van Wijnbergen

Duurzaamheid

ing. Michel Baars

ir. Marc Cornelissen

prof. dr. Michael Braungart

drs. Ed Nijpels

F oto: K la as F opma

Economie

prof. dr. Eduard Bomhoff

dr. Mathijs Bouman

prof. dr. Arnold Heertje

151

prof. dr. Ruud Pruijm RA

AcademyÂŽ Magazine / voorjaar 2009

F oto: B en G aert

F oto: R oy B eusker

Entertainment

Mylène d’Anjou

Niek Boes

Rob Bolland

Ben Cramer

Hans Kazàn

Karel de Rooij

mr. Lousewies van der Laan

Göran Persson

Europa

prof. dr. Jacques Attali

Jacques Delors

Jan Eliasson

Joschka Fischer

Expeditie & Avontuuur

Peter Hillary

Roy Heiner

drs. Marcel Knotter

Jolanda Linschooten

Hans van der Meulen

Ronald Naar

Bernice Notenboom

Edmond Öfner

ir. Katja Staartjes

Henk de Velde

Frank Versteegh

ir. Frits Vrijlandt

152

Academy® Magazine / voorjaar 2009

F oto: A ndre S jouerman

Fake Speeches

Pauline van Antwerpen

Coen Jutte

Jelle Kuiper

Frank van Pamelen

drs. Pieter de Rijk

Robert Spaapen

prof. dr. Peter Pulzer

prof. dr. Roger Scruton

prof. dr. Jaap van Duijn

Suzanne Goeman

Jerry de Leeuw

Rik Smit

prof. dr. Willem Vermeend

Martien van Winden

F oto: A lexis D uclos

Filosofie

prof. dr. Paul Cliteur

prof. dr. Bas Haring

Bernard-Henri Lévy

prof. dr. Herman Philipse

Finance

drs. Bert Bongers

Iris Brik

Willem Middelkoop

dr. Jean-François Rischard

Jeroen Smit

F oto: B ob B ronshoff

Sem van Berkel

153

Academy® Magazine / voorjaar 2009

Futurologie

Rudolf Das

Magnus Lindkvist MSc

Paul Ostendorf

prof. dr. Wim de Ridder

Frank Theys

Ruud Veltenaar

Geschiedenis, Cultuur, Theologie

Bettany Hughes

prof. dr. Arjo Klamer

ds. Nico ter Linden

Joshua Livestro

prof. dr. Maarten van Rossem

Klaas Wigboldus

Gezondheidszorg

drs. Ben Crul

drs. Dick Dees

Wivina Demeester

dr. Huib van den Doel

prof. dr. Heleen Dupuis

Anne van der Heyden, arts

dr. Hugo Hoeksma

prof. dr. Han Kemper

prof. dr. Kees Klinkhamer

prof. dr. Frank Koerselman

prof. dr. ir. Frans Kok

prof. dr. Piet Nijs

154

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

Gezondheidszorg

drs. Rob Oudkerk

prof. dr. Bob Smalhout

Pauline Terwijn

dr. Eize Wielinga

Paul Wormer, arts MBA

mr. Martin Zijlstra

dr. Norman Schreiner

drs. Patrick van Veen

Arent van ’t Spijker

Gerard van Vliet MBA

Henkjan Smits

Elène Vis

F oto: e ric s ijBrands

HRM

An De Jonghe

mr. Hylke Oldenboom

ing. Hein Pouw

drs. Nannette Ripmeester MA

ICT

prof. dr. Marcel Creemers

Arjan Dasselaar

Vincent Everts

drs. René Notenbomer

Imago

Yves Gijrath

Alex Greve MA

Mylène Kroon

155

Birgit Laemers

AcAdemy® Magazine / voorjaar 2009

Innovatie

prof. dr. ir. Guus Berkhout

RenĂŠ C.W. Boender

prof. dr. Isaac Getz

prof. dr. ir. Han Gerrits

prof. dr. Dap Hartmann

prof. dr. Chris Peeters

Rowan Gibson

prof. Stedman Graham

Jeremy Rifkin

dr. Thomas Zweifel

Inez Groen

drs. Dick Middelhoek

Foto: Stedman Ghaham O ffice

Internationale goeroes

prof. Ram Charan

dr. Stephen Covey

prof. Kimio Kase

prof. Philip Kotler

prof. dr. John Kotter

prof. dr. Soumitra Dutta

F oto: J ohn Kot ter

F oto: CK P rahalad

Richard Barret

prof. dr. C.K. Prahalad

Keith Bakker

Jeroen Boschma

Bamber Delver

156

Else-Marie van den Eerenbeemt

AcademyÂŽ Magazine / voorjaar 2009

F oto:

F oto: A rchipel

w w w. siets . nl

Jeugd

Journalistiek

drs. Eveline Brandt

Cisca Dresselhuys

Sylvain Ephimenco

Aad van den Heuvel

Henk Krol

Leonard Ornstein

drs. Ton Planken

Stephan Sanders

Wouke van Scherrenburg

Peter Tetteroo

mr. Medy van der Laan

Sokia

F oto: R onald H oeben

drs. Yoeri Albrecht

FrĂŠnk van der Linden

drs. Willy Atema

Astrid Engels

F oto: Patricia Steur

F oto: D iana Kok

Kunst

Ans Markus

Jan Pieter Glerum

F oto: B ert Janssen

Management Leiderschap & Strategie

Luitenant-generaal b.d. Ad van Baal

Willem Beekman

Robert Blom

157

Jan den Breejen

AcademyÂŽ Magazine / voorjaar 2009

Jeroen Busscher

Generaal-Majoor b.d. Patrick Cammaert

Management Leiderschap & Strategie

dr. Rob van Es

prof. dr. Wessel Ganzevoort

Generaal-Majoor b.d. Carel Hilderink

Peter ten Hoopen

prof. dr. Manfred Kets de Vries

prof. W. Chan Kim

drs. Eric Koenen

Anatol KuschpĂ¨ta

prof. dr. Hans Luijten

drs. Eric Nordholt

ing. Rogier Offerhaus MBA

prof. dr. Roland Pepermans

prof. ir. Roel Pieper

Greet Pipijn

Ien van der Pol

Joep Schrijvers

drs. Harry Starren

prof. dr. Hans Strikwerda

drs. Ben Tiggelaar

prof. dr. Fons Trompenaars

prof. dr. ir. Matthieu Weggeman

prof. dr. ir. Niko Wijnolst

prof. dr. Pieter Winsemius

F oto: c orB!no

prof. dr. Theo Compernolle

158

AcAdemyÂŽ Magazine / voorjaar 2009

Marketing

Egbert Jan van Bel

drs. Jos Burgers RM

AndrĂŠ Hagelen

drs. Paul Harts

Richard van Hooijdonk

Matthias Meijer

prof. dr. Cor Molenaar

Paul Postma

Roderik Rodermond

Ruud Verduin

Jan Vermeiren

drs. Wouter de Vries jr.

F oto: H erman Wouters

Media

Frits Barend

Nico Haasbroek

Maria Henneman

Bert van der Veer

Frans Verhagen

Ton Verlind

Jan Rijkenberg

Nicolette Wuring MSc

F oto: F rans Jansen

Merk / Branding

Igor Beuker

Suzanne Ekel

Erwin van Lun MBM MSc

159

drs. Andy Mosmans RM

AcademyÂŽ Magazine / voorjaar 2009

Monique Collignon

Marlies Dekkers

F oto: Patricia Steur

F oto: C arin Verbruggen

Mode & Design

Lidewij Edelkoort

Coco de Meyere

Paul Schulten

Sheila de Vries

prof. Erik Van Vooren

mr. Pieter J. de Vries

Motivatie

Paul Abma MA

Robert Benninga

Bob Delbecque

Robert Pino

F oto:

fred

Vloo

Multiculturaliteit

Samira Abbos

Grace Boldewijn

YeĹ&#x;im Candan

Gerda Havertong

Bertus Hendriks

Farid El-Khassim

Jean van Vugt

Cesar Zuiderwijk

F oto: L eo

van

Velzen

Muziek

Gregor Bak

Aukelien van Hoytema

Carel Kraayenhof

160

Wibi Soerjadi

AcademyÂŽ Magazine / voorjaar 2009

F oto: J ulien B eusker

logeman

F oto: A nton

Tom Bade

F oto: M anagementboek . nl

MVO

Gilbert Curtessi

prof. dr. Noreena Hertz

Dennis Karpes

Nicolette Mak

Hans Ludo van Mierlo

Erwin van Lun MBM Msc.

Daan Quakernaat

ir. Siete Hamminga

F oto: M arion R egter

Nieuwe Media

Herbert Blankesteijn

Arko van Brakel

drs. Maurice de Hond

prof. dr. ir. Jacob van Kokswijk

F oto: Danielle C ornelissen

F oto: R ens P laschek

Ondernemerschap

Aysel Erbudak

Annemarie van Gaal

Iwan Göbel

Bercan Günel

Marc de Hond

Jort Kelder

ir. Roland Kortenhorst

Carl Meijer

Esther Raats-Coster

F oto: Van B emmelen

Pim Betist

161

Academy® Magazine / voorjaar 2009

Leen Zevenbergen

F oto: NPS J ean P ierre H eijmans

Onderwijs

prof. dr. Philip Dochy

Yolanda Eijgenstein

drs. Annette Nijs MBA

mr. Prem Radhakishun

prof. dr. Roel in ‘t Veld

prof. dr. Wim Veen

Politiek

Roelf de Boer

mr. Ina Brouwer

Joost Eerdmans

dr. Steven van Eijck

drs. Arie Kraaijeveld

drs. Joost Lagendijk

drs. Gijs van Loef CMC

mr. Wilfried Martens

mr. Ivo Opstelten

drs. Ed van Thijn

Hans Wiegel

drs. Frans Weisglas

Ursul de Geer

Karel van de Graaf

Presentatoren

Jacques d’Ancona

drs. Victor Deconinck

Johan Doesburg

162

Harm Edens

Academy® Magazine / voorjaar 2009

Presentatoren

Jan de Hoop

Sebastiaan Labrie

Leo de Later

Joris Lutz

Han Peekel

Jo De Poorter

Hugo van Rhijn

Harmen Siezen

Maarten Spanjer

Frits Wester

Bas Westerweel

Vivian Boelen

Hadassah de Boer

Laurien Hessels

Ilona Hofstra

F oto: A mke

Roelof Hemmen

Presentatrices

Katinka Baehr

Rebecca Bijker

Susan Blokhuis

Ellen Brusse

Inge Diepman

Violet Falkenburg

Angela Groothuizen

F oto: N ick

van

O rmondt

Lucy Alexander

163

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

F oto: L eendert

jansen

F oto: M ichel P orro

Presentatrices

Aldith Hunkar

Astrid Joosten

Catherine Keyl

mr. Marijn de Koning

drs. Griselda Molemans

Chazia Mourali

drs. Paula Patricio

Harmke Pijpers

Marga van Praag

drs. Ellen Söentken

Annette van Trigt

Marjolijn Uitzinger

Fabienne de Vries

Margriet Vroomans

van

Tineke Verburg

F oto:

F oto: R oy B eusker

F oto: H ektor & D olf

jan van der meulen

F oto: N ick O rmondt van

F oto: N ick

Jet Sol

Pernille La Lau

F oto: Patrick P ost

O rmondt

Mariska Hulscher

Psychologie en Sociologie

drs. Krijn de Best

prof. dr. Christien Brinkgreve

dr. René Diekstra

164

prof. dr. Anton van der Geld

Academy® Magazine / voorjaar 2009

dr. Lucas van Gerwen

prof. dr. ir. Iteke Weeda

F oto: M ichel M ulder

F oto: E lena P latonova

Public Relations

drs. Hans Hillen

Gijs ten Kate

mr. Hans Prakke

Angelique van ‘t Riet

Pauline Schueler

Désirée Struijk

mr. Gerard Spong

mr. Jef Vermassen

Rabijn Awraham Soetendorp

prof. dr. Bassam Tibi

Christian ter Maat

Hilde Roothart

Recht

mr. Wim Anker

prof. dr. mr. Geert-Jan Knoops

dr. ing. mr. Jan Sneep

mr. Bram Moszkowicz

F oto: The L avin A gency

F oto: S haron A dler

Religie

Karen Armstrong

Sheikh Kabbani

Rabijn drs. Elisa Klapheck

Tariq Ramadan

Retail

Jeroen Bik

Marion Kamp

Kasper Klaarenbeek

165

Herman Loykens

Academy® Magazine / voorjaar 2009

Sales

Jan Bommerez

Victor Bonke

Jaap Bron

Harrie van Heck

prof. dr. Nico Schraag

drs. Rob van der Spek

Heleen van Royen

Leon de Winter

F oto: G arnier

Schrijvers

Daphne Deckers

Jules Deelder

Midas Dekkers

Thomas Lepeltak

Sportcoaches

Co Adriaanse

Joop Alberda

Peter Blangé

Ton Boot

Robin van Galen

Tom van ’t Hek

Maurits Hendriks

Barry Hughes

Erik Hulzebosch

Marc Lammers

René Mijnders

Peter Murphy

166

Academy® Magazine / voorjaar 2009

Sporters

Marcella Boerma

Minke Booij

jacques Brinkman

Jacco Eltingh

Mario van der Ende

Kirsten van der Kolk

Richard Krajicek

Wilco van Rooijen

Ralph Tuijn

Jochem Uytdehaage

Arnold Vanderlyde

Maarten van der Weijden

F oto: P eter

bak

Sportpresentatoren

Edward van Cuilenborg

Tom Egbers

Hans Kraaij jr.

Hans Kraaij sr.

Marcella Mesker

Jan Mulder

dr. Jack Plooij

Henk Spaan

Hein Vergeer

Harry Vermeegen

John de Wolf

F oto: L enny O osterwijk

Hugo Borst

167

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

F oto: J ulia

B oer

Sportmotivatie

Hans Böhm

Richard Bottram

Hans van Breukelen

Robert Doornbos

René van der Gijp

Erica Terpstra

Jhanna Houweling

Femke Wolthuis

drs. Justien Marseille

dr. Carl Rohde

prof. dr. Rob de Wijk

Klaas Wilting

F oto: Ja ap R eedijk

Toneel

Fred Butter

Fred Delfgaauw

Peter Faber

Bruno Ganz

F oto: K ees R ut ten

Trends

drs. Adjiedj Bakas

Marcel Bullinga

Rob Creemers

dr. Herman Konings

Veiligheid & Terrorisme

Tim Bremmers

John van den Heuvel

mr. Christa Meindersma

168

drs. Dick Leurdijk

Academy® Magazine / voorjaar 2009

Weer

Reinier van den Berg

ir. Gerrit Hiemstra

Erwin Kroll

Helga van Leur

Margot Ribberink

Peter Timofeeff

prof. dr. ir. Hennes de Ridder

Govert Schilling

prof. dr. Dick Swaab

Wetenschap

prof. dr. Salomon Kroonenberg

prof. dr. Wubbo Ockels

dr. Helen Cadicott

prof. dr. Stanislas Dehaene

Shaun Ellis

prof. Marc Keane

dr. Ashok Khosla

prof. dr. George Kohlrieser

prof. Lawrence Krauss

prof. dr. Victor Lamme

prof. Walt Patterson

prof. dr. Miklos Sarvary

prof. Sebastian Thrun

Francisco Lozano Winterhalder

F oto: B ernard Walton

prof. dr. Arie Dijkstra

169

Academy速 Magazine / voorjaar 2009

TOP 1000 Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

Al f a b e t i s c h R e g i s t e r

Buzz Aldrin

A Lucy Alexander

Wayne Allen

John Amatt

1 0 0 0 S P R E K E R S D I R E C T: 0 9 0 0 - S P R E K E R

Gerbert van de Aa Samira Abbos Paul Abma MA prof. dr. Ron Adner Co Adriaanse Kriss Akabusi Joop Alberda drs. Yoeri Albrecht Buzz Aldrin Nerio Alessandri Lucy Alexander Wayne Allen drs. Antoinette van Alphen John Amatt Anneke Ammerlaan Jacques d’ Ancona prof. dr. Albert Angehrn prof. dr. Reinhard Angelmar Mylène d’ Anjou mr. Hans Anker mr. Wim Anker Pauline van Antwerpen Bjørn Aris prof. Gustavo de Arístegui Karen Armstrong drs. Willy Atema dr. Paul Atkinson prof. dr. Jacques Attali Jean Audouze prof. dr. George Ayittey Atilla Aytekin

B Tanya Beckett

Diana Binks

Luitenant-generaal b.d. Ad van Baal ing. Michel Baars dr. Wim Backhuys drs. Tom Bade prof. dr. Jean Baechler Katinka Baehr prof. dr. Walter Baets Anne De Baetzelier Jasper Baggerman Juan Baixeras PhD Gregor Bak drs. Adjiedj Bakas Bram Bakker Carlo Bakker Keith Bakker Theo Bakker dr. Katharina Balazs Johan van Balen Frits Barend Richard Barrett Ad Bastiaanse Wilfred L. Bastiani dr. Somnath Basu Dominique Baudis Tanya Beckett Fred van Beek drs. Willem Beekman

170 Zoey Bird

André Bek Egbert Jan van Bel dr. Ray Bender Thomas Benedict Bill Benjamin Robert Benninga Rosier Benoit prof. dr. Ben M. Bensaou Reinier van den Berg Sem van Berkel prof. dr. ir. Guus Berkhout dr. Romain Bertrand drs. Krijn de Best Pim Betist prof. dr. Henri-Claude de Bettignies Igor Beuker prof. dr. Henri Beunders Marco Bevolo ir. Frank Bijdendijk Rebecca Bijker Leendert Bikker Jeroen Bik Bearn Bilker Diana Binks Zoey Bird Fons Bitter Peter Blangé Herbert Blankesteijn Herman den Blijker Jake Blok Susan Blokhuis Robert Blom prof. dr. Tjeu Blommaert Vivian Boelen René C.W. Boender drs. Matthijn de Boer Hadassah de Boer Roelf de Boer Marcella Boerma Niek Boes Hans Böhm prof. dr. Christian de Boissieu Willem Bol Christine Boland Grace Boldewijn Rob Bolland prof. dr. Eduard Bomhoff Jan Bommerez Xavière-Lise Bon drs. Bert Bongers Victor Bonke dr. Carole Bonnier Edward de Bono drs. Jan Willem van den Boogert Albert de Booij Minke Booij Boom Chicago Ton Boot Ria Borst Hugo Borst

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Mik Borsten Ronald Bos Jeroen Boschma Rob Bosman Allain de Botton Richard Bottram dr. Jean-Philippe Bouchaud dr. Mathijs Bouman mr. Aernoud Bourdrez François Bourgignon Sipke Jan Bousema Michel Bouts prof. dr. Paul Bracken Arko van Brakel drs. Eveline Brandt Danielle Braun prof. dr. Michael Braungart Jan den Breejen Pieter van Breemen Tim Bremmers prof. dr. Malaika Brengman dr. Wolfgang Bretschko Hans van Breukelen Steve Bridges Iris Brik prof. dr. Christien Brinkgreve Jacques Brinkman Jaap Bron mr. Ina Brouwer Steve Brown Pascal Bruckner Karin Bruers Wiet de Bruijn Wernard Bruining Emma Brunt Ellen Brusse drs. Manu de Bruyn prof. dr. Roger de Bruyn Lex Bubbers Msc. Richard Buijs Marcel Bullinga Dave Bunting Geoff Burch Max van den Burg drs. Arjan Burger drs. Jos Burgers RM dr. Astrid von Busekist Jeroen Busscher Fred Butter prof. dr. Bram Buunk Cees Buys

Guy Cabana dr. Helen Caldicott prof. dr. Léon de Caluwé Rhona Cameron Generaal-Majoor b.d. Patrick Cammaert Alastair Campbell Torie Campbell

Fred V. Diers, CRM FAI Bert van Dijk prof. dr. Arie Dijkstra prof. dr. Herman de Dijn James Dillon prof. dr. Filip Dochy Rob Docters van Leeuwen dr. Huib van den Doel Johan Doesburg Stephen Doig dr. Jan Dolák Lenette van Dongen Robert Doornbos prof. dr. Marco Dorigo Cisca Dresselhuys ir. Fons Driessen Nancy Duarte Maarten Ducrot prof. dr. Jaap van Duijn drs. Zanna van Dun prof. dr. Heleen Dupuis prof. dr. Soumitra Dutta dr. Yann Duzert

Jaap van Daalen prof. dr. Frédéric Dalsace, MSc Ernst van Damme André Dan Rudolf Das Arjan Dasselaar Vinco David Ivar Davids prof. dr. Antonio Dávila Daphne Deckers drs. Victor Deconinck dr. Yvan Decreux Jules Deelder drs. Dick Dees prof. Stanislas Dehaene Henk den Dekker Midas Dekkers Marlies Dekkers Jennifer Delano Bob Delbecque Fred Delfgaauw Jacques Delors Bamber Delver Wivina Demeester Richard Denny prof. dr. Jean Dermine prof. dr. Kris Deschouwer Catherine Destivelle Catherine DeVrye MSc. CSP dr. René Diekstra Inge Diepman prof. dr. Ingemar Dierickx

171

dr. Edward de Bono

prof. dr. Shirin Ebadi Marc van Eck Harm Edens drs. Anouk van Eekelen Joost Eerdmans Else-Marie van den Eerenbeemt Tom Egbers dr. Steven van Eijck Yolanda Eijgenstein dr. Peter van Eijk Goos Eilander Suzanne Ekel Farid El - Khassim Jan Eliasson Shaun Ellis Hans Elshout Jacco Eltingh Mario van der Ende Errol van Engelen Jac Engelen Astrid Engels Paul van Engen Sylvain Ephimenco Aysel Erbudak dr. Rob van Es prof. Javier Estrada Joep Everts Vincent Everts Tijn van Ewijk Kaat Exterbille

Peter Faber Tom Fadrhonc Violet Falkenburg Francesco Farruggia prof. dr. Antonio Fatás Laurence de la Ferrière Elizabeth Filippouli Joschka Fischer prof. dr. Frank Fleerackers Eva van der Fluit dr. Irene Foglierini Frouke Fokkema

Philippa Forrester Gregory Franta prof. dr. Frédéric Fréry Thomas Friedman Jan Hilco Frijlink drs. Seth Gaaikema Annemarie van Gaal Paul van Gaalen drs. Maja Gadourek Jan van Galen Robin van Galen dr. Pierre-Marie Gallois Bruno Ganz prof. dr. Wessel Ganzevoort prof. Stephane Garelli prof. dr. Jeff Gasperz Martin Gaus Jacobine Geel Ursul de Geer prof. Gustaaf Geeraerts dr. Elizabeth van Geerestein MBA Cor van der Geest prof. dr. Anton van der Geld Jack van Gelder Erik-Jan Gelink Uri Geller Alexandra van ‘t Geloof MBA prof. dr. Pierre-Yves Gerbeau Toon Gerbrands Paul Gerbrands prof. dr. ir. Han Gerrits dr. Lucas van Gerwen prof. dr. Isaac Getz Rob Geus prof. Pankaj Ghemawat Rowan Gibson René van der Gijp Yves Gijrath drs. Bert Gijrath Patrick van Gils Sam Glenn Jan Pieter Glerum dr. Anne-Marie Le Gloannec Iwan Göbel Seth Godin Suzanne Goeman mr. Bob van der Goen Joe Goldiamond MBA Toine van de Goolberg Ilja Gort drs. Rudi de Graaf Karel van de Graaf André de Graeff prof. Stedman Graham prof. John Gray Alex Greve MA Inez Groen Marja Groen Thea Groeneveld dr. Frits Groenevelt Frits van ‘t Groenewout Charles Groenhuijsen Angela Groothuizen Edgar Grospiron Daniel Guéguen prof. dr. Roger Guesnerie Bercan Günel Willem Gunneman

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Pascal Bruckner

Geoff Burch

Alastair Campbell

Torie Campbell

Stephen Cole

Elizabeth Filippouli

TOP 1000 Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

Yeşim Candan René Carayol dr. Valentina Carbone Georges Oliver Carré prof. Ram Charan prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot Pim Christiaans prof. dr. Robert Cialdini Ot Ciolina Remco Claassen dr. Kevin Clancy dr. Kamari Maxine Clarke Marion Clignet prof. dr. Paul Cliteur Jean-Paul Close Sara Coburn dr. Graeme Codrington Stephen Cole Monique Collignon Pierluigi Collina prof. dr. Theo Compernolle Louis Cornelisse ir. Marc Cornelissen dr. Stephen Covey Ben Cramer prof. dr. Jérôme Creél prof. dr. Marcel Creemers Rob Creemers Andrea Croonenberghs David Crouwel drs. Ben Crul drs. Gert Crum Edward van Cuilenborg Jay Curry Gilbert Curtessi

TOP 1000 Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

Philippa Forrester

Bruno Ganz

Uri Geller

prof. dr. Isaac Getz

Charlie Hamilton-James

prof. Luis Huete

H I J Nico Haasbroek André Hagelen Stanley Hainsworth Harold Hamersma Charlie Hamilton-James ir. Siete Hamminga Elizabeth Harari Eli Harari Eppo Harbrink Numan prof. dr. ing. Teun Hardjono prof. dr. Bas Haring drs. Cees Harmsen prof. dr. Dap Hartmann drs. Paul Harts Abdullah Haselhoef Gerda Havertong Harrie van Heck Serge Hefez Roy Heiner Tom van ’t Hek Roelof Hemmen Bertus Hendriks Lidewy Hendriks Maurits Hendriks Han Hendriks MSc Maria Henneman Kari Herbert Margriet Hermans prof. dr. Noreena Hertz Laurien Hessels Aad van den Heuvel John van den Heuvel Anne van der Heyden Joop Hiele Bert van Hijfte Generaal-Majoor b.d. Carel Hilderink Dan Hill Peter Hillary drs. Hans Hillen dr. ir. Andrea Hin Eleonoor Hintzen Bart Hisschemöller Ralf Höcker dr. Hugo Hoeksma Ilona Hofstra Sean Holohan Marc de Hond drs. Maurice de Hond Carl Honoré Micky Hoogendijk Richard van Hooijdonk Jan de Hoop Peter ten Hoopen Van Houts & De Ket Jhanna Houweling dr. Herman Hoving Aukelien van Hoytema prof. Luis Huete Barry Hughes Bettany Hughes Chris Huhne Mickey Huibregtsen Frans Huissen Mariska Hulscher Erik Hulzebosch Aldith Hunkar Floris Hurts prof. dr. Antoine Hyafil

dr. Nicolas Jabko dr. Tanguy Jacopin prof. dr. Allen Janik Denise Janmaat drs. Dolf Jansen Carola Janssen Maarten de Jong An De Jonghe Astrid Joosten Anil Joshi Penny Junor André Jurres Chris Juta Coen Jutte

172 Bettany Hughes

prof. dr. Herminia Ibarra Michael Ignatieff Karel Innemée

Ronald Kaatee Sheikh Kabbani Viktor Kaisiëpo Mira Kamdar Marion Kamp Dennis Karpes Ron Karr Philippe Karsenty Arnold Karskens Hamid Karzai prof. Kimio Kase Garry Kasparov dr. Riva Kastoryano Gijs ten Kate Hans Kazàn prof. Mark Keane Saco Keikes Jort Kelder prof. dr. Han Kemper Twan van de Kerkhof dr. Loek van Kesteren prof. dr. Manfred Kets de Vries Catherine Keyl dr. Ashok Khosla Jaap Kiers Harry Kikstra prof. W. Chan Kim Bruce King Simon King Johnny Kingdom Jan Willem Kirpestein Kasper Klaarenbeek Rabbijn drs. Elisa Klapheck prof. dr. Kees Klinkhamer dr. Henk van ’t Klooster Hans Knikkink Bart Knols Phd. MBA drs. Marinus Knoope prof. dr. mr. Geert-Jan Knoops drs. Marcel Knotter drs. Eric Koenen Marko Koers prof. dr. Frank Koerselman prof. dr. George Kohlrieser prof dr. ir. Frans Kok prof. dr. ir. Jacob van Kokswijk Kirsten van der Kolk Renzia de Koning

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

mr. Marijn de Koning Renzia de Koning dr. Herman Konings ir. Roland Kortenhorst prof. dr. John Kotter Hans Kraaij jr. Hans Kraaij sr. Henk Kraaijenhof drs. Arie Kraaijeveld Carel Kraayenhof Richard Krajicek prof. Lawrence Krauss Peter Krieg Rob Kriek Henk Krol Mylène Kroon Robert Kroon prof. dr. Salomon Kroonenberg Sara Kroos Jelle Kuiper Jan Kuipers Jan Kuitenbrouwer prof. dr. Raymond Kurzweil Anatol Kuschpèta Ma-Lee Kwok

mr. Lousewies van der Laan mr. Medy van der Laan Sebastiaan Labrie Birgit Laemers drs. Joost Lagendijk drs. ing. Richard Lamb prof. dr. Victor Lamme Marc Lammers Angela Lamont drs. Arend landman dr. Annet de Lange Peter Langendam John Lanting Dominique Lapierre Pernille La Lau prof. dr. Jean-Claude Larreche Leo de Later mr. drs. Cees van Leeuwen Jerry de Leeuw Philippe Legrain Prue Leith Jan Lenferink Thomas Lepeltak dr. Dirk Leuffen Helga van Leur Olaf-Marijn de Leur drs. Dick Leurdijk dr. Rob Leurs Rudy van Leussen mr. Peter Paul Leutscher Bernard-Henri Lévy Frénk van der Linden ds. Nico ter Linden Magnus Lindkvist MSc Martin Lindstrom Jolanda Linschooten Dominique Lion Joshua Livestro drs. Gijs van Loef CMC Birgitta van Loon Harley Lovegrove Amory Lovins

dr. Kjell Nordström drs. René Notenbomer Bernice Notenboom ing. Miriam Notten dr. Pedro Nueno

M O Bridget Maasland Christian ter Maat Peter van der Maat dr. Bill Magill dr. Catherine Maillet Thierry Maillet Nicolette Mak Christian G. Malissard Vicky Marissen Mirella van Markus Annemarie Mars drs. Justien Marseille mr. Wilfried Martens Perry McCarthy Keith R. McFarland Ray Mears Paul Meert James Megellas prof. dr. Anne van der Meiden Carl Meijer Matthias Meijer mr. Christa Meindersma André Meiresonne Hans Melissen prof. dr. Marc Le Menestrel Harry Mens Marcella Mesker Hans van der Meulen Coco de Meyere drs. Dick Middelhoek Willem Middelkoop Bert-Jan van der Mieden Hans Ludo van Mierlo René Mijnders Paul Moers drs. Griselda Molemans prof. dr. Cor Molenaar Sarah Monkau Smadar Monsinos Paul van Montfoort Pierre Montpetit dr. Jean-Claude Morand Christine Morlet drs. Andy Mosmans RM dr. Rosabeth Moss Kanter Trude Mostue mr. Bram Moszkowicz Chazia Mourali Jan Mulder Peter Murphy Conny Mus

Ronald Naar Sherita Narain Martina Navrátilová Ruben Robert Nieuwenhuis drs. Ed Nijpels drs. Annette Nijs MBA prof. dr. Piet Nijs drs. Eric Nordholt

prof. dr. Wubbo Ockels ing. Rogier Offerhaus MBA Edmond Öfner Olaf en Jasper mr. Hylke Oldenboom Roelant Oltmans drs. Sten Oomen Winie van Oorschot Taco Oosterkamp Hans Oosterom mr. Ivo Opstelten drs. Leonard Ornstein Paul Ostendorf ir. Harry Otten Gonny van Oudenallen drs. Rob Oudkerk

Gerard Pabst mr. dr. Rolph Pagano Mirani Frank van Pamelen Wim van Passel Marco Pastors drs. Paula Patricio prof. Walt Patterson dr. J.P. Pawliw-Fry Han Peekel prof. dr. Gert Peersman prof. dr. Chris Peeters Ien Peijnenburg prof. dr. Roland Pepermans Joe Pequerrucho Suzi Perry Göran Persson Patrick Petersen prof. dr. Herman Philipse prof. ir. Roel Pieper dr. Susanne Piët Harmke Pijpers Nishai Pillai Robert Pino Greet Pipijn drs. Ton Planken dr. Jack Plooij dr. Steven Poelmans Jan Pompe Jo De Poorter Janet Poot Paul Postma Miek Pot ing. Hein Pouw Marga van Praag Michael van Praag prof. dr. C.K. Prahalad mr. Hans Prakke Tommaso Prennushi Robbert Jan Proos prof. dr. Ruud Pruijm RA prof. Peter Pulzer

Daan Quakernaat

173

Henk Raaff Barend Raaff Jur Raatjes Esther Raats-Coster dr. Paul Radde mr. Prem Radhakishun Raël Anne-Marie Rakhorst Tariq Ramadan James Randi Peter Rasenberg Rabbi Aaron L. Raskin Tom Reijers Willem Reimers prof. Garr Reynolds Hugo van Rhijn Margot Ribberink prof. dr. ir. Hennes de Ridder prof. dr. Wim de Ridder dr. Jonas Ridderstråle Angelique van ’t Riet Jeremy Rifkin drs. Pieter de Rijk Jan Rijkenberg Janna Rijpma drs. Nannette Ripmeester MA dr. Jean-François Rischard prof. David Robertson Roderik Rodermond Barbara Rogoski dr. Carl Rohde Karel de Rooij Wilco van Rooijen Stacey Rookhuizen prof. mr. Nico Roos Hilde Roothart Rolf Rosenmöller prof. dr. Maarten van Rossem Grimbert Rost van Tonningen mr. dr. ir. Lambèr Royakkers Pierre Rousselin Ségolène Royal Heleen van Royen Janjaap Ruijssenaars

Marlayne Sahupala Pedro Salazar Hewitt Stephan Sanders Anniko van Santen prof. dr. Miklos Sarvary Esther-Claire Sasabone Henk Savelberg Arnold Schellens Wouke van Scherrenburg Govert Schilling Jacob Schoenmaker Mirjam Schöttelndreier prof. dr. Nico Schraag dr. Norman Schreiner Joep Schrijvers drs. Lucas Schröder Pauline Schueler Rico Schuijers Isabelle Schuurman prof. dr. Pedro Schwartz Danièle Scialom prof. dr. Roger Scruton Greg Shapiro

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Penny Junor

Garry Kasparov

Simon King

Johnny Kingdom

Angela Lamont

Dominique Lapierre

Trude Mostue

TOP 1000 Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

Herman Loykens prof. dr. Hans Luijten Jasper van Luit Erwin van Lun MBM Msc. Willem Lust Joris Lutz

TOP 1000 Faculty Members SPEAKERSACADEMY.EU

Martina Navrátilová

Suzi Perry

Nishai Pillai

dr. JP Pawliw-Fry

Rabbi Aaron L. Raskin

Kate Sturgess

Inma Shara Robin Sieger Harmen Siezen Willem Sijthoff Denis Slieker Elsie Sloot prof. dr. Bob Smalhout Rik Smit Susan Smit Jeroen Smit Henkjan Smits Jeroen Smits prof. dr. René Smits dr. mr. ing. Jan Sneep Wibi Soerjadi Rabbijn Awraham Soetendorp Sokia Jet Sol drs. Ellen Söentken drs. Ronald Sörensen Olivier Soudieux Henk Spaan Robert Spaapen drs. Frits Spangenberg Maarten Spanjer Laurens Spanjersberg Iftach Spector drs. Rob van der Spek Marcel Speller Robert Spencer MA Arent van ‘t Spijker mr. Gerard Spong Bart Spring in ‘t Veld ir. Katja Staartjes Jef Staes dr. Sigrid Stagl prof. dr. Günter Stahl Huub Stammes drs. Harry Starren Will Steger John Stetson Barrie Stevens Allyson Steward-Allen Jan Storms prof. dr. Hans Strikwerda Désirée Struijk Kate Sturgess prof. dr. Dick Swaab

U V

Michael Tchong Erica Terpstra Eddy Terstall Pauline Terwijn Peter Tetteroo Nicolas Thébault Frank Theys prof. drs. Ed van Thijn Manon Thomas prof. Sebastian Thrun prof. dr. Bassam Tibi Hans Tielkemeijer drs. Ben Tiggelaar Peter Timofeeff Vladimir Tismaneanu Bruno Tobback Jacobus Toet Maureen du Toit

Karl Ude-Martinez Marjolijn Uitzinger Jochem Uytdehaage

dr. Jan Vaessen Arnold Vanderlyde Nathan Vecht prof. dr. Wim Veen drs. Patrick van Veen Roland van Veen Sander Veeneman Bert van der Veer G.J. van Veggel prof. dr. Roeland in ‘t Veld Henk de Velde Hanneke van Velden Aart van Veller Peter Velrath Ruud Veltenaar prof. dr. Willem Verbeke Tineke Verburg Kirsten Verdel Ruud Verduin Hein Vergeer Frans Verhagen Sylvie Verleye Ton Verlind prof. dr. Theo Vermalen mr. Jef Vermassen Harry Vermeegen prof. dr. Willem Vermeend Jan Vermeiren Rob Verschueren Frank Versteegh Eric Viennot dr. Philippe Vigoureux Jaffe Vink Elène Vis mr. Frank Visser prof. dr. Xavier Vives Gerard van Vliet MBA prof. Erik Van Vooren Lianne Vorstenbosch Fabienne de Vries Sheila de Vries mr. Pieter J. de Vries Robert de Vries drs. Wouter de Vries jr. Stefan de Vries Bettine Vriesekoop drs. David Vriesendorp ir. Frits Vrijlandt Margriet Vroomans Jean van Vught

Frederique van der Wal Tobias Walraven dr. ir. Marcel Wanrooij

174 prof. Nassim N.Taleb

Bas Tol drs. Lizet van Triet Annette van Trigt prof. dr. Fons Trompenaars Ralph Tuijn Laurent Tyski

ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

Willem Wanrooij prof. dr. Melchior Wathelet Erik van Wattingen Pieter Webeling prof. dr. ir. Iteke Weeda Ocar van Weerdenburg Annette van Weezel-Errens prof. dr. ir. Mathieu Weggeman prof. dr. Tu Wei Ming Maarten van der Weijden drs. Frans Weisglas Marieke van der Werf Bas van Werven Max Westerman Bas Westerweel Hans Wiegel dr. Eize Wielinga Klaas Wigboldus prof. dr. Rob de Wijk Irma van der Wijk prof. dr. Sweder van Wijnbergen Martijn Wijngaards prof. dr. ir. Niko Wijnolst Pauline de Wilde Trudi Willenborg drs. Hans van Willigenburg Klaas Wilting Martien van Winden MBA prof. dr. Pieter Winsemius Michael Winslow Leon de Winter Francisco Lozano Winterhalder Anita Witzier Roel Wolbrink John de Wolf Femke Wolthuis Paul Wormer MD MBA Mark Wotte Linda Woudstra Roos Wouters Paul Wouters MBA Roos Wouters Nicolette Wuring MSc Huib Wursten

Y Z

prof. Michael Yaziji prof. dr. S. David Young

Adam Zagajewski Leen Zevenbergen James Ziegler CSP mr. Martin Zijlstra Jaap Zijlstra prof. dr. ir. Kees Zoeteman Patty Zomer Ep Zuidema Cesar Zuiderwijk Maarten Zweers dr. Thomas Zweifel

The Eagle Paradigm®

‘Bringing Innovation to the World’ Many organisations want to explore new roads, but they need support to be able to make the right choices. This goes way beyond enhancing the efficiency of one or more parts of a company. We will map out the future of your company, explore the road towards it, and offer strategic options for implementation.

• The Eagle Paradigm

® assembles a tailor-made, multi-disciplinary team of national and international experts to look at your business model from all angles.

• This integral approach provides new insights in the essential developments that do occur outside your company. Innovation drivers and the involved opportunities will be made visible.

• These acquired insights will be used to visualise the future of your organisation and to set up the strategic path of change. Furthermore, existing ideas of the management team will challenged.

• The ambitions that are the result of this vision of the future and the strategic guidelines along the path of change

form the ‘soul’ of the new corporate processes. Together these two elements determine how the synergy between the different parts of the organisation could be enhanced. The aim is to improve the way an organisation is able to anticipate to complex interaction between what is technically possible and what is socially desirable.

• Projects will be implemented in phases, accompanied by a plan and a commitment per phase.

Contact T H E E A G L E P A R A D I G M ® P. O . B O X 2 2 3 0 7

3003 DH ROTTERDAM

P H O N E : + 3 1 .1 0 . 4 3 3 3 3 2 2

W W W.THEE AGLEPA R A DIGM.COM

F A X : + 3 1 .1 0 . 41 4 3 2 5 9

Centrum voor Welvaart Creatie * PRESENTEERT Een 2-jarig gemeenschappelijk ondernemersproject voor structurele innovatie en duurzame welvaart onder de titel

Stad van Morgen Introductiedag: 25 juni 2009 Bijdrage kosten: € 95,- per persoon excl. BTW Locatie: Mennorode te Elspeet (Veluwe) Aanvang project: september 2009 (Tijdens de introductiedag ontvangt u alle informatie, maakt u kennis met de docenten en kunt u zich inschrijven)

De crisis toont ons de inefficiëntie van het focussen op materiële groei zonder ideologische inhoud. Duurzame mondiale welvaart verlangt een evenredige ideologische, morele en innovatieve vernieuwing, op elk denkbaar gebied, dat parallel loopt met de materiële mondialisering.

prof. dr. Paul de Blot SJ Hoogleraar Business Spiritualiteit Nyenrode

Filosofisch en wetenschappelijk onderbouwen wij dat de hele wereld een achterstand heeft op morele en structurele innovatie van 25 jaar. Samen met u gaan wij werken aan de nieuwe producten, systemen en structuren en werken wij de achterstand binnen 2 jaar weg.

• 2 jaar lang werken de deelnemende bedrijven samen aan het

ideologische en praktische ontwerp van de Stad van Morgen, met de hulp van top wetenschappers, filosofen en voorbeelden uit de hele wereld.

• 18 congressen en debatten, seminars en coachings.

Deelteams voor elk onderwerp en intensieve begeleiding.

• Constante media aandacht.

Jean-Paul Close voorzitter STIR en programmaleider

Koppel uw bedrijf of instelling aan alle veranderingen die nodig zijn voor een duurzame welvaart in Nederland en de rest van de wereld. Leer hoe een verantwoord ecologisch beleid te voeren, hoe u kunt meewerken aan de totstandkoming van een gezonde, vitale maatschappij en hoe uw onderneming meerwaarde creëert voor de maatschappij.

* Een initiatief van S T IR : Stichting Transfor matie, Ind exation & Re search, Eindhoven

18 ALGEMENE THEMA’S VOOR 18 GEMEENSCHAPPELIJKE CONGRESSEN EN VERSCHILLENDE WERKGROEPEN: 1:

Duurzame ruimtelijke ordening

Woningbouw en huisvesting

Infrastructuur

Arbeidsontwikkelingen en woon/werk verkeer

Vrijetijdsbesteding

Banken, financiering

Auto-mobiliteit

Voedselvoorziening

Energie

10: Waterbeleid 11: De ontwikkeling van de jeugd, onderwijs 12: Veiligheid 13: Multi- en intercultureel samenleven 14: Sociale zekerheden, pensioen, de oude dag 15: Onze relatie met de natuur 16: Afvalbeleid 17: Gezondheid en vitaliteit 18: Recht en overheid

De investering voor het gehele programma van 2 jaar bedraagt €19.750,- excl. BTW per onderneming of instelling (max. 3 deelnemers). Bij inschrijving voor of op 25 juni 2009 bedraagt de prijs €17.775,- excl. BTW per onderneming of instelling. Het programma vindt doorgang bij 80 deelnemende bedrijven/instellingen. De gezamenlijke lessen worden gevolgd in de Philipstoren te Eindhoven, de afzonderlijke seminars worden gehouden op diverse locaties in Nederland.

Gratis boek voor iedere deelnemer aan de introductiedag!

Bedrijfscertificering volgens MDO (Multi Dimensioneel Ondernemerschap) indexering.

Voor nadere informatie: www.stir-cwg.org stadvanmorgen@speakersacademy.eu

Y M e by E D g ed er C A le d w Po S A now ld E R g K Wo r K A g i n he E SP Br i n to t

ACADEMY B r i n g i n g

K n o w l e d g e

t o

t h e

W o r l d

REDACTIE Speakers Academy® Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam T +31 10 433 33 22 E redactie@speakersacademy.eu

Patrick Post, Eva Posthuma, C.K. Prahalad, Sjaak Ramakers, Jaap Reedijk, Marion Regter, Kees Rutten, Eric Sijbrands, Andre Sjouerman, Enith Stenhuys, Patricia Steur, Beaumont Tekst & Ontwerp, Paul Tolenaar, Van der Valk Hotel Ridderkerk, Peggy Veen, Monique Velzeboer, Leo van Velzen, Fred Vloo, Carin Verbruggen, www.siets.nl, Bernard Walton en Herman Wouters en Fotostock Speakers Academy®Publishing.

UITGEVER | HOOFDREDACTEUR Albert de Booij

LEZERSSERVICE Brieven aan de redactie: P Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam F +31 10 414 32 59 E academy@speakersacademy.eu

PUBLIC RELATIONS | REDACTIE | ART DIRECTORS René Warmerdam, mr. Nina Kesar, Celina Schüller, Margit Gideonse

TOESTEMMING HERDRUK /GEBRUIK FOTO’S EN ILLUSTRATIES Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties kunt u contact opnemen met Speakers Academy®. E permissions@speakersacademy.eu

MARKETING William Eberlé, Alexander Vermeulen VORMGEVING Onno van Beek A AN DIT NUMMER WERKTEN MEE Paul Abma MA, drs. Antoinette van Alphen, Pauline van Antwerpen, prof. dr. ir. Guus Berkhout, Floor de Booys, Jeroen Boschma, dr. Mathijs Bouman, mr. Aernoud Bourdrez, drs. Eveline Brandt, Jeroen Busscher, prof. dr. Paul Cliteur, prof. dr. Arie Dijkstra, mr. drs. Yvonne Douwes-Floor, Marc van Eck, Harm Edens, Suzanne Ekel, dr. Rob van Es, prof. dr. Gustaaf Geeraerts, Jacques Geluk, Jan Pieter Glerum, Iwan Göbel, dr. Frits Groenevelt, Corinne de Haas, Peter d’Hamecourt, prof. dr. Bas Haring, prof. dr. Arnold Heertje, Anne van der Heyden, Roos Klein, Kirsten van der Kolk, drs. Joost Lagendijk, Birgitta van Loon, Hans Melissen, Coco de Meyere, Hans Ludo van Mierlo, prof. dr. Cor Molenaar, Sarah Monkau, Smadar Monsinos, prof. dr. Wubbo Ockels, Marga van Praag, prof. dr. Wim de Ridder, Jan Rijkenberg, Karel de Rooij, prof. dr. Maarten van Rossem, Wouke van Scherrenburg, Henkjan Smits, Katja Staartjes, drs. Harry Starren, Peter Tetteroo, Arnold Vanderlyde, prof. dr. Wim Veen, drs. Kirsten Verdel, prof. Erik Van Vooren en Roos Wouters. DRUK Thieme Rotatie BV FOTOGRAFIE | ILLUSTRATIES Sharon Adler, AMKE, Archipel, Peter Bak, Van Bemmelen, Julien Beusker, Roy Beusker, Jan van Breda, Bob Bronshoff, Danielle Cornelissen, Evert Jan Daniels, Ans Dekkers, Helene DeLillo. Courtesy of Kurzweil Technologies Inc., Hektor & Dolf, Alexis Duclos, Ernie Enkelaar, Thomas Fasting, Klaas Fopma, NPS / Jan Pierre Heijmans, Pieter Henket, Daniel van der Hoogen, Ben Gaert, Garnier, Stedman Graham Office, Fairview Images, Frans Jansen, Leendert Jansen, Bert Janssen, Ronald Knap, Oleg Klimov, Diana Kok, John Kotter, Managementboek.nl, Marcel Krijger, The Lavin Agency, Stéphane Lemouton, Anton Logeman, Michael Lutch. Courtesy of Kurzweil Technologies Inc., Marte, Jan van der Meulen, Michel Mulder, Phil Nijhuis, Lenny Oosterwijk, Nick van Ormondt, Annique Paalvast, SBS persdienst, Rens Plaschek, Elena Platonova, Ed van de Poll, Michel Porro,

SPEAKERS ACADEMY® COLUMNSERVICE Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid om een column te laten schrijven voor uw: personeelsblad/huisorgaan, verenigingsblad, corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen. FOTOSTOCK In de loop der jaren heeft Speakers Academy® een uitgebreide fotostock opgebouwd van een groot aantal sprekers. Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben voor artikelen/interviews of uitnodigingen kunnen hier tegen een bescheiden vergoeding gebruik van maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy ®: T +31 10 433 33 22 E fotostock@speakersacademy.eu Copyright © 1997 - 2009 Speakers Academy® Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers Academy® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen. In een aantal gevallen was het niet mogelijk de auteur te achterhalen. De artikelen, interviews en columns in dit magazine zijn van onafhankelijke auteurs. Sommige schrijvers zijn het hartgrondig met elkaar oneens. ACADEMY® Magazine neemt een metapositie in ten aanzien van geloof, politiek, ras en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die gemaakt worden. ACADEMY® Magazine heeft vanuit deze onafhankelijke positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar voren brengen. VERKOOPPRIJS € 12,50

Albert de Booij

René Warmerdam

mr. Nina Kesar

Margit Gideonse

Celina Schüller

Solange de Booij

Claire Straver

Rachel Kartopawiro

William Eberlé

Walter Kallenbach

Iris Janssen

Dephany Sussenbach

Onno van Beek

Maarten Pino

Alexander Vermeulen

Johan Bestebreur

ACADEMY B r i n g i n g

K n o w l e d g e

t o

t h e

W o r l d

REDACTIE Speakers Academy® Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam T +31 10 433 33 22 E redactie@speakersacademy.eu

UITGEVER | HOOFDREDACTEUR Albert de Booij

LEZERSSERVICE Brieven aan de redactie: P Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam F +31 10 414 32 59 E academy@speakersacademy.eu

PUBLIC RELATIONS | REDACTIE | ART DIRECTORS René Warmerdam, mr. Nina Kesar, Celina Schüller, Margit Gideonse

Albert de Booij

René Warmerdam

mr. Nina Kesar

Margit Gideonse

Celina Schüller

Solange de Booij

Claire Straver

Rachel Kartopawiro

William Eberlé

Walter Kallenbach

Iris Janssen

Dephany Sussenbach

Onno van Beek

Maarten Pino

Alexander Vermeulen

Johan Bestebreur

TERUG IN R

Een museale collectie, uitgesproken Gespecialiseerd in 16e, 17e en 18e eeuwse meubelen

TERUG IN R

Een museale collectie, uitgesproken Gespecialiseerd in 16e, 17e en 18e eeuwse meubelen

10/10/08

3:39 PM

Page 1

Z E S D E J A A R G A N G N O. 1 3 • VO O R J A A R 2 0 0 9 •

Zelfopwindende chronograaf met grote datum aanduiding. Speciale uitgave. Officieel chronometer-gecertificeerd door de COSC.

breitlingforbentley.com

LOSSE NUMMERS  12,50

Bentley 6.75 Chronograaf

ACADEMY

O W

G E

OPLAGE 100.000

•

AC A D E M Y ® M A G A Z I N E

De ultieme luxe in het leven is tijd. Benut elke seconde.

Foto: Stéphane Lemouton

Bentley 6.75_225x295:Blackbird_420x297-Corpo.qxd

Albert de Booij in gesprek met

Ségolène Royal De toekomst van prof. dr. Ray Kurzweil Afval is voedsel voor nieuwe producten prof. dr. Michael Braungart Wat innovatie betreft mist Nederland de boot drs. Ed Nijpels

Seth Godin

10/10/08

3:39 PM

Page 1

Z E S D E J A A R G A N G N O. 1 3 • VO O R J A A R 2 0 0 9 •

Zelfopwindende chronograaf met grote datum aanduiding. Speciale uitgave. Officieel chronometer-gecertificeerd door de COSC.

breitlingforbentley.com

LOSSE NUMMERS  12,50

Bentley 6.75 Chronograaf

ACADEMY

O W

G E

OPLAGE 100.000

•

AC A D E M Y ® M A G A Z I N E

De ultieme luxe in het leven is tijd. Benut elke seconde.

Foto: Stéphane Lemouton

Bentley 6.75_225x295:Blackbird_420x297-Corpo.qxd

Albert de Booij in gesprek met

Ségolène Royal De toekomst van prof. dr. Ray Kurzweil Afval is voedsel voor nieuwe producten prof. dr. Michael Braungart Wat innovatie betreft mist Nederland de boot drs. Ed Nijpels

Seth Godin